Loopt de helderheid van leds terug bij 5 mA?

In 1986 heb ik een klok gebouwd waarin een cirkel van rode leds om de minuten aan te geven.
In 1993 heb ik alle leds vervangen, omdat er grote helderheidsverschillen waren ontstaan. Anno 2017 is dat weer het geval. De leds branden op stroombronnen en die geven nog steeds 5mA af. Iedere stroombron levert stroom aan een serieschakeling van 6 leds en de leds die niet moeten branden worden kortgesloten door cmos ic's.
Ontstaat de ongelijke helderheid doordat er maar 5mA loopt, of zijn de leds van tegenwoordig stukken beter.
Ik zou de stroombronnen wel iets meer stroom kunnen laten leveren, maar 20mA kunnen de elektronische schakelaars niet aan (HEF4067BP).

Ik kan me best voorstellen dat LEDs uit die periode (maar vast ook huidige types) na een tijdje helderheid verliezen. Ik gok dat 1 LED pakweg 60.000 uur ingeschakeld is geweest... Dat zal z'n gevolgen hebben, beperkt in stroomopname of niet. Ik weet van 'vroeger' nog wel dat er in de Conrad-catalogus levensduren van 25.000 of 50.000 uur bij stonden. Weliswaar bij volle stroom waarschijnlijk, maar desondanks best indrukwekkend. Maar met 60.000 uur zit je er dan wel overheen...

http://www.m-voorloop.nl --- Ik? Welnee! Ik zit nog lang niet achter de germaniums.
buckfast_beekeeper

Golden Member

210 240 uur. Mag het wat minder?

De productieprocessen en dergelijke zijn sindsdien stukken verbeterd. Ik zou eerder gaan naar 1,5mA of minder met 2mA ledjes.

Je gaat sowieso een norm verschil zien tussen de oude leds op 5mA of nieuwe 20mA of 10mA types op 5mA.

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.
Arco

Special Member

Leds van 25 jaar geleden kun je niet met huidige vergelijken. Die gaven sowieso veel minder licht en de levensverwachting was ook niet zo hoog...
Maar zelfs met nieuwe leds moet je wel rekening houden met ±15% vermindering.

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
Lambiek

Special Member

Een led leeft langer bij 5mA dan bij 20mA, dus dat zou ik lekker zo laten. Maar als ze dagelijks branden vindt ik het niet slecht, ze hebben nu eenmaal niet het eeuwige leven.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.
Willie W

Golden Member

En toch gaan de LED's van toen best lang mee.

Heb hier 4 MFB speakers staan ( 2 x 541 en 2 x 544 )die inmiddels ruim 40 jaar oud zijn en die LED's doen het nog steeds.
Die staan ook gewoon 24/7 onder spanning.
Dus die ledjes branden toch al ruim 350.000 uur.

maartenbakker

Golden Member

Maar wel minder helder dan toen ze nieuw waren. Alleen merk je dat niet omdat er geen hele rij naastelkaar zit.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Leds verliezen op den duur allemaal aan lichtopbrengst. Als je een led permanent laat branden zal dat na 2 jaar al meetbaar zijn.

Op 22 oktober 2017 20:38:15 schreef Willie W:
En toch gaan de LED's van toen best lang mee.

Heb hier 4 MFB speakers staan ( 2 x 541 en 2 x 544 )die inmiddels ruim 40 jaar oud zijn en die LED's doen het nog steeds.
Die staan ook gewoon 24/7 onder spanning.
Dus die ledjes branden toch al ruim 350.000 uur.

Hier nog 1, zijn dit jaar 40 jaar jong. Setje elko's erin en kunnen weer jaren mee. Ik hoef ook geen koplampen in de speakers :)

Zou het serie schakelen van 6 LED's nog invloed hebben? Stel dat eentje een doorlaatspanning van 1% meer heeft dan zijn buurman, dan heeft hij ook ietsje meer warmteontwikkeling. Na een paar maanden krijg je dan misschien wel 2% verschil door dat die extra warmteontwikkeling, etc.

Of sla ik nu door? ;)

maartenbakker

Golden Member

Dat verschijnsel speelt met parallelschakeling wel, maar met serieschakeling kan het nooit verder gaan dan die paar procent verschil omdat de stroom niet hoger kan worden.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."
Tidak Ada

Golden Member

Inde grijze LED-oudheid werden LED's 'gegarandeerd' voor 100 jaar!

Beetje optimistisch, misschien ?

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †
Sine

Moderator

De ene led houdt het wat beter uit dan de andere, Ik weet hier en daar wat stokoude (rode vroege 80's) leds te zitten die vol continu branden. Die zullen vast wat zwakker zijn ondertussen, maar ze doen het nog steeds.

In wat nieuwere apparatuur zitten enkele blauwe LEDs, de led die sporadisch een keer oplicht schijnt je het licht uit de ogen, een led er naast die eigenlijk continu brand is amper nog zichtbaar. En die zitten er een jaar of 4.

Op 22 oktober 2017 23:11:36 schreef Tidak Ada:
Inde grijze LED-oudheid werden LED's 'gegarandeerd' voor 100 jaar!

Beetje optimistisch, misschien ?

bwa, ze zullen het nog wel doen. alsje al die apparaten bekijkt waar leds continue in branden
power ledje TV/radio,
rode led 7segment displays van wekkerradios,
licht geven zullen ze na 100jaar nog wel doen, maar of ze dat allen even sterk doen, dat is de vraag

r-p zijn opmerking vind ik dan wel intressant£. ze hebben wel allemaal dezelfde stroom, maar niet dezelfde spanning.
zou dat echt zo verwaarloosbaar zijn tov een parallelschakeling?

bv 6 leds waarbij 5mA loopt en de ledjes 2,18V-2,19V-2,20V-2,21V-2,22V-2,23V zijn (de laatste heeft 2,29% meer spanning tov de eerste)
OF
6 leds parallel met een serieweerstand op 5V en 5mA berekent waarbij de stromen (bij bovenstaande spanningen) dan het volgende is. ik ga hier nu maar stellen dat de weerstanden van 570ohm allen IDENTIEK zijn.
led1: 4,9474mA
led2: 4,9298mA
led3: 4,9123mA
led4: 4,8947mA
led5: 4,8772mA
led6: 4,8596mA

de 6de heeft 1,77% minder stroom dan de eerste.

het verschil in de serieschakeling is dus groter dan in de parallelschakeling.
opmerkelijk is ook dat bij de serieschakeling de 6de led het meeste spanning krijgt (5mA bij 2,23V) en de eerste led het minste. hier zou de 6de dus het snelst verslijten
en bij de parallel schakeling krijgt de eerste led de meeste stroom, en de laatste led de minste. hier zou de 1e led het snelste verslijten

ik hou van werken ..., ik kan er uren naar kijken

Dat serie effect klopt wel, met lampjes hetzelfde effect alleen veel sneller, had een aantal stringen allemaal 6V lamjes in serie gezet op toen nog 220V en ruim meer dan ik uitgerekend had maar na een paar uur gingen de eersten al kapot, repareren deed ik door de draadjes in elkaar te draaien en de rest brande weer, maar na een paar avonden was het gebeurd toen ging het te snel.

Omdat het er erg veel waren en alleen voor een feest waren het wel de goedkoopste lampjes die er te koop waren, waarschijnlijk was dat van invloed op de produktieverschillen.

Tidak Ada

Golden Member

Op 23 oktober 2017 08:22:00 schreef fcapri:
[...]
[....] .... bv 6 leds waarbij 5mA loopt en de ledjes 2,18V-2,19V-2,20V-2,21V-2,22V-2,23V zijn (de laatste heeft 2,29% meer spanning tov de eerste)
OF
6 leds parallel met een serieweerstand op 5V en 5mA berekent waarbij de stromen (bij bovenstaande spanningen) dan het volgende is. ik ga hier nu maar stellen dat de weerstanden van 570ohm allen IDENTIEK zijn.
led1: 4,9474mA
led2: 4,9298mA
led3: 4,9123mA
led4: 4,8947mA
led5: 4,8772mA
led6: 4,8596mA

de 6de heeft 1,77% minder stroom dan de eerste.

[....]

Waren al die LED's uit dezelfde batch en dezelfde dice, of zomaar 'uit het bakkie'? Ik dat je geen rekening hebt gehouden met de spreiding tussen de chips....

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †
Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 23 oktober 2017 08:22:00 schreef fcapri:
[...] 6 leds parallel met een serieweerstand op 5V en 5mA berekent

In dat voorbeeld staan de leds niet parallel, maar hebben ieder hun eigen weerstand.

Als de leds uit jouw voorbeeld echt parallel zouden staan, zouden de stromen verder uit elkaar liggen. Bijvoorbeeld, bij 2,2V zou die led van '2,18V' veel meer stroom moeten trekken om op 2,2V uit te komen; en die van '2,23V' juist veel minder.

Dat (rechtstreeks) parallelschakelen toch weleens gedaan wordt, betekent waarschijnlijk dat in zo'n geval de leds toch tamelijk gelijk aan elkaar zijn.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
buckfast_beekeeper

Golden Member

Op 22 oktober 2017 20:38:15 schreef Willie W:
En toch gaan de LED's van toen best lang mee.

Heb hier 4 MFB speakers staan ( 2 x 541 en 2 x 544 )die inmiddels ruim 40 jaar oud zijn en die LED's doen het nog steeds.
Die staan ook gewoon 24/7 onder spanning.
Dus die ledjes branden toch al ruim 350.000 uur.

Ze doen het nog is niet hetzelfde als ze voldoen nog aan de specs die destijds werden opgegeven. Het typenummer is waarschijnlijk niet meer te achterhalen en een datasheet is ook quasi zeker niet meer te vinden. Een led uit dezelfde batch, die nog niet gebruikt werd is er meer dan waarschijnlijk ook niet meer. Je hebt dus geen referenties meer om oud en nieuw effectief te gaan vergelijken.

Voor wat indicatie, is apparaat aan/uit, welke uitgang geschakeld en dergelijke zal het heel weinig uitmaken of de specs gehaald worden. Meestal zitten de leds toch al ver onder maximum ingesteld.

Voor verkeerslichten, auto verlichting, wegverlichting, ... zijn het wel zaken die relevant zijn.

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.
benleentje

Golden Member

Je kan niet zeggen dat het hetzelfde procentuele verschil in spanning en stroom hetzelfde procentuele verschil heeft in helderheid.

Mensen zijn soms net als een gelijkrichter, ze willen graag hun gelijk hebben.
maartenbakker

Golden Member

In spanning sowieso niet bij een LED, maar stroom komt in bepaalde lineaire gebieden mogelijk wel in de buurt. De zekerste methode is om in het tijdsdomein te dimmen, PWM dus.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."
Arco

Special Member

Het niet-lineaire kun je mooi zien bij RGB ledstrips van een paar meter die aan 1 kant gevoed worden.
Door de redelijke spanningsval zie je kleurverschil tussen begin en eind. (en dus niet alleen dat ze zwakker gaan branden aan het eind)
Dit omdat de lichtopbrengst van de verschillende kleuren leds niet lineair verloopt...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Dit kon er wel eens van af hangen hoe het geschakeld is, in de eerste plaats verliezen LEDs helderheid over de jaren (dit is afhankelijk van het aantal mA's en de arbeids temperatuur).
In de tweede plaats zie je steeds meer fabrikanten die de reverse current op 0 mA specficieren.
Dit betekend dat je als je LEDs in een matrix schakelt je aan beide kanten een transistor moet hebben.
Enige jaren geleden hebben wij een diepgaand onderzoek gehad naar falende LEDs in een project, denk een project met enige miljoenen PCBs per jaar met 2 discreet opgebouwde 7 segments displays & een enige verlichte capa-touches.
Dit bleek door reverse current te komen, aan een zijde (ik kan niet meer herinneren of het anode of kathode was) trad cavitatie in de soldeer verbinding op (intern in the LED)
Het eind resultaat was dat over de jaren sommige LEDs zwakker gingen branden en er uiteindelijk helemaal mee ophielden.

"Stupidity is also a gift of God, but one mustn't misuse it." - Pope John Paul II
maartenbakker

Golden Member

Ah, dat zou dus zomaar ook het probleem kunnen zijn met Samsung-koelkasten (neem aan dat jullie daar niet de controls voor maakten maar die hebben wel dergelijke displays met uitvalklachten gehad).

[Bericht gewijzigd door maartenbakker op dinsdag 24 oktober 2017 12:00:59 (20%)

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Op 23 oktober 2017 18:41:17 schreef Arco:
Dit omdat de lichtopbrengst van de verschillende kleuren leds niet lineair verloopt...

Nee. Dit komt doordat de spanningsval over de leds niet gelijk is. Bijvoorbeeld 3 rode: 6V, 3 blauwe: 9V.
Om dan bij 12V en voluit 10mA door iedere led te krijgen zetten ze bij de blauwe leds 3V/10mA = 300 Ohm in serie, en bij de rode 6V/10mA = 600 Ohm. Zakt de spanning aan het eind nu 1.5V, dan blijft er aan het eind maar 1.5V/300 Ohm = 5mA voor de blauwe leds over terwijl er 7.5V door de rode blijft stromen.

Als ik het originele probleem goed begrepen heb, dan geven 60 leds de minuten binnen een uur aan. Dan zouden er 5 leds zijn die sinds 1993 zo'n 200 duizend uur gedraaid hebben, maar ook 5 leds die minder dan een 10e daarvan gedraaid hebben. Dan moet je tegen het eind van het uur een verschil kunnen zien tussen links en rechts. Of op z'n minst meer onderlinge helderheids verschillen rechts dan links.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Iedere stroombron levert stroom aan een serieschakeling van 6 leds en de leds die niet moeten branden worden kortgesloten door cmos ic's.

Wat moet ik me daar bij voorstellen? Een serie van 6 leds waarvan je er dan 1 of meer gaat overbruggen met een 4067?
Of te wel als je er 2 overbrugt bestaat de serie string nog maar uit 4 leds?
Of overbrug je een hele string van 6 leds?