De reden dat we altijd met stralingsweerstand als een serieweerstand werken, is dat het nu een keer zo blijkt te werken.
Het afgestraalde vermogen in een bepaalde antenne is evenredig met het kwadraat van de stroom. Die evenredigheidsfactor heeft als dimensie ohm, en we noemen hem de stralingsweerstand.
Maken we diezelfde draad nu veel dikker, dan blijft de stralingsweerstand hetzelfde, maar de reactantie (Xc) die in serie staat, neemt duidelijk af.
De equivalente parallelweerstand neemt dus ook af. En de benodigde spanning neemt daardoor ook af.
Maar het is nog steeds dezelfde stroom voor hetzelfde vermogen. Daarom is het handig de stralingsweerstand als serieweerstand te zien.
Dat heeft er natuurlijk ook weer alles mee te maken dat het veld op een bepaald punt, op een afstandje van de antenne, bepaald wordt door de stroomintegraal op die antenne, maar onafhankelijk is van de spanning.
Nog een ander voorbeeld: als de frequentie een beetje gevariëerd wordt, moet je de afstemming meteen natrekken. De parallel equivalentweerstand verandert dus mee. Maar de (serie-)stralingsweerstand is dan nauwelijks anders.
De meest rechtstreekse benadering van het aanpasprobleem is: een seriespoel1) om de Xc te compenseren, en dan antenne+spoel aansluiten op de tap van een aftaktrafo.
Alle andere manieren hebben een hogere belaste Q, en dus grotere verliezen (bij dezelfde kwaliteit onderdelen).
Je kùnt dus wel de antenne beschouwen als een grote Rp met een Xp parallel, en overeenkomstig aanpassen, maar zo'n aanpassing is scherper en geeft meer verliezen dan de gebruikelijke manier.
Voor mij is dit gesneden koek (lekkere!). Het is jarenlang mijn vak geweest er zelf mee te werken, en daarna ben ik nog veel langer keurmeester geweest voor scheepsinstallaties voor de verschillende 'classes' (verzekeraars).
Ik vind het dus erg leuk dat we nu als amateur weer aan de slag mogen.
1)Deze spoel moet natuurlijk zo verliesvrij mogelijk zijn. Litzedraad is goed, en de eigen capaciteit moet zo laag mogelijk blijven. Dat zijn dus constructies met veel 'lucht' erin.