Op 15 januari 2014 19:17:55 schreef Willybilly:
Hoe moet ik de variac gebruiken om de radio op te starten? Beginnen met 50V en dan langzaam opdraaien en dan binnen 1 of 2 minuten op de normale spanning uitkomen ?
Nee, dat is niet de manier. Het formeren van de elco's kan uren duren.
Het enige onderdeel in een oude radio dat soms 'opgestart' moet worden is de voedingselco. Voor de rest van de onderdelen heeft het geen effect, of is het schadelijk. Buizen houden niet van een te lage gloeispanning. Bij een defecte voedingselco zal bovendien schade al bij 110v op kunnen treden, want er is geen stroombegrensing. De gelijkrichtbuis en weerstanden in serie met de gelijkrichter kunnen dan al opbranden.
Een toestel als geheel op een variac opstarten is valse veiligheid.
Manier 1:
Sluit een gelijkrichtcel aan op de variac, 250v 100mA of beter.
Zet in de plusleiding een weerstand van 100k en een mA-meter.
Sluit hier de uitgesoldeerde voedingselco op aan. Beide secties mogen parallel.
Regel de spanning op tot de lekstroom 1mA bedraagt. Zodra die onder de 0,5mA zakt, spanning weer opregelen. Ga door tot de werkspanning is bereikt. Dit proces kan in een uurtje gepiept zijn als de elco al goed is, maar als de elco matig is kan 't vele uren duren.
Manier 2:
verwijder alle buizen. Controleer in het schema of er nog weerstanden over hoogspanning en nul staan - neem deze los als ze er zijn.
Zet op de plek van de gelijkrichtbuis een diode (of twee, bij een dubbelfazige) met in serie daarmee een 47k weerstand.
Regel de spanning op. Sluit de multimeter aan over de weerstand, meet de spanningsval en bereken de stroom die er loopt. Die moet tijdens het formeren onder de 1-2mA blijven.
Manier 3 - deze manier gebruik ik zelf het meest:
Vervang ratelcondensator en koppelcondensator.
Sluit een lamp aan in serie met het toestel. Sluit de multimeter aan op de voedingselco. Hoogspanning ongeveer gelijk aan de ingaande netspanning na de lamp? Op volle spanning zetten en controleren of alle spanningen gelijk zijn aan die in het schema vermeld worden of die verwacht mogen worden. Na 5 en 10 minuten controleren of de elco opwarmt - dat mag niet. Stekker uitnemen bij het temperaturen!
Manier 4:
Vervang koppelcondensator, ratelcondensator indien aanwezig.
Vervang de voedingselco indien deze fysiek lek is, of van een onbetrouwbaar type is (natte elco's bijvoorbeeld). Sluit de radio direct aan op 230v. Controleer op werking en spanningen.