Handleiding FOM-2. Fehlerortmessgerät

pietplof

Golden Member

Collegae,
Geen radiovlooienmarkten meer en dus tijd om eens in de krochten van mijn hobbyhok te snuffelen.
Er kwam een tamelijk bejaard meetinsqatrument te voorschijn die kennelijk in staat moet zijn aardweerstanden te meten maar blijkbaar ook een meting om de plaats van een sluiting in een kabel op te snorren.
Het ding toen in bezit van de kpn , is nog, in 2000, gekontroleerd.

Ik heb geen gebruikershandleiding en dan is het werken met dat apparaat ietwat problematisch.

Het is gebouwd door Felten & Guilleaume uit Keulen. Naspeuringen op internet heeft tot nu toe geen resultaat opgeleverd.

festina lente
pa3gws

Golden Member

Ik ben gestopt met roken nu mijn schakelingen nog.
pietplof

Golden Member

Pa3gws; hartelijk dank.

Helaas geen antwoord op mijn vraag inzake het meetapparaat.

[Bericht gewijzigd door pietplof op donderdag 22 oktober 2020 22:55:00 (59%)

festina lente
mvdk

Golden Member

Doet 't apparaat het nog? Bedoel, als je em aansluit op een stopcontact, begint ie niet te roken? Dan is het een kwestie van een rolletje schemerlampensnoer kopen bij de bouwmarkt, en kijken op welke aansluitklemmen er iets gebeurt op die metertjes.
Je moet toch wat?
Voordat er Time Domaine Reflection meters (pulsechometers) beschikbaar kwamen, moesten die mannen hiermee werken.
Die mensen wisten echt waar ze mee bezig waren.

Frederick E. Terman

Honourable Member

Aan de binnenkant van het deksel staan de zes metingen die het apparaat kan, schematisch getekend. De Fehlerort-meting is meting 4.1.
Kom je er daarmee niet uit?

('M' is de stand van de knop rechtsonder; draai op brug-nul en lees af)

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
mvdk

Golden Member

Ah, de Murray bridge. Ik schatte een heel andere werking.

Frederick E. Terman

Honourable Member

Strewth! Fair dinkum. ;)

Ik zal morgen of van 't weekeinde eens zien of ik de handleiding nog ergens heb.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
mvdk

Golden Member

Met de Murray bridge kan je tamelijk nauwkeurig een sluiting naar een andere ader of naar de kabelmantel meten. Vaak kan je met deze methode iets meten waar een TDR faalt, die ziet al gauw een "hoogohmige fout" over het hoofd.
Nadeel van deze meetmethode is, dat je minstens één gezonde ader moet hebben. Verder is deze meetmethode ongeschikt om een onderbreking op te sporen.

pietplof

Golden Member

mvdk; Nadat ik het apparaat had gevonden heb ik het ,,uitgekast" en nauwkeurig bekeken op zichtbare tekortkomingen.
Alleen de zekeringhouder ontbrak. Deze even doorverbonden en daarna via het bekende systeem van scheidingstrafo/variac aangesloten.
Geen rook slechts een oplichtende led , een zacht zoemende trafo en een wijzer van het analoge instrument dat een beetje reageerde.
De schema's aan de binnenkant van het instrumentdeksel zijn bij mij nogal beschadigd.

Frederick E.T; Ik kan een meetopstelling maken conform het getoonde schema.
Maar van enkele bedieningsorganen is het mij onduidelijk welke functie ze hebben laat staan hoe ze in te stellen voor een meting.
Er is b.v. een knop corr. Wat valt er te corrigeren?
Daarboven een knop Verstärkung; die kan ik nergens terugvinden.
Ik neem aan dat je, voordat je een meting wilt uitvoeren je de zaak op ,,0"moet zetten; hoe is niet geheel duidelijk.
Ook wil ik wel weten welke spanning je moet hanteren bij de batterij ( aangegeven tussen de E en de S).
Natuurlijk is e.e.a. empirisch uit te zoeken maar een goede handleiding zou mij zeer helpen.

festina lente
mvdk

Golden Member

Die batterijen behoren achter dat luikje te zitten.
Ik heb er hier een staan van Baur, zal zo meteen een foto maken, daar zitten 4 van die 1.5 V dikkertjes in.

Edit: een meetopstelling is simpel: een rolletje drie aderig snoer, (eerder had ik het over twee aderig)
Sluit de aders aan op de Xa, Xb en de E
Het rolletje snoer maak je halverwege open, en maak je een weerstand van rond 100ohm, het komt er niet zo heel erg op aan, tussen de draad die aan de Xa zit, en de draad die aan de E zit. Dan maar kijken waar je aan moet draaien.
Bij die Baur moet je het metertje in het midden draaien, weet niet hoe dat bij dit instrument zit.

Fotootje.
Aan die BAUR zitten 5 kabels. Het bridge circuit en het meetcircuit worden beiden apart naar buiten gevoerd, scheelt iets van 1% foutkans. Is toch weer 10 meter op een kabellengte van een km. Je zal 't moeten graven.

Bij de rode aansluitkabels, naast het bliksempje is een aansluiting voor een externe voeding. Je mag tot 6kV gaan, best veel voor zo'n apparaat.
Die hoogspanningaansluiting is zichtbaar op de schema's in de linkerbovenhoek. Die aansluiting is bij de FOM2 klem S.

[Bericht gewijzigd door mvdk op vrijdag 23 oktober 2020 12:06:42 (13%)

Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 23 oktober 2020 00:25:39 schreef Frederick E. Terman:
[...] Ik zal morgen of van 't weekeinde eens zien of ik de handleiding nog ergens heb.

Helaas, het blijkt dat ik die niet heb. Maar met de aanwijzingen van mvdk kom je, denk ik, een heel eind.

Voorzichtig trouwens, in de stand Isolation staat er 100 V op de klemmen Xa-Xb (ook met batterijvoeding). Op zich kan dat al prikken, en door een schrikbeweging zou je jezelf nog verder kunnen bezeren.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
pietplof

Golden Member

FrederickE.T.; die panningen had reeds gemeten dus dat klopt dan weer.
Zoals al eerder aangegeven heb ik wel de schemas op de binnenkant van het dejsel staan maar niet allemaal door beschadiging.

De werking van mijn apparaat zal overeenkomen met die van mvdk maar de manier ban bedienen zeker niet.
Ik heb al diverse metingen uitgevoerd maar nog geen succes.

Het is bv volledig onduidelijk welke de noodzakelijke spanningen zijn die ik moet toepassen bij een externe spanningsbron.
Wel geprobeerd met een variabele spanning maar resultaat was een volledige sluiting..

festina lente
Frederick E. Terman

Honourable Member

Tja, dit werk heb ik zelf ook nooit gedaan.
Ik dacht, kom, ik schroef het ding eens open, wat kan er helemaal in zitten... nou, dat valt dus tegen: best veel nog. Wat ik op je foto trouwens had kunnen zien. Maar goed, even gauw schema uittekenen zit er dus niet in.

Ik ga 'm gewoon eens proberen en zien wat ik tegenkom. Ik houd je op de hoogte... voor zover je er niet zelf eerder achter komt en zodoende mij helpt. ;)
e: OK, mijn voltmeter is 11 MΩ, dát klopt alvast (isolatiemeting).

In elk geval heb je hier alvast een plaatje van het deksel, ik geloof dat de schemaatjes daarop wel te lezen zijn.
Het andere plaatje is van de M-knop rechtsonder. Die staat bij mij andersom dan bij jou! Toch staat hij niet op de kop; het is gewoon een model voor montage andersom. Handig is het niet, want nu moet ik de M-waarde onderaan aflezen, wat lastig is als het toestel staat.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
mvdk

Golden Member

Het is bv volledig onduidelijk welke de noodzakelijke spanningen zijn die ik moet toepassen bij een externe spanningsbron.

Waarom direct de moeilijkheidsgraad om het toestel te doorgronden hoger maken? Er zit een batterijvak in. Zitten daar batterijen in?
Daar zou ik mee beginnen.
In dat apparaat van mij zitten twee batterij circuits. Eentje voor de meetstroom, dat zijn 4 van die 1,5V dikkertjes, en een 9V blokje voor de versterker. Het stroomcircuit word gemaakt met een drukknop. Het versterkercircuit word met de draaiknop rechtsonder geactiveerd. (word vaak vergeten om uit te zetten, zit je met een lege batterij..)
Denk dat 't beste is om met het batterijcircuit te beginnen, daar kan het minste mee mis gaan..

Edit: eigenlijk best een sympathiek bedrijf, dat Felten & Guilleaume, het was gedeeltelijk gespecialiseerd in telecomkabels (ik heb de wiki's gelezen). Dat ze dan zo meedenkend zijn om aan hun afnemers apparatuur te leveren waarmee fouten in hun produkt kunnen worden opgespoord: klasse.

Edit: een meetopstelling is simpel: een rolletje drie aderig snoer, (eerder had ik het over twee aderig)
Sluit de aders aan op de Xa, Xb en de E
Het rolletje snoer maak je halverwege open, en maak je een weerstand van rond 100ohm, het komt er niet zo heel erg op aan, tussen de draad die aan de Xa zit, en de draad die aan de E zit. Dan maar kijken waar je aan moet draaien.

Aan het eind van het snoer moet een doorverbinding worden gemaakt tussen de twee aders die op Xa en Xb zitten aangesloten.
Just to be complete.

pietplof

Golden Member

Mvdk; mijn apparaat heeft naast het batterijcompartiment, een netvoeding en ook nog een aansluiting voor een externe batterijvoeding.
Ik mag toch aannemen dat ik niet alle drie voedingen moet gebruiken.

Ik lig nu languit in mijn stoel voorzien van een kostelijke port en loop niet meer naar m'n hok maar ik geloof niet dat er nog een 9 v batterij in zit,

Frederick, ik ga uiteraard verder met de diverse schakelingen. Zeker nu jij de schema's hebt getoond.

Morgen is er weer een dag ( mag ik hopen).

Nog een aanvulling. Vanaf de voorzijde is het batterijcompartiment bereikbaar en daarin horen 2x2 LR20 cellen.
Meer batterijen zijn er in het apparaat niet te bekennen.

De externe voeding moet 12 volt zijn.
Als je naar de afbeelding kijkt zie je links boven de netaansluiitng.
Direct daaronder de rode en zwarte bus voor de genoemde 12 volt.

Op de diverse schema's staat een symbool van een weerstand afgebeeld met erdoorheen een pijl getekend ( normaal een potentiometer) en er staat een soort tilde en een ,,f" Te zien op schema ,,Widerstand 3.1"
Zou dat de schakelaar ,,verstärkung" zijn.

[Bericht gewijzigd door pietplof op zondag 25 oktober 2020 11:06:59 (37%)

festina lente
pietplof

Golden Member

Conform het advies van mvdk... begin maar gewoon.
En het eerste schema van Frederick maar eens geprobeerd uit te voeren.

Begonnen met het bekijken van de grote functiekop rechts boven.
Helemaal rechtsonder staat de tekst Corr. met daarachter een wit ( mag dat nog tegenwoordig?) driehoekje.
Op het wijzerinstrument staat , helemaal aan het uiteinde ook eenzelfde driehoekje.
De functiekop naar Corr. gedraaid en vervolgens met de potmeter Corr ( direct links van het batterijcompartiment)de wijzer naar het driehoekje gemanouvreerd. De versterkerknop ( linksonder) moet dan wel op stand 5.

Vervolgens een stuk tweelingsnoer genomen met een lengte van 15 meter.
De uiteinden met elkaar verbonden. de andere uiteinden verbonden met Xa en Xb. Vanaf Xa 6,85 meter uitgemeten en daar een adertje verbonden metr klem E.
Het apparaat ingeschakeld, de functieknop naar Fehlerortung stand intern Volt. De versterkerknop naar stand 4. Tenslotte met knop M ( meerslagen pot. rechtsonder op het paneel draaien tot de wijzer op de ,,0"staat.

Dat bleek 460 te zijn. Ten slotte Lx ( de afstand van Xa naar de sluitng) bepaald. Lx=L x Mk gedeeld door 1000 dan kom ik op 6,9 meter en dat komt waarachtig redelijk overeen met de 6,85 m
Je zou kunnen concluderen dat de eerste meting is geslaagd.

Nou de andere nog uitvinden.

festina lente
mvdk

Golden Member

Zoo..! Dat was wat er spontaan in me opborrelde toen ik je verslag las.
Zo kom je toch langzaam verder.

Edit: er komt weer van alles in me op. Dat apparaat bij mij staat hier maar jaren niks te doen, en herinneringen komen boven uit de tijd dat ik er metingen mee deed. De laatste was bij de hondenclub in Delft einde Tanthofdreef, veldverlichting. En ja, gevonden.

Heb er ook weleens mee aan een laagspanningskabel gemeten, een 50qmm. dan moet je oppassen hoe je werkt. De kop van de kabel moet je losmaken uit de klemmen waar ie op aangesloten is (extra werk). Doe je dat niet, en maak je de doorverbinding met een meetsnoertje van 1qmm, word je kabel zomaar 50 meter langer volgens het apparaat. Oftewel, de meting word onbetrouwbaar. Je meet over de kop heen, zei m'n instructeur dan, als ik dit vertelde.

Maar probeer eens met een drieaderig snoer. Zoals ik hier uiteenzet:

Edit: een meetopstelling is simpel: een rolletje drie aderig snoer, (eerder had ik het over twee aderig)
Sluit de aders aan op de Xa, Xb en de E
Het rolletje snoer maak je halverwege open, en maak je een weerstand van rond 100ohm, het komt er niet zo heel erg op aan, tussen de draad die aan de Xa zit, en de draad die aan de E zit. Dan maar kijken waar je aan moet draaien.

En zoals ik later aangaf, de doorverbinding aan het einde van de aders die op Xa en Xb zitten.

[Bericht gewijzigd door mvdk op zondag 25 oktober 2020 16:14:33 (86%)

Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 25 oktober 2020 15:52:43 schreef pietplof:
Je zou kunnen concluderen dat de eerste meting is geslaagd.

Ja, leuk!
Nu kun je je 'aardfout' nog hoogohmiger maken, door daar bijv. een weerstand voor te nemen. Je zult dan zien dat de M-waarde die je vindt hetzelfde is, als het goed is. Wel zal bij erg hoge aardweerstanden de bruggevoeligheid minder zijn. Daar is die knop Verstärkung voor.

--

Op 24 oktober 2020 22:41:38 schreef pietplof:
Op de diverse schema's staat een symbool van een weerstand afgebeeld met erdoorheen een pijl getekend ( normaal een potentiometer) en er staat een soort tilde en een ,,f" Te zien op schema ,,Widerstand 3.1"

Dat symbool slaat op de standenschakelaar: de vijf standen voor Isolation, en vier voor Widerstand.
De knop Verstärkung is letterlijk de versterking van de brugversterker; je kiest daarmee dus de gevoeligheid van de brugindicatie.

--
Mijn toestel meet zo te zien correct isolatieweerstanden, en ook externe spanning wijst hij kloppend aan.
Maar brugmetingen willen niet. Het is net of de meter alleen wisselspanning-gekoppeld is: zolang ik rechtsom draai, vliegt de meter naar rechts. Stop ik, dan valt hij op nul (of althans ergens op de schaal). Draai ik naar links, dan vliegt de naald naar links, en na stoppen weer ergens midden in de schaal.
Omdat het toestel veel ingewikkelder is dan ik dacht, zal dat zonder schema nog een forse uitdaging worden...!
e: bedieningsfout, zie verderop

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
pietplof

Golden Member

De voorgestelde meting van mvdk heb ik zojuist uitgevoerd.
Een drie aderig snoer genomen van 4,45 meter.
Op 2,75 meter van het begin een weerstand aangebracht van 100 ohm tussen de
Xa draad en de E draad. De beide draden van Xa en Xb aan het einde doorverbonden.
Gemeten op int Volt. versterker op stand 4 en met M naar de ,,0" gebracht.
M geeft 535
Volgens de formule zou de sluiting op 2,38 meter moeten zitten en dat klopt niet met de werkelijke 2,75.
Of ik zie iets over het hoofd of het meetapparaat is niet geheel in orde.

Frederick; Ik heb een rolletje draad genomen. Twee aders verbonden met Xa Xb conform het schema 2.2 ( isolation) De functieschakelaar op isolation stand x 1000....er gebeurt niets. Als ik de uiteinden van de aders tegen elkaar houd gebeurt er ook niets terwijl je dan denkt dat de isolatiewaarde nul is. De spanning tussen de Xa en Xb bedraagt 86 Volt.

Hoe meet jij de ,,fremspannung"? Het schema, links boven, vertelt dat de externe spanning aangelegd wordt aan Xa en Xb De functieschakelaar naar ,,ext volt. Bij een aangelewgde spanning van 0,01 volt ligt de wijzewr in de hoek.

En je hebt natuurlijk volkomen gelijk dat het inwendige van het instrument veel gecompliceerder is dan in eerste instantie gedacht.

festina lente
Frederick E. Terman

Honourable Member

'Fremdspannung' in de stand 'DC-Volt' met een 9V-batterijtje op Xa en Xb. De schaal loopt tot 100, is op x0,1 V dus tot 10 V. Dat ging goed (en nauwkeurig).
Met een losse multimeter in de stand 'diode' en verschillende weerstandjes allerlei spanningen tussen 1 en 3,5 V gemaakt, en die meten ging ook goed.

En heiho! 'Widerstand' meten lukt me nu ook. Het beschreven verschijnsel heb ik daar met Verstärkung op 0 nog wel, maar alle andere standen meten goed, en ook weer flink nauwkeurig. Hoi!
Later nog eens Fehlortung proberen.

Jouw resultaten moet ik uiteindelijk ook nog eens 'nachprüfen'. :)

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
pietplof

Golden Member

Verrekte jammer dat Heemskerk zeker 200 km van Westdorp ligt. wij hebben bijkans identieke instrumenten en je zou ze eens nasst elkaar moeten gebruiken.
Zeker 50 jaren geleden bij jou in de buurt een jeugdherberg in een soort burcht bezocht.

Ik las dat nij een batterijtje aan het apparaat had gehangen en ik een voeding.
Meteen naar m'n hok gehold , een batterij van 3,6 V aan het instrument gehangen en jawel precies de goede uitslag. Waarom slaat het ding bij m'n voeding op tilt?
Of zou de voeding een minimumstroom moeten afgeven.

[Bericht gewijzigd door pietplof op maandag 26 oktober 2020 17:56:20 (38%)

festina lente
mvdk

Golden Member

Een drie aderig snoer genomen van 4,45 meter.
Op 2,75 meter van het begin een weerstand aangebracht van 100 ohm tussen de
Xa draad en de E draad. De beide draden van Xa en Xb aan het einde doorverbonden.
Gemeten op int Volt. versterker op stand 4 en met M naar de ,,0" gebracht.
M geeft 535
Volgens de formule zou de sluiting op 2,38 meter moeten zitten en dat klopt niet met de werkelijke 2,75.

Probeer het eens met een langer stuk, minstens 10 x zo lang.
Het kán zijn, dat in het apparaat de lengte van een aansluitsnoer is verwerkt. Bij die BAUR van mij, begint de lengte van de kabel bij de aansluitpennen van de rode kabels. Bij uw apparaat moest een PTT/KPN technicus nog een paar aansluitsnoeren met een LSA stekkertje gebruiken. Op zo'n kort stuk zie je dat.
Ik bedoel maar, je gaat geen telecomkabeladers direct aan het apparaat aansluiten.

Frederick E. Terman

Honourable Member

@mvdk: dank je voor meedenken en alle tips!

@pietplof: Je kunt er eens een moderne multimeter aan parallel hangen om te zien wat de voeding nu eigenlijk doet.

En ik ben er ook uit wat dat nu is met die rare meterbeweging die ik eerst had. Het apparaat is niet fout. Het is erg eenvoudig:

  • Voor de metingen op de rechterhelft van de keuzeschakelaar (Isolation, DC-Volt) MOET de Verstärkung op 0 staan.
  • Voor de metingen op de linkerhelft (Fehlerortung, Widerstand) MAG de Verstärkung NIET op 0 staan maar moet je een versterking kiezen.

Ik had gedacht dat dát (het op '0' zetten van Verstärkung) wel automatisch mee zou schakelen, maar nee. Maar misschien heeft dat ook wel een reden, en is er nog een meetcombinatie waar dit toch anders is. Nu ja, dat komen we dan ook nog wel eens tegen.

De jeugdherberg in Slot Assumburg is er trouwens nog. Het slot zelf is piekfijn opgeknapt, en er is een juweel van een grote slottuin aangelegd, met daaromheen weer rozentuinen en fruitboomgaarden. Ik vlieg er graag met mijn kleine drone - ruimte zat, en veel 'oefenobjecten'. :)

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
pietplof

Golden Member

Zojuist de voeding aangesloten op een philips PM2535 die, na een tweetal seconden wel de goede waarde aangaf.
Daarop de FOM-2 aangesloten en jawel keurig gaf het nu de spanning aan.
Weer wat geleerd; dank.

Met de versterkerknop op ,,0" ging de isolatiemeting ook goed.
En dan te bedenken dat ik zaterdag op het punt stond het ding te slopen.

Morgen weer een volgend meetschema proberen.

festina lente
mvdk

Golden Member

Als je het ding goed werkend krijgt, en de werking ook goed doorgrond, kun je misschien nog eens iemand helpen als er weer eens een topic voorbij komt met een ondergrondse kabelfout.