Buizenversterkertje met rommelmarktbuizen

PCL82, PCL85/PCL805 en PCL86 zijn speciaal geschikt als geïntegreerde versterker voor o.a. audiotoepassingen (voortrap en eindtrap). De PCL85/PCL805 is van die 3 de meest geschikte om op een lage spanning te werken. Met de PL504 kan je ook wel leuke versterkers bouwen, zie o.a. Joghi's roehrenbude.

Als de EM34 nog een helder lichtbeeld heeft, kan je er een paar tientjes voor vangen. De EMM803 kan je wellicht als VU-meter inzetten op je versterker.

De IF184 is een EF184.

De andere buizen zijn opzich prima bruikbaar als je wel eens een buizenradio of -TV repareert.

Aanvulling: bijvoorbeeld http://www.b-kainka.de/bastel88.htm

@hieronder: rammelen is zeer normaal voor dat soort buizen; de voet zit aan het glas gekit en dat brokkelt wel eens een beetje af. In elk geval niet ongezien afvoeren. Er zijn vrij simpele testertjes voor dergelijke afstemogen te maken.

[Bericht gewijzigd door maartenbakker op 29 april 2013 21:31:19 (16%)

Aha, dat is dus een leuke vonst.
Ik heb nog nooit met buizen gespeeld en het lijk me erg leuk om er iets mee te maken. Alleen dan wel van een bestaand schema.

In die EM34 rammelt iets als ik hem kantel, dus ik vermoed dat hij overleden is.

Ik zal eens zoeken naar schematjes, wellicht zit er iets tussen wat ik kan gebruiken.

Bedankt voor je antwoord.

Edit,
Dat schema ziet er vrij makkelijk uit, nu alleen nog even trafo's zoeken. Zij gewone voedingstrafo's geschikt?
Ik heb hier deze liggen.

Ik zal hem dan eerst wel eens testen, hij ziet er verder nog wel mooi uit.

Ik snap alleen nog een ding niet van dat schema. De buis wordt nu toch nergens verwarmd? of zie ik iets over het hooft?

[Bericht gewijzigd door Henry S. op 1 mei 2013 18:51:13 (8%)

Het voedingsdeel is weggelaten. Gebruik een 24V trafo voor de gloeidraden (die zet je parallell) en daaraan een spanningsverdubbelaar voor de anodespanning.

Je kunt inderdaad gewone voedingstrafo's gebruiken als uitgangstrafo, maar deze zijn eigenlijk niet gebouwd op gelijkstroom dus de geluidskwaliteit kan wat achterblijven.

Wil je het mooi doen, dan zet je de PL504's niet parallell of single ended, maar in push-pull aan de uiteinden van de primaire wikkelingen. Dan moet je de roosters alleen wel in tegenfase aansturen dus heb je wat extra electronica nodig, maar het voordeel is dat de kern van de trafo niet gemagnetiseerd wordt door de gelijkstroomcomponent.

[Bericht gewijzigd door maartenbakker op 29 april 2013 22:31:30 (12%)

Voor kleine ampjes zijn eigenlijk al je PCL buisjes prima bruikbaar, en daar heb je er genoeg van.

Voor schema's kun je prima zoeken naar de ECL versies, dat zijn exact de zelfde buisjes met een andere gloeispanning.

-edit-

Bijvoorbeeld
http://www.jogis-roehrenbude.de/Leserbriefe/Stefan-Gloeden-ECL86-Amp/T…

[Bericht gewijzigd door Sine op 30 april 2013 00:14:32 (32%)

ECC85 is ook wel een leuk buisje.
En verder inderdaad de types die al genoemd zijn.
De PL84 is ook een mooie eindbuis.
De afstemogen zou ik niet zo snel verkopen, tenzij ze NOS zijn en het jou niet zo kan schelen als je een gebruikte daarna voor een kleiner bedrag terugkoopt.

Hallo,

voor dat ik wat ga bakken wil ik graag weten of dit correct is.
ik heb het schematje eventjes in multisim getekend.

(Klikerdeklik)

En dan dit als voeding, (Wisselspanning bron is een ringkern van 24V)

[Bericht gewijzigd door hardbass op 30 april 2013 12:33:59 (22%)

Ik zou de kathode niet aan de gloeidraad knopen. Je pikt dan te makkelijk brom op van de gloeidraadvoeding en waarschijnlijk sluit je ook ergens een stukje van je voeding kort. In je voeding komt de linkergelijkrichter te vervallen (kwartje valt, had je die voor je gloeidraden bedoeld? niet doen, dan loopt die spanning veel te hoog op). Voor de elco's in de spanningsverdubbelaar kan je ook het beste 1000 à 2200u per ampere aanhouden, dus mag wel iets groter dan 2u2.

@hieronder: het is in principe onnodig om de gloeidraden van dergelijke buizen uit gelijkspanning te voeden. Als je het toch wilt doen, neem dan een LM317 die je op 27V (meen dat dat de correcte spanning is, even nakijken in het datablad) instelt.

[Bericht gewijzigd door maartenbakker op 30 april 2013 14:15:17 (21%)

Oke, Als ik er dan voor de gloeidraden een 7812 oid achter zet?

En de condensatoren zijn 2m2 = 2200uF

@hierboven,
Is het dan mogelijk om de gloeidraden van de buizen meteen op 24V wissel te zetten? Dan kan hij recht op de trafo?
Klopt het schema van mijn vorige post trouwens wel? Dan ga ik beginnen met bakken

[Bericht gewijzigd door hardbass op 30 april 2013 14:22:56 (15%)

Ik heb toch wat bedenkingen.

Waarom twee van die flinke (eind)buizen parallel? Zoals @Sine al schreef zijn de PCL-buizen meer geschikt. Met 1 buisje maak je dan een versterkertje waarmee je van lijnniveau direct op een paar Watt uitgangsvermogen komt.

Met alleen twee eindbuizen zal je nog zeker voorversterking nodig hebben.

Verder gaat het fout met het aansluiten van de gloeidraden en de kathodes. Je gloeistroom vloeit nu ook door de kathodeweerstanden. dus de automatische negatieve voorspanning gaat ook de mist in.

Ook mis ik een ontkoppelelco over de kathodeweerstand; dat is niet bevorderlijk voor het frequentiebereik in het laag.

Ik denk dat de weg naar succes groter is als je @Sine's raad opvolgt en even zoekt naar schema's voor ECL-buisjes. Het enige waar je rekening mee moet houden bij gebruik van jouw PCL-buizen is het verschil in gloeispanning. E-buizen zijn ontworpen om alle gloeidraden parallel op 6,3 Volt aan te sluiten; de P-serie is bedoeld om (alle) gloeidraden in serie te plaatsen, waarbij er een stroom van 300 mA loopt.

Edit:

In je tekening zit ook een fout in het symbool van de buizen: de pennen 6/7 lijken nu doorverbonden te zijn met de pennen 3/8. Deze laatste twee zijn echter de aansluitingen van de kathode en het remrooster; die zijn intern met elkaar verbonden. Het remrooster is het derde rooster gezien vanaf de kathode. De pennen 6/7 zijn verbonden met het schermrooster; dit is het "middelste" rooster van de buis.

Edit 2:

In de gelinkte versterker van Jogis zit overigens ook iets dat mij niet erg bevalt: hij heeft voeding en versterker in verschillende behuizingen en sluit gloeispanning en voedingsspanning aan via RCA-stekkers. Dat laatste is al discutabel, maar als je doodleuk de hoogspanning op een male RCA-kabeldeel hebt staan dan ga je (of de ingang van andere apparatuur) dat vast een keertje voelen...

[Bericht gewijzigd door Sonytech op 30 april 2013 21:39:14 (12%)

Hallo,

Het stukje van de gloeidraden had ik gevonden, hij zit al in elkaar en het werkt wel. Het geluid is vrij goed te horen maar echt super is het nog niet.

Ik denk dat ik maar eens op zoek ga naar een beter schematje. Het lijkt me ook leuk om er een radio van te maken. Maar ik begin met een versterkertje.

[Bericht gewijzigd door hardbass op 30 april 2013 21:37:25 (16%)

Ja, voor een serieus schema'tje met niet al teveel uitgangsvermogen zijn die PCL's toch beter, maar dan kijk je ook wel naar meer dan 50V anodespanning. 250V voor de PLC82 en PCL86 of 200V voor de PCL805, zo uit het hoofd. Ook zal je dan aan een echte uitgangstransformator met luchtspleet moeten (Tenzij je een balanseindtrap maakt met 2 eindbuizen en een fasedraaier - opzich kan dat natuurlijk mooi met 2 stuks PCLxx. Je kan dan bijvoorbeeld een voedingstrafo met 2*110V primair gebruiken als uitgangstrafo).

Er zijn in elk geval talloze schema's in omloop voor de ECL82 en ECL86, en in platenspelers werd vaak een UCL82 gebruikt. Al deze schema's zijn bruikbaar. Overigens is de xCL86 min of meer de opvolger van de xCL82, dus de eerstgenoemde vind je meer in schema's uit de jaren '60 en de tweede meer in schema's uit de jaren '50.

Overigens heeft Philips zo rond 1970 nog een leuk eindtrapje uitgebracht met een PCL86 en een PCL805 in seriebalans-schakeling (Die heeft een uitgangselco, dus daar zou je eventueel een voedingstrafo als experimentele uitgangstrafo kunnen gebruiken zonder al teveel kwaliteitsverlies; met een 24V trafo en een 8 ohm luidspreker kom je qua aanpassing wel in de buurt denk ik, normaal is 800 ohm nodig maar die speakers vindt je niet zo even ergens). Schema is te vinden in de documentatie van het zwart-wit TV-chassis F6. Als er interesse is kijk ik wel of ik daar wat van kan vinden.

Dit alles betekent niet dat de PL504 ongeschikt zou zijn; Philips bracht eind jaren '50 hifi-versterkers uit met EL36's in de eindtrap. Dat is een voorloper van de PL504. Je hebt het dan wel over zwaar gebouwde versterkers die tientallen watt's rms-vermogen volcontinu rond kunnen pompen, en niet iets simpels dat je even in een middagje bouwt met onderdelen die je nog op de plank hebt liggen.

De reden dat het gelinkte schema 2 stuks PL504 parallell zet, is om met een lage voedingsspanning uit te komen. Die buizen zijn ook dan al behoorlijk stijl, dus echt veel voorversterking heb je niet eens nodig. Het blijft natuurlijk meer een experimenteerschema waarin een hoop bottlenecks zitten, maar het is lekker simpel te bouwen en met een goede uitgangstrafo win je al de helft van de geluidskwaliteit schat ik (hifi zal het nooit worden).

Kijk ook eens op http://headwize.com/
Leuke reeks topics: http://www.circuitsonline.net/forum/view/34813

Kijk dat is een hele hoop informatie.
Het enige ding waar ik nog mee zit is dat ik geen fatsoenlijke trafo heb voor dit soort dingen. Ik heb echter wel een hoop voeding's trafo's.

Misschien is het zoals maarten al zegt wel mogelijk om een schema te maken waarin de middenaftakking van een 2*115 aan de voeding hangt en de 2 zijtakken aan de anodes van 2 buizen die in tegen fase worden aangestuurd.

Over het gebruik van nettrafo's was vorige week nog een topic: http://www.circuitsonline.net/forum/view/112462/1/

2*115V zou kunnen als de secundaire een beetje geschikte impedantie oplevert.

Hallo,

Voor zover ik buizen "snap" heb ik even wat getekend. Zouden jullie mijn schema willen bekijken en vertellen of dit enige kans van slagen heeft?

Groeten,
Bas

(KlikerdeKlik)

De gloeidraden zijn hier niet verbonden maar krijgen de juiste spanning volgens de datasheet.

[Bericht gewijzigd door hardbass op 1 mei 2013 21:21:16 (11%)

Er zijn twee dingen die me opvallen: de koppelcondensatoren tussen de fasedraaier en de eindbuizen zijn volgens je schema 0,47 Farad; daar zou ik 0,47 µFarad van maken.

Ook zitten de eindbuizen volgens je schema niet goed aangesloten. Je hebt stuur- en schermrooster omgedraaid.

De bedoeling is

                       anode
                         |
                       -----
                       - - --- g3 / remrooster
                       - - --- g2 / schermrooster
   g1 / stuurrooster --- - -
                       /===\
                       |
                    kathode

Bij deze buis zijn de kathode en het remrooster intern al met elkaar doorverbonden.

De bedoeling is dus dat je signaal van de fasedraaier op het stuurrooster terechtkomt, terwijl je de schermroosters via de 470Ω-weerstand met de voedingsspanning verbind.