Irritante fluittoon SMPS

Heb hier een SMPS (IKEA ANSLUTA, 24V DC continuous voltage). Deze maakt in rust (LED-strip uitgeschakeld) echter een zeer hoge irritante fluittoon. Schakel ik de LED-strip in dan wordt het een stuk beter, maar nog steeds fluit hij wat op bepaalde dimniveaus. Bij 100% sterkte is hij geruisloos.

Na wat luisteren met een omgekeerde toeter van een velletje papier lijkt het uit het rood omlijnde gebied te komen. Het blauwe onderdeel leek het meeste lawaai te maken, maar door de zeer hoge pieptoon is het lastig om te lokaliseren welk onderdeel het precies is. Van eerdere gevallen weet ik dat het meestal de trafo was. Tegen de onderdelen drukken met een pen/stokje maakt geen verschil.

Heb met een spectrum analyzer app ('SpectrumView' voor de iPhone, handige app!) even 'geluisterd'. Je ziet duidelijk de 4 lijnen en mooi de afbuigende lijntjes zodra ik de voeding stroomloos maak. Daarna nog het ontladen van de elco('s) met een 'pffffiieeeuu-WHIEP' geluidje.

Heeft iemand een idee welk onderdeel de irritante fluiter is en hoe ik dit kan verhelpen?

Arco

Special Member

Meestal een van de trafo's of spoelen: die zijn het best toegerust om geluid te maken... ;)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
maartenbakker

Golden Member

Het zal wel uit het gele ding naast het blauwe ding komen. Pook er eens met een houten of plastic stokje tegenaan om de luisteren of dat verschil maakt.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Was dat geluid er altijd al? Of is hij oppeens gaan piepen? Als het geluid er altijd al was kun je er weinig of niets aan doen. Je kunt alleen kijken of je een loszittend onderdeel hebt dat mechanisch kan trillen en daardoor het geluid veroorzaakt. Maar door te prikken met een stokje ben je dat al aan het zoeken geweest.

Is het geluid opeens verschenen en was het eerder dus niet dan kan een van de uitgangscondensatoren defect aan het raken zijn. De voeding probeert met man en macht de uitgangsspanning over de rotte uitgangscondensatoren op niveau te houden en moet daardoor de schakelfrequentie en dutycycle aanpassen. En die moeten zo erg aangepast worden dat dat de frequenties of de mengproducten daarvan in het hoorbare gebied komen.

De hf transformatoren in schakelvoedingen maken altijd geluid. Alleen horen wij dat niet omdat de frequenties ver buiten het hoorbare gebied liggen. Waarschijnlijk kunnen alleen vleermuizen het horen. De oorzaak van dit geluid is een natuurverschijnsel dat Magnetostrictie https://nl.wikipedia.org/wiki/Magnetostrictie genoemd wordt.

Oplossing in deze is dus waarschijnlijk de uitgangscondensator vervangen. Maar dit hoeft niet altijd het geval te zijn. Er zijn meer mogelijk oorzaken voor het verschuiven van de frequentie. Met meten (met een scoop) en wat testjes kun je exact uitzoeken wat de oorzaak is. Maar waarschijnlijk is die groene 680uF 35 volt condensator de oorzaak van je probleem.

Een schakelende voeding is meestal ontworpen voor een hoge frequentie die je normaal niet hoort (> 50 kHz).

Maar als de voeding niet of weinig wordt belast dan gaat die pulsen overslaan en gaat de frequentie dus omlaag. Dat is inherent aan het ontwerp en daar is weinig aan te doen.

Condensators vervangen heeft dan geen nut.

En: Een klein beetje beweging en dus: "luidspreker-effect" valt bij een trafo niet te voorkomen. Je kan de oplossing zoeken in: ding helemaal uitzetten als je hem niet gebruikt. (dus de 230V schakelen).

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

De voeding werd eerst (afgelopen 3 jaar) gebruikt door de 230V te schakelen. Hij brandde dus of op 100%, of stond uit. De fluittoon was er toen niet.

Het is een smart lighting voeding, er zat een 2,4Ghz ontvanger in voor een draadloze IKEA remote. Dat gebruikte ik niet, maar onlangs heb ik de ontvanger gewisseld voor een ZigBee printje zodat ik hem aan Philips Hue kan hangen. Dat werkt prima, maar de voeding staat nu dus altijd aan, het aan-/uitschakelen van de LED-strip wordt nu door het ZigBee printje gedaan. Deze is afkomstig uit een IKEA TRADFRI voeding. Eigenlijk exact dezelfde opbouw, maar die voeding is maar 10W en onvoldoende voor deze langere LED-strip (voeding schakelt uit zodra LED-strip aan wordt gezet).

De fluittoon is er overigens ook met het originele ontvangerprintje wanneer er geen LED-strip is aangesloten. Het zit hem dus puur in de voeding, niet in het ontvangerprintje.

De kleinere (10W) voeding (zie bijlage) is overigens stil als er wel stroom op staat, maar geen verbruiker is aangesloten.

[Bericht gewijzigd door ThinkPad op vrijdag 8 januari 2021 13:43:23 (12%)

maartenbakker

Golden Member

Is de fluittoon er ook als hij 100% brandt?

Heb je het stokje al gebruikt? Als het geluid echt uit de blauwe condensator zou komen is de oplossing snel en simpel; condensator vervangen.

[Bericht gewijzigd door maartenbakker op vrijdag 8 januari 2021 13:42:02 (63%)

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Nee dan is het weg/onhoorbaar. Stokje niet gebruikt, ik heb een zgn. 'auto stethoscoop' gebruikt om de componenten mee te beluisteren. Die gebruik je normaal om een versleten lager ofzo mee te vinden. Het geluid leek daarmee vanaf de blauwe condensator te komen.

De blauwe condensator is een JD222MY1. De kleinere voeding heeft een vergelijkbare: een CT81 LY332M. Van die laatste kan ik alleen geen specs vinden. Zou ik ze 1:1 kunnen wisselen?

De kleine voeding heeft ook een uitgangselco, 330µF 35V. Deze kan ik wellicht ook nog swappen voor de 680µF 35V in de grote voeding? (desnoods even zonder verbruiker eraan, puur om te kijken of de fluittoon weg is).

maartenbakker

Golden Member

Die in deze voeding is 2n2, werkspanning onbekend, mogelijk een Y-condensator. Die uit de andere voeding is 3n3, werkspanning onbekend. Als het allebei Y-condensatoren zijn, kun je ze straffeloos uitwisselen. Als het een snubber is, dan luisteren waarde en werkspanning nauwer.

Nou is de kans alsnog groter dat de trafo (het gele ding) staat te trillen, maar de condensator is heel simpel te testen.

Als ht inderdaad de trafo is die trilt, dan komt dat doordat de voeding bij lage belasting discontinu schakelt. Je kunt dan eigenlijk alleen de symptomen bestrijden door de trafo stevig in de (daarvoor geschikte) lak te zetten, of heel misschien door een wigje onder de kern te steken. De kans dat het komt door een gare elco, is klein al heb ik dat ook ooit wel een keer gehad.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Ik heb de blauwe condensator gewisseld, dit had geen effect. De groene elco gewisseld, wederom geen effect.

Het zit hem toch in de trafo, als ik de printplaat wat buig terwijl er stroom op staat dan is de fluittoon zo goed als verdwenen.

Dus de kans dat het de blauwe condensator was, is erg klein: Het is de trafo. Trafos staan er om bekend dat ze fluiten, condensatoren staan er om bekend dat ze NIET fluiten.

Om te testen of het de condensator is hoef je hem niet te vervangen. Loshalen is genoeg. Het ding werkt ook zonder. (maar komt niet door de CE keuring).

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Ik heb de pootjes van de trafo losgesoldeerd en opnieuw vastgesoldeerd. Het geluid is hiermee zo goed als verdwenen. Zeker met de deksel erop en de voeding weggestopt achter een kastje zou het nu niet meer hoorbaar moeten zijn. Blijkbaar stond er toch wat mechanische spanning op.

Bedankt voor het meedenken.

Dat is niet helemaal waar, MLCCtjes kijken ook krijsen hoor.

Ik zou die trafo een beetje lijm geven op plaatsen waar je er bij kunt; secondelijm is lekker dun en kruipt goed in kleine gaatjes.

Een manager is iemand die denkt dat negen vrouwen in één maand een kind kunnen maken

Ik had laatste hetzelfde in een schakelende voeding, irritante zoemtoon als het apparaat in standby stond. Trafo eruit gesoldeeerd en lekker veel transparante lak erop gespoten.
Daarna weer op de print gesoldeerd en rondom vastgekit.
De zoem is nu 100% weg.