DAB+

Arco

Special Member

Hoe een en ander gebeurt via internet zou ik nog kunnen bevatten, maar via de "ether" ?

Tussen internet en ether zit niet veel verschil, WiFi is toch ook ether?
Zolang je datapakketjes maar scheidt, kunnen die op 1 frequentie makkelijk van/naar meerdere zenders/ontvangers gaan.

Vergelijk het met postnl. Die kan ook ontelbare pakketjes (meestal) trefzeker bezorgen die er allemaal gelijk uitzien...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
joopv

Golden Member

Op 21 december 2020 15:13:11 schreef Lualaba:
Zoals ik in mijn post geschreven heb kan ik via de beide frequenties muziek ontvangen, ik veronderstel dus dat ik van 2 verschillende zendmasten signalen ontvang.
Ik zou wel willen weten hoe een techneut de verschillende schakelingen die nodig zijn om van zenden tot weergave te komen zou omschrijven.
Hoe een en ander gebeurt via internet zou ik nog kunnen bevatten, maar via de "ether" ?
Heeft de zender maar één frequentie en niet zoals bij FM een sweep van +- 75KHz

Dat is nogal een uitgebreid verhaal, te veel om hier in een topic te behandelen. Dat kun je ook niet in enkele "schakelingen" vangen. Er komt een hele berg digitale signaalverwerking bij kijken.

Kijk eens of je hier wat van snapt:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Orthogonal_frequency_division_multiplexi…

bprosman

Golden Member

Vergelijk het met postnl. Die kan ook ontelbare pakketjes (meestal) trefzeker bezorgen die er allemaal gelijk uitzien...

De laatste tijd nogal wat "Glitch" en "Packet reordering" ;)

De jongere generatie loopt veel te vaak zijn PIC achterna.

Hoe een en ander gebeurt via internet zou ik nog kunnen bevatten, maar via de "ether" ?

Ik bedoelde hier alles over de kabel, geen radiogolven.
Bedankt Joopv voor de link, gaat boven mijn petje maar geeft toch enig inzicht.
Bredere zwaai terwijl alles op dezelfde frequentie gebeurt? bij FM is het toch zo dat de frequentie heel de tijd wisselt op de frequentie van de zender + 75KHz(misschien wat ongelukkig verwoord)

Shiptronic

Overleden

Op 21 december 2020 16:07:34 schreef bprosman:
[...]
De laatste tijd nogal wat "Glitch" en "Packet reordering" ;)

Zeg maar eerder Packet Loss :)

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.
Bert jan

Special Member

FM is een simpel. DAB is veel complexer. Compleet digitaal zit alles verstopt in een bandbreedte is 1,537 mhz .
Hier het bereik van 227,36 Mhz, dat is kanaal 12C. NPO.
https://www.radio-tv-nederland.nl/dab/dab%20npo%202016%20mobiel%20incl…
En hier van 216,928 Mhz. Kanaal 11A. Dat is vlak naast het oude TV kanaal 10 van Waver. Die heb ik vroeger nog ontvangen met positieve beeldmodulatie.. Mooie TV nostalgie!
https://www.dabplus.be/nl/bereik/

Bert jan

Special Member

223,936 Mhz dat is kan. 12A, VRT

Is dit werkelijk de dab kaart? Zo weinig zenders? Op de eilanden kunnen ze dus geen dab ontvangen. Zeeland en Veluwe ook erg leeg. Grens met België weer erg vol. Aparte verdeling op deze manier.

Add: Hmm, zie nu dat er 2016 boven staat. Niet erg up te date dus. Er zullen wel wat zenders bijgekomen zijn.

maartenbakker

Golden Member

En er zijn ook nog regionale zenders die geen NPO kanalen aanbieden vzviw.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

je kunt beter de kaart met gsm masten pakken, DAB zenders zitten veelal op gsm masten erbij.

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Ik heb een samenvatting gemaakt van alle info die ik dank zij het forum, het internet ea heb kunnen verzamelen voorlopig nog maar één bladzijde maar dit kan nog groeien.
Graag had ik deze laten lezen en eventueel laten corrigeren en aanvullen door technische mensen.
Hierbij mijn mailadres, indien belangstelling laat het me weten dan stuur ik de pdf op.
Alvast bedankt

Bert

mod edit:
mail adres verwijderd ivm spam. Mailadres staat veilig in het profiel.

[Bericht gewijzigd door GJ_ op woensdag 23 december 2020 14:27:12 (10%)

Shiptronic

Overleden

Kan je die Pdf niet hier toevoegen? (upload)

Zenders : https://appl.agentschaptelecom.nl/dav/

[Bericht gewijzigd door Shiptronic op dinsdag 22 december 2020 14:37:27 (37%)

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.

Bij deze

DAB+
Men had de intentie om de frequentie kanalen van 174MHz tot 230MHz te gebruiken voor analoge TV hiervoor waren ze opgedeeld in 8 blokken met ieder 7MHz bandbreedte ter beschikking.
Met de komst van de digitale radio is men deze blokken hiervoor gaan gebruiken en ze verder gaan opsplitsen daar 7MHz teveel bandbreedte is, zo kwam men tot 7MHz/4 (A,B,C en D blok) is 1.75MHz per nieuw ingedeelde blok.
Voor België heeft men bv op kanaalblok 12A (223.936 MHz) de zenders Radio1/Radio2 Antw./Radio 2 Limburg/Radio2 Ovl/Radio2 Wvl/Klara/MNM enz . De frequentie 223.936MHz en zijn zwaai van 1.75MHz bevat dus al deze gelijktijdig verstuurde omroepen/muziek/spraak en alle mogelijk extra informatie.
Op de DAB+ ontvanger kan men op een eenvoudige wijze de gewenste omroep eruit filteren.
Ieder land heeft zijn opsplitsing en wetgeving omtrent de beschikbare frequentie , niet alleen voor DAB+ maar ook voor het gebruik van alle andere frequenties.
Bij de omroep word het te verzenden materiaal middels een ADC gedigitaliseerd en dan middels allerlei technologieën zoals Mpeg4/HE AAC+ /OFDM e.a. gemoduleerd, gecomprimeerd, overlapt enz waarna het via de zendantenne de ether wordt ingestuurd.
Zoals reeds gezegd kan het ontvangende toestel dit signaal oppikken en via een DAC terug omzetten in een analoog signaal de gewenste omroep eruit filteren en dit niet op frequentie maar op naam van de omroep.
Digitale muziek bestaat niet, muziek opname en weergave is steeds analoog.

maartenbakker

Golden Member

Men had de intentie -> Vroeger gebruikte men

8 blokken -> 8 kanalen

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Men heeft dus vroeger analoge tv op deze frequentie kanalen uitgezonden?
Ik spreek over blokken omdat het in de literatuur aldus omschreven wordt, waarschijnlijk zal beide mogen?
Bedankt voor de reactie

maartenbakker

Golden Member

Klopt, VHF band III is vroeger voor TV gebruikt. In Nederland stonden in die band een paar analoge hulpzenders voor de randen van het ontvangstbereik van Lopik en de meeste kabelnetten hadden er wat analoge zenders op zitten totdat internet via de kabel werd ingevoerd.

Vanuit televisiestandpunt heten die dingen van 7 MHz breed, kanalen. Blokken zal heel specifiek met de allocatie voor DAB te maken hebben dus als je die term gebruikt moet je heel zeker weten dat je hem correct gebruikt. Als ik zo op wikipedia kijk dan is een blok een stukje van een kanaal. Het oude kanaal 5 is opgedeeld in blokken 5A t/m 5D, maar de nummering loopt zo te zien niet helemaal gelijk op.

Zie ook https://en.wikipedia.org/wiki/Band_III

Dus samengevat: oude situatie = kanalen, nieuwe situatie = blokken.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Ik zal dit aanpassen in mijn tekst, bent u het verder eens met de beknopte beschrijving?
Bedoeling is om geïnteresseerde leken een beknopt maar toch duidelijk inzicht te geven in de materie.

Shiptronic

Overleden

@lualaba, je bent vergeten de PDF te uploaden ?

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.

pdf uploaden gelukte niet direct daarom copy/paste gedaan in volgende post.

Op 22 december 2020 19:41:47 schreef maartenbakker:
Klopt, VHF band III is vroeger voor TV gebruikt. In Nederland stonden in die band een paar analoge hulpzenders voor de randen van het ontvangstbereik van Lopik en de meeste kabelnetten hadden er wat analoge zenders op zitten totdat internet via de kabel werd ingevoerd.

Vanuit televisiestandpunt heten die dingen van 7 MHz breed, kanalen. Blokken zal heel specifiek met de allocatie voor DAB te maken hebben dus als je die term gebruikt moet je heel zeker weten dat je hem correct gebruikt. Als ik zo op wikipedia kijk dan is een blok een stukje van een kanaal. Het oude kanaal 5 is opgedeeld in blokken 5A t/m 5D, maar de nummering loopt zo te zien niet helemaal gelijk op.

Zie ook https://en.wikipedia.org/wiki/Band_III

Dus samengevat: oude situatie = kanalen, nieuwe situatie = blokken.

Kanaal 5 Roermond
Kanaal 6 Smilde
Kanaal 7 Markelo
Allen Nederland 1
Kanaal 11 Noordzee -Noordwijk REM gedurende 3 maanden in 1964

DAB (nog zonder plus) is in Engeland begonnen omdat er ruimte vrijkwam in band 3 toen het 405 lijnen systeem werd uitgefaseerd eind jaren 80.

2x wet vd remmende voorsprong, 405 lijnen voldeed niet en werd vervangen door 625 (op UHF)
TV dus iets te vroeg ingevoerd, maar DAB dus ook, want DAB zonder plus voldoet ook niet echt.

RAAF12

Golden Member

Op 22 december 2020 03:30:36 schreef maartenbakker:
En er zijn ook nog regionale zenders die geen NPO kanalen aanbieden vzviw.

off topic
Gefeliciteerd met je benoeming tot beheerder van nfor! https://nfor.nl/index.php?id=292604

Zie het ongeveer zo voor je dit is heel erg versimpeld en meer een conceptbeschrijving:

Je hebt 10 radiostations en 1 zender. Gelukkig is dit geen 'smalle' audio FM zender maar een TV zender.

Elk station krijgt nu een blokje van het TV beeld, 16 blokjes lukt makkelijk, vroeger zag je dat nog wel eens op de kabel.

Helaas aan beeld hebben we niks, dus het radiostation moet op hun blokje het audio signaal moduleren naar een digitaal signaal. Dit op het beeldje krijgen kan met een groot zwart/wit blok 50 keer per seconde. Voor audio is meer nodig dus we verzinnen iets om ongeveer 1500 stipjes 50 keer per seconde = 75kilobit per seconde te laten knipperen.

Zonder compressie is 75kbps prima voor spraak, telefoongeluid. Met AAC compressie wordt het al bijna CD kwaliteit.

De ontvanger kiest het beeldblokje naar keuze, leest 50 keer per seconde de stippen in, decoderen, decompressie, voila.. Geluid van één van de stations zonder de andere te horen.

De ontvangers zijn tegenwoordig voorzien van zeer snelle hardware die softwarematig kan schakelen tussen verschillende frequenties, daarom is afstemmen op meerdere 'TV zenders' tegelijk ook geen probleem. Kijk maar eens op de SDR van:

http://websdr.ewi.utwente.nl:8901/

Waar honderden mensen naar hun zelfgekozen frequentie tegelijk kunnen luisteren.

DAB (of DAB+) is digitale radio. Dus zijn er twee dingen die redelijk los van elkaar staan

a. hoe krijg je bits - de digitale bouwstenen - over een analoog medium als radio verstuurd
b. als een een heleboel bits tot je beschikking heb, hoe deel je dat dan in dat je geluid, plaatjes, websites en ik weet niet al wat meer kan inpakken

ad a.
Voor DAB (DAB+) (maar ook voor drm en digitale TV) wordt een techniek die bekend staat als (C)OFDM gebruikt. Een beetje ingewikkeld om uit te leggen maar de basis is dat niet een enkel signaal maar (in het geval van DAB en DAB+) 1536 signalen met een onderlinge afstand van 1KHz worden verstuurd.
Dat kan je goed zien als je naar het spectrum van een DAB (of DAB+) signaal kijkt, een "blok" zonder de bekende draagolf in het midden

ad b.
Als je bits hebt kan alles. DAB(+) signalen worden verstuurd in Frames, opgebouwd uit blokken, elk block met 2 * 1536 bits.
De eerste 4 blokken van een DAB frame zijn een soort directory, die aangeeft in welk blok de data voor de verschillende programma;s staat en hoe die data gecodeerd is (en welk systeem voor error correctie gebruikt wordt).
Het verschil tussen DAB eb DAB+ zit'm in de audio codering, DAB gebruikt MP2 en DAB+ gebruikt AAC. Omdat ook de layout van de audio segmenten bij DAB+ anders is dan bij DAB is het opwaarderen van een DAB naar een DAB+ ontvanger geen vanzelfsprekendheid

De conversie van een analoog signaal naar een rij bits maakt gebruik van
een AD converter om van het signaal een rij samples te maken en een fourier transformatie die de samples van het signaal omzet van het tijds- naar het frequentiedomein. In het frequentie domein wordt een differential PSK techniek gebruikt om bits uit het signaal te halen.

Als je eenmaal bits hebt zijn ze - door allerlei storingen in het transmissiekanaal - niet allemaal goed, een viterbi decoding wordt gebruikt
om er meer waarschijnlijke bits van te maken.

Als je eenmaal redelijk betrouwbare bits hebt, is de rest een kwestie van programmeren

Een goedkope dabstick en een RPI2 zijn samen meer dan voldoende om een uitstekende DAB(+) ontbanger te maken, de dabstick