Probleem met ontwikkelen van printen

Ik heb een probleem met ontwikkelen van printen. Ik gebruik Bungard Epoxy printplaten met zo'n blauwe sticker en belicht die met een kweeklamp of met gezichtsbruiner. Geen verandering van de kleur. Bij het ontwikkelen met gootsteenontstopper komt er een bruine stof van de printplaat. Ik neem aan dat dit de fotogevoelige laag is. Natuurlijk heb ik nog andere mogelijkheden om PCB te maken, maar het blijft raar??

Ben G.

Golden Member

Hallo Reinard,

Bij het belichten van de print treed er erg weinig kleurverschil op. Het is wel te zien overigens...
Gootsteenontstopper om te ontwikkelen kan, maar niet puur gebruiken.
Maak eerst (een) testprintje(s), hou de belichtingstijden bij op een kladje en ontwikkel de printje(s) in een verdunning van 5% oplopend naar 25%.
Het beste resultaat gebruik je voor je "echte" printplaat.
Succes, het is mij al vele malen gelukt.

PS, ook het belichten vereist testprintjes met verschillende tijden, tussen het over- of onderbelichten zit maar weinig tijd.

[Bericht gewijzigd door Ben G. op vrijdag 10 mei 2019 23:37:38 (13%)

Thevel

Golden Member

Het ene merk print geeft een donkerder afdruk na het ontwikkelen dan het andere merk.
Bungard geeft volgens mij een vrij lichte afdruk maar het moet zoals eerder gezegd wel zichtbaar zijn.

Ik denk dat je belichtingstijd te kort is.
Hoelang belicht je de print en op welke afstand van print tot lamp heb je daar?
Ik zelf gebruik een afstand van ongeveer 15cm tot de UV buizen van de gezichtsbruiner.
En ik houdt een belichtingstijd aan van 2 en halve minuten ongeveer.
Na het belichten kan ik enigsinds de printbanen zien, maar na het ontwikkelen zie ik die veel duidelijker.

Telefunken Sender Systeme Berlin

Ik belicht met een gezichtsbruiner.
Bungard duurt meestal 2,5 tot 3,5 minuten.
Als ik het zeker wil weten dan maak ik een proefstrook die ik met alufolie bedek.
Dan belicht ik een halve minuut en schuif dan telkens na een halve minuut de folie een stukje verder.
Ontwikkelen doe ik met 5 gram ontstopper in een liter handwarm water en kijk dan wat het beste resultaat geeft.

Hoi, ik kan etsen mbv. een laser-print die ik met nail polish remover overbreng op de koperlaag van de print.
Mijn eerste poging om een PCB te maken was met Bungard(hiermee ben ik deze topic begonnen. Het is me niet gelukt. Ben er mee gestopt en las over photosensitive dry film. Dit heb ik besteld. En ja, hiermee ben ik verder gekomen. Als ik het goed heb bestaat dit folie uit drie lagen. Mijn belichting hoeft maar enkele 10-tallen seconden omdat ik een erg sterke lamp heb(zie plaatje bijgevoegd van mijn zelfgemaakte belichtingsbak. Wat handig hout uit mijn vaders schuur, een zelfbouwkit timer, een glasplaat en een kweeklamp die erg duur uitviel vanwege de importbelasting).
Nu pel ik mijn transparant met de layout eraf samen met nog een laagje folie(?) en dan, afhankelijk van de belichtingstijd of ik de layoutsporen wel of niet zie kan ik gaan ontwikkelen.
Ik leg de print in een lichte concentratie gootsteenontstopper en de print begint blauw uit te slaan en de sporen zien er koperachtig uit. Lijkt me goed maar ik kan het niet ontwikkelen want immers de banen waar geen blauw rubbberachtig spul op zit moet toch goed bedekt zijn?! En goed afspoelen en doorontwikkelen helpt niet want dan gaat alles er af.
Zoals ik eerder schreef: Er zijn meer manieren om een PCB te maken, maar hier bijt ik me even in vast.

Die dryfilm is fotonegatief in tegenstelling tot de bungard printen.De
transparant layout moet geinverteerd worden ttz wat zwart is wordt weggeetst . Er is ook een andere ontwikkelaar nodig. voor zover ik me herrinner een soort maizena. De ontstopper lost de film op na het etsen.

Tot nu toe heb ik nog maar één goede manier gevonden en dat was al jaren geleden.

Als bijlagen de PDF files van een website die ik toen had. Verdiep je hierin en het resultaat zal perfect zijn.

De vaste leden van dit forum zullen wel denken daar is Ritmeester weer met zijn documenten :-) Pech :-)

Doe er je voor deel mee.

diyprintplaat.nl-Boren en zagen.pdf

diyprintplaat.nl-Etsen.pdf

diyprintplaat.nl-Ontwikkelen.pdf

diyprintplaat.nl-Soldeermasker.pdf

diyprintplaat.nl-UV TL Belichting.pdf

I love it when a plan comes together !
pa3gws

Golden Member

Doe wat @Brainbox aangeeft en dan gaat het op zeker goed komen. :-)

Ik ben gestopt met roken nu mijn schakelingen nog.
fatbeard

Honourable Member

Zoveel mensen, zoveel methoden...

Ik heb het in geen jaren meer gedaan, maar toen ik het nog zelf deed gebruikte ik een gezichtsbruiner op een paar houten klosjes; de transparant (laserfilm) werd op de fotoprint aangedrukt met een glasplaat en een paar gewichten (die belichtingsbak is er nooit van gekomen).
Ik belichtte meestal iets tussen de 4 en 5 minuten (electronische kookwekker), er ontstond altijd een blauwige verkleuring. Ik heb zelfs wel eens een print twee keer belicht omdat het ontwikkelen niet goed ging...
Ontwikkelen in HaOH parels (gootsteenontstopper): 1 theelepel op een liter lauw water; zonodig voorzichtig wrijven met een (nat) wattenbolletje in een knijper.
Om te controleren of de ontwikkeling voldoende was, liet ik een druppel etsmiddel op de schoongespoelde print vallen: als er geen verkleuring van het koper optrad nogmaals goed spoelen en verder ontwikkelen...
Vervolgens etsen in FeCl3 op 60° (dat spul moet je niet heter maken: er ontstaat dan een ultra-fijn onoplosbaar neerslag), wel ff bij blijven want dat gaat erg snel.

Ging eigenlijk altijd wel goed, ik heb printjes gemaakt met 6mil sporen...
Ik heb zelfs printen gemaakt met de foto-spuitlak van Kontakt Chemie (werkte wel redelijk, alleen stofvrij verwerken en drogen).

Het allerbelangrijkste is het fotomateriaal, als dat te oud is verloopt geen van de processen goed.

Een goed begin is geen excuus voor half werk; goed gereedschap trouwens ook niet. Niets is ooit onmogelijk voor hen die het niet hoeven te doen.
Ben G.

Golden Member

Ik krijg de indruk dat Reinard twee methodes door elkaar haalt.

Op fotogevoelige printplaat moet je niet het sporenplan overbrengen door middel van nail polish remover maar je projecteerd het, anders zal de fotolaag ook de toner verwijderen.

De toner overbrengen op schoon koper doe je met een lamineerapparaat of idd met nail polish remover (geen ervaring mee).

Zie de links van ritmeester en het zal je geheid lukken. Succes.

Je mag dan wel een heel sterke lamp hebben, maar dit kan ook een nadeel zijn.
Mogelijk is het dat je belichting, overbelicht kan zijn.
Gebruik gewoon een gezichtsbruiner, zoals de meeste van ons doen en ook ik dus.
Houdt een belichtingstijd van ongeveer 3 en halve minuut aan (om mee te beginnen)
Je hebt daar een mooie laser printer (heb ik ook!) en print je ontwerp uit op kalk papier, verkrijgbaar bij de boekhandel.
En je zal een goed resultaat behalen,
Etsen is een soort van kooken, een beetje van dit en een beetje van dat.
Een langere belichtingstijd of een iets kortere alles houd verband met elkaar en ook je gebruikte chemicaliën.

Telefunken Sender Systeme Berlin

Beste allemaal, ik heb een paar handige tips van jullie. Nl. dat dryfilm fotonegatief is, dat ik beter een gezichtsbruiner kan gebruiken(die heb ik inmiddels uit een kringloopwinkel) en dat ik iets anders als gootsteenontstopper moet gebruiken of een nog lagere concentratie, het gebruik van kalkpapier en dat Bungard een lichte afdruk geeft.
Ik ga nog even stoeien hiermee.

Gootsteenontstopper is volgens "het internet" voor 99% "NaOH". Toen ik het wilde kopen ben ik drie winkels afgeweest maar niet iets kunnen vinden waar minder dan 10% verontreinigingen (goed voor het ontstoppen, maar niet voor het ontwikkelen) inzat.

Ik ben uiteindelijk bij de Apotheek terecht gekomen. Daar moet je het drie keer vragen, de formule (NaOH) opschrijven en uitleggen dat je het nodig hebt om printplaten te ontwikkelen voordat ze het meegeven. Dan heb je 99.9% zuiver spul.

Ontstopper of zuiver spul moet je in concentratie van ongeveer 1% gebruiken: 10 gram op 1 L water.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Hoi, ik heb nog twee vragen: Wat is een alternatief voor gootsteenontstopper(want hiermee gaat het ontwikkelen waarschijnlijk te snel bij dryfilm? En ten tweede is er een makkelijke methode om je layout te inverteren bv. in Photoshop?

NaOH

Als het te snel gaat, moet je het verder verdunnen. Zoals ik zei: 1% is goed. 10 gram op een liter.

[Bericht gewijzigd door rew op dinsdag 16 juli 2019 11:37:48 (93%)

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Op 16 juli 2019 11:17:50 schreef Reinard:
Hoi, ik heb nog twee vragen: Wat is een alternatief voor gootsteenontstopper(want hiermee gaat het ontwikkelen waarschijnlijk te snel bij dryfilm? En ten tweede is er een makkelijke methode om je layout te inverteren bv. in Photoshop?

Gootsteenontstopper (NaOH) wordt gebruikt als ontwikkelaar bij "gewone" foto printen.

Dryfilm wordt ontwikkeld in een oplossing van water met soda carbonaat (CNaO3).
Na belichten en etsen wordt de ontstopper gebruikt om de film op te lossen.De film hecht zeer goed en lost niet op met thinner ofzo zoals bij fotoprint.
De layout moet geinverteerd worden ttz. alles wat zwart/bedekt is lost op na belichten en ontwikkelen.

zie bvb hier : https://www.youtube.com/watch?v=cRCFGZxmob0

Ik snap werkelijk niet waarom je nog steeds met een Dry Film werkt. Je schuurt zeker ook nog de koperlaag ?

Koop Bungard fotogevoelige printplaten en "Bungard" NaOH.

Mocht je hier niet aan kunnen komen dan wil ik je wel een setje gratis opsturen. (soms moet je helpen :-) ) Ik ben al lang blij dat je het probeert ! :-)

Je krijgt dan een paar Bungard fotogevoelige PCB's 70 x 100mm en 99.9% puur NaOH developer. Je moet dan wel gaan volgen wat er geschreven staat in de documenten die ik eerder heb gepost.

Je kunt me contacten via email.

O ja, alles is wel een beetje oud maar is altijd donker en koel bewaard en werkt nog steeds perfect.

I love it when a plan comes together !

Nou! Dat vind ik wel heel fijn! Wil je me je e-mailadres geven, ritmeester? Dan stuur ik mijn adresgegevens. Nogmaals dank.

Sine

Moderator

Email staat open in het profiel van ritmeester

I love it when a plan comes together !