Philips potmeters gelijkloop

Beste forummers,

In de laatste jaren heb ik een aantal Philips autoradio's verzameld uit de late jaren 70. Ik knap ze zoveel mogelijk op en ik heb er al bij 2 ervan een modificatie uitgevoerd. TDA1010 (klasse B) eindversterker vervangen door pincompatible TDA1020 in combinatie met nieuwe en grotere uitgangselco's. Het resultaat is verbluffend. Het geluid van de TDA1010 is wat magertjes maar met de TDA1020 is het een stuk prettiger om naar te luisteren. Niet alleen een betere laagweergave maar ook klinken stemmen "rustiger" (ik weet niet goed hoe ik het moet beschrijven).

Maar nu komt het probleem: bij drie van deze radio's heeft de volumepotmeter geen goede gelijkloop. Bij laag volume moet ik de balansknop bijna helemaal naar rechts draaien, anders hoor ik zowat alleen de linker speaker. Uiteraard zijn deze potmeters al helemaal schoon gemaakt en ook de truc met het potlood heb ik geprobeerd. Ik heb een 4B potlood gebruikt. Geen verbetering, alleen het kraken bij verstellen is weg.

Ik heb de balanspotmeter nagezien.
Ik heb de beide lopers verbonden om te zien of er een verschil is in versterking tussen de linker en rechter eindtrap. Dit is er niet, althans niet hoorbaar.
Ik heb links en rechts aan de bronzijde verbonden om te zien of er een verschil is in de signaalsterkte. Die is er ook niet.
Ik heb de lopers van volume links en rechts nagezien. Deze zitten exact op hetzelfde deel van de koolbaan.

Ook al omdat alle drie de radio's hetzelfde verschijnsel hebben, lijkt het mij toch echt een probleem van onvoldoende gelijkloop van deze potmeters van (vermoedelijk) dezelfde productie.
Vervangen lijkt me nogal moeilijk omdat het een 5 decks potmeter is (volume links en rechts, balans en toonregeling links en rechts).

Nu dacht ik dit te proberen op te lossen met een parallelweerstand tussen de loper en de bronzijde van het rechter (zwakker) kanaal.
Heeft er iemand andere tips?
Of weet iemand of deze potmeters nog te verkrijgen zijn?

Groeten,
PaulAGM

Frederick E. Terman

Honourable Member

Bij laag volume staat de loper 'dicht bij massa', de weerstand naar massa is dan dus tamelijk laag. Als je nu gaat corrigeren met een extra weerstandje van loper naar bovenkant, dan zal dat ook niet zo'n hoogohmig exemplaar worden. Dat levert misschien bij de hogere standen teveel verschil de andere kant op.

Als je de volumeregelaar praktisch nooit ver naar rechts hebt staan, kun je overwegen het ingangssignaal naar de regelaar wat te verzwakken, door in zowel L als R een serieweerstand naar de potmeter op te nemen.
In normaal gebruik zal je daarna de knop verder naar rechts hebben staan, en niet meer in het 'slechte stukje' hoeven te komen.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

Op 13 januari 2017 09:42:36 schreef PaulAGM:
Nu dacht ik dit te proberen op te lossen met een parallelweerstand tussen de loper en de bronzijde van het rechter (zwakker) kanaal.

Ik zou eerder denken aan een serieweerstand tussen de onderkant van de potmeter en massa. Dan geef je de zwakkere een voorsprong. Weerstand moet niet al te groot zijn, want anders wordt bij hoger volume de voorsprong te veel merkbaar.

Bedankt voor het meedenken en jullie reacties.

Beste KlaasZ dit idee leek mij eerst ook wel goed, maar dan is er het nadeel dat je rechts nooit meer op heel lage volumes kunt zetten. Helemaal stil kan dan zelfs niet.

Beste Frederick,
Ik denk dat dit het beste gaat zijn. Zowel bij radio als cassette zit ik rond halverwege al op het punt van duidelijk clippen van de eindtrap. Verder hoef ik dus zeker niet te komen.
Dit ga ik proberen en ik laat weten hoe het resultaat is.

Bedankt!

Groeten,
PaulAGM

Misschien zit de fout wel in de balans regelaar.

[Bericht gewijzigd door Hobbyman op vrijdag 13 januari 2017 21:14:49 (70%)

Beste Hobbyman,

De balansregelaar heb ik al eens losgehaald en dat maakte geen verschil. Ik ben er dit weekend niet verder mee kunnen gaan door tijdgebrek. Volgend weekend probeer ik er werk van te maken.

Groeten,
PaulAGM

ik heb dit ook gemerkt bij potmeters die een dubbele loper/koolbaan hebben ineen. dus geen 2 aparte koolbanen en lopers achter elkaar gestapeld. het komt door de hoek waaronder de buitenste loper staat tov de binnenste loper. ze lopen nooit precies gelijk en dus heb je op laag volume een verschil in geluid per kant. meet het maar eens door ohms, je zult een verschil zien bijna dicht ingesteld. op die potmeters staat vaak bijv 100K, maar ze meten eerder tussen de 78 en 95K in realiteit.

waar rook was, werkt nu iets niet meer
Thevel

Golden Member

Op 13 januari 2017 11:42:21 schreef Frederick E. Terman:
Als je de volumeregelaar praktisch nooit ver naar rechts hebt staan, kun je overwegen het ingangssignaal naar de regelaar wat te verzwakken, door in zowel L als R een serieweerstand naar de potmeter op te nemen.

Je kunt ook proberen het signaal te verzwakken door bij elk kanaal een weerstand naar massa te plaatsen.
De weerstanden kun je parallel over de balans potmeter zetten, de balansregeling zal hierdoor een beetje beïnvloed worden maar dat zal misschien wel meevallen.
Doordat je parallel zet ipv in serie hoe je geen koperbanen door te krassen..