Luchtkern vs ijzerpoeder

Shock6805

Golden Member

Goede avond allen,

Ik ben bezig met deze luidspreker te bouwen (vooralsnog maar eentje om te kijken of ik het leuk vindt.)
Voor de cross-over staat een luchtkernspoel gespecifieerd van 3,6mH en een weerstand van 0.20Ω. Nu vind ik die enkel aan de andere kant van de oceaan, met bijhorende verzendingskosten. Voor een vierde van de verzendingskosten kan ik hier een spoel van 3,5mH en 0.22Ω halen.

Je hoort mij al aankomen, gaat dit kleine verschil (ca 3%) en het andere kenrmateriaal een groot verschil maken en is het dus beter om toch maar die verzendingskosten op te hoesten? Of gaat dat in dit geval weinig verschil maken en mag ik hier een beetje gierig zijn?
Om jullie het lezen van de volledige webpagina mogelijks te besparen, deze spoel zit tussen de low-pass filter van de cross-over en de tweede woofer als baffle step compensatie (wat is de juiste Nederlandse term?)

Bedankt voor jullie inzicht!

Groeten,
Shock6805

Als je maar genoeg geinteresseerd ben, verwondert heel de wereld.
big_fat_mama

Zie Paulinha_B

Over welke vermogens gaat het? Het staat me voor dat het ene spoeltype sneller in verzadiging gaat dan het andere, bij toenemend vermogen.

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord
Shock6805

Golden Member

De driver die er achter komt heeft een max RMS vermogen van 60W en een piek vermogen van 120W. Het lijkt mij dus aannemelijk dat daar niet over gegaan wordt. Tijdens dagelijks gebruik zal daar waarschijnlijk ver onder gebleven worden, maar ik vind wel dat de cross-over minstens hetzelfde vermogen moet aankunnen als de driver. Gewoon, voor als het wel eens hard moet, of voor als er wat mis gaat.

Over de verzadiging heb ik ook al iets gevonden, maar hoe dat gedimensioneerd wordt begrijp ik niet helemaal.

Als je maar genoeg geinteresseerd ben, verwondert heel de wereld.

ijzerpoederkernen hebben een variabele permeabiliteit in functie van hun magnetisatietoestand (en de stroom dus), zie de BH curve van het specifieke materiaal.

dat maakt, dat er vervorming gaat optreden tov een luchtspoel,die dat absoluut niet heeft, vandaar dat ze bestaan.

maar aangezien het een specifiek ferromateriaal is voor cross-over filters zal het allemaal wel goed meevallen. het verschil tussen 0,2 en 0,22 Ohm is alvast geen probleem. tenzij je een purist bent.

Shock6805

Golden Member

Purist ben ik niet. Dan had ik het waarschijnlijk zelfs niet gevraagd. :p
Ik heb hier onderstaande grafiek gevonden. Ik vermoed dat dat de curve is waar je het over hebt. Kan je daar aan zien of dat los loopt?

(ter zijde, het cross-overpunt van de woofers ligt op 850Hz)

Als je maar genoeg geinteresseerd ben, verwondert heel de wereld.

Yep, dat soort curve bedoel ik. Je ziet dat B (in tesla) niet evenredig stijgt met de veldsterkte ( afhankelijk van I) en dus de spoelwaarde varieert, met distortie als gevolg. tevens zit er hysteresis op, dat geeft ook vervorming. Is dit de curve voor jouw materiaal? (ik denk het niet)

Je ziet alvast ook dat de kromming toeneemt bij grotere veldsterkte = grotere stromen = grotere vermogens.

dus, bij klein vermogen is het nog quasi lineair, lage vervorming. grote vermogens, veel vervorming, maar das misschien de bedoeling :-)

bij hele grote stromen gaat de curve plat. dan heb je veel minder "spoel". dus ook de filterkantelfrequentie schuift in functie van het vermogen..

Ik begrijp de aanduiding luchtspoel niet. Beide spoelen hebben nagenoeg dezelfde zelfinductie, dezelfde weerstand en dezelfde draaddiameter.
En als ik de beschrijvingen lees hebben ze beide een ijzerkern.
Als de elektrische gegevens vrijwel gelijk zijn kan het niet dat de een een ijzerkern heeft en de ander een luchtkern.

Shock6805

Golden Member

Volgens de datasheet is dat het materiaal dat gebruikt wordt voor kernen en schijven die er op staan. Maar dat betekent dus dat het niet aan te raden is?

Dan kan ik toch maar beter die verzendingskosten ophoesten. Zelf een spoel wikkelen heb ik ook al bekeken, maar dat ding wordt dan bijna 10cm in diameter en zou 88m draad van 4mm² nodig hebben. Dat vind ik toch wat overdreven. 8)7

@KlaasZ:
Ahum, je hebt helemaal gelijk. Ik heb net de omschrijving op de website nog eens gelezen en het gaat inderdaad om een spoel met een ijzer/staal kern. Volgens de fabrikant in een speciale H-vorm, maar veel meer data kan ik niet direct vinden. Ik ga nog eens wat zoeken naar meer gegevens. Als ik daar ook een BH-curve van kan vinden, zou ideaal zijn.

[edit]
Erse lijkt bitter weinig informatie te voorzien over hun spoelen, of ik kan niet zoeken.
Over die andere spoel, die kan tot 400W aan vermogen verwerken, dus dan zit ik met m'n 60W nog best aan de lage kant denk ik.
[/edit]

[Bericht gewijzigd door Shock6805 op woensdag 7 april 2021 22:21:50 (14%)

Als je maar genoeg geinteresseerd ben, verwondert heel de wereld.

Oh, ik had alleen de tweede link even bekeken (omdat je schreef dat de eerste een luchtspoel was..) Het verklaart meteen waarom die Amerikaanse spoel zo een lage weerstand had (daar was ik nog over aan het nadenken, maar ik had beter de link eens bekeken :-) ) nu ja, als beiden ijzer bevatten moet je ze niet aan de andere kant van de oceaan gaan halen lijkt me...

Volgens de startpost wordt er in de beschrijving van de luidspreker een luchtspoel gespecificeerd. Ik wilde kijken hoe het daar precies omschreven wordt, maar ik krijg die link niet open, er komt een melding "deze pagina is niet bereikbaar".

Nu ook eens de eerste link bekeken. de ontwerper van de luidspreker gebruikt voor alle spoelen luchtspoelen, behalve deze van 3,6mH. ook daar wordt een spoel met core gebruikt, en dan nog wel die Erse (uit de tweede link).
zal dus wel goed zitten. vermoedelijk wordt een luchtspoel te groot en krijgt teveel weerstand voor dit ontwerp. tevens is het voor de filtersectie van de woofer. Die kan wat meer vervorming hebben zonder dat je het hoort.

Shock6805

Golden Member

Ja, die link naar Erse had ik toegevoegd omdat dat de door de ontwerper voorgestelde spoel is. Ik had alleen blijkbaar niet geregistreerd dat dat dus sowieso een ijzerkern is. Nu mijn blunder is uitgeklaard, is de ijzerkern geen probleem meer. Blijft allen nog dat verschil van 0.1mH? Valt dat ook nog binnen de marge van 'niet hoorbaar'?

@KlaasZ:
Moest de link bij jou nog steeds niet werken, kan je ook googelen op Zaph ZDT3.5. Het zou dan de eerste hit moeten zijn.

Als je maar genoeg geinteresseerd ben, verwondert heel de wereld.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 7 april 2021 21:11:31 schreef Shock6805:
[...]deze spoel zit tussen de low-pass filter van de cross-over en de tweede woofer als baffle step compensatie (wat is de juiste Nederlandse term?)

'Baffle' is klankbord. De uitleg van 'baffle edge diffraction' gaat uit van een luidspreker gemonteerd op een klankbord.
Voor hoge frequenties is dat klankbord 'groot', en het geluid gaat naar voren. Voor lage frequentie (lange golflengten) is het klankbord 'klein', en het geluid gaat eromheen.
Doordat de luidspreker dus in het hoog naar voren straalt, tot hooguit 'opzij', en hij in het laag rondom gaat stralen, is er een afval in geluidsdruk in het laag.
Ook voor een akoestische box bestaat dit effect. Om ervoor te corrigeren zou je het laag moeten ophalen. Passief kan dat niet, dus zal het correctiefilter in plaats daarvan, het hoog (relatief: 'hoog' voor de woofer) laten afvallen.

Persoonlijk heb ik niet zo'n hoge pet op van de meeste uitleggers van de baffle diffraction theorie. Het effect bestaat, maar uitgerekend met een echte baffle gebeurt er veel méér en belangrijker. Maar voor een 'ideale box' kun je ermee rekening houden.

Overigens hef je de 'baffle step' ook op door de box eenvoudig tegen de muur te zetten.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
mvdk

Golden Member

Op 8 april 2021 13:06:24 schreef Shock6805:
(...)
@KlaasZ:
Moest de link bij jou nog steeds niet werken, kan je ook googelen op Zaph ZDT3.5. Het zou dan de eerste hit moeten zijn.

Hier hetzelfde probleem. En die google link werkt óók niet.

Shock6805

Golden Member

@mvdk:
Hè dat is gek. Ik heb net ook eens via het mobiele netwerk geprobeerd om eventuele caches, ... te omzeilen, maar ik raak er steeds in. Geen idee hoe dat komt.

@F.E.T.:
Tegen de muur zetten raadt de bouwer dan weer af. Vermoedelijk omdat er aan de achterzijde bass-reflex poorten zitten. Maar ik leid uit jou uitleg af dat de exacte waarde van die spoel dus niet zo heel nauw zal komen van wege andere, belangrijkere effecten.
Terzijde bij klankbord diffractie kan ik mij meer voorstellen dan baffle step. Nu met jou uitleg erbij snap ik wel waar de naam vandaan komt. In de responsecurve van de hele speaker zou door de klankbord diffractie een stapje naar beneden zichtbaar kunnen worden in het laag, klopt dat? Zal wel door de lessen fysica van de unif komen. Daar hebben we diffractie behandeld. Ik weet dus wat beter waar dat over gaat.

Als je maar genoeg geinteresseerd ben, verwondert heel de wereld.

Op 8 april 2021 13:06:24 schreef Shock6805:
Blijft allen nog dat verschil van 0.1mH? Valt dat ook nog binnen de marge van 'niet hoorbaar'?

daar zou ik me geen zorgen over maken.

Frederick E. Terman

Honourable Member

Nee, de basreflexpoort maar niet tegen muur zetten. :)
Ik ben nu toch wel nieuwsgierig naar de beschrijving, maar de site geeft nog steeds een timeout. Nu, daar zullen ze vanzelf wel achter komen en er iets aan doen. In elk geval zal zelfs 10% tolerantie op de spoel geen kwaad kunnen.

Ja, inderdaad komt het hele verhaal neer op een vermindering onder een bepaalde grensfrequentie, die afhangt van de breedte van de kast. Volgens de verhalen zou dat om max. 6 dB gaan, hoewel ik dat niet goed begrijp: het vermogen verdelen over de hele ruimte ipv. de halve ruimte zou volgens mij neerkomen op 3 dB minder naar voren (nl. de helft die overblijft).
Door reflectie tegen van alles, vooral de muur achter de weergever, zal het hoe dan ook wel meevallen.

(Bij een luidspreker op een letterlijk klankbord is de vermindering in het laag veel erger, doordat de geluidsgolven van voor- en achterkant van de luidspreker elkaar dan gaan uitdoven. Met een luidspreker in het midden van een cirkelvormig klankbord is die afsnijfrequentie bijzonder uitgesproken. Vandaar dat het klankbord meestal niét cirkelvormig was, en de luidspreker ook niet in het midden zat. Dan was die overgang tenminste nog geleidelijk.)

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

Op 8 april 2021 17:03:11 schreef Frederick E. Terman:
Met een luidspreker in het midden van een cirkelvormig klankbord is die afsnijfrequentie bijzonder uitgesproken. Vandaar dat het klankbord meestal niét cirkelvormig was, en de luidspreker ook niet in het midden zat. Dan was die overgang tenminste nog geleidelijk.)

en de luidspreker ovaalvormig..

Frederick E. Terman

Honourable Member

Deksels, ja; die hadden we ook nog! Hemel, we worre ald.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org