[AC] geiger meter

Ik ben het met free electron eens. Als ik zo'n meter zou willen kopen wil ik weten hoeveel straling er in Sievert/h geproduceerd wordt en welke soort(en) straling, niet hoeveel kernen er vervallen zijn.

Don't build anything you can't take apart
fred101

Golden Member

Het is gewoon commercieel en wij zijn niet de doelgroep. Dit wordt gekocht door mensen herkenbaar aan een aluminium hoedje die hun duur gekochte diodedetector ,ehh, ik bedoel breedbandige RF stralingsmeter naast zich op tafel onder de spaarlamp neerzetten en dan klagen dat de umts mast veel te veel straling geeft.

Ik snap nog steeds niet waarom je een eik moet meten om zo'n giegerteller goed te krijgen. Zou het een gierenteller zijn ? Maar die zitten meestal niet in eiken >:-)

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs

of reigerteller. Maar goed laten we ons nu niet allemaal gek maken, wat er in Japan gebeurd is erg maar grote effecten (ten op zichtte van andere invloeden) zal het hier niet hebben

Als techneuten mogen wij de maatschappelijke discussie bewaken met feiten. straks loopt iedereen op straat rond pas op het klikt hier

Turbokeu

Golden Member

Ik volg dit topic met enige interesse omdat ik zelf afgestudeerd ben in kernfysica in 1976.
Sinds al die jaren denk ik regelmatig aan een zelfbouw GM-tellertje/indicator voor de fun.

Niet om absolute metingen te verrichten maar gewoon als gadget/speelgoed (je zou verwonderd zijn als je wist welke dagdagelijkse producten/waren enige vorm van radioactiviteit vertonen, o.a. kunststoffen).

Het nut van een GM-teller in het dagelijkse leven is zwaar betwistbaar, toegegeven.
Naast het feit dat je met een GM-buis geen beta en gammastraling van elkaar kan onderscheiden (bij alle twee betreft het ioniserende straling) kan je enkel geen/wel of meer/minder activiteit detecteren en daarbij vertoont een GM-buis ook nog een verschillende gevoeligheid voor de verschillende types straling en heb je totaal geen idee van de energie van de straling (enkel de hoeveelheid).
Alfastraling geraakt omzeggens niet/al helemaal niet door het glazen omhulsel en wordt dus niet gedetecteerd.

GM-buizen zijn daarbij niet goedkoop.
Ik herinner me dat ik rond 2005 kontakt had met een Belgische Ebayverkoper die een partij van twee types van kleine Philips/Valvo GM-buisjes verkocht (typenummers ben ik ondertussen vergeten).
Het kleine type (ca. 1x6cm?) kostte 25€/stuk, het grotere type (ca. 1.5x8cm?) kostte 40€/stuk (het kleine buisje is hetgene Velleman in zijn GM-kitje toepast).
Beide buisjes blijven speelgoed en zijn géén meetinstrument.
Echte/goede GM-buizen liggen in een prijscategorie van 100+ tot vele 100-en €.
Goedkope GM-buizen hebben tevens een zodanig hoge 'dode tijd' dat een gedeelte van de tussentijds optredende straling niet gedetecteerd wordt.

Cotubex, een vroeger zeer bekende elektronicaboer in het Brusselse wegens zijn uitgebreid componentenassortiment (waaronder vele duizenden buizen en halfgeleiders), heeft naar mijn weten nog steeds meerdere GM-buizen uit de jaren 70-80 in voorraad.
Deze staan al vele jaren niet meer vermeld in hun prijslijst maar zijn wel nog steeds op aanvraag beschikbaar, mits voorradig (niet verschieten van de kostprijs wel te verstaan ;)).

Schema's van GM-tellers vindt je met hopen via internet.
Ze bestaan meestal uit een eenvoudige DC hoogspanningsvoeding (ca. 300 à 700V, naargelang de toegepaste GM-buis), gevolgd door een versterkerschakeling die de pulsen, veroorzaakt door de ioniserende straling, versterkt en doorgeeft aan een luidsprekertje en/of draaispoelmeter/tellerdisplay.

Het instellen van de benodigde hoogspanning is eenvoudig (zelfs zonder datasheet van de buis):
Bij het vanaf 0 opvoeren van de hoogspanning meet je een oplopende stroom door de buis (in de grootte-orde van µA).
Op een bepaald moment loopt de stroom (kwasi) niet meer op bij verder oplopende spanning. Dit is het zogenaamde 'plateau' van de GM-buis en deze kan meerdere 100-en V bedragen.
Bij verder verhogen van de hoogspanning zal op een bepaald moment de buisstroom snel toenemen (tot doorslag/overslag binnen de buis).
De juiste instelling voor de hoogspanning bevindt zich in het midden van het plateau.

I love watching conspiracy theorists use the airtight logic of the argument from incredulity: "Well I don't understand how it works so it can't be real!!!"

Los van alle bovenstaande, al verkocht de TS een varken dat goud sc***t, ik zou er in een boog omheen lopen met dergelijke verkoopsteksten...

Wat betreft het uitslopen van de radioactieve stof van rookmelders:

Er is een verschil tussen blootgesteld staan aan straling (wanneer je de rookmelder in je huis hebt hangen) en werken met de radioactieve stof. De straling die van een rookmelder afkomt zal zeker zeer ruim binnen veilige normen vallen. Het gevaar van (licht)radioactieve stoffen is dat als je er een deel (stofjes) van binnen krijgt deze in je lichaam kunnen blijven zitten. Op die manier wordt je van binnenuit voor zeer lange duur en op dezelfde plek continue bestraalt, en ook nog eens zonder bescherming van de opperhuid.
Als voorbeeld heb ik tijdens mn opleiding aan diverse radioactieve stoffen moeten meten. Het (tijdelijk) in de buurt zijn vormt geen probleem. Echter waren deze samples wel allemaal ingegoten in plastic en was het uit den boze te eten in dat lokaal.

Helaas wordt dit onderscheid zelden gemaakt en wordt ook (bv nu in Japan) al snel de conclusie getrokken dat een komkommer die in straling heeft gehangen dan ook zelf maar straling moet gaan uitzenden. Dit is niet het geval. Komt er echter radioactief stof (of bv water wat radioactief stof bevat in) de komkommer, dan is de komkommer zelf een straler geworden. En het eten hiervan heeft bovenstaand risico tot gevolg.
Als voorbeeld: medisch gereedschap wordt bestraalt om het te steriliseren (in de onderzoeks reactor in Petten). Daar wordt het gereedschap zelf niet radioactief van.

Verder lijkt dit me moeilijk concurreren:
http://www.baco-army-goods.nl/meetapparaten/total-stralingsmeter-ttl61…

Turbokeu

Golden Member

Als voorbeeld: medisch gereedschap wordt bestraalt om het te steriliseren (in de onderzoeks reactor in Petten). Daar wordt het gereedschap zelf niet radioactief van.

Gevulde/gesloten conservenblikken en vele andere verpakte voedingswaren worden in de fabriek ook kortstondig aan een zeer sterke gammastraling onderworpen om overblijvende kiemen/bacteriën te doden.

I love watching conspiracy theorists use the airtight logic of the argument from incredulity: "Well I don't understand how it works so it can't be real!!!"

Sommige venster-GM buizen zijn bij mijn weten wel degelijk gevoelig voor alpha's, mits natuurlijk vlak op de bron geplaatst.

Ik ben zelf overigens stralingsdeskundige niveau 3, één van de nuttige dingen die ik heb overgehouden van het studeren voor moleculair bioloog ;)
Die cursus stelt echter niet zo veel veel voor ten opzichte van de rest van de opleiding, en gaat nauwelijks in op de technische aspecten van het meten van activiteit.

Ik ook \o/.
Er zijn inderdaad GM-buizen die gevoelig zijn voor alpha deeltjes, deze hebben dacht ik een dun mica venster.
Die cursus is ook voornamelijk bedoelt om veilig te kunnen werken met radioactieve materialen en/of ioniserende straling volgens mij.

Een Home-made gamma spectrometer zou idd wel gaaf zijn. Kan me eerlijk gezegd niet meer herinneren wat we precies bij dat prakticum van die cursus gebruikten.

[Bericht gewijzigd door Henry S. op vrijdag 25 maart 2011 18:00:01 (35%)

klein is fijn

Moderator

Op 24 maart 2011 23:31:25 schreef Willis:
[...]
Dat zal wel los lopen; het is nog maar net lente.

:D

Afijn, ahum, het raakt het beetje offtopic hier. ;)

[Bericht gewijzigd door klein is fijn op vrijdag 25 maart 2011 16:26:12 (15%)

Het eenvoudigste apparaat om spectroscopie te gaan doen is de ionisatiekamer, en is direct ook de minst gevoelige. Het komt erop neer om tussen twee platen, gescheiden door circa 1mm lucht, een spanning aan te leggen en te meten welke pulsen eruit komen.
Al bij al is dit nog een vrij deftige methode, met resoluties van de orde ~1%.

Het grootste probleem hierbij zijn de lekstromen, daar de pieken die we willen detecteren hoogstens in de regio nanoampere liggen bij spanning van de orde 300 volt.

De GM-teller is pure rotzooi, maar wel het gevoeligst van dit type detectoren.

Anoniem

Op 24 maart 2011 21:06:41 schreef Bert M:
Zo te zien heeft TS zich niet echt verdiept in de theorie achter GM-buizen.

Zelfs al zou je een bron van exact 600cps hebben, dan weet je nog geen drol na je "calibratie".

Tot de tijd dat TS iets bedacht heeft, koop je el-cheapo stralingsmeter maar hier.

Mee eens. gewoon een opportunist.
Leest in de krant dat de geigertellers uitverkocht zijn door (zinloze) paniek en denkt: ha, hier kan ik wat aan verdienen.

Je kunt een geigerteller niet calibreren met rookmelders.

Rookmelders van het oude type, als je ernog kunt aangeraken, bevatten een kleine hoeveelheid Americium241.
De alfastralen gaan niet door de behuizing heen, waardoor je deze zou moeten open prutsen wat gevaarlijk is.
Ik heb het zelf nog geprobeerd met een militaire GM teller. Er komt uit die rookmelders totaal niets van straling.

Bovendien is er het volgende:
De relatief goedkope geiger-Mullertelbuisjes zijn kleine buisjes in glas of geheel in metaal. die zijn erg ongevoelig en meten enkel gammastraling en dan nog slechts vanaf een bepaalde energie. De rest gaat niet door de behuizing heen.

Het zijn enkel die buisjes die verkrijgbaar zijn bij C....d en consoorten.
Voor beta en alfastraling heb je een heel speciale buis nodig met mica venster. Dergelijke buizen zijn niet te verkrijgen in de hobbyhandel en kosten vrij duur. Vanaf 100-200 euro.

Voor jan met de pet is zo'n EL-CHeapo Geigersetje weggesmeten geld. Als je al iets meet weet je niet wat en hoeveel. En de kans bestaat dat er straling aanwezig is die je niet waarneemt. Wat is het nut dan?

Robin F.

Golden Member

Het is nou ook weer niet zo dat goedkope Geigertellers helemaal nutteloos zijn. Cesium-137 is bijvoorbeeld goed te meten, de vrij harde bètastraling die dat afgeeft kun je ook met een metalen telbuis opvangen. Als je meter goed geijkt is, en je via dezelfde methode je meting verricht, dan kun je zeker een bruikbaar getal krijgen. In Wit-Rusland bijvoorbeeld worden vrij eenvoudige tellers gebruikt om te meten hoe veilig groente is om te eten.

Niet dat dat hier van belang is natuurlijk. Sowieso is de straling bij ons nog lang niet van een gevaarlijk (of zelfs meetbaar) niveau, maar zoals gezegd zal het apparaat dat de TS voorstelt ook niet geijkt zijn, en dus hooguit nuttig voor "ooh, kijk eens hoeveel straling dit oude horloge afgeeft"-proefjes in de natuurkundeles. Ook leuk toch :-)

Ook benieuwd wat er in al die chips zit? Kijk op Tiny Transistors!
Anoniem

Betastraling bestaat uit snelle elektronen.Die gaan bij mijn weten niet eens door een vel aluminiumfolie.

Nee, dan ga je beter voor een afgedankte militaire stralingsmeter.
Daarvan weet je tenminste dat ie voor dat doel ontworpen is, dat ie ooit gecalibreerd is, dus dat er wat zinnigs op de meter af te lezen is, en de activiteit van ons leger kennende ,zeker niet versleten is.

Het verschil metzo'n zelfbouwsetje is alsof je een iets oudere universele meter vergelijkt met een galvanometer. Bij een galvanometer slaat de naald uit als er spanning is, maar verder meet je niets zinnigs.

[Bericht gewijzigd door Anoniem op vrijdag 25 maart 2011 19:12:54 (70%)

joopv

Golden Member

Ik vind zo'n tikkend apparaat - wat sneller begint te ratelen in de buurt van bepaalde stoffen - wel geil.

Het is gewoon het idee dat je het verval van deeltjes hoorbaar kunt maken. Soort extensie van je zintuigen, net zoals het hoorbaar maken van ultrasoon geluid. Misschien ook nog leuk als random generator of zo.

Zou er wel een willen hebben, en ik heb wel eens rondgekeken. Probleem is dat die dump meters niet gevoelig genoeg zijn om de achtergrond straling hoorbaar te maken. Dan heb je echt een bron nodig om iets interessants te horen.

Ik heb ook wel eens naar het geruis en gerommel van een defecte fet geluisterd. Heel interessant om zo iets hoorbaar te maken. Wat veroorzaakt die onweers knallen, soms afgewisseld door regen en hagelbuien?

* joopv zet nog eens "Dawn Chorus" van Tomita op :)

Krijgen we een nucleaire winter? Weet jij meer dan ik wat dat betreft TS? Jeetje, misschien moet ik er ook maar een nemen dan.
Misschien toch wat meer details prijsgeven? Anders weten we nog niets van wat je wilt vermarkten.

"We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them" - Albert Einstein

Op 25 maart 2011 19:38:23 schreef joopv:
Zou er wel een willen hebben, en ik heb wel eens rondgekeken. Probleem is dat die dump meters niet gevoelig genoeg zijn om de achtergrond straling hoorbaar te maken. Dan heb je echt een bron nodig om iets interessants te horen.

Wat meten die dumpmeters dan wel???

Wij hebben een geigerteller die alfa/beta/gamma meet. En in dat laatse geval komt er een loden plaatje voor de telbuis, en dan geeft het apparaat zo'n 0,10 tot 0,30 uSievert/uur aan.

Dit is de achtergrondstraling, en die bestaat uit hoogenergetische deeltjes en straling vanuit andere bronnen.

http://en.wikipedia.org/wiki/Background_radiation

Zelfs een ongevoelige dumpmeter zou deze straling moeten registreren. Maar niet de alfa/beta die de duurdere meters kunnen registreren.

Ik zou verder iedereen willen aanraden tijdens de eerste de beste vliegreis zijn of haar geigerteller in de handbagage mee te nemen. En als die dumpmeter dan nog steeds niet uitslaat, dan is-ie toch echt defect!

free_electron

Silicon Member

Op 25 maart 2011 19:38:23 schreef joopv:

* joopv zet nog eens "Dawn Chorus" van Tomita op :)

free zet radioactivity van Kraftwerk op. Tchernobyl, Harrisburg , Sellafield, Hiroshima, braaaaaambrrrp ,braaammbbrrrp Tchernobyl, Harrisburg , Sellafield, Hiroshima, braaambrrroep braambrooeep, ploem ploem , ploem ploem ploem ploem , ploem ploeeem, ploem ploem . radiooooo acteeeeveeeteeeee , ploem ploem, ploem ploem ploem ploem , ploem ploem, ploem ploem , it's in the air, for you and me ... ( luister er zelf naar )

Professioneel ElectronenTemmer - siliconvalleygarage.com - De voltooid verleden tijd van 'halfgeleider' is 'zand' ... US 8,032,693 / US 7,714,746 / US 7,355,303 / US 7,098,557 / US 6,762,632 / EP 1804159 - Real programmers write Hex into ROM

@TS; kun je eens wat foto's posten van het prototype?

Btw kun je ook niet naar een ziekenhuis gaan dienst radiologie of een luchthaven :D, of zoals hier in België zit er een firma Iso(topes Belgium), deze vervoeren licht radioactief materiaal, wrs kun je daar ook eens aankloppen, of naar Japan vliegen :D

Ben Belg sowat :D :: plaatjes zijn meestal klikbaar

Om een zelfgemaakte geigerteller te laten melden dat er straling is, lijkt mij nog niet het grootste probleem, maar om die een 'waarde' te laten geven, waarop je kunt zien wanneer je je ongerust moet maken, lijkt een heel stuk lastiger.
Stel, je maakt een koortsmeter die alleen aangeeft wanneer je koorts hebt, maar je kan niet zien of het 37.1 is of 40 graden....

Een leuk geintje: maak een nepgeigerteller, stap druk een Japans restaurant binnen, laat het apparaat ratelen, en je hebt ineens genoeg plaats..:+

Evarist

Golden Member

Mij mag je op je lijst zetten. Ik wil er een kopen, maar ik hoop dat je kennis van bouwen beter is, dan je schrijfstijl. Je ging hem toch 'eiken' :p

Nihil est verum, quod non probatur primo.
Turbokeu

Golden Member

Op 25 maart 2011 13:13:01 schreef pe5ocb:
Er zijn inderdaad GM-buizen die gevoelig zijn voor alpha deeltjes, deze hebben dacht ik een dun mica venster.

Die behoren dan niet meer in de prijsklasse 'goedkope GM-buisjes'...
Goedkope GM-buisjes zijn meestal ommanteld met metaal en hebben alleen een glazen venstertje aan de voorzijde.

Op 25 maart 2011 19:00:43 schreef grotedikken:
Betastraling bestaat uit snelle elektronen.Die gaan bij mijn weten niet eens door een vel aluminiumfolie.

Hého, betastraling gaat wel degelijk door cm dik materiaal, afhankelijk van de energie van de straling en het type materiaal (bvb. lichaamsweefsel).
Vergis je je niet met alfastraling (Heliumkernen)?

I love watching conspiracy theorists use the airtight logic of the argument from incredulity: "Well I don't understand how it works so it can't be real!!!"
JulietMikeBravo

aka Vagevuur

Ik ben ook al een tijdje bezig met GM buis detectors, al voor Japan.

Ik lees helaas ook weer een hoop onzin en bangmakerij:

Op 24 maart 2011 20:22:29 schreef Lucky Luke:
uhm, robt797, ik zou maar geen pellet uit een rookmelder slopen, je bent geen kakkerlak (en zelfs die gaan dood bij voldoende straling.)

Op 24 maart 2011 20:42:17 schreef ohm pi:
Ik raad je sterk af om de rookmelders ed te slopen om radioactieve stoffen te winnen, voor welk doel dan ook. Het is net als asbest. Nu heb je er geen last van maar over 50 tot 100 jaar kan je door deze activiteiten kanker krijgen.

De Am-241 bron uit rookmelders is geen speelgoed maar kan weinig schade aanrichten. Het overgrote deel van de straling van deze dingetjes is alfa wat wordt gestopt door een paar centimeter lucht.
Het materiaal is ook bewust geimmobiliseerd om te voorkomen dat de stof zich verspreid.

Het dat van kakkerlakken is trouwens een opgeblazen verhaal, ze kun nen wat meer hebben maar fruitvliegen kunnen al meer hebben: https://secure.wikimedia.org/wikipedia/en/wiki/Cockroach#Hardiness

Op 24 maart 2011 21:06:41 schreef Bert M:
Tot de tijd dat TS iets bedacht heeft, koop je el-cheapo stralingsmeter maar hier.

Ik heb dat apparaat ook staan, is helaas een ionisatiemeter voor het meten van straling na een kernexplosie of ramp. Als de meter op dat ding beweegt berg je dan maar :)

Voor de mensen die een teller willen kopen of experimenteren met buizen, koop bij Baco de FH40T. Het kan zijn dat ie niet werkt zoals bij mijn exemplaar maar dan heb je nog altijd voor €40 3 telbuizen waarvan 2 redelijk gevoelig zijn voor achtergrondstraling en die makkelijk zwakke bronnen zoals K-40 in kaliumchloride (Lo-Salt) en uraniumglas uit de antiekwinkel kunnen detecteren.

Op 24 maart 2011 21:04:18 schreef free_electron:
en clicks per second is GEEN waarde. Sievert of Rem zijn de correcte grootheden.

clikcs per seconde zegt NIKS

Zo extreem zoals jij het stelt is het gewoon niet. Zelfs een een GM buis heeft nut ondanks dat deze ongeacht het type straling alleen een click geeft. Als ik een teller naar Tsjernobyl meeneem zal ik daarmee kunnen controleren dat de achtergrondstraling een stuk hoger is dan hier en zal het ook mogelijk zijn om plekken met teveel straling te ontwijken. Klikjes per tijdseenheid zeggen dus zeker wel iets, in tegenstelling tot wat jij roept.

Het is trouwens wel triest hoe er nu een run op geigertellers onstaat die voor zover ik weet niet door Japanners zelf is gegenereerd. Gamma Scouts zijn bij de fabrikant uitverkocht en ik zie al sites opduiken welke tellers voor woekerprijzen proberen te verkopen.
Nogal wrang als je bedenkt dat in Japan vrijwel alle slachtoffers door de aardbeving komen en niet door die lekkende reactoren.

Rem gebruiken de Russen nog. Is de klassieke waarde.
Vlg mij staan tegenwoordig in het SI stelsel alleen nog Sievert en Gray
Dit om het allemaal makkelijk te maken... Gray staat voor geabsorbeerde dosis ioniserende straling en Sievert voor de equivalente dosis, heb ik laatst op mijn rontgencursus geleerd