12V schakelen met 1V mbv transistor?

Okay, het is een van de basisdingen in elektronica, maar ik kom er gewoon niet uit.

In mijn auto zit een autoradio / navigatie dat zijn licht dimt op basis van de koplampen. Staan de koplampen aan => licht gedimd. Harstikke handig, als ik overdag niet met mijn koplampen aan zou rijden. Nu dimt mijn boordverlichting automatisch al (mbv een draaiknop), en ik heb een signaaldraad gevonden die dit bewerkstelligt. Deze draad gaat van 0V = Volledig helder tot 8V=Volledig gedimd. Op basis van deze draad wil ik mijn autoradio dimmen.
Op de signaaldraad naar de radio moet 0V staan als de input 0 tot 1V is
En 12V als de input 1 tot 8V is. Het hoeft niet super kritisch te zijn. Ik zou tevreden zijn als de spanning van 0 tot 12V oploopt met een input van 0,5V tot 1,5V

Ik heb de beschikking over een PNP BC 557B en een NPN BC 547B en zat weerstanden.
Ik heb met behulp van dit document al een testopstelling proberen te maken (547B, pot meter met variabele spanning op basis, emiter aan ground, meetpen tussen 12V en collector) , maar het werkt niet echt. Kan iemand mij vertellen hoe ik dit zou moeten aanpakken?

fripster

Golden Member

BC557B is PNP hoor, en de BC547 is NPN... daar zou je fout kunnen zitten ;-)

Eens een wirehead,altijd een wirehead.... gopher://fripster.ydns.eu

In theorie vlot haalbaar met transistoren. een probleem, het grote temperatuurverschil zomer/winter . Een eenvoudige schakeling gaat er veel "last" van hebben en dus niet betrouwbaar werken.

Ik zou gaan voor een schakelingetje op basis van een op-amp. ( geschakeld als niet inverterende versterker in dit geval). Ben je daarmee bekend?

groeten

Kris

Fripster. Verrek, ik heb het aangepast. bedankt.

@Kris, nee niet mee bekend. In mijn auto is het tijdens gebruik toch kamer temperatuur. Dus wat mij betreft mag het een simpel schakelingetje zijn hoor. En als het voor het opwarmen wat afwijking heeft, (hij schakelt bijvoorbeeld bij 2,5V) Is het ook niet zo erg.

Het zou mooi zijn als ik het met m'n huidige verzameling elektronica zou kunnen oplossen. (anders moet ik het bestellen, en nu ligt mijn hele dashboard open) Heb daar geen op-amp tussen zitten.

Ben even gaan onderzoeken wat een op-amp precies doet. Maar kennelijk is dat gewoon een comparator. Dat maakt het ook wel eenvoudig inderdaad. Gewoon een potmeter aan de vergelijking en ik kan de drempel exact instellen. Jammer genoeg heb ik ze hier niet liggen.

[Bericht gewijzigd door Henry S. op woensdag 27 augustus 2014 20:36:41 (21%)

Hugo Welther

Moderator

Een comparator is geen opamp, maar met een opamp kan je wel een comparator maken.

Het enige dat tussen jou en je doel staat is alles wat jij jezelf verteld dat je het niet kan.

Hoi Satoer,

Zoiets zou kunnen werken:
http://prive.bitwizard.nl/1vswitch.png
Als je de torren en weerstanden in huis hebt (maar niet de potmeter) en NU wat wil proberen, kan je de potmeter ook door een vaste 10k vervangen. Dan schakelt ie ook in de 0.5-1.5V range zoals je wilde.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Het zal werken maar temperatuurafhankelijk... weet je aan je display hoe warm het is :-)

nog twee tips mocht je het maken:

een stevige condensator over de pot, om storingen buiten te houden (T1 werkt nu ook als detector...)

Een weerstandje over emittor/basis van Q1 (bvb 4k7) om de ICE0 van T1 minder belangrijk te maken.

groeten

Kris

Hoi Rew,

Bedankt! Ik ga het maken. Heb alleen 25K pots liggen, maar genoeg weerstanden om wat te experimenteren met verschillende waardes.

@Kriss: Wat versta je onder een "stevige" condensator? Ik heb namelijk alles tussen 0,1 uF t/m 2200 uF aan elco's liggen. Maar de laats genoemde lijkt mij overkill?

Ik laat weten of het gelukt is.

Groetjes Michel

een 0,1 µF en een 100µF parallel. (de kleinste geen electroliet)

kwestie van pulsen ens toringen buiten te houden. anders gaat je display mee gaan in het ritme van je mobiel :-)

groeten

Kris

Dan neem je die 25k pot voor R3 en ongeveer de helft = 10k voor R1.

Over die condensator, m.i. is de ingangsimpedantie zo laag genoeg dat dit niet meespeelt. Een 100k over de basis van Q1 kan. Ik heb nog nooit gehad dat het nodig was.

Je kan overwegen om een "meekoppelweerstand" te monteren. Denk aan 470k tussen de uitgang en de basis van T1. Dan gaat ie minder makkelijk staan "flipperen".

[Bericht gewijzigd door rew op woensdag 27 augustus 2014 10:04:09 (71%)

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Op 27 augustus 2014 10:00:07 schreef rew:
Dan neem je die 25k pot voor R3 en ongeveer de helft = 10k voor R1.

Over die condensator, m.i. is de ingangsimpedantie zo laag genoeg dat dit niet meespeelt. Een 100k over de basis van Q1 kan. Ik heb nog nooit gehad dat het nodig was.

(

dat is een typische EMC denkfout. RF storingen zijn ook laagohmig en gaan de basis emittor overgang van T1 zeker aanspreken. In een wagen zweeft er nogal wat rond.... (eigenlijk is de condensator niet voldoende, maar het is een begin)

of voor Q1 de ICE0 van T1 belangrijk is hangt af van de belasting Q1. Maar het geheel wordt zeker stabieler met dit extra weerstandje.

groeten

Kris

Crap, ik doe toch iets verkeerd denk ik :(

Ik heb het schema van Rew opgebouwd op een breadbordje. (Nog zonder de ontstoring van Kris)
http://i62.tinypic.com/2qu7s55.jpg

Met ipv een 10k pot, een 10k weerstand. Ik gebruik twee voedingen, 1 variabele en 1 vaste van 13,8V. Maar hoe ik ook de ingangsspanning varieer, de output blijft redelijk stabiel rond de 11,5V. (Zie edit onderaan)
http://i60.tinypic.com/30scyko.jpg

Wat wel gek is, als ik mijn variabele spanning los trek (ook al stond de spanning op 0V), dan loopt de uitgangsspanning terug naar zo’n 6V. (Zie edit onderaan)

[EDIT] nieuwe meetresultaten:
Blijkt dat als ik ik de variabele spanning los trek, de uitgangsspanning alleen terug loopt naar 6V als ik de probe met mijn handen aanraak.

En de uitgangsspanning varieert wel iets.
0V IN = 11,5V UIT
4,5V IN = 13,7V UIT

@Rew: Ik weet overigens niet of je bewust beide transistoren in je schema hebt gebruikt, maar ik heb van beide typen er meerdere liggen. (Ik zie net dat je uit mijn openingspost kan opmaken dat ik er maar 1 van beide had)

[Bericht gewijzigd door Satoer op woensdag 27 augustus 2014 11:36:05 (11%)

met de natte vinger werkt het, dus de transistor vesterkt.

hoe varieert de spanning op de collectorvan T1 in fctie van de stand van de pot?

massa van beide voedingen doorverbonden?

groeten

Kris

[Bericht gewijzigd door kris van damme op woensdag 27 augustus 2014 11:52:33 (26%)

Ik heb er geen potmeter op maar een 10k weerstand. De massa's zijn gekoppeld.

Als ik de ingangsspanning varieer, dan krijg ik op de collector een spanning van:

0V = 13,3V
0.6V = 13,3V
1V = 8.4V
1.2V= 0.3V
5V = 0.1V

tussen de 0.6 en 1.2 kukelt de spanning dus ineens omlaag. (eigenlijk precies het tegenovergestelde van wat ik nodig had ;)

[Bericht gewijzigd door Satoer op woensdag 27 augustus 2014 14:11:16 (10%)

Daarom zit Q1 er, die keert het om.

T 1 werkt dus goed.

Q1 iets minder. steek toch maar een weerstandje van 10K tussen de E en de B van Q1. alsook de uitgang (collector) iets belasten, bvb met 1k om een duidelijke uitslag te krijgen. Met een V meter met 10 Mohm ingangsweerstand meet je al gauw vanalles dat er niet is...

(zeker zolang ICE0 ongestraft loopt.)

groeten

Kris

FANTASTISCH! het werkt! Whoehoe.
Tussen de 0.75 en de 0.8V schiet de uitgang ineens van 0 naar 13,7.
Ik zal nog even tweaken met de weerstand om de omslagspanning iets hoger te maken en je aanbevolen condensatoren er nog op zetten.

[EDIT] Ik heb R1 vervangen voor 10K (ipv 4k7) en nu is de omslagspanning tussen 0,9 en 1 V.

[Bericht gewijzigd door Satoer op woensdag 27 augustus 2014 14:55:11 (17%)

Aha, goed nieuws.

aangezien de omslag heel scherp gebeurd wijst dit er ook op dat de schakeling stevig versterkt en dat is ook een beetje een zorg betreffende de temperatuurafhankelijkheid. (achter het dashboard kan het behoorlijk koud en warm worden).

doe alvorens je het inbouwt eens een koud-warmtest om te zien of de schakeling nog binnen de gestelde grenzen schakelt. (naarmate de temperatuur stijgt zal de schakeling reeds bij een lagere spanning "kippen").

indien ok,geen probleem. anders gaat er een of andere vorm van compensatie moeten bijgepast worden.

groeten

Kris

hmmmm... Dan moet ik alles verhuizen naar de vriezer hahaha. Nou ik merk het wel, anders zien we van de winter wel weer. de versterker waar het achter gepropt zit verwarmt de boel ook wel lekker dus misschien is het alleen het eerste kwartier een probleem. Ik zal alvast wat opamps bestellen ;)

Dit is het uiteindelijke schema:
http://i59.tinypic.com/1o93m0.jpg

Kan nergens m'n experimenteerprints vinden, dus ik ga het component op component solderen, en het geheel isoleren met een lading epoxy. Geen zin om hiervoor een printplaat te ontwerpen en etsen haha.

dat zier er goed uit.

mocht het te temperatuurafhankelijk zijn kan dit achteraf nog gecompenseerd worden bvb met een NTC opde juiste plaats.

Ook ben ik benieuwd of de schakeling niet teveel reageert op bvb je mobiele telefoon. T1 staat ten slotte extreem niet lineair ingesteld,en zelfs met de ontkoppel C's kan er nog RF binnensluipen.

das geen kritiek (ook niet aan REW), gewoon interesse.

succes ermee.

groeten

Kris

Nou het zit er in hoor!

M’n experimenteer printplaten kan ik nergens vinden, en had geen zin om voor dit helemaal een printje te ontwerpen en etsen.
Dus heb ik het gewoon component op component gesoldeerd:
http://i60.tinypic.com/2akfvah.jpg
Daar gaan jullie nekharen vast van omhoog staan of niet? hahaha

Om jullie leed te verzachten heb ik het geheel gefixeerd door het in epoxy te gieten:
http://i57.tinypic.com/2nqe1k2.jpg
Eigenlijk is het kunst :P

Krimp folie erover (zonde):
http://i61.tinypic.com/2wdn7go.jpg

En in de spaghetti gesoldeerd.
http://i60.tinypic.com/41b0m.jpg

En het werkt fantastisch! of het problemen geeft, we zullen het zien. Ik denk het niet, de radio reageert vrij traag met het overgaan van dag naar nachtmodus. Dus ik denk niet dat RF piekjes veel invloed zullen hebben.

Bedankt allemaal voor jullie support!

Op 27 augustus 2014 15:31:16 schreef Satoer:
Dit is het uiteindelijke schema:

Ah! Het kwartje valt (bij mij).... toen ik het schema aan het tekenen was, ging ik er van uit dat er een "belasting" op de uitgang aangesloten zou gaan worden. Dus heb ik de "trek de uitgang naar beneden als ie laag moet zijn" weerstand achterwege gelaten. Jou 10M multimeter trekt dus ongeveer 1µA bij 10V (11.5). Jou BC557 laat dus ongeveer een microampere door als ie "uit" moet zijn. Leuk om dat eens gemeten te hebben. :-)

Volgens mij is dat die "ICE0" van Kris.

Die R van 10k aan de voeding moet dus voorkomen dat deze stroom die "standaard" uit de onderste tor komt de bovenste tor gaat aansturen.

Reken er op dat die stroom minstens 10x groter wordt als de tor 100 graden is. Dan zou die 100k van mij iets te klein zijn. 10k zal wel beter zijn... :-)

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Op 27 augustus 2014 20:17:11 schreef rew:
[...]
Die R van 10k aan de voeding moet dus voorkomen dat deze stroom die "standaard" uit de onderste tor komt de bovenste tor gaat aansturen.

inderdaad. en die 1µA lek uit T1 zou dan nog eens versterkt worden door Q1 waardoor je eindigt met 0,1 à 0,2 mA en dan nog temp afhankelijk...

groeten

Kris

Kom niet zo vaak op dit forum, en kwam dit topic toevallig weer tegen van mij. Het schakelingetje heeft de winter inmiddels overleeft en ik heb verder geen last gehad van de temperatuur. Werkt nog steeds prima :)