Naast FM-ontvangers met ratio- en kwadratuurdetectors bestaan er ook nog FM-ontvangers met een puls-tellende detector.
Heeft een van jullie ervaring met dit type FM-ontvanger
Nu dit topic weer leeft zal de moderator het hopelijk niet erg vinden dat ik er nog een stukkie techniek aan toevoeg.
De 2m radiozendamateurrepeater PI3EHV werkt met zo'n teldetector. Er zitten meer truukjes in de ontvanger die mogelijk inspireren:
Na een grootsignaalvaste voorversterker en een hele ruisarme oscillator wordt het ingangssignaal gemixed naar 10.7 MHz. Hier gaat het eerst door een kristafilter heen. Daarna zit een MF versterker met een belachelijk hoge versterking, ik meen iets van 60dB, gebruik makend van speciale long-tail-paired IC's die destijds "toevallig" beschikbaar waren. De uitgangsspanning clipt al op de ingangsruis van de ontvanger dus er is altijd signaal aanwezig.
Hierna gaat het signaal naar (opnieuw) een 10.7MHz kristalfilter en opnieuw 60dB versterking. Het signaal wat daaruit komt, wat alleen nog maar frequentieinformatie heeft (alle amplitude-informatie is na deze versterking van totaal 120dB allang weg, zoals dat hoort bij FM!) wordt in een XOR-chip gemixed met 10.5 MHz. Dit mixen gaat in een gewoon digitaal IC (destijds is ECL gebruikt, het ontwerp is 40 jaar oud!).
Het uitgangssignaal is nu 200 kHz en bevat nog steeds alle FM-informatie. Het wordt gebruikt om een 74121 monoflop te triggeren. Daar komt dus een pulstrein uit, komen de pulsjes vaker dan is de frequentie van het ingangssignaal hoger en omgekeerd. Je moet dit signaal dus alleen nog door een lowpassfilter halen.
Het lowpassfilter is een 5e orde passief filter met looptijdcorrectie wat scherp op 3kHz afvalt. Doordat het filter passief is, kunnen de ingangssignalen relatief groot zijn vergeleken met het audio (met 3 kHz zwaai) want vastlopen doet zo'n filter niet.
Waarom "anders" doen? Bij een FM ontvanger is het belangrijk dat *alle* amplitude-informatie weg is, zeker bij zwakke signalen. Als je luistert naar het relais moet opvallen dat er maar een paar dB zit tussen een compleet onleesbaar signaal, en een signaal wat volledig ruisvrij is. Veel beter als (excuses) een TBA120 of een MC3362 of zo iets. Ook is het natuurlijk heel mooi lineair, en zo gemaakt dat de hele audioketen DC-gekoppeld kan zijn - daar maken we nu geen gebruik van maar het kan wel.
Nadelen heeft 't ook natuurlijk: de kosten van twee kristalfilters betekent dat het niet waarschijnlijk is dat deze oplossing ooit in een commercieel apparaat komt, daarvoor is het te duur.
De ontvanger is destijds o.a. gemaakt als Proof of Concept naar aanleiding van een suggestie van, als ik me niet vergis, PA0YG (sk). En het werkt goed genoeg dat we voorlopig niet naar een commerciele oplossing kijken.
Dus, om op je vraag terug te komen: Het werken met een teldetector kan, en kan hele mooie resultaten opleveren. Hopelijk dat dit verhaal inspireert...
Geert Jan