Verlichting vitrinekast

Onlangs bij een veiling van BVA o.a. een mooie vitrinekast gescoord en vandaag op kunnen halen.
Deze heeft ook verlichting ingebouwd. Thuis heb ik eens de stekker ingestoken om te kijken hoe het licht is. Geen licht dus, maar wel een redelijk gezoem vanonder de kast waar de ballasten zitten. Althans, zo zagen ze er uit toen ik ze kon zien met inladen van de kast. Ook heb ik er even een vermogensmetertje tussen gehangen. Deze bleef 0,0W aangeven. Ik heb 1 van de 6 lampen eruit gehaald. Dit blijken led-spotjes te zijn van 4W 12Vac. Deze getest met mijn variac en werkt nog.
De 2 ballasten onder de kast lijken al redelijk oud te zijn. Ze zijn behoorlijk vergeeld en een stuk ouder dan de led-spotjes. Ik kan alleen geen datum o.i.d. vinden.
Zijn deze ballasten wel geschikt voor leds? En zijn de leds ook dimbaar zoals op de ballasten vermeld staat?
Ik ga binnenkort eens meten aan een lampfitting of er spanning op komt te staan als ik de stekker insteek. Ik vindt het alleen vreemd dat alle leds niets doen terwijl de linker- en rechterkant elk hun eigen ballast hebben.

De vitrinekast

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Vitrinekast.jpg

Opdruk ballast. Hiervoor moet ik de kast kantelen. Deze is best zwaar met al dat glas. En dan moet ik uitkijken voor de deuren die alleen op de hoeken vastzitten.

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Ballast.jpg

Eén van de 6 led-spots. Mss ook interessant voor maartenbakker

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Lamp01.jpg

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Lamp02.jpg

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Lamp03.jpg

Elke chaos kent zijn orde. Maar creër je orde, dan krijg je chaos.
maartenbakker

Golden Member

Dankje voor die spotfoto, is inderdaad weer een leuke aanvulling :)

Deze combinatie gaat waarschijnlijk nooit goed werken, al had ik een beetje verwacht dat de lampjes wel zouden gaan flikkeren of in elk geval iets doen. Per EVSA staat er voor 12W aan LED-verlichting op terwijl de minimumbelasting 20W halogeen is.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Zes lampjes op één EVSA werkt misschien wel.

Damn the torpedoes, full speed ahead!

minimaal 20W moet er op die trafo, dus dat zal nooit goed werken. zet er gewoon een 12VDC adaptertje aan van 2,5A oid.

waar rook was, werkt nu iets niet meer
Sine

Moderator

Die oude transformator was inderdaad ooit bedoeld voor halogeentjes.

Om even te mierenneuken, een ballast is een smoorspoel voor (bijvoorbeeld) een TL-buis of andere gasontladingslamp. Dit is echt een transformator.

Dit is een electronische trafo. Die geeft wel 12VAC, maar dan wel hoogfrequent (50 - 100 kHz). Goed voor halogeen, maar minder voor leds.

Of je de leds kunt dimmen? Dat hangt van de trafo en van de leds af. De trafo kan het wel. Die geeft een AM gemoduleerde uitgangsspanning, als je die op een standaard dimmer aansluit. Dat werkt goed voor halogeen. Of dat ook werkt voor leds is nog maar de vraag.

Anoniem

Ik zou beginnen met te kijken of de spanning wel toekomt op de sockets.
Een halogeenlampje is daarbij veel betrouwbaarder dan ene universele meter.
Niet enkel door mogelijk slechte contacten ,maar niet elke goedkope universele meter is geschikt om de hoge frequenties goed weer te geven.

Verder is het sterk af te raden om een elektronische transfo te belasten beneden de opgegeven minimumwaarde.

Nog een opmerking over het dimmen: er staat op het typeplaatje
dimbaar met faseafsnijdimmer. Dus niet elke dimmer is geschikt.
Voor grotere vermogens of oudere dimmers wordt vaak het fase aansnijprincipe gebruikt wat veel eenvoudiger te realiseren is. Nadeel is bijvoorbeeld dat het dimbereik vaak beperkt is.

Een aansnijdimmer werkt doorgaans op het aloude triac-diac principe.
Om een sinus te kunnen afsnijden zijn modernere componenten als igBT nodig.
Als dit expliciet vermeld staat is er veel kans dat een klassieke dimmer ook niet goed werkt.

Gezien er verwezen wordt naar EN55014 is het een transfo van na 1989.
Maar toch ook verre van recent/
wat vreemd lijkt, is dat er wel naar die Europese norm verwezen wordt, maar er geen CE markering op staat. Wel een aantal Nationale keurmerken.

Ik weet het niet meer precies, maar zou een SELV transfo net zoals een stopcontact aan Nationale regelgeving onderworpen zijn? Ik dacht van niet. Mogelijk is bij veiligheidstransfo's zelfdeclaratie niet toegestaan.

@allen
bedankt voor de info. Ik ben niet zo thuis in die halogeentrafo materie. Maar het is me nu duidelijk hoe het werkt. Ik zal eens gaan zoeken in de berg adapters en losse trafo's of ik iets geschikt heb liggen. En anders voorlopig nog maar geen verlichting.

Wat gebeurt er met een niet-dimbare led als je die dimt? Ik heb de led-spot aan m'n variac gehangen en die eens een stukje naar beneden gedraaid. De led ging gewoon minder fel branden. Niet flikkeren o.i.d. Kunnen dit dan dimbare leds zijn. Ik heb ze (nog) niet kunnen vinden op internet.

@Sine
Ik wist even niet hoe ik die dingen moest noemen. En ze lijken erg veel op die losse tl-ballasten. Dus ik had ze uit gemak maar even ballasten genoemd.

Edit

Op 24 september 2019 10:25:47 schreef grotedikken:
...goedkope universele meter...

Ik weet niet wat jij goedkoop noemt, maar ik ga het toch even proberen met mijn metertje van hfl.280,- ;)

Edit 2

Dit is de uitkomst. 13kHz maar de spanning is nagenoeg 0 omdat er niet genoeg vermogen wordt afgenomen om de trafo's in te schakelen.

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Spanning.jpg

[Bericht gewijzigd door Nightwalker op dinsdag 24 september 2019 10:51:52 (10%)

Elke chaos kent zijn orde. Maar creër je orde, dan krijg je chaos.

Op 24 september 2019 10:32:32 schreef Nightwalker:
Ik heb de led-spot aan m'n variac gehangen en die eens een stukje naar beneden gedraaid. De led ging gewoon minder fel branden. Niet flikkeren o.i.d. Kunnen dit dan dimbare leds zijn.

Een variac doet iets anders dan een dimmer. Een variac verlaagt de spanning, maar houdt de sinusvorm intact. Een dimmer kapt de sinussen af, afhankelijk van het type dimmer aan de voorkant of aan de achterkant.
Dat je hem met een variac kunt dimmen zegt dus niks over wat een dimmer er mee doet.

Dat weet ik. Maar er kan op zoveel manieren gedimd worden. Ook door de spanning te verlagen. Het is alleen de vraag, mag dat bij (deze) leds?

Elke chaos kent zijn orde. Maar creër je orde, dan krijg je chaos.
Anoniem

Leds zijn als ze dimbaar zijn, doorgaans geschikt voor fase afsnijding.
meestal zal een halogeen triac dimmer oude stijl niet goed werken of slechts in een klein bereik. Onder meer omdat die ook een minimum vermogen nodig heeft om stabiel te blijven.
Technologieën van meerdere decennia mengen geeft altijd kans op verrassende meestal minder leuke effecten.

[Bericht gewijzigd door Anoniem op dinsdag 24 september 2019 11:46:02 (18%)

Op deze lampen staat "4G4M1BAAEDA" Waar ik tot nu toe alleen dit bijna gelijkwaardige exemplaar mee heb kunnen vinden. Niet dimbaar. en 3,5W i.p.v. 4W
Maar "4G4M1BAAEAA" is waar je wel meer over vindt. Het is wel al een oudere led-lamp die ook niet dimbaar is. Maar deze is wel 4W.

Elke chaos kent zijn orde. Maar creër je orde, dan krijg je chaos.

De halogeentransformatoren zijn geschikt voor opgenomen vermogens tussen de 20-105 Watt. Spanning meten aan dit soort elektrische transformatoren kan alleen met een belasting c.q. werkende lichtbron, anders geeft de transformator geen spanning af.

Het 'kan' zijn dat 1 of 2 LED lampjes net te weinig belasting geven om de halogeentransformator te laten werken. Echter heb ik in het verleden vaak prima en trillingsvrij ca. 10 Watt aan LED vermogen werkend gekregen op een Osram Halotronix 20-70VA halogeentransformator. Het is de praktijk dus maar net om het even.

Dit geldt ook voor de gemeten uitgangsfrequentie van 13Khz. Ik heb in het verleden nog niet eerder meegemaakt dat dit problemen geeft met Philips (retrofit) LED vervangers. Ik gok zo maar dat Philips hier rekening mee heeft gehouden in het ontwerp van 12 volt LED vervangers.

De Philips GU4 LED spotjes die jij gebruikt zijn NIET dimbaar. Philips heeft zo ver ik weet nog geen dimbare GU4 spotjes, alleen Osram of de tropische merken hebben deze momenteel.
Een niet dimbaar LED spotje kan prima werken op een dimbare halogeentransformator, MITS je geen dimmer toepast en dus ook niet dimt.
Een niet dimbaar LED spotje zal minimaal of raar reageren op dimmen, of gaan knipperen. In geen geval gezond voor de techniek in het LED spotje.

Persoonlijk zou ik de 2 oude transformatoren vervangen voor 1 nieuw LED geschikt model waarop alle LED spotjes kunnen werken.
En wil je het hele verhaal dimmen dan moet je vanzelfsprekend een dimbare transformator en dimbare LED spotjes nemen.
En vrij solide oplossing is een 12 volt gewikkelde/ringkern transfomator, in combinatie met een dimmer voor gewikkelde transformatoren en 12 volt dimbare LED spotjes. Dit geeft vaak een flikkervrij en goed dimbaar resultaat.

pa3gws

Golden Member

Er zitten 6 spotjes in de vitrine van 4 Watt dus kunnen ze zonder problemen op 1 oude voeding.

Ik ben gestopt met roken nu mijn schakelingen nog.

ik ken die ledspotjes, werken ook alleen op AC voeding, niet op DC.

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Ik ben er nu ook achter dat dit de kleine variant is. De GU4 (MR11) fitting.
Intussen net een bestelling gedaan voor 6x 1,8W dimbare led-spots, dimbare elektronische led-trafo en een elektronische snoerdimmer met fase aansnijding. Dit heeft bij elkaar meer gekost dan wat ik voor de kast heb betaald. :+
Zou morgen moeten aankomen. Heb ik weer wat te klussen. Vooral de kast kantelen om bij de draden en oude trafo's aan de onderkant te komen. :(

Elke chaos kent zijn orde. Maar creër je orde, dan krijg je chaos.
maartenbakker

Golden Member

Voor de volledigheid nog even, die spotjes zijn van maart 2011. Eigenlijk zou je verwachten dat het wel een tijdje zo gewerkt heeft, tenzij het spotjes waren die iemand nog had liggen en dan maar zonder resultaat geprobeerd heeft.

De halogeendrivers zouden van tussen ongeveer 1989 en 1994 moeten zijn, dit naar aanleiding van de opmerkingen van GD. Ergens rond 1994 werd de CE markering standaard, in elk geval op consumentenelectronica maar ik verwacht dat dat niet veel zal hebben gescheeld met de invoering op dit soort apparaten.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

een elektronische trafo? die kwamen pas eind 90's veel voor. in de 80's en begin 90's was alles nog gewikkelde trafo's.

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Vanmiddag het pakketje aangekomen met de led-spullen. Dus vanavond maar eens aan de gang geweest. Oude trafo's uitgebouwd en led-trafo ingebouwd. En dimbaar gelukkig. 6x 1,8W op volle sterkte is alsnog heel wat.
Hier een paar sfeerfoto's hoe het nu uitziet.

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Sfeer01.jpg

https://www.walagata.com/w/nightwalker/Vitrinekast/Sfeer02.jpg

Edit:
Ik moet zeggen dat het licht in het echt wat minder fel oogt en ook meer warm-wit is dan op de foto's.

[Bericht gewijzigd door Nightwalker op woensdag 25 september 2019 22:31:19 (12%)

Elke chaos kent zijn orde. Maar creër je orde, dan krijg je chaos.
maartenbakker

Golden Member

Op 25 september 2019 07:20:02 schreef testman:
een elektronische trafo? die kwamen pas eind 90's veel voor. in de 80's en begin 90's was alles nog gewikkelde trafo's.

Ik vermoed dat Omnitronix al minstens sinds 1993 bestaat danwel in Europa actief is en de bedrijfsnaam suggereert dat ze geen gewikkelde trafo's hebben gemaakt. Op foto's uit deze eeuw staat er wel gewoon een CE-teken op. Dat laat nog wel een gat open, maar ik denk toch dat het exemplaar van de TS uit de eerste helft van de jaren '90 is.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."