Versterker schemas zonder te trimmen bestaan?

Weet iemand kort en bondig te vertellen of er ook schema's van Amplifiers bestaan zonder te trimmen? Dus die je in 1x aan kan zetten?

Ik ga de volgende keer deze twee onderstaande schema's in mijn etsbak gooien. Kan iemand vertellen of ik ze zo aan kan zetten? Of zie ik wat over het hoofd?

Groet, Wouter

http://electronicscheme.net/120w-power-amplifier-power-supply/

https://sound-au.com/project68.htm

PS: Het gaat me vooral over het onderste schema.

Delphi WIN10 / www.freepascal.org AVR Pascal / www.freepascal.org RPI /

Er zijn tal van plug-and-play versterkermodules, zeker de klasse-d modellen zijn echt spanning er op en draaien maar.

In jouw onderste schema zie ik nergens instelpotmeters of variable condensatoren dus ik gok ook een modelletje, om in jouw jargon te blijven,: sleur uit de etsbak, prop de componenten er op en knal aan die hap.

Het enige waar je natuurlijk wel rekening mee moet houden is de insturing.
Als die direct uit een niet regelmare bron komt (Line Out, etc) dan staat het maximale signaal ook op de uitgang naar je speakers.

Zelfs in de industrie werkt het niet zo.
Om te weten of een ontwerp goed kan werken worden eerst proto's gemaakt en uitgebreid getest. Een verkeerde lay-out kan zomaar heel veel roet in het eten gooien, zoals oscilleren, aardlussen en wat al niet meer.
Een definitief ontwerp zal als alles in orde is meteen werken.
Maar dan:
Een nieuwe print met onderdelen kan van alles mankeren:
etsfouten
verkeerde onderdelen
verkeerde plaatsing van onderdelen
soldeersluiting
Al met al een garantie dat je weer opnieuw kunt beginnen met nieuwe onderdelen.

Het is dus altijd verstandig om een nieuw geassembleerd product onder beschermde omstandigheden op te starten.
In de industrie gaat dat natuurlijk wat verder.
De printsporen zijn 100% getest,
De bestückte printen zijn optisch gecontroleerd.
Het soldeerproces is optisch gecontroleerd.
Vervolgens gaat een meetautomaat via een pennenbed, de belangrijkste parameters testen, met kleine stromen en spanningen.
Als dat allemaal goed werkt, wordt in dit voorbeeld de print opgestart met een langzaam oplopende spanning onder controle van de belangrijkste stromen die mogen lopen, soms op heel veel punten tegelijk.
Daarna krijgt de print de normale spanningen toegevoerd en wordt een variabele belasting aangelegd, waardoor de beveiligingen getest kunnen worden.
Eer een print van de testplaats afkomt zijn er misschien wel meer dan 100 metingen verricht.
Het staat je evenwel vrij, om gelijk de voeding aan te sluiten, alsmede een stel dure luidsprekers en een audiobron, om vervolgens de volle netspanning aan te sluiten. Dat kan best wel eens goed gaan hoor.....

Overigens is de stroombegrenzing in het schema zomaar summier. Twee zekeringen van 10A. Kijken wie er wint bij een sluiting in de belasting, de zekeringen of de eindtrap....
Verder kun je bij de stabilisatie van de bias ook vraagtekens zetten.

KGE

Golden Member

zekeringen zijn er om calamiteiten (brand e.d.) te voorkomen, niet om halfgeleiders heel te houden, dat lukt bijna nooit :-)

Bij de beide schema's zet ik mijn vraagtekens bij de ruststroom stabiliteit. Bij de onderste ook bij de lineariteit van de aansturing van onder en bovenkant. De onderkant wordt alleen maar aangestuurd via de diodes D2 en D3 welke niet linear zijn.

Op 12 maart 2020 16:28:21 schreef KGE:
zekeringen zijn er om calamiteiten (brand e.d.) te voorkomen, niet om halfgeleiders heel te houden, dat lukt bijna nooit :-)

Bij de beide schema's zet ik mijn vraagtekens bij de ruststroom stabiliteit. Bij de onderste ook bij de lineariteit van de aansturing van onder en bovenkant. De onderkant wordt alleen maar aangestuurd via de diodes D2 en D3 welke niet linear zijn.

Zekeringen zijn inderdaad het laatste redmiddel. Ik gebruik al jaren transistorversterkers met stroombegrenzing en SOAR protectie. Een sluiting heeft nog nooit een defecte eindtrap opgeleverd.

Je zou de diodes in het bias circuit nog kunnen overbruggen met een elco. Maar een dergelijke ruststroominstelling zou in een goedkoop transistorradiootje niet misstaan.

Houd er rekening mee dat het onderste schema (ESP project 68) specifiek bedoeld is als subwoofer versterker. Doordat de ruststroom in de eindtrap bijna 0 is, zal de cross-over vervorming relatief hoog zijn. Voor lage frequenties is dit geen probleem, maar voor hogere frequenties geeft dit veel vervorming, vooral bij laag geluids niveau.

Quote uit het project 68 artikel:
"Because this amp operates in 'pure' Class-B, the high frequency distortion will be relatively high, and is probably unsuited to high power hi-fi. At the low frequency end of the spectrum, there is lots of negative feedback, and distortion is actually rather good, at about 0.04% up to 1kHz. My initial tests and reports from others indicate that there are no audible artefacts at high frequencies, but the recommendation remains."

vergeten

Golden Member

Op 12 maart 2020 13:41:40 schreef pascalbythree:
Of zie ik wat over het hoofd?

Er staat wel een sterretje bij R7 (terugkoppeling) dat betekend niet dat hij 2 watt moet zijn :), weet je al wat je daarmee moet, toch afregelen?

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.
RAAF12

Golden Member

Op 12 maart 2020 13:41:40 schreef pascalbythree:
Weet iemand kort en bondig te vertellen of er ook schema's van Amplifiers bestaan zonder te trimmen? Dus die je in 1x aan kan zetten?

Een current dumping amp heeft geen afregelpunten. Er zijn wel PCB's en onderdelensetjes te koop bij onze Chinese vrienden.

Origineel zijn oa. de 405 en 606 modellen
http://www.quadrevisie.eu/quadinfo/pdf/a30.pdf

TS wil niet trimmen, dus een afregelloze versterker. Op zich is dat een niet zo zware eis. Ik begrijp echter dat hij een print wil maken, de onderdelen er op wil zetten en dan verder zonder enige instelling de versterker wil aansluiten. Ik heb geprobeerd om duidelijk te maken, dat door een simpel foutje de versterker gewoon in rook kan opgaan.
Het afregelen waar je normaal bij trimmen aan denkt, zit in de schema´s niet in, maar dat maakt het voor de eerste keer opstarten zonder enig extra werk niet veel eenvoudiger....

Het gaat hier over een versterker, en geen Amplifier, die niet afgeregeld moet worden. We begrijpen het allemaal wel, maar iemand aanmoedigen in zijn gebruik ven koeterwaals lijkt me uiteindelijk niet bevorderlijk voor de eenduidigheid op een forum. Ik kan ook nog wel wat woordjes verzinnen.

Damn the torpedoes, full speed ahead!
KGE

Golden Member

TS zou ook dit kunnen nemen:

https://www.ringkerntrafo.nl/shop/versterker-modulen/587/a30-versterker-module.html

Alleen een voeding aansluiten, potmeter er voor om het niveau te regelen en klaar...

Specificaties zijn prima.

Als TS wil etsen en solderen heeft RAAF12 een goede tip gegeven. Over de 405 of 606 is voldoende informatie te vinden, en niet heel erg kritisch qua opbouw.

Damn the torpedoes, full speed ahead!

Je moet ergens beginnen, uiteraard krijg je daarbij vragen. De topicstarter doet het goed, hij stelt de vragen voordat er ergens rook uit komt. Misschien zou het helpen om snelle zekeringen met een wat lagere waarde te gebruiken. Binnenshuis wil je echt geen 300W (of 500W) aan vermogen in een luidspreker stoppen!

Pascal, je zou ook een versterker met een wat lager vermogen kunnen bouwen. In tegenstelling tot wat veel mensen denken heb je aan 10W genoeg om ruzie met je buren te krijgen. Een versterker met een wat lager vermogen is goedkoper om te bouwen. Je hebt een kleinere voeding nodig en het is voordeliger als je wat halfgeleiders opstookt. Ook heb je niet zo'n groot koelblok nodig.

Wil je het simpeler? Dan zou je een versterker op basis van een IC kunnen bouwen, bijvoorbeeld een LM1875, LM1876, TDA2030,....

[Bericht gewijzigd door necessaryevil op donderdag 12 maart 2020 20:12:31 (45%)

Op 12 maart 2020 19:21:06 schreef Hunter:
Het gaat hier over een versterker, en geen Amplifier, die niet afgeregeld moet worden. We begrijpen het allemaal wel, maar iemand aanmoedigen in zijn gebruik ven koeterwaals lijkt me uiteindelijk niet bevorderlijk voor de eenduidigheid op een forum. Ik kan ook nog wel wat woordjes verzinnen.

Ik ben niet over trimmen begonnen!!!!!!!
En versterker is een Nederlands woord voor amplifier, dus leg het verschil maar uit..
Kennelijk ben je een niet wetende hobbyist.
Trimmen komt wel degelijk voor in versterkers en ontvangers. Er is gewoon trimgereedschap voor te koop, er zijn metalen en kunststof trimsleutels, maar als je gelijk wil hebben tja.
Ik heb niemand aangespoord om termen te gebruiken, laat staan koeterwaals.
TS wil een versterker in elkaar steken en zo meteen aansluiten.
Het beste advies heb ik al gegeven, meteen doen. Weet je gelijk of het allemaal goed in elkaar is gezet.
Ik denk eerder dat "allemaal" jouw bijdrage niet begrijpt

vergeten

Golden Member

Op 12 maart 2020 19:34:14 schreef KGE:
TS zou ook dit kunnen nemen:
https://www.ringkerntrafo.nl/shop/versterker-modulen/587/a30-versterker-module.html
Alleen een voeding aansluiten, potmeter er voor om het niveau te regelen en klaar... Specificaties zijn prima.

Wel een beetje veel vermogen wat erin moet worden gestopt, maar liefst 22 kW. :)

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Waarschijnlijk is dat niet eens de schuld van de maker van dat lijstje, maar een karakterset-kwestie.

'Trimmen' is een tamelijk ingeburgerde term, zowel voor elektronische onderdelen als voor honden. Ik zou niet weten waarom je de term wél voor honden mag gebruiken, als dat voor elektronica niét mag.
De grondbetekenis is hier 'set in order', denk ook bijvoorbeeld aan 'trim the sail'.
Het Nederlandse woord 'trimmen', ook 'tremmen', heeft dezelfde oorsprong en is ook al oud. Denk ook aan het trimmen (tremmen) van lading, zodat het schip evenwichtig in het water ligt.

R7 met het sterretje bepaalt de versterking. Bij 68 k is die ca. 37 dB, maar zo kun je dus de versterking aanpassen aan de voorhanden signaalspanning.
In die zelfde versterker kan de ruststroom het beste ingesteld worden door aanpassen van R12: kleiner = minder ruststroom. Heel nauw komt het niet.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
KGE

Golden Member

Op 12 maart 2020 21:54:54 schreef vergeten:
[...]
Wel een beetje veel vermogen wat erin moet worden gestopt, maar liefst 22 kW. :)

Ja dan moet TS ook nog een 3 x 32 Ampere netaansluiting nemen en kan dan verder niets meer in huis... :P

Maar is inderdaad een karakterset kwestie. Moet natuurlijk het omega teken zijn.

Amplimo heeft ook alleen nog maar deze versterkermodule in de shop.
Ook ingehaald door de tijd en de klasse D versterkers. Net als de beroemde STK modules.

Sine

Moderator

Wouter, ik snap het probleem het die ruststroominstelling ook niet zo, zo moeilijk is dat nou ook weer niet. En het is niet zo dat de transistors meteen om je oren klappen als die instelling even niet klopt.
Die afregelprocedures worden ook beschreven in de betreffende ontwerpen.

Wat misschien WEL een probleem kan zijn is dat de je er eigen ontwerp ideeen op nahoudt.
De power torren en de bias tor zitten niet zelden samen op 1 grote koelplaat om het geheel een beetje thermisch stabiel te houden.

In een van de vorige ontwerpen had iedere eindtor een eigen (erg krap) koelplaatje, dat is vragen om problemen.

maartenbakker

Golden Member

Niet dat ik dat ooit gedaan heb of de behoefte daartoe heb, maar ik mag dus van Hunter nooit iemand in elkaar tremmen (en dan niet omdat dat mogelijk een contaminatie is). I take offense ;) Trimmen is al heel oud jargon voor afregelen, wat opzich ook een woord is waar een taalkundige moeilijk over zou kunnen willen doen. Overigens noem ik versterkers ook liever geen amplifiers of condensatoren capacitors, dus ik snap het principe wel.

@pascalbythree: de schema's die je geeft hebben volgens mij niet echt een voorziening om de ruststroom optimaal te krijgen (edit: weerstandswaarde van de weerstand met het sterretje kiezen voor een grove instelling? ik ben niet helemaal overtuigd van de werking van die schakeling). Stuk zullen ze misschien niet gaan maar het kan dat ze te koud of te warm staan ingesteld en dat kan je dus niet trimmen omdat de ruststroom puur door de spanningsval over twee diodes bepaald wordt. Slecht plan, liever gewoon trimmen of een actieve ruststroomregeling maken. Ik meen dat sommige versterkerfabrikanten wel eens zoiets hebben gedaan maar ik geloof ook dat ik nog nooit een versterker zonder afregelpunten gezien heb.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."
RAAF12

Golden Member

Op 12 maart 2020 19:38:53 schreef Hunter:
Als TS wil etsen en solderen heeft RAAF12 een goede tip gegeven. Over de 405 of 606 is voldoende informatie te vinden, en niet heel erg kritisch qua opbouw.

Probleemloos te bouwen, en de '606' print is te koop op Ebay. https://www.ebay.com/p/19019426070 https://www.ebay.co.uk/itm/A-set-Quad-606-Power-Amplifier-bare-Boards-…

[Bericht gewijzigd door RAAF12 op zaterdag 14 maart 2020 03:44:52 (18%)

benleentje

Golden Member

wat op zich ook een woord is waar een taalkundige moeilijk over zou kunnen willen doen.

Taalkunidgen hebben feitelijk niets te willen. Het is het volk die de taal gebruikt en die hem verandert en zo komen er continu nieuwe woorden bij woorden gebruikte constructies regelmatig verkracht ;) en er verdwijnen ook continu woorden. Zo noemen sommige een slijptol een flex. Maar ik denk bij flex weer aan flexibele buis.

Zo vinden we het woord ampèremeter wel normaal maar amperage niet. Een Amperemeter kan dan volgens de definitie niet bestaan en zou eigenlijk stoom meetsysteem moeten zijn. En meter is gewoon 1000mm ;).

Dus laten we gewoon lief tegen elkaar doen en accepteren dat niet iedereen precies dezelfde terminologie gebruikt. Zo noemen somige een slijptol een flex. Maar ik denk bij flex weer aan flexibele buis.

Mensen zijn soms net als een gelijkrichter, ze willen graag hun gelijk hebben.
blackdog

Golden Member

Hi pascalbythree,

Ik denk dat je het verkeerde uitgangspunt kiest: "zonder een versterker af te moeten regelen hem aaanzetten"

Je bouwd of ontwerpt een versterker voor plezier en/of een goed geluid.

Ik vermoed dat de versterker van de onderstaande link wel goed is.
https://sound-au.com/project68.htm

Er zijn geen afregelpunten, maar dat betekend niet dat je zondermeer dit schema kan bouwen en het altijd goed is.
Dat kan b.v. wel voor een productie type waarbij veel al is getest en de onderdelen aan minimale specificaties voldoen.
Zoals jij en vele anderen bouwen, heb je altijd een zeer grote onzekerheid wat betreft een goede werking met of zonder afregelpunten.

Behalve componenten van goede kwaliteit en specificaties die binnen het gewenste error budget vallen heb je ook nog de bedrading
en de efficientie van de koeling en de gebruikte voedingspanning.

Je kan natuurlijk een gelukstreffer hebben, maar bij electronische schakelingen waar zoveel variabelen meespelen, zou ik daar niet te veel op rekenen.

Het eerste schema dat je liet zien zal een lagere vervorming hebben door de extra verschilversterker met Q3 en Q4.
Maar dat geeft dan ook meer kans op instabiliteit, voor dat schema zijn er al vier condensatoren in gebruik om de versterker stabiel te houden.

Dus, ik kijk op een andere manier naar versterker schakelingen...

Groet,
Bram

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.
benleentje

Golden Member

Ik denk dat je bij elke schakeling waar een redelijk groot tot groot vermogen in word omgezet altijd voorzorg maatregelen moet nemen tijdens eerste keer aanzetten. Als is het maar een voeding met goede stroom begrenzing om zo de energie bij een onbedoelde sluiting te beperken.

Mensen zijn soms net als een gelijkrichter, ze willen graag hun gelijk hebben.

Philips NL3610 (of de Elektuur 100W versterker). Ook daar moet je de bias transistor T3 op de koelplaat zetten voor een optimaal resultaat. Gewoon afregelen over de 1Ohm emitter weerstanden naar 50mV dan heb je precies de 50mA ruststroom. Ik zie het hele probleem niet. 2x 105W RMS@ 4 Ohm bij vollast 2x 40,5V over de eindtrap TO-3 Darlingtons.
Uiteraard wordt de versterker gevoed met een dikke ringkern trafo. Bedrijfs zeker en gemakkelijk na te bouwen. Elektuur April 1982 of Philips bouwpakket NL3610.

Sine

Moderator

Helemaal prima, maar dan moet je dat thermisch koppelen dus wel doen, bij het laatste ontwerp schortte het daar een beetje aan.

Je kunt natuurlijk ook iets bouwen rond een LM1875, LM3875, LM3886 oid, dan heb je ook geen ruststroominstelling.