Schade door bliksem: kans op latere schade/schade laat ontdekken?

Op 2 juli 2016 00:04:17 schreef testman:
had die overspanning zelf overgehouden uit een oude verdeelkast. heb van die 4 overspanning beveiliging 2 setjes van 2 stuks gemaakt voor de 2 groepen met veel apparatuur erop.

hopelijk nooit nodig die dingen, maar het is er iig.. van de week was er weer een klant met inslagschade, was nog een buur van de vorige inslag, maar was op vakantie toen. modem stuk, digi tv ontvanger, en nog wat keukenapparatuur.

de goedkoopste overspannings beveiliging die ik zie zijn van emat, 18 euro per enkele module..

Heb je een idee hoe het bij die klant misgegaan was? Via de 230V of via de kabel? Zat de kabel (AOP en splitter) aan de potentiaalvereffening?

Ik heb een ABB groepenkast. Kan ik daar elk merk overspanningsbeveiliging voor DIN rail instoppen, of ben je merkgebonden omdat het anders fysiek niet past?

dinrail is een standaard maatvoering die er al 30 jaar is. let wel op als je busboard hebt van abb, dat is met voeding via de dinrails. uit de aardlek via de dinrails de automaten in. echter kun je dan de overspanning bij de hoofdschakelaar bijzetten of achter de aardlek, als de overspanning beveiliging triggert tikt deze de aardlek of automaat eruit. direct op de hoofdschakelaar tikt de hoofdbeveiliging eruit, dat is minder als je een zekering hebt, en geen hoofdautomaat..

bij die klant was het zeker via de 230V binnengekomen, de modem was een glasvezel modem. de inslag was ook een paar deuren verder via de ketel gegaan, dus binnengekomen op 230V. evengoed was de oven dood, maar de magnetron op diezelfde wcd deed het nog wel..

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Ja, busboard uit circa 1998. Twee keer zes modules met twee keer aardlekschakelaar. Op iedere groep van zes modules heb ik twee modules vrij. De aardleks zitten op een eigen DIN rail, samen met de beltrafo, zonder busboard. Daar heb ik plek vrij voor een overspanningsbeveiliging. De hoofdzekering is geen automaat, in ieder geval voor mij niet bereikbaar, daar verzegeld.

ah ja, de voorloper uit de 90's van het huidige busboard. die heb ik vaker voorbij zien komen, uitgefikt of verzopen door een lekkage.

als je hoofdkast dicht is, dan heb je een zekering. hoofdautomaten zijn altijd bereikbaar. die kwamen pas rond de eeuw wisseling..

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Met dit soort dingen doe ik alles drie keer checken en vier keer controleren. Dat wat ik eerst aanzag voor hoofdschakelaar is een Okasel NC100B, 35A. Nou lijkt het erop dat dat merk niet meer bestaat, maar het lijkt toch een 35A zekeringsautomaat.

dan heb je dus wel een hoofdzekering in automaatvorm. dat model was eind 90's heel normaal overigens. dat is een odink koenderink hoofdkast met dito automaat. die zijn nog G karakeristiek en breder als men ze tegenwoordig gebruikt, gaan er bij overbelasting later uit als een 18mm 40A C automaat die men tegenwoordig gebruikt.

denk dat je deze hebt, maar dan een enkele..

http://i578.photobucket.com/albums/ss226/zoalshetis/03052010092.jpg

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Op 2 juli 2016 00:04:17 schreef testman:

.... de goedkoopste overspannings beveiliging die ik zie zijn van emat, 18 euro per enkele module..

Als je de keuze had, los van prijs, welke zou je dan pakken:

OBO Bettermann 5093418
http://www.bornika.co/Upload/Documents/02%20OBO%20Bettermann/Product%2…

ABB 2CTB803972R1100
http://new.abb.com/products/2CTB803972R1100/ovr-t2-1n-40-275-p-qs

Van de EMAT E10149 heb ik geen spec's kunnen vinden.

Ik vind best grote prijsverschillen, niet alleen voor verschillende artikelen met schijnbaar dezelfde functie, maar zelfs voor hetzelfde artikel.

de abb is wat ik hier ook heb, 4 dezelfde modulen die aan aarde hangen aan 1 zijde. de obo is anders, andere modulen die niet direct aan de aarde hangen. de emat zou ik ook niet snel nemen eigenlijk. als je zoiets gaat plaatsen wil je dat het werkt, en niet na 5 jaar alsnog alles na een inslag doorgevlamd is zonder ingrijpen van die beveiliging.

die ik hier heb zijn 18 jaar oud, hebben een contact voor indicatie als ze zijn getript, dat was in de oude kast gebruikt voor doormelding. er zit een grote varistor in elke unit van 275V. achter de aardlek geeft hier geen problemen, als ik de stekker omdraai van de werkbank verdeler dan werkt het nog met 2 units in de kast.

waar rook was, werkt nu iets niet meer

OBO Bettermann en ABB zijn beide goede merken. De vraag waar ik mee zit is wat in mijn geval relevanter is: De twee keer grotere afleidstroom van de ABB (20kA nominaal) vs de OBO (10kA nominaal) of de lagere Up van de OBO (1,1 kV) vs 1,4kV van de ABB.

De bedrading in de kast is 6 kwadraat millimeter en de hoofdzekering is 35A en ik heb geen idee of je daar kortstondig 10 of 20 kA doorheen kunt jagen, of dat het bij een veel lager amperage al ophoudt. Dan zou de afleidstroom voor mij niet relevant zijn.

Volgende vraag is of een Up van 1100V vs een Up van 1400V verschil maakt. Als ik het goed begrepen heb moet apparatuur met een CE merk tegen een klap van 1500V kunnen. Of 400V minder dan wat uitmaakt ten opzichte van 100V minder?

ik zou de afleidstroom hoog willen hebben, en boven de 275V moet zo'n ding zijn werk al gaan doen. apparaten die 1,5KV kunnen hebben, zijn niet zeker nog heel na een inslag onder die waarde. er zitten heel wat externe factoren aan, als de inslag komt was het al nat buiten (stroom kan beter weg geleiden over het huis) effectief is de slag dan kleiner, komt de inslag via de voeding, maar vindt de inslag via de cai of waterleiding, telefoon zijn weg, toch stuk die tv..

als je een directe inslag hebt op bijv de cv schoorsteen, dan is in huis toch erg veel stuk. die overspanning beveiliging is meer als het bij de buren aan de overkant inslaat het niet via de voeding bij jou nog het eea sloopt..

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Ik zou die overspanningsbeveiliging op de DIN rails willen plaatsen waar nu al de aardlekschakelaars en de beltrafo zitten. Fase en nul van de aansluitblokjes die daar direct onder zitten halen en de aarde naar de aardrail bovenin de kast. Bij een indirecte inslag zal de overspanningsbeveiliging ingrijpen en een kortsluiting over de hoofdzekering veroorzaken. Zal die er niet uitvliegen voordat de afleidstroom van 10 kA of 20 kA bereikt is?

Edit: Na een middagje verder inlezen in de materie kom ik tot de conclusie dat de tijdsduur van de transient korter kan zijn dan de reactiesnelheid van de hoofdzekering.

[Bericht gewijzigd door Kilian op zondag 3 juli 2016 18:52:55 (16%)

rbeckers

Overleden

Er zit een groot verschil tussen snelheden. Een zekering, of automaat, is veel langzamer dan een varistor,
Zo'n module is een grof beveiliging.

Dank voor je reactie. Ik had inderdaad gevonden dat een zekeringsautomaat en ook een aardlekschakelaar een reactietijd tot zo'n 100 milliseconden hebben. Een spanningstransient kan enkele milliseconden duren, maar ook langer. Toen ik dat begreep was duidelijk dat ik moest gaan voor de module met de hoogste afleidstroom, omdat dat dus inderdaad relevant is in mijn situatie. Zoals testman ook al aangaf, maar nu snap ik waarom.

Wat ik begrepen heb is klasse 2 meer een middenbeveiliging. Daar voor kun je nog een klasse 1 grofbeveiliging opnemen en daarachter klasse 3, maar die kun je het beste dicht bij de apparatuur/gebruikers plaatsen.

De PE-leidingen vanaf de randaarde in een WCD in je woon-of slaapkamer naar de centrale aardpen in de meterkast zijn meters lang. En aangezien overspanningsbeveiligingen in voedingen van PC's, radio's en TV's alleen maar goed kunnen functioneren indien het toestel geaard is, kunnen zelfinducties van meterslange PE-leidingen het afvoeren van transiënten op het lichtnet naar de aarde verhinderen?

Zorg dat je er bij komt, bij de Marine. Sympathisant van de Koninklijke Marine. Luistert graag naar militaire muziek.

Lange PE leidingen in je woning zijn niet te voorkomen, omdat ik begrijp dat het in NL, en wellicht ook in Belgie en Duitsland, niet gewenst is meerdere aardpinnen voor een installatie te hebben. In mijn geval zitten de meeste gebruikers binnen 5 a 10m van het aardpinneke.

Ik lees overal op Internet dat geadviseerd wordt de fijnbeveiliging zo dicht mogelijk bij de gebruiker te zetten. Ook in de spec sheet van ABB wordt dit geadviseerd, als de leiding tussen hun module en de gebruiker meer dan 10m is. Kennelijk werkt het dus wel, zou ik denken. En dan ga ik dus uit van een indirecte inslag of een transient met een andere oorzaak.

hoe de overspanning tot stand komt is ook belangrijk natuurlijk. de nul hangt in NL vaak aan de aarde in de meterkast. als de ontlading dus op de fase binnenkomt, staat er tov nul EN aarde een hoge spanning. pc voedingen en andere apparaten hebben vaak als enige beveiliging een varistor die de zekering van dat apparaat eruit jast. deze zit tussen fase en nul in. zo'n sparkgap zit er ook vaker in, net als printsporen met punten die niet gelakt zijn enkele mm van elkaar, om overslag te triggeren op die plek..

als de overspanning op de nul binnenkomt, heb je deze ook op de aarde en kan die weg via de aardpin, maar de apparaten kunnen daar toch het loodje bij leggen met de spanningsverschillen tussen de cai en adsl lijnen.

waar rook was, werkt nu iets niet meer
joopv

Golden Member

Op 27 juni 2016 15:19:38 schreef toeter:
.... Stekker eruit met onweer was vroeger heel normaal....

In de tijd dat we nog antenne's op daken hadden staan?

Hij zit erin. Stug spul zeg, die 6 mm2 draad.

Shiptronic

Overleden

Klein detail, de aarde draad zit voor mijn gevoel aan de verkeerde kant van de rail. Moet er nu een forse stroom verwerkt worden loopt die door de hele rail en op elk punt een ander aard potentiaal. sluit je hem helemaal rechts aan kan die direct naar aarden zonder door de rail te lopen.

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.

Op 6 juli 2016 16:37:13 schreef Shiptronic:
Klein detail, de aarde draad zit voor mijn gevoel aan de verkeerde kant van de rail. Moet er nu een forse stroom verwerkt worden loopt die door de hele rail en op elk punt een ander aard potentiaal. sluit je hem helemaal rechts aan kan die direct naar aarden zonder door de rail te lopen.

Doe ik. Bedankt!

Op 6 juli 2016 16:22:56 schreef Kilian:
Stug spul zeg, die 6 mm2 draad.

Valt wel mee toch, of heb je massief gebruikt?

If you want to succeed, double your failure rate.
If you want to succeed, double your failure rate.

Op 25 juni 2016 13:52:13 schreef flipflop:
En zo leer je al snel dat het toch best nuttig is om de stekkers eruit te trekken bij naderend onweer. Uiteraard gaat dat niet bij koelkast en zo, maar mediaplayer, tv, LAN items...

Al weer een paar jaar geleden, maar toen is mijn laptop na een bliksem inslag toch echt stuk gegaan terwijl hij op de accu draaide.

Bliksen inslag in de buurt. Een USB verlengkabel met extra USB hub er aan en op die manier toch een tik gekregen, na verloop van tijd viel er steeds meer uit op die laptop. eerst een poort, daarna de touchpad, toetsenbord. Alles wat ook intern USB was, viel uit.

Recent nog de vage gevolgen van een inslag gezien, waar RS422 niet meer werkte, maar als je er een ander bord in stak, werkte het wel.
Op een andere poort op de zelfde kaart, werkte er gewoon niets.

Het kan dus ook zijn, dat je hardware nog wel even blijft werken, maar langzaam verslechterd of niet meer met alle randapparatuur werkt.

meten is weten, weten is meten, maar hoe kan je weten wat je allemaal moet meten en weten.