Reparatie van Philips B5X94A radio

UPDATE:
2 buizen zijn alvast kapot.
Mogelijk toch niet.
Vermoedelijk zijn ECC85 en ECH81 stuk/versleten, deze ga ik vervangen.
ECC85 is niet meer beschikbaar bij conrad (en een aantal andere sites). Deze website (https://www.hupse.eu/radio/tubes/ECC85.htm) geeft een aantal equivalente buizen. Kan ik deze zomaar wisselen of moet ik ergens op letten? De specificaties die vermeld staan lijken hetzelfde.
Weet iemand een goede webwinkel voor buizen?

Heb een aantal buizen besteld en aangekregen.
De oscillator/mixer buis (ECH81) is vervangen maar was waarschijnlijk oké. De 2 versterkerbuizen (EF89 en EBF89) waren waarschijnlijk kapot. Na vervanging waren de voltages oké en zijn de lange golf en middengolf kanalen duidelijk te horen (vergeleken met ervoor).
Ook de FM buis (ECC85) was kapot. Na vervanging was ook FM te horen. Hoera! Ook de dubbele diodebuis (EAA91) vervangen maar het oog werkt nog niet. Deze had ik helaas niet aangekocht. Nog te kopen dus.

Verder is er ergens nog een kortsluiting die ik moet zien te vinden.
Geen kortsluiting maar een laagohmige verbinding via een filter.

Er bevinden zich een aantal verdachte voltages op een aantal van de buizen. Ik moet de oorzaak hiervan zien te vinden.
Verdachte voltages komen van mogelijk versleten buizen, een foutief meetinstrument, een verkeerde aflezing en een doorgebrand onderdeel.

De ratiodetector spoelenset tussen EBF89 en EAA91 is stuk (mogelijk stukgedraaid 8)7 ). Weet iemand waar ik zo'n vervanging kan vinden?
Nieuwe kunnen bemachigen via Arco. Bedankt :-).
Nieuwe spoelenset is geplaatst.

Weerstand opgesmoord :(. Nieuwe te kopen. Oorzaak onbekend.
Weerstand vervangen. Misschien kortsluiting gemaakt door onvoorzichtigheid.
---------------------------
Hallo,

Ik ben in bezit van een prachtige radio, een Philips B5X94A.
Er is wel een groot probleem: ze werkt niet naar behoren. Maar dit tracht ik recht te zetten.
Ik ben een beetje bekend met elektronica maar heb nog nooit met vacuumbuizen gewerkt (veel filmpjes moeten zien en uitleg moeten lezen om de werking ervan te begrijpen).
Ik heb een 1 kanaals signaalgenerator (Tenma 72-14110) die signalen tot 5MHz kan genereren (met AM en FM mogelijkheden).
Alsook een digitale multimeter, een analoge multimeter en een 2 kanaals oscilloscoop (HM 412-5) tot 20MHz.
https://i.ibb.co/b2k2rbd/DSC01513.jpg

De luidsprekers en de versterker(s) vlak ervoor werken. Dit heb ik bevestigd door audio output van mijn laptop in de audio input van de radio te steken.
https://i.ibb.co/6mVjy1Y/elektrisch-Schema.png
Betere kwaliteit: https://i.postimg.cc/PqKf2CvQ/elektrisch-Schema.png

De oude papieren condensatoren zijn vervangen door nieuwe. Zijn er mogelijk andere type condensatoren die best ook vervangen moeten worden?
https://i.ibb.co/R696KFW/DSC01517.jpg

Hopend dat dit het enigste was heb ik een poging gedaan om alles te tunen.
Voor het tunen staan er (gelukkig) instructies in de handleiding maar toch ben ik er niet zeker van dat ik alles juist interpreteer.
https://i.ibb.co/Dt2TKxT/afstellen.png

Als eerste staat er dat de IF getuned moet worden. Deze leek mij te werken want ik een tijd geleden geprobeerd hiernaar te zoeken met behulp van een andere radio.
Met knop 5 geactiveerd (Middengolf), heb ik gezocht naar een zwak kanaal en S23, S22, S18 en S19 proberen afstellen totdat het geluid het luidste was.
Vervolgens S4 afsteld totdat het geluid het zachtste was.
In de uitleg staan nog 2 extra zaken: trimpunt en signaal.
Signaal: "452 kc/s via 33000 pF via g1B2"
Wil dit zeggen dat ik mijn signaalgenerator aan één kant van een 33000 pF condensator moet hangen en de andere kant moet verbinden met het "control grid" (g1: pin 2) van B2 (een ECH81 vacuumbuis)?
Of is tunen met behulp van een zwak kanaal ook correct (zo heb ik het een aantal andere mensen op youtube zien doen).
Als het toch best met een extern signaal gebeurt, moet er dan verder iets losgekoppeld worden of mag alles aangesloten blijven?

Verder is er verwarring bij "trimpunt". Het getal dat erbij staat lijkt mij niet overeen te komen met wat dan ook in de documentatie. Iemand een idee wat dit wil zeggen?

Ik heb hetzelfde gedaan voor de erop volgende instructies:
Drukknop 6 (Korte golf): max output (volume) bij S13, S6, C26 en C11
Drukknop 5 (Middengolf): max output (volume) bij S15, C27 en C12.
Er staat dat S7 afgeregeld moet worden maar dit is deel van de antenne, hoe gaat dit?
Drukknop 4 (Lange golf): max output (volume) bij C14.
Ook hierbij zou een deel van de antenne afgeregeld moeten worden (S8) geen idee hoe.
Verder zou C23 afgeregeld moeten worden en ook hierbij heb ik geen idee hoe dit moet. Het lijkt erop dat de draad errond afgeknipt is (zie foto) maar dit is iets dat ik liefst vermijd als het daadwerkelijk zo moet.
https://i.ibb.co/8DPKjhJ/C23.jpg

Aangezien de rest van de instructies betrekking hebben op het FM gedeelte wou ik dit al zo goed mogelijk krijgen.
Het probleem is dat het lijkt dat het tunen maar een matig succes was.
Lange golf: enkele kanalen te horen met slechte kwaliteit.
Middengolf: enkele kanalen te horen met slechte kwaliteit.
Korte golf: niets te horen. De gebruikshandleiding zegt: ""Bij ontvangst op de ingebouwde Ferroceptor (voor MG en LG) kan de ontvangst worden verbeterd door het toestel te draaien." Wil dit zeggen dat er geen korte golf ontvangen kan worden zonder externe antenne?
Hoe groot is de kans dat één van de af te regelen componenten kapot is?

Het FM gedeelte is nog problematischer. Hier is helemaal niets te horen (ook geen zwak kanaal).En een hoogfrequent signaal genereren en introduceren kan ik al helemaal niet.
Ook de aanwijzing van goed tunen is mij een mysterie: "Max. D.V." en "0.V. D.V.":
Is dit maximale uitlezing op de (diode) voltmeter? Zoja, waar gemeten?
Ook met een externe (lint dipool) antenne ontvang ik niets bij FM.

De indicatorbuis toont op geen enkele moment goede ontvangst.

Even een korte samenvatting:
De luidsprekers werken.
De papieren condensatoren zijn vervangen.
De oscilator van de IF zou moeten werken.
Het afregelen voor AM is ondermaats: is een zwak kanaal gebruiken een slecht idee? is er mogelijk iets van de af te regelen componenten stuk?
Het afregelen voor FM lijkt voorlopig niet aan de orde: er is helemaal niets te horen en ik kan geen geschikt signaal genereren. Waar begin ik te zoeken?
De indicatorbuis toont op geen enkele moment goede ontvangst.

Voordat je iets doe, zou alle (gelijk)spanningen op alle elektroden van alle buizen moet kloppen. Indien nodig de rotte buizen vervangen.

Arco

Special Member

Als je met 'tunen' bedoelt dat je aan de mf kerntjes draait, doe dat alsjeblieft nooit. Dan wordt 't alleen slechter en lastig om weer goed te krijgen.
Die spoeltjes staan al goed als er nooit iemand aan gedraaid heeft. (ik heb al heel veel plano's gerepareerd en nog nooit een spoeltje hoeven te verstellen)
Zet de spanningscaroussel in ieder geval op 220 (niet op 240).
Ik zou eerst de ECH81 vervangen, en kijken inderdaad of de spanningen uit de EZ8x buis nog goed zijn.

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Tunen is vaak de laatste optie, eerst de fouten repareren.
Zie ook NFOR.nl

vergeten

Golden Member

Op 13 december 2020 22:03:47 schreef Jerre122:

elektrisch-Schema.png

Leuk zo'n schema! is helaas niets leesbaars van te maken, ook niet na downloaden en uitvergroten kan je een leesbare posten. :)

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.
Arco

Special Member

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

de Philips trimgegevens zijn een beetje summier. groot probleem is dat de meeste kringen kritisch gekoppeld zijn en door de jaren raken ze overkritisch gekoppeld. Dempen van de andere helft is dus een noodzaak, anders eindig je in een kamelenbultendoorlaatcurve. (onbedoelde staggered tuning..). In de youtube filmpjes gaat het allemaal vanzelf.. maar dat is niet bij ieder type radio zo.

Voor de FM, niet aan trimmen. blijkbaar zit er wat fout. voltmeter aansluiten over de ratiodetectorelco (DV). de spanning daarover gaat varieren in funktie van de sterkte van het inkomend signaal, dat is dus een goede indicator.

Het zoeken naar fouten in het FM gedeelte is zonder het nodige gereedschap knap lastig. Een handig hulpmiddel is aan 10,7Mhz injector. Dan kan je op iedere trap injecteren en kijken in welke trap het FM MF signaal al dan niet verloren gaat.

In dit topic http://www.transistorforum.nl/forum/index.php?id=55451
is zo een injector gebouwd met enkel junk onderdelen en zit op een uurtje in elkaar en is een prima hulpmiddel bij het snuffelen.

Hugo maakte een filmpje hoe zo een injector te gebruiken : https://youtu.be/DtAecJR2-IE (zijn injector is iets anders gebouwd, maar maakt niet uit voor de demo)

Met tunen bedoel ik inderdaad aan die kerntjes draaien.
Het was niet de eerste optie maar ik heb dit waarschijnlijk inderdaad iets te snel als oplossing aanzien.
Ik had al een paar basiszaken nagekeken en had wel iets van ontvangst. Dus ging ik ervan uit dat het door de vernieuwing van de condensatoren een afregelprobleem was. Mogelijk niet dus.
De spanningscaroussel stond al op 220V.

Ik denk dat mijn gebrek aan ervaring mij wat te snel heeft afgeleid van de echte problemen.
Ik heb voorlopig geen reservebuizen dus zal morgen eerst alle spanningen op alle buizen controleren.
Maar nu wat huiswerk om te zien welke spanningen ik mag verwachten.

Ik heb de afbeelding van het schema aangepast. Deze was blijkbaar gecomprimeerd.

Alvast bedankt voor de hulp.

EDIT:
Aan het FM gedeelte ben ik nog niet aangekomen.
Dat van die 10,7MHz injector ga ik zeker eens bekijken. Ik denk wel ik de nodige componenten ergens heb liggen.

Dit heb ik bevestigd door audio output van mijn laptop in de audio input van de radio te steken.

Dit nooit zomaar doen. Met defecte condensator kun je laptop opblazen. Even met een geïsoleerde schroevendraaier de L en de R pu ingang aantikken geeft als alles werkt links en rechts een brom te horen. In principe voldoende test of de versterker werkt.

Er zijn een paar condensatoren waarvan het verstandig is ze eerst even te meten en/of te vervangen voordat je de radio onder spanning zet. Dat zijn een koppel c's die je het best kunt vervangen. En de elco's eerst even doormeten of ze geen sluiting maken.

Deze actie voorkomt dat je misschien de UGT en de voedingstrafo opblaast.

Verder moet je dan niets anders doen dan hem aanzetten.

De volgende stap is het meten van alle spanningen. En dan meet je zowel de rimpel als de dc waarde. Is de rimpel te groot dan moet het waarschijnlijk gaan zoeken in een uitgedroogde elco.

Niet kloppende dc waarden kan liggen aan condensatoren en weerstanden en de buizen. Doe dit stap voor stap en vervang dan één component tegelijk. Na elke vervanging testen en meten.

Pas als al deze problemen de wereld uit zijn ga je beginnen met het afregelen. En ook dan zijn het nooit de spoelen. Die zijn ingesteld en veranderen nooit vanzelf. Als er een kring naast staat is de oorzaak zeer waarschijnlijk een verlopen condensator of een slecht radio buis.

Die ech81 kan versleten zijn. Maar die heeft meestal ook een koppel c op het stuurrooster. De ecc85 is ook een buis die versleten kan zijn. Bij hele slecht fm ontvangst is dit een goede kandidaat.

Aan spoelen hoef je dus nooit te draaien. Maar goed ook omdat kans zeer groot is dat je ze kapot draait door het harde vet dat er in zit.

Arco

Special Member

Als je al aan de kerntjes gaat draaien moet je wel heel goed documenteren wat je aan welk kerntje verdraaid hebt, anders krijg je het niet meer goed.
(niet zonder speciale middelen. Zoals gezegd: nog nooit gezien dat 't nodig was)

Schema heb ik al geplaatst, kun je gewoon met 'Upload' doen. (jouw grote schema is nog steeds niet leesbaar)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Blijkbaar heb ik zowat alle fouten gemaakt die ik niet had mogen maken.
De meeste kernen heb ik niet ver verdraaid, maar ik begin nu al te vrezen dat het te laat is en dat ik het me flink wat lastiger heb gemaakt.

Tsja, je bent inderdaad begonnen bij het laatste dat je zou moeten doen. Shit happens.

Maar als je alleen de kerntjes verdraaid hebt, is het niet onredbaar. Als je die draad-trimmers hebt afgewikkeld... oei.

Nu zul je per trap de boel eerst ongeveer recht moeten gaan trekken. Als alles ongeveer werkt, dan volg je opnieuw precies de afregelinstructies. Je moet uiteindelijk een vaste volgorde aanhouden en bepaalde dingen eerst óntstemmen (of dempen) voordat je het geheel kan afregelen, omdat de twee spoelen in een bandfilter invloed hebben op elkaar. Maar eerst zorgen dat alles 'een beetje' werkt. Perfect volgens de instructies werken heeft geen zin als er nog iets 'echt' kapot is.

Maargoed. Even een soort stappenplan op poten zetten.

- Allereerst de bandschakelaar reinigen (stof wegspoelen met ipa/spiritus, lichtjes smeren met contact 390. Heb je alleen contact 60, dan die weer wegspoelen met IPA na het reinigen)

- Alle spanningen meten. Goed/in the ballpark?

- Verwijder B3. Bied een gemoduleerd 452khz signaal aan via een 10pF 400v condensator op de anodepen van de buisvoet.
Zet het volume van de radio op maximaal. Als het geluid te hard is, draai dan het HF niveau van de meetzender zachter.
Regel S22 en s23 af op maximaal volume in de luidspreaker.

Geen geluid? Dan is de detectiebuis eBf89, of de route van EBF naar eindversterker defect. Controleer spanningen. Weerstanden in de anodeleiding zijn verdacht in dit toestel.

Als je nu wel je meetzender hoort, plaats dan B3 terug. Verbind nu de meetzender aan het rooster van b3. Je moet nu een harder geluid hebben. Zet de meetzender zachter, zodat de AVC (automatische volumeregeling, antifading) niet in werking treedt.

Werkt? Mooi! Signaaltje inkoppelen aan de anode van de heptode van B2. S18 en S19 afregelen op maximaal signaal.

Als het goed is staan je MF kringen nu heel grofweg op de juiste frequentie. Dit is nodig om andere dingen op werking te kunnen testen en af te kunnen regelen.

Wat de volgende stap zou kunnen zijn - als je aan de oscillatorspoelen gezeten hebt, die op de juiste frequentie zetten. Bijvoobeeld een zacht gemoduleerd signaal aanbieden van 700khz aan het stuurrooster van de mengbuis, schaalaanwijzer op 700khz zetten, en de middengolf oscillatorspoel verdraaien tot je je meetzender door de speaker hoort. Dit is ook niet de 'echte' methode, maar gewoon iets om te verifiëren dat je geen defecten hebt in je radio.

Maargoed. Allereerst dus bandschakelaar reinigen, spanningen meten, MF van het AM-signaalpad in orde maken.
Ook even de gloeispanning controleren op stand 220 en stand 245. Kies de stand die een gloei oplevert die het dichtst bij 6,3v zit.

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!
Arco

Special Member

Om te testen is 220v stand meestal het best. (vooral de ecc85 oscillator wil nog wel eens afslaan op 240v als de buis wat ouder is)
De composietweerstanden (vooral met waarden van 47k en hoger) verlopen vaak erg, die doormeten)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
Hugo Welther

Moderator

Zeker die weerstanden in de MF-strip.
Ik vermoed trouwens dat de TS alleen de 10,7 MHz IF/MF heeft verstemd. Voor de 452kHz zit er meestal te veel was in om die zo maar te kunnen verdraaien.
Door onkunde kan je wel die IF/MF-spoeltjes naar de eeuwige jachtvelden helpen op die manier. Je draait ze kapot in het huisje.

Het enige dat tussen jou en je doel staat is alles wat jij jezelf verteld dat je het niet kan.
Arco

Special Member

De kerntjes (of nog erger: de buisjes waar ze inzitten) draai je inderdaad zo kapot.
(zelfs nieuw was het al niet erg stevig, en na een halve eeuw wordt dat niet beter)
Mocht je een spoeltje nodig hebben, dan heb ik die vast nog wel... ;)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
RAAF12

Golden Member

Op 14 december 2020 11:58:08 schreef Hugo Welther:
Zeker die weerstanden in de MF-strip.
Ik vermoed trouwens dat de TS alleen de 10,7 MHz IF/MF heeft verstemd. Voor de 452kHz zit er meestal te veel was in om die zo maar te kunnen verdraaien.
Door onkunde kan je wel die IF/MF-spoeltjes naar de eeuwige jachtvelden helpen op die manier. Je draait ze kapot in het huisje.

Ja dan moeten de spoelhuisjes open gelukkig zitten ze niet dicht gelast :-)

Wat dat breken betreft - het goede gereedschap is belangrijk. Haal een setje keramische of plastic trimsleutels. Die zijn meestal zelf brozer dan het kwetsbare poederijzer of ferriet.
Zelf maken kan van stevig hout, een reepje kaal printmateriaal of van een stuk bankpas.

Een normale schroevendraaier ontstemt de kring ook een beetje.

@ Kris hieronder: mijn ervaring is dat de trimsleutel sneller breekt dan de kern, maar ik geloof het meteen als anderen juist de tegenovergestelde ervaring hebben.

[Bericht gewijzigd door Ledlover op maandag 14 december 2020 16:28:40 (20%)

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!

Op 14 december 2020 12:24:20 schreef Ledlover:
Wat dat breken betreft - het goede gereedschap is belangrijk. Haal een setje keramische of plastic trimsleutels. Die zijn meestal zelf brozer dan het kwetsbare poederijzer of ferriet.

nooit keramische trimmers gebruiken op ferriet. Bros= hard... de trimsleutel moet vooral zacht zijn, zodanig dat de krachten zich verdelen over het oppervlak van de trimsleutel dat in contact staat met het ferriet.
plastic of hout zijn prima.

Arco

Special Member

De was in de spoeltjes is meestal hard geworden. Een oordruppeltje als Oroclean erin maakt het na een paar uur weer gangbaar.
Dan nog voorzichtig zijn, want de plastic spoelkerntjes zijn ook bros en greekbaar geworden.

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Even terug naar Basics.

Je hebt het over zwakke ontvangst van midden en lange golf.
Controleer op een andere radio, bvb portable, wat er te horen is op MG en LG. Veel zenders zijn uitgeschakeld en sterk afhankelijk van de plaats kan je nog wat horen, meestal zwak. Bij duisternis moet je meer horen op MG, vooral uit Engeland.
Probeer 1053 kHz - 285 meter of 1089 kHz 275 meter of 1458 - 206 meter
In het westen moet je ook op 693 kHz een signaal horen.

Op de LG 198 kHz BBC4 ca 1500 meter of Lux 234 kHz.

Als de ontvangst ongeveer hetzelfde is als op de 2e radio, AM gedeelte zo laten.

Dat de FM niets doet is meestal een probleem met de tuner, een apart hokje op het chassis. Dit is erg lastig goed te krijgen.
Als je geluk hebt is de g2 schermrooster weerstand van de extra MF buis te groot geworden, dus controleer spanning op g2 (schema is niet goed te volgen, maar zo te zien zit dat er in)

Bedankt voor alle tips en aanradingen.
Het is een drukke week geweest en heb net maar een avond gevonden om te zoeken.
Gelukkig heb ik de draad trimmers niet afgewikkeld (oef).

Helaas ben ik inderdaad zo dom geweest niet eerst de spanningen na te meten.
Met een netspanning van 230V kan ik iets andere waarden verwachten dan wat op verschillende plekken in het schema geschreven staat.
Sommige waarden zijn oké. Maar een aantal anderen zijn afwezig of te groot!
Ik kom alvast tot de conclusie dat 2 buizen stuk zijn (gloeidraad brandt niet ondanks een correcte spanning).

Verder is er iets dat ik echt vééééél eerder had moeten opmerken.
Bij een aantal draden is de isolatie deels eraf gesmolten. En inderdaad, als ik de aansluitingscontacten van de drukknoppen nameet (voor de verschillende standen van de radio) dan zijn er een aantal contacten die verbonden zijn op het moment dat ze dat niet mogen zijn.
Vermoedelijk is dus ergens een kortsluiting: in componenten, binnenin de schakelaar, bij de kabels of een combinatie.

Eerst de kortsluiting zien te vinden (en een aantal kabels vervangen of isoleren).

Ik ben in bezit van een prachtige radio, een Philips B5X94A.
Er is wel een groot probleem: ze werkt niet naar behoren.

Ik kom alvast tot de conclusie dat 2 buizen stuk zijn (gloeidraad brandt niet ondanks een correcte spanning).

Deze combi van problemen is wel erg onwaarschijnlijk. Defecte gloeidraden in een plano zie je maar weinig. En als de gloeidraden defect zijn doet de radio doorgaans helemaal niets. Hoe heb je geconstateerd dat de gloeidraden defect zijn. Als je alleen gekeken hebt is het logisch. Je kunt buizen niet altijd zien gloeien.

Haal de buizen er maar maar eens uit en meet met een ohm meter of de gloeidraden intact zijn.

Als je iets van ruis hoort werken gewoon alle gloeidraden. Behalve misschien van fm (ECC85). Dat is de enige buis die alleen voor de fm nodig is. De rest is altijd nodig voor alle andere banden.

Add,

Een van de eindpitten (EL84) zou nog defect kunnen zijn. Dan hoor je dus wel ruis maar dan uit één kanaal.

Arco

Special Member

Gloeidraden gaan inderdaad eigenlijk nooit stuk. Behalve als er lucht in de buis zit (bovenkant is wit), dan brandt de gloeidraad door.

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
RAAF12

Golden Member

Er staat dat S7 afgeregeld moet worden maar dit is deel van de antenne, hoe gaat dit?

Die spoel wordt wat verschoven op de ferrietstaaf en dan met een druppel warme was vastgezet. Hoe nu verder met de reparatie?

Niet doen, niks afregelen, eerst foutzoeken.