zelfbouw 2 meter VHF transceiver

Make that a trancEIver.

Make that a transceiver.

Hieronder:Ja dat kan ook natuurlijk.Wel raar dat wiki 27 vertalingen heeft voor transceiver maar geen Nederlandse.

[Bericht gewijzigd door Hubie op woensdag 26 april 2023 00:08:35 (63%)

... of zeg gewoon "zend-ontvanger". Niks zo lullig als vreemde talen willen lullen en het geeneens kunnen.

Overigens volg ik met belangstelling, als ik ooit eens heel veel tijd heb wil ik zelf een ontvanger maken voor de burgerlijke luchtvaart, 118-136 MHz, AM, kanaalafstand 8,33 kHz. Met synthesizer, uiteraard. Maar eerst die zevenendertig andere projecten...

[Bericht gewijzigd door Paulinha_B op woensdag 26 april 2023 16:47:30 (11%)

burgerlijke luchtvaart, 118-136 MHz, AM, kanaalafstand 8,33 kHz.

8¹/₃ kHz (op een gedeelte van de band) is ingevoerd in 1995; de 136 MHz bandgrens in 1959.
Maar in 1979 is de bandgrens op 137 MHz gelegd - ook alweer 44 jaar geleden.

Da's heel veel kanaaltjes in 19 MHz.

@harry64: ja, en keer op keer hoort men op de gespecialiseerde forums mekkeren dat het nergens voor nodig was, om van 25 kHz bandbreedte over te gaan naar een derde daarvan, behalve dan dat sommige gepriviligieerden hardnekkig vasthielden aan hun gereserveerde maar zelden tot nooit gebruikte frekwenties. Dat lijkt dan vooral te slaan op (Britse?) militaire instanties.

@FET: op een gigahertz meer of minder kijken we toch niet, zeker? (beware of the instinker ) Wat tot 136 gaat zal ook wel tot 137 kunnen getrokken worden, zeker?

[Bericht gewijzigd door Paulinha_B op woensdag 26 april 2023 16:55:05 (15%)

dat het nergens voor nodig was,

Ik kan je verzekeren dat het uiterst nodig was. Zelfs nu had ik nog de grootste moeite een nieuwe frequentie voor ons platformverkeer (auto-verkeerstoren) te coördineren.

Wat tot 136 gaat zal ook wel tot 137 kunnen getrokken worden, zeker?

In een album van, ik geloof, Blake and Mortimer, moeten de helden vanuit een gestolen vijandelijke pantserwagen contact zoeken met hun hoofdkwartier. Het voertuig heeft wel radio, maar de schaal beslaat hun frequentie ('golflengte', zelfs) niet- geen nood, Mortimer draait met enige kracht de wijzer door de linker aanslag heen en maakt succesvol contact. Ah... strips, wat is alles daarin toch eenvoudig.

Op 26 april 2023 17:44:17 schreef Frederick E. Terman:
[...]Ik kan je verzekeren dat het uiterst nodig was. Zelfs nu had ik nog de grootste moeite een nieuwe frequentie voor ons platformverkeer (auto-verkeerstoren) te coördineren.

Dat neem ik grif aan - maar hoeveel frekwenties waren en zijn er gereserveerd, en worden zelden tot nooit gebruikt? Ik durf te wedden dat er best nog een paar beschikbaar waren geweest, in het 25 kHz-raster, als niet iedereen op haar/zijn prerogatieven had blijven staan.

Over stripverhalen geen commentaar, of ik houd niet meer op...

Net even wat vliegverkeer beluisterd, maar dat lijkt meer 6K breed dan 8 1/3.

Breedte en kanaalraster zijn twee verschillende dingen. Een AM voice signaaltje zal inderdaad 5 a 6khz breed zijn.

Ja, ik herinner me aanbevelingen om de audio te beperken tot 300-3000Hz, trek dat naar de beide kanten van de centerfrekwentie en daar is de max. 6KHz. Maar inderdaad is kanaalafstand nog iets anders.

Je raakt ook bandbreedte kwijt aan frequentietoleranties (1 ppm grondstation, 5 ppm lucht, naar beide kanten), aan dopplerverschuiving (tot 2 ppm), en aan het feit dat zenders en ontvangers geen ideale rechthoekige filterdoorlaat hebben.
8.33 kHz apparatuur moduleert in feite tot 2500 Hz, met daarboven een snelle afval van modulatie.

Air frequenties plannen (coördineren) is lastig doordat er heel veel gebruikers zijn, doordat het bereik vanuit de lucht vervelend groot kan zijn, en doordat de protectieafstand (hoe ver weg heb ik geen last meer van je) vele malen groter is dan de werkingsafstand (hoe ver weg kan ik je nog goed horen).
Maar, als puzzle vond ik het wel een leuk spelletje. En je sprak nog eens buitenlandse collega's.

Ik ben druk aan de toekomstige tranciever bezig.
Eerst moest ik een kastje hebben waarop ik alles kan inbouwen, daarvoor gebruik ik tijdelijk het chassis van een overleden 27MHz basis tranciever, ik geloof dat die van Amroh was geweest.
Er zitten al twee metertjes in een luidspreker en daarin heb ik voldoende ruimte voor drie printplaten van 100x160mm te plaatsen.

Ik bouw dit project van "scratch" af aan dus feitelijk uit niets.
Voorlopig wil ik mij eerst beperken tot het ontvangst gedeelte, dit is het moeilijkste, het zendgedeelte komt later wel.
Het wordt dus eerst een tweemeter ontvanger, begonnen wordt met de voeding.
Wat ik nodig heb is 5 en 12V, hiervoor vond ik tussen de rommel een geschikte "kleine" voedingstransformator welke 17VDC af geeft.

Ik wilde een "robuuste" eindversterker gaan gebruiken welke tegen een stootje kan, hiervoor gebruik ik de TDA2030 die wel 12Watt af kan geven.
Zoveel vermogen heb ik natuurlijk niet nodig, maar het is flink over gedimensioneerd en dat is de bedoeling.
De AF versterker draait op 12V, diezelfde 12V heb ik nodig voor de opamps AF filters (dat komt later).
Terwijl de bijna de gehele ontvanger en ook het zendgedeelte op maar 5V draait.
Voor de varicap afstemming van de VFO wilde ik 15V gebruiken dat heb ik ook gemaakt.
Bij het zoeken op internet waar ik die TDA2030 kon kopen, want dat ic had ik niet in huis, kwam ik op de site van Otronic die een kleine printplaat met smd onderdelen te koop heeft waar een complete versterker opzit.
Die heb ik gelijk besteld, de eindversterker hoefde ik dus niet te bouwen en is al kant- en klaar.
Om het zwakke signaaltje uit de detectoren wat te versterken voor de eindversterker heb ik een tweetraps transistor versterker gemaakt met de BC550 op 5V.
Iedere versterker heeft een spannings versterking van 4,54 maal, dus in totaal een spannings versterking van 20 maal, 26dB.

Toen ik dat eenmaal gemaakt had kon ik de eerste stappen nemen om een AF gedetecteerd HF signaal via de luidspreker hoorbaar te maken.
Voor AM mode had ik aanvankelijk een diode detector gepland, maar hier zie ik van af.
Een betere detector is de "infinite impedance detector" met een J-Fet erin.
Dit heb ik gebouwd maar ik kon niets van AM gemoduleerde signalen voor de audio detecteren want mijn 10,7MHz meetzender heeft geen ingebouwde AM modulator.
Wanneer de gate van de infinite impedance detector werd aangesloten op de top van een kring gebeurde er iets vreemds en verstemde de afstemming van die kring.
Ik heb het vermoeden dat de gate met de source in geleiding kwam.
Deze detector is heel gevoelig en ik denk dat het niet goed gaat bij een input van meerdere Volts.
Dat is eigenlijk ook het geval bij een product detector met een dual-gate Mosfet.
Hiervoor heb ik eigenlijk een tap op de kring nodig om de spanning te verlagen en die heb ik niet.
Daarom heb ik twee capaciteiten toegepast van 4,7pF en 10pF, welke dienst doet als een capacitieve spanningsdeler.

De MF versterker heb ik rond een BF964 gemaakt, in de gehele ontvanger en zendgedeelte komt deze dual-gate Mosfet voor, vanwege zijn gunstige HF eigenschappen, hoge versterking, lage ruis eigenschappen en bovendien kun je de output regelen met de spanning op gate 2.
Op die gate 2 komt de AVR geregelde spanning te staan welke de output moet verlagen. Voorlopig gebruik ik geen AVR regeling in de experimenten omdat dit nog gebouwd moet gaan worden.

Dit is het voorlopige circuit waar ik op dit moment mee bezig ben.
De aangesloten spanning uit de meetzender bedraagt 121,5mV, na een ingangs verzwakker blijft daarvan nog 4mV over welke op de gate van de MF versterker staat.
De hoge drain belastings weerstand wordt met een MF transformator omlaag getransformeerd en daarna weer omhoog getransformeerd.
Deze gekoppelde MF transformatoren werken als bandfilter.
Dat wordt niet het MF filter dat is een ander gedeelte van de ontvanger.
Ik wilde alleen weten hoe één MF versterker presteerde.
De gedetecteerde DC spanning is 390mV, behoorlijk smalbandig dat merk ik aan het afstellen van T1 en T2.
De spanningsversterking bedraagt 97,5, dat is 39,8dB en dat is veel.
De bedoeling is om minimaal een MF versterking te krijgen van 60dB, dus heb ik (minimaal) twee MF versterkers in cascade nodig.
Tot zover even.

ik kon niets van AM gemoduleerde signalen voor de audio detecteren want mijn 10,7MHz meetzender heeft geen ingebouwde AM modulator.

In de bollenstreek, toch? Met ietwat antenne zou de AFIS van Schiphol of Zestienhoven moeten te ontvangen zijn, dat zijn permanente A/M-uitzendingen, de frekwenties staan ergens in de AIP. Maar dan heeft men wel een complete ontvanger nodig en daarvoor is het misschien nog te vroeg?

De bedoeling is om minimaal een MF versterking te krijgen van 60dB

Oei, is dat niet heel erg veel? Zoveel versterker is toch nauwelijks stabiel te houden? De versterkertrappen zorgvuldig van elkaar afschermen, op zijn minst? En de voedingen van elkaar ontkoppeld?

Voorlopig wil ik mij eerst beperken tot het ontvangst gedeelte, dit is het moeilijkste, het zendgedeelte komt later wel.

Dat vind ik vreemd - maar het is al eerder gezegd dat HF niet mijn eerste kopje thee is Misschien is het niet ZO moeilijk om iets tot zenden te bewegen, maar ik begreep toch altijd dat het niet zo simpel is om de output netjes te houden, m.a.w. niet meer uit te zenden dan bedoeld, geen harmonischen, nevenfrekwenties en andere rotzooi?
De ontvanger daarentegen is misschien niet zo eenvoudig om functioneel te krijgen, maar als hij eenmaal werkt dan werkt hij wel, en is er verder nauwelijks nog omziens naar. Toch?

Houd ons verder op de hoogte! Vooral kijk ik uit naar de manier waarop de afstemming wordt gerealiseerd, en de (keuze van?) bandbreedte.
Een vereenvoudigd blokschema zou ook gewaardeerd worden - _{evenals spelling van "transceiver" of "zend-ontvanger"}

Ha Paulinha_B

ik kom even terug op jouw reacties:

ik kon niets van AM gemoduleerde signalen voor de audio detecteren want mijn 10,7MHz meetzender heeft geen ingebouwde AM modulator.

In de bollenstreek, toch? Met ietwat antenne zou de AFIS van Schiphol of Zestienhoven moeten te ontvangen zijn, dat zijn permanente A/M-uitzendingen, de frekwenties staan ergens in de AIP. Maar dan heeft men wel een complete ontvanger nodig en daarvoor is het misschien nog te vroeg?

Daar is een complete ontvanger voor nodig daar is het nu veel te vroeg voor.
Wat ik nu kan ontvangen is alleen AM signaaltjes en draaggolven op de MF van 10,7MHz.

De bedoeling is om minimaal een MF versterking te krijgen van 60dB

Oei, is dat niet heel erg veel? Zoveel versterker is toch nauwelijks stabiel te houden? De versterkertrappen zorgvuldig van elkaar afschermen, op zijn minst? En de voedingen van elkaar ontkoppeld?

Iedere ontvanger heeft een MF versterking van 60dB, die moet dan wel geregeld worden door de AVR tegen over sturing van harde signalen.
Dat laatste noemen we dynamisch bereik en kan wel 80dB zijn.
In sommige professionele ontvangers kan dit wel 100dB zijn.
Nee een versterking van 60dB is heel gewoon.
In principe hoef ik niets af te schermen, de MF kringen zijn dat al, ik gebruik fabrieks kringen in een metalen behuizing.
In een tuner zie je ook geen afschermings schotjes, alleen bij het front-end.

Voorlopig wil ik mij eerst beperken tot het ontvangst gedeelte, dit is het moeilijkste, het zendgedeelte komt later wel.

Dat vind ik vreemd - maar het is al eerder gezegd dat HF niet mijn eerste kopje thee is Misschien is het niet ZO moeilijk om iets tot zenden te bewegen, maar ik begreep toch altijd dat het niet zo simpel is om de output netjes te houden, m.a.w. niet meer uit te zenden dan bedoeld, geen harmonischen, nevenfrekwenties en andere rotzooi?

Een zender zit zo in elkaar, voor een tranciever hoef je alleen de oscillator frequentie uit de VFO of local oscillator te mengen met de MF, hier 10,7MHz.
Daaruit ontstaan twee frequenties, waar je de som of verschil frequentie eruit haalt en dat goed filtert en versterkt.

Een ontvanger is hetzelfde proces maar dan andersom. Je hebt dan je middenfrequent maar dan ben je er nog lang niet.
Je krijgt de MF filters en de MF versterkers gevolgd door de detectoren voor de verschillende modulatie vormen en ten slotte nog een AVR regeling.
Daar komt ook nog een pré-selectie filter bij, of wel het front-end.
Zo zie je maar dat de zender makkelijker is samen te stellen als een ontvanger welke veel complexer is.

Een vereenvoudigd blokschema zou ook gewaardeerd worden

Deze hou je nog tegoed, maar in feite spreekt het al voor zich.
Een local oscillator op 133,3 tot 135,3MHz mengt omlaag naar 10,7MHz.
Hierna komen de MF filters, de MF versterkers en de detectoren en ten slotte het AF gedeelte.

Vandaag wil ik de ingang van de MF versterker op een ingangskring zetten welke een ingangs impedantie van 50 ohm heeft.
In feite transformeert deze kring omhoog naar de hoge gate-source impedantie van de Mosfet.
Ook wil ik de min 3dB punten van het bandfilter wat net voor de detector zit opmeten.
tot zover weer.

Intussen ben ik volop bezig met de toekomstige tranciever.
Een blokschema heb ik opgetekend, dat koste mij wel wat moeite om te overzien hoe de verschillende elektronische blokken met elkaar in contact staan, het lijkt daarom ook een stuk complexer als het eigenlijk is.
De verschillende blokken refereren aan welk gedeelte van de tranciever ze deel uitmaken.
Het eerste gedeelte is het front-end, tweede gedeelte is het tweede MF gedeelte met de MF filters en het derde MF gedeelte zijn de MF versterkers en de verschillende detectoren voor AM, FM en enkelzijband.
De mode CW gebruik ik niet dus daarom zijn er geen CW filters, maar voor de rest is het een allmode tranciever.
Hier is alvast het blokschema, wat eigenlijk niet helemaal compleet is, de uitgang is de AF uitgang, maar wordt verder bewerkt in een AF laagdoorlaat filter, een pré-emphasis welke alleen is voor zenden en een ALC regeling, voor ontvangst en zenden, daarna gaat het AF signaal naar de eindversterker voor ontvangst, of de betreffende modulator voor zenden.
Het AF signaal uit de ontvanger en het microfoon signaal voor zenden, worden bij elkaar gesommeerd zoals ik dat ook doe voor ontvangst uit de verschillende detectoren.
Ik noem dit gesommeerd, maar in feite zijn het halfgeleider schakelaars met transistoren, welke de gewenste bron in of uit schakelen.
Dat geeft de mogelijkheid hetzelfde AF filter met ALC regeling, te gebruiken voor ontvangst en zenden, maar dat staat dus niet op dit blokschema.
Voor dit AF gedeelte zou ik nog een tweede blokschema moeten tekenen.

dit is het blokschema ik kom hier later op terug: