Dry film photoresist, geweldig maar tips gevraagd

tmdr

Golden Member

Gisteren heb ik voor het eerst de (negative) dry film photoresist methode gebruikt voor het ontwikkelen van een PCBtje. Het resultaat is vele malen beter dan met de toner transfer methode die ik voorheen gebruikte. Ik ben dus meteen fan. Echter heb ik toch wat tips nodig denk ik.

Wat betreft het printen van het ontwerp vroeg ik me af of ik misschien beter een ander soort transparant vel kan gebruiken. Ik heb bij de lokale copy shop een stel van deze laser printer geschikte vellen gehaald. Ze worden redelijk snel vies/bekrast. En de toner dekt helemaal niet goed, zelfs op "dark mode", dus met extra veel toner. Ik heb uiteindelijk met een whiteboard marker alles ingekleurd en met keukenpapier alles weer schoongeveegd. Dit heeft op zich een best goed resultaat gegeven, maar toch vraag ik me af hoe het beter kan.

Het lamineren van de film ging ook niet perfect. Ik heb dit in eerste instantie een paar keer moeten proberen. Toch bleven er kleine bubbeltjes of wrinkels in komen. Nu zag ik op internet iemand die het plakken van de film onder water deed en daarna door de laminator. Hoe doen jullie dit meestal?
Ik voer de print door de laminator op een vel papier zodat de film niet tussen de rollen blijft plakken. Zijn er andere manieren om dit soort imperfecties te voorkomen?

Andere tips zijn ook welkom!
Qua timen van de belichting zit ik volgens mij redelijk goed. Eerst heb ik 45 seconde geprobeerd, dat was iets te lang. Daarna 35 gaf een prachtig resultaat. De spoortjes van 12 mil zijn er helaas wat brokkelig uitgekomen, maar dat komt dus door de transparant. Hopelijk kan ik dat nog verbeteren, uiteindelijk zou ik graag meer op 12 mil willen doen, dat scheelt veel met SMD componenten. 16 mil is echt geweldig gegaan, waanzinnig strakke lijnen.

Waarom gebruik je geen foto-gevoelige printplaat? Ben je in één keer van dit gerommel af.

Hierbij een paar documenten die ik ooit in een ver verleden heb gemaakt op een website die allang niet meer bestaat. Ik denk dat je hier wel wat aan hebt.

Ik gebruik transparanten van Avery. Bij Conrad te koop onder bestelnummer: 914280 .

Niet elke laserprinter kan overweg met transparanten. Zij behandelen deze als gewoon papier en spugen deze veel te snel uit. Ik heb hier een oude HP 3550 staan (een joekel) maar deze begrijpt wel transparanten, de doorvoer is dan ook langzamer om een zo goed mogelijke afdruk te krijgen. Mits goed ingesteld in de driver.

Soms maak ik nog printplaten op deze manier en die zijn allemaal perfect. Maar dan wel alleen in pure noodzaak.

I love it when a plan comes together !
evdweele

Overleden

Op 31 maart 2017 19:46:15 schreef ritmeester:
Waarom gebruik je geen foto-gevoelige printplaat? Ben je in één keer van dit gerommel af.

Dat is ook mijn idee. Ik heb wel eens geëxperimenteerd met fotogevoelige lak, maar ook dat werkt niet feilloos.
In tegenstelling met kant-en-klare fotogevoelige printplaat, dat werkt altijd als je goed belicht en ontwikkelt.

Techniek is ervoor gemaakt om ons in de steek te laten. Het blijft een ongelijke strijd tussen de techniek en de technicus.

Best ook op de leeftijd van de fotogevoelige printplaten letten.
Voor mij werkte bungard het best.
Etienne

Zoals etienne al vernoemde, leeftijd van voor gecoate fotogevoelige printen is een issue. Ik kocht toen altijd bij dick best want voor bungard was dat toen wel een van de goedkopere en je wist doordat dick redelijk wat verkocht dat de doorvoer ook goed was. Niet echt issues gehad, wel veel vaker met voorgecoate printen uit de electrowinkel, die waren paar jaar oud en werkten vaak slecht.

Om laser afdrukken dikker te maken deed ik altijd extra zwart maken door er oost indische inkt op te smeren en daarna het teveel eraf te poetsen, de inkt blijft in de porien zitten van het geprinte deel. De ongeprinte delen kan je het er zo af poetsen met beetje water.

Een ander, beter alternatief wat ook nog vormvaster is. Een Canon printer met zogenaamde UV resistente inkten, ik had een canon pixma4200 die daarop printte, dat op van die inkjet transparanten. Helaas zijn dat laatste erg duur maar had een flink pak ervan op amazon gekocht.

Toen ik een CNC machine had voor het boren van de gaatjes merkte ik pas op hoe vervormd de laser transparanten waren, op een afstand van een paar cm soms 1mm krimp of uitzetting. Toen overgestapt naar inkjet.

Ik wou ook experimenteren met dryfilm omdat ik probeerde te door te metalliseren. Je boort de print voor, metalliseert ze, resist erop lamineren, ontwikkelen (negatief), vertinnen (electrolytisch), resist strip, etsen, tinstrip, eindelijk klaar. Tin raakt niet geetst in natrium persulfaat etsmiddel, maar wordt wel zwart dus moet je strippen naderhand.

Dus helaas niet echt ervaring met dryfilm, je hebt 2 methoden, echt droog en nat, dus je maakt het bord nat en dan met een rubberen mal duw je de film erop en daarna lamineren. Geen idee welke dryfilm je gebruikt? Ik had gekeken naar Riston dryfilm, daar staat ook hoe je het moet verwerken op industrieele schaal.

Maar tegenwoordig laat ik het allemaal maar gewoon maken, het is mij teveel moeite en de doorlooptijd neem ik voor lief. 2 weken bij Oshpark, 4 weken bij de meeste chinese fabrikanten.

[Bericht gewijzigd door Squant op zaterdag 1 april 2017 10:15:18 (30%)

A byte walks into a bar and orders a pint. Bartender asks him "What's wrong?" Byte says "Parity error." Bartender nods and says "Yeah, I thought you looked a bit off."
buckfast_beekeeper

Golden Member

Op 1 april 2017 10:03:59 schreef Squant:
...
Maar tegenwoordig laat ik het allemaal maar gewoon maken, het is mij teveel moeite en de doorlooptijd neem ik voor lief. 2 weken bij Oshpark, 4 weken bij de meeste chinese fabrikanten.

4 weken is ruim overdreven. Op 16/03 printjes besteld bij elecrow, gewone china post verzending, 30/03 op de mat. 25/03 (een vrijdag avond) weer printjes besteld 27/03 (zondag) stonden deze printjes al als verzonden. Normaal ergens deze week op de mat. Ik moet de extra componenten dus dringend bestellen.

Ze werken probleemloos 6-mil. Solder stop en silk aan beide zijden. Persoonlijk denk ik dat het zelf etsen zelfs financieel niet meer loont. 13€40 voor 5 50mmX05mm dubbel layer printjes incl verzending. 16€90 voor 100mmX100mm dubbel layer incl verzending. Chemische rommel, setjes boortjes, printplaat, layout printen, ... weegt het nog op?

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.
evdweele

Overleden

Op 1 april 2017 10:51:36 schreef buckfast_beekeeper:
13€40 voor 5 5mmX5mm dubbel layer printjes incl verzending. 16€90 voor 10mmX10mm

Heb jij kaboutertjes met heel goede ogen in dienst om de componenten op die printjes te solderen? :D

Techniek is ervoor gemaakt om ons in de steek te laten. Het blijft een ongelijke strijd tussen de techniek en de technicus.
buckfast_beekeeper

Golden Member

Oeps foutje 50mmX50mm en 100mmX100mm. Zal het rechtzetten.

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.
bprosman

Golden Member

Best ook op de leeftijd van de fotogevoelige printplaten letten.

Ook dat kan nog wel meevallen, heb wat footprint van 5..6 jaar oud die het toch nog wel aardig deed.

De jongere generatie loopt veel te vaak zijn PIC achterna.
tmdr

Golden Member

Ik heb nog redelijk wat pertinax liggen zonder photo laag dus leek dit me een goede keus qua instap. In de toekomst is het inderdaad misschien handiger om ze gelamineerd te bestellen.
Helaas heb ik die luxe momenteel dus niet.

Zit nu met het gedoe dat ik de photoresist niet van de geëtste print af krijg. Heb 'm maar in de bak met natriumcarbonaat gelegd. Aceton werkt niet.

Van iemand las ik dat er inderdaad een "natte" werkwijze is. Heeft iemand daar meer informatie over?

Ik ken de dry-film methode niet. Maar als het hetzelfde "systeem" is als Dynamask dan gaat dit zeker oplossen / loskomen na een paar uur.

I love it when a plan comes together !

Op 1 april 2017 18:32:21 schreef tmdr:
Zit nu met het gedoe dat ik de photoresist niet van de geëtste print af krijg. Heb 'm maar in de bak met natriumcarbonaat gelegd.

ehh. Dat is ook basisch, toch? Ik gebruikte NaOH, iets steviger aangemaakt dan 10gram op 1L. Maar ik had toen van de prefab fotoresist printen. En daar werkte aceton ook op.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Op 1 april 2017 18:32:21 schreef tmdr:

Zit nu met het gedoe dat ik de photoresist niet van de geëtste print af krijg. Heb 'm maar in de bak met natriumcarbonaat gelegd. Aceton werkt niet.

Van iemand las ik dat er inderdaad een "natte" werkwijze is. Heeft iemand daar meer informatie over?

Natriumcarbonaat (soda NA2CO3) wordt gebruikt als ontwikkelaar. De photoresist wordt verwijderd met natriumhydroxide (bijtende soda NaOH)
Duurt wel even voor het loskomt.
Dit was toch wat op het papiertje stond van het rolletje dat ik ooit kocht.

EricP

mét CE

Ik gebruik fotoprint. Belichten, ontwikkelen, etsen, boren, schuren met waterproof schuurpapier onder de kraan. Is-ie kaal en meteen mooi schoon voor solderen. Vol plakken, laagje lak erover. Klaar.

Ik geloof dat inderdaad ontwikkelen was met natrium bicarbonaat en resist stripping met een best wel sterke natrium hydroxide oplossing. Maar hangt beetje af van de dryfilm, welke gebruik je?

A byte walks into a bar and orders a pint. Bartender asks him "What's wrong?" Byte says "Parity error." Bartender nods and says "Yeah, I thought you looked a bit off."
tmdr

Golden Member

Uiteindelijk is na een paar uur weken alles er af gekomen.
Welke ik gebruik weet ik niet exact. Met mijn budget heb ik maar een kleine rol uit China besteld. Werkt aardig goed. Ben tevreden met het resultaat. Voor het eerst dat ik een printje heb waarbij de ground plane tenminste geen gaten bevat! Eén spoortje mist, maar dat heb ik gewoon zelf stom gedaan.

Waar kan ik NaOH het beste vandaan halen?

Gisteren de Dynamask voor het eerst gebruikt. Gaaf spul hoor.
Helaas iets te lang belicht, waardoor het te lang in de ontwikkelaar moest om het residue weg te krijgen. Met alle gevolgen van dien. Zie foto's.
Vanavond ga ik het weer eens proberen en dit keer halveer ik de belichting.

Los van dat het mislukt is dit keer, wat een gaaf spul. In mijn ogen ziet het er direct als een volwaardige, professionele print uit. Echt een aanrader zit!
Zeker voor SMD is dit onmisbaar!

Helpt zo'n soldeermasker ook bij het voorkomen van overslag bij hoge voltages?
Ik heb een tijd geleden een voeding voor een Nixie op een printje gemaakt, maar af en toe sloegen er vonkjes over tussen de ground plane en de + van de uitgangs cap.

@tmdr;

Helaas is dit inderdaad mislukt. De belichtingstijd voor Dynamaks is ongeveer de helft van de belichtingstijd van een fotogevoelige printplaat.

Dus als de belichtingstijd voor een printplaat 90 seconden is dan is deze voor Dynamask 45 seconden.

Het lijkt er overigens op dat er ook luchtbelletjes tussen de printplaat en het Dynamask zitten. Als dat zo is dan "verbrand" het Dynamask tijdens het lamineren. De lucht wordt te warm en het vocht wat erin zit wordt stoom.

Heb je het lamineren precies zo gedaan als in dit filmpje?
https://youtu.be/B0Syj4awcc8

Je moet meteen de printplaat na het ontwikkelen van het Dynamask drogen op een bakplaatje of zoiets. Niet te heet en zeker niet met een doekje over het Dynamaks wrijven om het te drogen. In dit stadium van het proces "plakt" het Dynamask nog steeds. Na het harden is het een harde laag geworden.

Als je werkt met fotogevoelige printplaten dan is de koper laag al perfect. Dus niet schuren na het ontwikkelen maar alleen goed schoonmaken met aceton.

Op gevreesde printplaten werkt Dynamask minder goed omdat het hoogteverschil tussen het koper en de FR4 te veel is. Hierdoor is het onvermijdelijk dat er lucht gaat zitten tussen deze twee lagen. Buiten dat is het gevreesde deel te ruw voor het Dynamask om te plakken.

Welke Na2CO3 gebruik je? Toch niet van de Kruidvat of zo? Hoe puurder hoe beter.

10 gram pure Na2CO3 op één liter water bij 45 graden! Dan duurt de ontwikkeltijd ongeveer 90 tot 120 seconden. Wel lichtjes wrijven met een kwast.

De aangemaakt ontwikkelaar met Na2CO3 is niet lang houdpaar, hoogstens een paar uur. Daarna is het echt uitgewerkt.

Ik hoop dat je wel werkt in een schone omgeving. (Het komt wel eens voor dat een gebruiker dit deed in een houtzagerij :-) )

EDIT:

Als je mij je gegevens mailt dan zorg ik dat je pure (>99%) NaOH en NA2CO3 krijgt. (Mits je in Nederland woont)

I love it when a plan comes together !
tmdr

Golden Member

Ik heb de PDF en het filmpje er bij gehouden en alles exact het zelfde gedaan.
Er zaten geen bubbeltjes in de film. Belichting inderdaad veel te lang dus.
Hier is alles schoon, in de zin van bureau netjes en stofvrij. Lucht is hier wel relatief stoffig, maar dat kan het probleem niet zijn. Het kan nog zijn dat de laminator gewoon rot werkt (goedkoop ding van de Action).

Dit is een print die geëtst is met de dry film waar ik het in het begin van dit topic over had.
Hopelijk kan ik vanavond een prachtige print laten zien!

Zijn er nog aanrader wat betreft transparanten die het beste werken voor laserprinters en deze toepassingen? Is er een merk dat betere resultaten geeft dan alle anderen? Heb ze nu van de copyshop en geen idee welk merk.

Trouwens, voor de leden hier die het niet meer rendabel vinden om zelf printjes te maken:
ik ben een student en probeer af en toe, als ik eens wat vrije tijd heb, een printje te maken. Het is dus vooral als hobby; ik vind het gewoon super leuk om zo bezig te zijn. En het werkt ook nog eens redelijk meditatief, wat wel zo fijn is als je hele dagen op volle toeren studeert. Snap echter dat het voor anderen niet de moeite is met de prijzen (en kwaliteit) uit China.

Op 3 april 2017 13:13:25 schreef tmdr:
... Zijn er nog aanrader wat betreft transparanten die het beste werken voor laserprinters en deze toepassingen? Is er een merk dat betere resultaten geeft dan alle anderen? Heb ze nu van de copyshop en geen idee welk merk.

Zie hierboven:
https://www.circuitsonline.net/forum/view/message/1904032#1904032

Op 3 april 2017 13:13:25 schreef tmdr:
... Het is dus vooral als hobby; ik vind het gewoon super leuk om zo bezig te zijn. En het werkt ook nog eens redelijk meditatief, wat wel zo fijn is als je hele dagen op volle toeren studeert. Snap echter dat het voor anderen niet de moeite is met de prijzen (en kwaliteit) uit China.

Precies, ik maak spontaan nog zelf printplaten (enkelzijdig) als ik deze meteen nodig heb. Tegelijkertijd stuur ik deze dan ook op naar China maar daar is dan geen haast meer mee.

I love it when a plan comes together !

Op 3 april 2017 13:35:09 schreef tmdr:
[...]
Oeps sorry, ik moet beter lezen ;-)

Ik zal ook twee vellen meesturen dan kun je dit proberen.

I love it when a plan comes together !

Waarom gebruik je geen foto-gevoelige printplaat? Ben je in één keer van dit gerommel af.

Soms is printplaat niet te krijgen met fotoresist.
Zelf gebruik ik nog wel eens Rogers Teflon PCB of heel dunne (0,1mm) FR4.
Dat is bijna niet te krijgen in kleine hoeveelheden.
Wat dat betreft is dryfilm een mooie oplossing.
In elk geval een stuk beter dan fotolak in spuitbus.
Mijn TIP bijdrage:
On te voorkomen dat er stof tussen de film en de print komt doe ik het aanbrengen in de badkamer nadat ik eerst de wanden met een plantenspuit heb nat gemaakt.

tmdr

Golden Member

Op 3 april 2017 13:50:56 schreef Brainbox:
[...]
Soms is printplaat niet te krijgen met fotoresist.
Zelf gebruik ik nog wel eens Rogers Teflon PCB of heel dunne (0,1mm) FR4.
Dat is bijna niet te krijgen in kleine hoeveelheden.
Wat dat betreft is dryfilm een mooie oplossing.
In elk geval een stuk beter dan fotolak in spuitbus.
Mijn TIP bijdrage:
On te voorkomen dat er stof tussen de film en de print komt doe ik het aanbrengen in de badkamer nadat ik eerst de wanden met een plantenspuit heb nat gemaakt.

Goed idee. Ik ga vanavond eens zo'n oude luchtbevochtiger aansluiten. Daarmee komt alle stof snel naar beneden. Dan even goed schoonmaken overal. Wie weet dat het al een hoop scheelt! Zou zo maar kunnen.

Toch apart dat er meer tmdr's zijn :-)

I love it when a plan comes together !