Allereerst: vroeger was er net zoveel domheid, maar smalfilm en fotorolletjes waren te kostbaar om iedere stommiteit vast te leggen.
Mijn ene opa had geen camera draaiende toen hij met z'n vingers testte of de lamp wel 220v kreeg (zijn gebruikelijke testmethode). De ander had geen foto van toen hij nét niet geraakt werd, door een terugslaand stuk hout op zijn zelfgebouwde zaagtafel met open aandrijfriemen. Zijn vriendjes hadden ook geen camera in de hand toen hij bij het Woudagemaal in Lemmer ging zwemmen, en in de stroming terecht kwam. Hij heeft het overleefd, ander schreef ik dit niet...
Als zoiets vandaag zou gebeuren, zou het door tientallen mensen gefilmd worden...
En mijn vader? Zijn collega's hadden geen fotocamera paraat, om een foto te maken van zijn vingertopje dat aan z'n vinger hang, toen het fout ging op z'n eerste dag van zijn vakantiebaantje bij de hoogovens. Hij hoefde de volgende dag niet terug te komen...
Dat vingertopje is overigens weer vakkundig aangenaaid bij de dokter daar. Genoeg stommiteiten gebeurden daar.
Ten tweede: Het mindere lezen is een heel specifiek nederlands probleem. Als enige land in Europa gaat hier de leesvaardigheid omlaag. De buurlanden gebruiken ook heel veel internet, dus dat is het probleem niet.
Wat is het probleem wel? De sterk mislukkende lesmethode in het leesonderwijs. De landen om ons heen laten kinderen lekker Harry Potter en andere massacultuur lezen, maar "wij" duwen de tieners 'De Heilige Boeken Van De Grote Literatuurmeesters' door de strot. Boeken die voor hen totaal niet interessant zijn, en bovendien in zulke hoeveelheden dat heel veel van hen een aversie tegen lezen krijgen. Zonder motivatie leert men niets. Met iedere paar weken zo'n rotboek, met daarbij een overdreven diepgaand verslag over dat boek, maak je niet alleen maar dat ze niets leren, maar dat ze actief een aversie krijgen. Je leert effectief hoe je een lulverhaal over thema's van het boek kan schrijven, over zogenaamde betekenissen en dat soort dingen, maar da's alleen maar nuttig voor mensen die écht de literatuurwereld in duiken. Niet voor de gemiddelde werknemer bij een gemiddeld bedrijf.
Dit probleem is uitgebreid besproken in een interview op Radio 4, vorig jaar. Conclusie: laat kinderen lezen wat ze wíllen lezen. Dat kan harry potter zijn, dat kan een nederlands boek zijn, dat kan klassieke literatuur zijn of een verhaal dat alleen online gepubliceerd is.
Laten we overigens ook eens kritisch kijken naar de informatieverwerkingsvaardigheden van de oudere generaties. Ik weet wel welke generaties er meer antivax en anti 5g rotzooi verspreiden, en welk er de meeste antikalkmagneten kopen
En laten we ook eens kijken naar de elektriseertoestellen en wonderantennes van de jaren 30-40-50...