positieve en negatieve sspanning uit een DC-bron

Soms kijk ik wel eens bij Youtube.
En nou maar afvragen waarom opamps het minder goed doen met die voeding.
https://www.youtube.com/watch?v=gZW4KS59r8s&feature=youtu.be

Hetzelfde filmpje staat ook op youtube, maar dan met een trafo. Dan wisselt de instelling van de voltmeter ook van AC naar DC.
Soldeerboutje is ook aan een nieuwe stift toe.

Tja, hoe lang wil jij die -12V voor je opamp hebben?
Met een beetje geluk haal je wel een paar milliseconde, anders dikkere condensatoren nemen.

[Bericht gewijzigd door ohm pi op dinsdag 2 juni 2020 19:37:00 (14%)

Op 2 juni 2020 19:35:57 schreef ohm pi:
Tja, hoe lang wil jij die -12V voor je opamp hebben?
Met een beetje geluk haal je wel een paar milliseconde, anders dikkere condensatoren nemen.

Als ik zie wat hier soms voorbij komt, zal het vast wel eens nagebouwd worden. De eenvoud straalt er af 8)7

Ik ben gefopt door youtube.
Werkt toch iets anders dan ik dacht.

opampvoeding.asc

fatbeard

Honourable Member

Tsja, zonder belasting en met ideale condensatoren kan ik het ook.
Hang er eens een belasting van 12kΩ aan (is een reële 1mA) en draai de simulatie dan nog eens...

Een goed begin is geen excuus voor half werk; goed gereedschap trouwens ook niet. Niets is ooit onmogelijk voor hen die het niet hoeven te doen.

Goed naar het plaatje kijken.
De +12V is wel aanwezig en zal als er wel of geen weerstand van 1k op aangesloten wordt altijd +12V blijven.
De -12V is niet aanwezig oftewel is altijd 0V. Dat zal niet veranderen door het aansluiten van een 1k weerstand.
Het filmpje van youtube is dus onzin, bedrog, fake of hoe je het ook mag noemen.
De plus van de voeding loopt door de condensator via een gelijkrichtdiode naar de pluskant van de negatieve voeding. Deze is aangesloten op de minkant van de positieve voeding. Van deze minkant van de positieve voeding loopt de stroom door een van de negatieve dioden naar de min van de voeding. Per saldo wordt de condensator die aan de plus zit opgeladen tot 12V. (+12V -> C2 -> D5 -> Gnd -> D4 -> 0V). De andere condensator blijft leeg.

Ik zocht naar een datasheet van een hybride HIC240C.
Ik kwam bij het filmpje terecht, omdat ik in een artikel bij een fabrieksschakeling in een te herstellen versterker een voorziening zag om uit de aanwezige +18 volt voedingsspanning een negatieve en een positieve spanning te maken voor het voeden van de voorversterker op-amps. In de versterker zit ook een HIC240C die niet correct functioneerde.
Het lijken twee spanningsverdubbelaars, die aangesloten zijn op een poweroscillator.
Het schema is via back-engineering verkregen door de auteur(s) van het artikel. Het artikel kreeg veel positieve bijdragen, ik denk daar anders over, maar wie ben ik?
https://jestineyong.com/jedia-jpa-480cp-amplifier-repair-protection-mo…
Hoewel het schema wel de gevraagde spanningen levert, schort er toch nog wel wat. Geen van beide helften werkt m.i. als spanningsverdubbelaar, als dat al wel de bedoeling was.
Als dat niet de bedoeling was, is de ontwerper doorgeschoten

De schakeling HIC-PWR wordt aangestuurd door een C-mos oscillator met daarachter twee powertrapjes, die schakelen tussen nul en +18 Volt.
De +18 Volt DC spanning wordt verkregen door een stabilisator 7818. De spanning daarvoor is een ongestabiliseerde spanning, die bij lichtnetbedrijf +36 volt is en bij accuvoeding +24 volt.
Overigens had men twee transistoren kunnen besparen. Een drivertrapje kan beide schakelingen bedienen. De spanningsval over de diodes is even verwaarloosd.

De positieve helft.
Deze levert niet de dubbele spanning op van 18 volt. Zie ook het door mij getekende schema.

Om als verdubbelaar te kunnen werken, wordt de eerste elco van 100uF via twee diodes rechtstreeks op + 18 volt aangesloten.
De oscillator moet de elco van 47uF eerst opladen tot 18 Volt. Dat gebeurt als de elco via een diode aan +18 volt verbonden is en de pnp transistor de elco naar aarde trekt, Vervolgens trekt de NPN transistor de minpool van de 47uF elco naar een niveau van +18 volt. De geladen elco zal nu via een diode de eerste elco van 100 uF opladen en zo diens spanning verhogen tot 36 volt, hetgeen wellicht de bedoeling was. In het gereconstrueerde schema staat de polariteit van de eerste elco verkeerd aangegeven en de diode naar aarde zal er voor zorgen dat de elco nimmer geladen wordt.
De conclusie is dat via de condensator van 47uF en een diode , de eerste condensator van 100uF in het ritme van de oscillator wordt bijgeladen en dat de helft van de tijd.
De diode en de condensator van 47uF kunnen in het originele schema gewoon wegblijven, waarbij de elco een stukje draad moet zijn.
De weerstand van 33 Ohm rechtstreeks met +18 volt was eenvoudiger en efficiënter geweest.
De juiste verdubbelaar:

De negatieve helft.
Ook hier vindt geen verdubbeling plaats. De uitgang kan niet meer dan -18 volt worden.
Als de NPN transistor geleidt, zal deze de elco van 47uF opladen tot 18Volt.
Als de PNP transistor geleidt, komt de pluspool van de elco 47uF aan massa te liggen en zal de negatieve lading via een diode worden overgebracht naar de eerste 100uF elco van van de negatieve zijde.
Buiten dat de fase van de tweede buffertrap tegengesteld is, maakt het voor de werking van het geheel niets uit als er maar een buffertrapje was.
Als de spanning echt verdubbeld moet worden dan zijn er een extra condensator en diodes nodig.

Na het artikel nog eens gelezen te hebben ga je eens surfen op meer van dergelijke schakelingen en toen kwam ik bij het filmpje met de onmogelijke schakeling.

fatbeard

Honourable Member

De positieve helft.
Deze levert niet de dubbele spanning op van 18 volt. Zie ook het door mij getekende schema.

De door Jestine gepubliceerde schakeling is een Greinacher multiplier, het door jou getekende een Dickson multiplier. Beide circuits werken als verdubbelaar...
Lees er hier en hier meer over.

Door twee drivertrappen te gebruiken en die in tegenfase aan te sturen is de rimpel op de 18V voeding minder moeilijk weg te filteren omdat de frequentie ervan verdubbelt.

Een goed begin is geen excuus voor half werk; goed gereedschap trouwens ook niet. Niets is ooit onmogelijk voor hen die het niet hoeven te doen.

Op 3 juni 2020 15:53:17 schreef fatbeard:
[...]

De door Jestine gepubliceerde schakeling is een Greinacher multiplier, het door jou getekende een Dickson multiplier. Beide circuits werken als verdubbelaar...
Lees er hier en hier meer over.

Door twee drivertrappen te gebruiken en die in tegenfase aan te sturen is de rimpel op de 18V voeding minder moeilijk weg te filteren omdat de frequentie ervan verdubbelt.

Het verschil is, dat bij de door jou aangehaalde schakelingen als voeding transformatoren worden gebruikt, waarbij de spanning afwisselend positief en negatief wordt. Dat is bij mijn bijdrage niet het geval, de spanning op het knooppunt van de transistors wordt alleen positief of nul.
Zoals ik al schreef, wordt in het positieve deel de elco van 47uF niet geladen. Als de npn tor geleidt, staat de diode gesperd. Zou er toch nog lading in de elco zitten, dan word deze via de diode ontladen als de pnp transistor geleidt. Met een trafowikkeling is dat wezenlijk anders, die wordt ook negatief, waardoor de elco wel geladen wordt.
Wat de tegenfase betreft, heb je wel wat gelijk. De frequentie verdubbelt niet, maar er is altijd een van de twee trapjes hoog, waardoor uit de 18 volt een bijna constante stroom getrokken wordt. Even wel bestaat de uitgangsspanning uit een enkelvoudig gelijkgerichte blokspanning, waardoor de rimpel groter is.

[Bericht gewijzigd door buzzy op woensdag 3 juni 2020 16:55:59 (11%)

Schema van jestineyong ziet er nogal rechtlijnig uit.
Vanuit +18V maakt hij +15V en -15V. Nergens zie ik iets van spanningsverdubbeling, maar kennelijk heeft hij dat ook niet nodig.
Wel is merkwaardig dat hij via een ingewikkelde weg de +15V maakt. Een weerstand was in principe voldoende geweest. De versterkerfabrikant zal daar wel zijn redenen voor gehad hebben.
Ontwerper van de versterker had ook kunnen besparen door alle condensatoren een factor x te verkleinen. Dan had hij voor de gelijkrichtdioden wel snellere types (UF4001?) moeten nemen.

[Bericht gewijzigd door ohm pi op woensdag 3 juni 2020 18:24:39 (20%)

Op 3 juni 2020 18:20:50 schreef ohm pi:
Schema van jestineyong ziet er nogal rechtlijnig uit.
Vanuit +18V maakt hij +15V en -15V. Nergens zie ik iets van spanningsverdubbeling, maar kennelijk heeft hij dat ook niet nodig.
Wel is merkwaardig dat hij via een ingewikkelde weg de +15V maakt. Een weerstand was in principe voldoende geweest. De versterkerfabrikant zal daar wel zijn redenen voor gehad hebben.
Ontwerper van de versterker had ook kunnen besparen door alle condensatoren een factor x te verkleinen. Dan had hij voor de gelijkrichtdioden wel snellere types (UF4001?) moeten nemen.

De 47uF en de diode naar aarde doen in de schakeling helemaal niets. De elco geeft slechts de blokgolf door en de diode doet de elco eventueel ontladen. De eerste elco van 100uF had via de diode rechtstreeks aan de emitters kunnen zitten. De rimpel van de schakeling blijft. Ik gaf al eerder aan dat de 33 Ohm ook meteen naar + 18 had gekund.
Binnenkort krijg ik een versterker op de werkbank van een ander merk, maar volgens het schema wat ik nu heb, dezelfde.
Moet ik wel eerst even een botte sluiting eruit halen, de zekering vliegt er meteen uit bij inschakelen.
Kan ik gelijk de schakelfrequentie eens meten.

Op 3 juni 2020 18:32:07 schreef buzzy:
De 47uF en de diode naar aarde doen in de schakeling helemaal niets.

Als ze niets doen, dan kan je ze net zo goed weglaten. Maar laat je ze weg, dan heb je geen +15V meer. Kennelijk hebben ze een functie omdat ze er zijn. Misschien wil de ontwerper van de versterker dat er geen 'groundloop' in de + voeding ontstaat of dat de +15V flink later ontstaat dan de +18V. Geen idee waarom hij die 'overbodige' rommel ertussen zet. Ik heb een hekel aan 'overbodige' rommel. Het mag niet, maar soms haal ik het gewoon weg en dan kijk ik wat er gebeurt. De ene keer loopt het goed af en dan verwijder ik die troep definitief. De andere keer loopt het fout af en weet ik waarom die 'overbodige rommel' erin zat en zet ik het weer gauw terug.

Op 3 juni 2020 18:57:09 schreef ohm pi:
[...]Als ze niets doen, dan kan je ze net zo goed weglaten. Maar laat je ze weg, dan heb je geen +15V meer.

Je moet de kathode van de diode naar de eerste 100uF elco wel aan het knooppunt van de emitters leggen, anders heb je geen +15 Volt. Telkens als de NPN tor geleidend is, wordt de elco weer bijgeladen.
Dat gaf ik in mijn eerste betoog al aan. Ik denk dat de ontwerper hier wat doorgeschoten is. Ik opperde dat het misschien bedoeld was als verdubbelaar, maar dat werkt hier niet.
Als ik de versterker op de werkbank heb , ga ik uit nieuwsgierigheid wel kijken of het back-engineering schema correct is.
Ik heb ook allerlei redenaties gevolgd. Was het uit mijn brein gekomen, dan zat de 33 Ohm gewoon aan +18. Wat dat betreft zijn we het eens. Het bovenste schakeltrapje zou ik gelijkgemaakt hebben aan het onderste.
De twee wisselspanningen zijn in tegenfase en als je die dan met twee diodes aan elkaar knoopt, heb je een constante -15 volt spanning, net als bij dubbele gelijkrichting.

Vandaag 4 juni, vond ik bij Elektrotanya een getekend schema van een JEIL versterker (volgens mij is dat ook JEDIA).
Het gaat over een ander model, maar daarin dezelfde generatie van een + en - DC spanning. Hoewel een beetje anders getekend, is dat toch gelijk aan het schema van jestineyong.
Ook hier de vreemde constructie voor de positieve spanning.
Het lijkt er dus op dat het schakelschema goed ge-backengineered is door jestineyong.
Blijft een vreemde constructie voor mij.
De pdf levert een beter plaatje.

jeil_public_address_amplifier_rcs.pdf

Ook hier weer curioze dingen.Op de uitgangen van de poortjes van de 4069 staat een amplitude van 10 volt tt. Dat kan een belastingskwestie zijn door het condensatortje van 68nF naar +15 voeding. De oscillator loopt kennelijk op 166KHz.
Uit de transistortrapjes, wat emittervolgers zijn kan dan feitelijk niet meer dan een blokspanning van ca 8,6Vtt komen evenwel meten de uitgangen dan weer +13V en -12,6V. Wie heeft daar een uitleg voor?