Module voor bediening van rolgordijn

Goedenavond,

Laat ik me eerst aan u bekendmaken. Ik ben intussen een uit de autobranche afkomstige en sinds jaren gepensioneerde “knutseopa” met enige kennis van oude (predigitale) autotechniek en electrotechniek maar electronica vormt voor mij een moeilijke “overstap”. Ik raak al snel verloren in technisch jargon...

Mijn uitdaging bestaat nu uit het maken (en nadrukkelijk niet kopen) van een:

Betaalbare module voor het elektrisch bedienen van een rolgordijn

Om bestaande rolgordijnen voor binnen -in plaats van met een plastic kettinkje- elektrisch te kunnen bedienen heb ik (voor slechts 3 euro per stuk bij Aliexpress in China) al enkele kleine 6 volt DC links- en rechtsdraaiende elektromotortjes gekocht die -af fabriek- voor minder toeren en meer koppel, met een tandwielreductie zijn uitgevoerd.

Die motortjes blijken ondanks hun geringe diameter (van slechts 16 millimeter) met die tandwielreductie sterk genoeg te zijn om het rolgordijn langzaam (30 omwentelingen per minuut) op- en af- te winden wanneer ze, als zogenaamde buismotor, in de holle opwind-as (binnendiameter 25 millimeter) gemonteerd worden. Dát deel van het project is intussen gerealiseerd.

Hoewel het dus mogelijk is om de draairichting van de motortjes met een dubbelpolige driestanden-schakelaar handbediend om te keren (“op”-“uit”-“neer) dient zich omdat je er dan natuurlijk altijd “bij moet blijven” zolang de motor loopt, ondertussen meteen een volgende uitdaging aan.

Omdat er in de opwindbuis bijna geen plaats is voor een mechanische oplossing (met een lang draadeind en micro-switches op de eindpunten) wil ik zomogelijk het aantal omwentelingen van “op” op en “neer” bewegen van het rolgordijn zo mogelijk electronisch laten tellen.

Op die manier wil ik het motortje automatisch laten stoppen als het desbetreffenrolgordijn de uiterste “op” of “neer”-stand heeft bereikt. In dat geval kan het bedienen van de gordijnen ook met een drukknop, een afstandsbediening, of met een op zonlicht reagerende lichtgevoelige cel worden geregeld.

Bij de aanschaf heb ik bewust gekozen voor gewone DC-elektromotortjes en niet voor stappenmotoren, die zijn immers niet alleen duurder maar vooral dikker zodat ze niet in de holle gordijnbuis (binnendiameter 25 millimeter) ingebouwd kunnen worden.

Voor de besturing van het telwerk gaan mijn gedachten uit naar een klein magneetje dat, aan de aluminium gordijnbuis gelijmd, bij elke omwenteling een Hall-sensor passeert waarna door middel van en “een stukje electronica” (mij werd hiervoor een 555-chip aangeraden maar ik ben er al wel voor gewaarschuwd dat het hele “systeem” bij uitval van de elektriciteitsvoorziening (de voeding wordt verzorgd met behulp een adapter van 220 volt AC naar 6 volt DC) niet “in de war” mag raken.

Bij een langer (eigenlijk hoger) rolgordijn zullen er natuurlijk méér (“Hall”)pulsjes toegestaan moeten worden voordat de stuurspanning naar het relais kortstondig door de IC wordt onderbroken Om die reden is het nodig dat het aantal schakelpulsjes aan de hoogte van het gordijn aangepast kan worden.

Als de voedingsspanning van de magneetspoel van het -om ruimteredenen elders gemonteerde- (automatisch vasthoudende) relais maar even kort wordt onderbroken dan “valt het relais af” waardoor meteen de stroomrichting/draairichting van de aandrijving wordt omgekeerd zodat het gordijn van open naar dicht gaat (of andersom). Bij het stroomloos maken van het relais zou de teller in de IC metten “gereset” moeten worden zodat het aantal “Hall”-pulsjes weer opnieuw kan worden geteld. Waarmee tevens het startpunt opnieuw op “nul”wordt vastgelegd zodat het systeem niet in de war raakt bij een eventuele stroomuitval.

Na deze wellicht erg gedetailleerde uitleg moet ik een beroep doen op kennis waarover ik -als knutselaar zonder ervaring met electronica- helaas zelf niet beschik.

Ik hoop dat één van U me kan helpen bij het beantwoorden van de volgende vragen:

* Vanwege de beperkte ruimte in de windas moeten kleine componenten worden toegepast. Aangezien een kant-en-klare lichtsluis meer ruimte vereist lijkt het gebruik van een Hall-sensor mij de meest geschikte methode.
* Maar: welk type Hall-sensor kan het beste voor het maken van “telpulsjes” worden gebruikt en, Hoe sluit je die dan aan?
* Is de 555-chip, die me voor dit doel werd aangeraden, wel geschikt om in deze opzet als “stukje electronica” te fungeren waarmee het aantal pulsjes kan worden ingesteld, zodat na het bereiken van het vooraf ingestelde aantal pulsjes het relais even stroomloos kan worden gemaakt?
* Over het bouwen en het beoogd functioneren heb ik weliswaar een poosje nagedacht maar voor het electronisch verwezenlijken van mijn plannen kom ik kennis tekort...
* Kortom, wie kan me van de benodigde technische aanwijzingen en vooral van een schema voorzien?

Je oplossing met hall-sensor en het aantal omwentelingen tellen kan zeker werken!

Maar je haalt zelf al 2 problemen aan:
1) hoe omwentelingen tellen? (niet eenvoudig voor een elektronicaleek, maar ook niet moeilijk met bv. een Arduino)
2) wat is de positie na een stroomuitval? (eventueel op te lossen door bij power-up een calibratie te doen, blijf een halve minuut omhoog draaien zodat we zéker bovenaan zijn, de meeste rolgordijnen draaien door als je te lang omhoog trekt)

Zou het niet eenvoudiger zijn om met 2 magneetjes en 2 reed-relais te werken en daarmee een eindstop boven + eindstop beneden te bouwen?

Tegen de onderste spanlat hang je een magneetje. Wanneer het gordijn tot boven opgerold wordt, komt dat magneetje tegen de buis en kan het een reed-relais in de buis activeren dat de motor stopt = eindstop boven.

Ergens bovenaan in het doek hang je een 2e magneetje, dat een 2e reed-relais steeds geactiveerd houdt, tot wanneer het gordijn volledig afgerold is = magneetje gaat weg van de buis = eindstop beneden.

De hele aansturing kan dan vereenvoudigd worden tot wat "relaislogica" zodat je het gordijn met een 3-standenschakelaar kan bedienen. Best wel nog een timermodule van ebay scoren dat de stroom er na pakweg een minuut afhaalt, om te vermijden dat je motor tot het einde der dagen blijft draaien mocht een reed-relais losraken ofzo :-)

Als je kennis te kort komt denk ik dat je niet verder kunt.

Pulsjes tellen gaat zomaar niet, je moet zeker zijn dat het gordijn op of neer gaat, dat wordt gedaan met een incremental encoder.
Dat wordt dan een µcontroller die je moet programmeren want met een LM555 ben je zo goed als niks.

Hall switches kun je kopen op Ebay types A3144 en kosten bijna niks.

Ik zou een andere oplossing zoeken, bv met een spindel en 2 eindkontakten.

LDmicro user.
trix

Golden Member

wellicht heb je er al aan gedacht, maar die draadeind met 2 switches hoeft niet perse aan de motor zijde gemonteerd te worden, aan de andere zijde gaat ook.

eigenwijs = ook wijs

Hartelijk dank voor de drie snelle en vooral leerzame reacties!

Van mijn plan om het rolgordijn te besturen met een Hall sensor die het aantal omwentelingen van de opwindbuis zou moeten tellen heb ik afgezien.
Vooral omdat de “nulstand” telkens moet worden vastgelegd en het tellen toch behoorlijk complexer is dan ik had gedacht....

Wel heb ik, zoals door één van U werd aanbevolen, gekozen voor het gebruik van een draadeind met behulp waarvan de eindschakelaars worden bediend.Ik stel me voor om, vanwege de beperkte ruimte in de opwindbuis, gebruik te maken van dubbelpolige schuifschakelaars met een nulstand zodat de stroorrichting/draairichting aan de (instelbare) eindpunten automatisch kan worden omgekeerd.

Tenslotte heb ik ook de aanbeveling om de motor aan de ene en de schakelaar aan het andere eind van de opwindbuis te monteren nog even in reserve gehouden omdat er in dat geval een paar draden buiten het gordijn komen te liggen.
Ik vind dat eerlijk gezegd minder mooi en aangezien ik meerdere rolgordijnen van uiteenlopende breedte wil bouwen probeer ik alles (zowel motor als het omkeermechanisme) aan één en dezelfde kant te bouwen. (Dat blijkt overigens niet zo eenvoudig als het lijkt) want het dwingt me waarschijnlijk om het draadeind “hol” uit te voeren zodat de draden erdoorheen geleid kunnen worden.
Toch denk ik nog even na of, en hoe ik ook die uitdaging nog de baas kan worden.

Als het hele spul uiteindelijk werkt zal ik, als tegenprestatie, de bouwtekening en het schema aan dit item bij het Forum oevoegen zodat het onderwerp is afgerond en een werkend ontwerp ter beschikking komt voor eenieder die zijn rolgordijn(en) wil elektrificeren zonder daar veel geld aan uit te hoeven geven.

De onderdelen zijn, uiteraard behalve het kant-en-klare nog ongemotoriseerde rolgordijn, deels afkomstig uit China en/of goed zelf te maken -en dat is leuk voor opa’s met voldoende tijd- en hoeft dus ook niet daarom niet erg kostbaar te worden. Maar het gebruik van een draaibank lijkt echter wel bijna onvermijdelijk....

Die ne555 was bedoelt als tijdschakelaar, je drukt op een knopje en de motor loopt bv 30sec L om, als hij gestopt is druk je weer op dat knopje en de motor loopt 30sec R om.
Een drukknopje is 1 vd goedkoopste bedieningsmiddelen en een 555 ic 1 vd goedkoopste "tijdrelais".

Dan is uw gordijn altijd open of toe, nooit eens halverwege :p

e: en daarvoor heb je geen LM555 nodig, enkel de 2 eindcontacten.

[Bericht gewijzigd door MGP op woensdag 19 december 2018 08:08:04 (36%)

LDmicro user.
Lambiek

Special Member

Je zou zoiets kunnen maken.

In de buis maak je een schijf met daaraan een stuk draadeind, dat moet vast zitten in de buis. Dat vast zetten kun je doen met een paar verzonken schroeven. Aan de rechterkant draait de buis over een vast gedeelte wat aan het kozijn komt, in dat vaste gedeelte komt een blok dat kan verschuiven doormiddel van het draadeind. In het vaste gedeelte komt een sleuf gat dat er voor zorgt dat het blok niet kan verdraaien. Aan of in het blok komen twee magneten die de eindschakelaars gaan bedienen, de eindschakelaars kunnen bijv. reedcontacten zijn. De eindschakelaar aan de linker kant kan eventueel een vaste zijn, en aan de rechterkant moet de eindschakelaar een verstelbare zijn. Die zou je doormiddel van een schroef verstelbaar kunnen maken, die schroef kan je in de voet maken die tegen het kozijn aan komt. Die kun je dus verstellen voordat je de voet tegen het kozijn aan schroeft.

Om het geheel af te stellen laat je eerst de buis richting de vaste eindschakelaar draaien, dat is in dit geval het gordijn naar beneden. Als de eindschakelaar bereikt is kun je het gordijn op hoogte hangen, nu laat je het gordijn omhoog lopen en stel je de hoogte af met de verstelbare eindschakelaar.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Waarom zou je niet een complete oplossing nemen?
https://www.interieurjournaal.com/smart-shades-maakt-rolgordijnen-slim…

https://domoticatotaal.com/2017/10/12/brunt-maakt-je-domme-rolgordijne…

Zeker die eerste lijkt me handig aangezien je dan alles hebt, hardware, software en draadloos...
Daarnaast nog weggewerkt in een redelijk elegant jasje.

Op 17 december 2018 00:27:08 schreef Knutseljack:
Om bestaande rolgordijnen voor binnen -in plaats van met een plastic kettinkje- elektrisch te kunnen bedienen heb ik (voor slechts 3 euro per stuk bij Aliexpress in China) al enkele kleine 6 volt DC links- en rechtsdraaiende elektromotortjes gekocht die -af fabriek- voor minder toeren en meer koppel, met een tandwielreductie zijn uitgevoerd.

Die motortjes blijken ondanks hun geringe diameter (van slechts 16 millimeter) met die tandwielreductie sterk genoeg te zijn om het rolgordijn langzaam (30 omwentelingen per minuut) op- en af- te winden wanneer ze, als zogenaamde buismotor, in de holle opwind-as (binnendiameter 25 millimeter) gemonteerd worden. Dát deel van het project is intussen gerealiseerd.

Heeft u een link van de door u geteste motoren ?
Ik ben zelf,nog steeds, met een zelfde idee bezig, maar nog niet kunnen voltooien.
Ik werk met een holle draadeind,die worden gebruikt voor lampfittingen,maar de spoed van die draad is wat klein. Ik hoef maar max 13 turns, dat is 13 mm heen en terug.

e: en daarvoor heb je geen LM555 nodig, enkel de 2 eindcontacten.

@MGP, Daar ging het juist om die eindcontacten konden ze nog niet kwijt.
Daarnaast moest het betaalbaar blijven, een eindcontact kost een aantal euri, 555's heb je er twintig voor 1 euro, en drukknopjes 80 voor een euro.

Lambiek

Special Member

Op 19 december 2018 18:26:15 schreef rwk:
Daar ging het juist om die eindcontacten konden ze nog niet kwijt.
Daarnaast moest het betaalbaar blijven, een eindcontact kost een aantal euri, 555's heb je er twintig voor 1 euro, en drukknopjes 80 voor een euro.

En dat lieten ze dan een X tijd lopen en dan afslaan? Als het dan wat zwaarder gaat lopen, "de ene of de andere kant op" kloppen de afstanden niet meer.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Op 19 december 2018 18:26:15 schreef rwk:
[...]
.; een eindcontact kost een aantal euri,

Prijzen in NL/BE zullen hoger liggen dan dat je hier ziet ;)

Maar we zullen afwachten wat de oplossing is, hopelijk post hij eens een foto.

LDmicro user.
trix

Golden Member

Op 19 december 2018 11:44:07 schreef Sebastiaan06:
Waarom zou je niet een complete oplossing nemen?

omdat je dan niks kan knutselen :)......snap dat nou gewoon ;)

eigenwijs = ook wijs

En dat lieten ze dan een X tijd lopen en dan afslaan? Als het dan wat zwaarder gaat lopen, "de ene of de andere kant op" kloppen de afstanden niet meer.

@Lambiek: Omdat die 555s niet zo heel duur zijn kun je er ook twee inzetten met elk zijn eigen knopje en een potmetertje om de tijd in te stellen, dus 1 voor omhoog en 1 voor omlaag, je weet ongeveen hoe lang het duurt, bv 20sec wil je half neer doen zet je potmeter op 10sec en druk op de knop, en omhoog zal inderdaad wat langer duren, dat kun je dan meteen corrigeren.

Lambiek

Special Member

Op 20 december 2018 00:04:29 schreef rwk:
..., en omhoog zal inderdaad wat langer duren, dat kun je dan meteen corrigeren.

Dan moet je er dus altijd bij zijn om het te bedienen. Daar kun je al niets mee als je het in een domotica systeem wil gebruiken.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Ik heb intussen een werkend elektrisch rolgordijn gemaakt dat technisch geconstrueerd is zoals hierboven door Lambiek werd aanbevolen. Maar vanwege de wel erg beperkte ruimte in de oprolbuis (met nwendige diameter van slechts 25 millimeter) heb ik de motor door het holle M8-draadeind met twee draden aangesloten waarvan ik de polariteit met een elders geplaatste dubbelpolige schakelaar kan omwisselen. Het rolgordijn kan op deze manier ook “ergens onderweg” worden gestopt. Nadeel: Je moet er inderdaad even bijblijven om het gordijn in de bovenste en in de onderste stand zèlf op tijd te laten stoppen en het bedienen met een lichtgevoelige cel (of andere domotica zoals de onlangs door mij gekochte -mini- Google Home is nog niet mogelijk... In antwoord op de vraag van een reagerend forumlid kan ik nu melden dat het bij Aliexpress gekochte DC-elektromotortje sterk genoeg blijkt en door de ingebouwde reductie precies het goede toerental draait en ook zelfremmend is waardoor het gordijn niet “zakt” als de stroom wordt uigeschakeld. Voor het bestellen van het motortje en de schakelaar volgen hierna de gegevens: het motortje wordt aangeduid met de volgende tekst: J189Y Staal Shell 050 Gear DC motor 16ga-050 Micro Motor, de prijs bedraagt 3 euro 15. De dubbelpolige schakelaar heeft zes aansluitpunten en veert bij het loslaten vanzelf naar de nulstand terug. Hij heet elektrische tuimelschakelaar 6 PinDPDT en kost 2 euro 10. De componenten kunnen met Visa worden betaald en worden dan kosteloos verzonden maar zijn uiteraard wel even onderweg....even geduld dus.
Intussen heb ik de smaak te pakken en ben ik voor toepassing op een andere plaats begonnen met het maken van twee rolgordijnen die niet halverwege gestopt hoeven te worden maar wèl door domomotica bediend moeten kunnen worden. Dat maakt het gebruik van een dikker M10 draadeind noodzakelijk om daar (na doorboring) meer dan twee draadjes door te kunnen voeren. Voor wie niet in de gelegenheid is om op een draaibank te boren: ook de lange holle draadeinden zoals die in schemerlampen worden gebruikt hier worden toegepast. Voor het bedraden van de twee eindstop schakelaars doe ik hierbij opnieuw een beroep op de leden van het forum. Aan het einde van het traject moet de stroom naar het motortje worden uitgeschakeld om te stoppen maar meteen moet worden gewaarborgd dat het motortje wel weer terug kan draaien. Bij het simpelweg onderbreken van de stroomtoevoer wordt de motor stroomloos en kan ook de terugweg niet worden ingeschakeld! Kortom, wie biedt daarvoor de oplossing? Bij voorbaat dank voor uw reactie.
Met vriendelijke groet van Knutselopa.

Lambiek

Special Member

Op 16 januari 2019 14:01:19 schreef Knutseljack:
Ik heb intussen een werkend elektrisch rolgordijn gemaakt dat technisch geconstrueerd is zoals hierboven door Lambiek werd aanbevolen.

Mag ik even vangen. :)

Maar vanwege de wel erg beperkte ruimte in de oprolbuis (met nwendige diameter van slechts 25 millimeter) heb ik de motor door het holle M8-draadeind met twee draden aangesloten waarvan ik de polariteit met een elders geplaatste dubbelpolige schakelaar kan omwisselen.

Zou dat niet hard gaan slijten?

Het rolgordijn kan op deze manier ook “ergens onderweg” worden gestopt. Nadeel: Je moet er inderdaad even bijblijven om het gordijn in de bovenste en in de onderste stand zèlf op tijd te laten stoppen en het bedienen met een lichtgevoelige cel (of andere domotica zoals de onlangs door mij gekochte -mini- Google Home is nog niet mogelijk...

Heb je de eindschakelaars er niet ingebouwd dan?

Voor het bedraden van de twee eindstop schakelaars doe ik hierbij opnieuw een beroep op de leden van het forum. Aan het einde van het traject moet de stroom naar het motortje worden uitgeschakeld om te stoppen maar meteen moet worden gewaarborgd dat het motortje wel weer terug kan draaien.

Dat kun je op deze manier doen.
https://www.uploadarchief.net:443/files/download/resized/bediening%20-%20motor%20-%20klep%20-%20plc.jpg

De relais contacten K1-1 en K1-2 wordt dan je dubbelpolige schakelaar. De diodes zorgen ervoor dat je motor weer terug kan lopen tot dat de eindschakelaar weer gesloten is.
Het plc contact en het relais moet je even weg denken.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Ik heb zoiets, was een elektrische in hoogte verstelbare hanglamp, opgelost met een 10 slagen potmeter. Potmeter draait dan mee met het op en neer gaan.
Direct op de as gemonteerd dat maakt het mechanisch ook niet moeilijk.
Dan weet je altijd waar je bent, ook na een spannings uitval etc.
Potmeter kun je simpel inlezen op de ADC van een arduino.
Voorwaarde is natuurlijk wel dat je rolgordijn niet meer dan 10 rondjes draait van open naar dicht.

Lambiek

Special Member

Dat kan ook, maar dan moet je wel software schrijven. En ik weet niet of de TS daar ervaring mee heeft.
Zo te lezen in zijn openings post niet.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.