4CX1500 HF-buizen testen

In veel videofilmpjes zie je amateurs buizen testen of ze nog goed zijn.
Je ziet dan ook dat ze bij bv een tetrode het stuur- scherm- en anode samen aan plus van de voeding leggen.

De vraag werd mij gesteld of je zomaar het stuurrooster (grid) aan de plus van de voeding samen met de anode mag leggen.

Mij lijkt het niet gezond omdat het stuurrooster die zeer dicht bij de kathode staat en mogelijks teveel stroom kan trekken terwijl het stuurrooster maar max 1watt mag dissiperen.

Kan dat eigenlijk kwaad?

Een voorbeeldvideo: https://www.youtube.com/watch?v=aHoiPuESpe4

LDmicro user.
EgbertG

Golden Member

Ik zou dat zelf in ieder geval nooit doen, want het resultaat lijkt me weinig te zeggen over de daadwerkelijke staat van de electronenbuis.

Met relatief lage spanningen zoals in t filmpje zal de kans op beschadiging nihil zijn. Anode doet in deze schakeling zoveel meer dat voordat het rooster 1W dissipeert de anode allang over maximale stroom zit.

rare test. Hij test alles bij zeer lage spanningen en met stroombegrenzers. Deze buizen kunnen een anode spanning hebben van 5 KV. Eigenlijk kijkt hij alleen of er emissie is.

Het is idd een rare test en toch zijn er veel van die video's te vinden die dat zo doen.
Ik heb het hem ook afgeraden maar hij is niet echt overtuigd.

Hij heeft veel lampen en enkele zijn opengemaakt en daar zie je dat het rooster uiteengevallen is.
Vermoedelijk maken de roosterdraadjes van slechte lampen sluiting met de kathode na opwarming, daarom deze test.

Alhoewel het lage spanningen zijn gaat er toch redelijk veel stroom door de lamp, meer dan het rooster aankan moest het stuurrooster alle stroom te verwerken krijgen.

LDmicro user.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Op zich is het niet idioot zoals hij het doet. Hij zet niet zomaar spanning op alles en kijkt dan naar de stroom! Dat zou zelfs de kathode kunnen beschadigen.

In dit filmpje heeft hij netjes opgezocht wat voor stroom normaal is voor deze buis, en kijkt dan of de buis dat haalt, en welke spanning daarvoor nodig is.
Hij besluit dan 1) emissie is er, en 2) de benodigde spanning is laag genoeg.

De test zelf zegt natuurlijk niet alles over de normale werking van de buis, en dat legt hij ook uit. Maar in elk geval is er - zoals hier gedaan - geen nadeel voor de buis.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

@FET: Heb je dan een idee hoeveel stroom er door het stuurrooster gaat bij deze werkwijze? of ben je zeker dat de anode alles opneemt?

LDmicro user.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Ik heb natuurlijk al wat zitten zoeken, maar ik vind nog geen expliciete getallen over de roosterstroom die dan loopt.
Alles wat we kunnen zeggen is dat het blijkbaar geen probleem is. Misschien kan iemand eens meten. Buizen zullen hierin wel verschillen, maar wie weet.

Ik zeg er wel bij dat, hoewel dit filmpje verder wel enigszins ok is, ik zelf nooit een buis zo heb getest. Als een buis in een apparaat zit, is dat meteen zijn test: als de gelijk- en signaalspanningen kloppen, werkt de buis; zo niet, dan ga je goed nadenken wat er aan de hand kan zijn.
Vooral de eenvoudige buizentesters uit de vorige eeuw deden weleens meer kwaad dan goed aan de buis.

Natuurlijk was er in dit filmpje geen werkend apparaat, dus dan ligt het anders, en uit nieuwsgierigheid heeft deze meneer toch voorzichtig wat gemeten. Dat snap ik ook wel weer.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

De testen van de vraagsteller verliepen vroeger ook zoals in het filmpje tot ik hem daarop wees en nu zijn we niet zeker meer.

Die CX lampen zijn niet goedkoop en worden veel gekocht bij Russen die ze over de EU grens zetten in Polen en van daaruit worden verzonden, zeer goed verpakt natuurlijk en zien er spiksplinter nieuw uit maar toch rijzen er hier en daar twijfels.

Ga ook nog wat verder op het inet zoeken.

LDmicro user.

Voor een 4XCX1000 / 1500 / 250B enz moet je enorm voorzichtig zijn met deze methode. dwz de roosters aan de anode knopen. Punt is dat het eerste rooster zeer dicht op de kathode zit en de maximum dissipatie van het schermrooster vrij laag is bij die buizen. Het kan zo zijn (en ik ben vrijwel 90% zeker) dat bij deze buizen het schermrooster en stuurrooster dan vrijwel alle stroom trekt en de anode een klein deel. Hou de roosterstroom dus in de gaten als je test op die manier. Die gast mat 0,9A bij 22V anode spanning, nu daarvan gaat dus vrijwel alle stroom met die buizen via het schermrooster. Als je pech hebt bij deze buizen misschien ook het stuurrooster want deze zit zeer dicht op de kathode. Bij een 4CX1000A is de schermroosterdisspiatie max 12W....

Groet,

Robert

Ondertussen heeft hij ook een test gedaan en het stuurrooster neemt de helft van de van de totale stroom,.
De (voedings)stroom werd tot 300mA opgedreven (spanning was ongeveer 20V) en aan het stuurrooster werd 150mA gemeten en voor het schermrooster had hij geen tijd meer.

Het is toch wel kritiek aangezien die lamp maar 1w stuurrooster dissipatie aankan.

Nu... hij gaat zijn testbank veranderen met een extra regelbare voeding voor een negatieve stuurroosterspanning.

LDmicro user.

Dat laatste is stukken veiliger idd. Gewoon een neg spanning aanleggen op het stuurrooster en een pos spanning op het schermrooster bijv 200V. Dan de anodestroom controleren bij opvoerende stuurroosterspanning aan de hand van de datasheet van de buis. De anodespanning hoeft niet hoog te zijn, mss 200V of zo. WEL nog steeds de schermroosterstroom in de gaten houden want in dit geval is de anodespanning laag en gaat gaat er een flinke pos. schermroosterstroom voeren. en die 4CX1000 / 1500 en 250B kunnen niet veel hebben. Het zijn mooie zendbuizen met een flinke versterking maar je moet heel voorzichtig zijn met de belasting van de roosters.

Frederick E. Terman

Honourable Member

Ik heb inmiddels in de handleiding van de 'Mighty Mite' buizentester ook gevonden dat bij de emissietest de meeste stroom (bij die kleinere buizen) via het rooster loopt. Bij deze tester wordt van die wetenschap gebruikgemaakt door bij de emissietest anode en scherm niet eens aan te sluiten...! Dat maakt in die tester het schakelen eenvoudiger.
Weliswaar loopt daar de stroom niet continu, maar het is wel even een weetje.
Ik ben blij dat ik nooit zo getest heb. :)

In het filmpje zag ik dat de maximale stuurroosterdissipatie 1 W mocht zijn. Daar zal hij dan dus achteraf bekeken toch wel overheen hebben gezeten, zelfs met die lage spanning.

Toch, de man is niet gek; we zullen zijn vervolg eens bekijken.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

Volgens lezen zijn emissietesten ook niet zo betrouwbaar maar bij zendlampen is dat volgens mij niet van tel daar zijn de meeste defecten van mechanische aard door gebrek aan beveiligingsschakelingen, kapotte roosters komen veel voor.

Zulke dure buizen langdurig in reserve houden is ook niet goed, lucht die in de lamp sijpelt waardoor de lamp fel achteruitgaat.
Je zou ze bijna elk jaar eens goed moeten laten opwarmen, maar dat is ook een omvangrijk werk als je verschillende typen in uw verzameling hebt.

LDmicro user.

Je zou ze bijna elk jaar eens goed moeten laten opwarmen, maar dat is ook een omvangrijk werk als je verschillende typen in uw verzameling hebt

Bij die grote buizen mag je geen gloeispanning aanbieden zonder dat de koeling er op staat. Die 25kW-ers hebben vaak gloeistromen van die meer als 100 ampère bedragen bij spanningen die tussen de 4 en 12 volt kunnen liggen. Gloeivermogens die wel 1 KW kunnen zijn. Zonder koeling leeft dat niet lang.

Dat mag je ook niet bij CX buizen, daarom is het een testBANK met een stevige ventilator aangebouwd en verschillende lampenvoeten en die lampen moeten ook enkele minuten opwarmen zonder anodespanning.

Gebruikers van die lampen weten dat maar al tegoed en dat filmpje is geen goed voorbeeld hiervan ;)

LDmicro user.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 17 augustus 2021 10:50:48 schreef Ex-fietser:
Gloeivermogens die wel 1 KW kunnen zijn.

Hier is het 0,06 kW. Dat kan wel even; de koeling is bedoeld voor de 1500 W anodedissipatie.

En, tuurlijk, het zou beter zijn eerst een voet, chimney en blowerbox te kopen, maar om dán pas uit te vinden dat de buis geen kathode-emissie heeft is ook weer sneu. :)

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org