Duson PA100 eindtrap defect na kortsluiting rechter kanaal

Beste mensen,

Graag vraag ik jullie advies / hulp. Het gaat om een oude Duson PA100 geintegreerde versterker. Door ongelukkige omstandigheid is er kortsluiting op rechterkanaal ontstaan. Versterker viel uit. Zekering vervangen, maar klapt er direct weer uit.

Hier wat info en beeldmateriaal over het apparaat:
https://sites.google.com/site/dusonhighend/geintegreerde-versterkers/d…

Lokale reparateur geeft meer dan 400 euro reparatiekosten aan. Dat is het (mij) niet waard.

Heb zelf de rechter printplaat/eindtrap waarop de blauwe condensatoren zitten losgekoppeld van de stroom. Versterker gaat nu wel aan, alle knopjes op het frontpaneel doen het, inputs (cd, tuner, aux etc) en hoofdtelefoon uitgang geeft geluid op linkerkanaal. De linker speakeruitgang doet het alleen nog niet.

Ik ben handig genoeg om componenten te vervangen op een printplaat, maar ben minder zeker waar ik het defect moet zoeken.

Iets zegt me dat het probleem uitsluitend op die ene eindtrap printplaat zit bij de transistoren en dat bij een dergelijke kortsluiting niet op andere printplaten er iets stuk is. Maarja, daar ben ik dus niet zo in thuis.

Wie kan iets zeggen over waar het probleem waarschijnlijk zit en wat de beste aanpak is?

Dank!

Zonder een beetje meet apparatuur word het meer gokken dan na meten vervangen. Wat mij als eerste opvalt is dat hoewel het schijnbaar een high end versterker is de tip35c op de foto er wat raar uitziet en gesoldeerd door is een loodgieter.

Ja, het is allemaal handgebouwd.

Meten is weten, snap ik. Maar is er iets te zeggen waar het waarschijnlijk in zal zitten?

Ik kan wel componenten loshalen en doormeten, heb een multimeter waarmee je transistoren kan checken. (E.B.C.E) Transistoren meten?

/edit
Heb de transitor van de foto lostgehaald. Weerstand tussen alle drie de pootjes nul.

[Bericht gewijzigd door Bram1982 op donderdag 19 augustus 2021 21:09:56 (15%)

Krelis Vonketrekker

Golden Member

De grootste zijn de power transistors defect, maar zijn de drivers, met weerstanden nog goed?? Je kan de power transistors vervangen, en dan de versterker testen met een gloeilamp van 100 watt in serie met de 230 volt aansluiting.

Ik heb alle vier de power transistors losgehaald.

2x T337 TIP 36C
2x T402 TIP 35C

Van elk setje was er ééntje stuk.

Ik zie dat ze een euro per stuk kosten, dus ik kan er zo vier nieuwe in zetten.

De drivers met weerstanden... help me even. Is dat het rechterdeel van de printplaat met de kleine weerstandjes, de kleine transistortjes en de blauwe condensator die plat ligt? Aan de achterkant zitten ook nog kleinere transistoren met een koelplaat. Bedoel je die? Zie foto.

Er zit ook nog een los printplaatje naast de ringkerntransformator, zie andere foto

Thnx voor de tip!

High met Henk

Special Member

Beste Bram,

deze transistoren zijn waarschijnlijk gematched op specs.
Dat zijn ze voor 1 euro waarschijnlijk niet!

kijk even of je bij een audio zaak gematchte transistoren kan vinden en vervang ze alle 4.

Ander heb je kans dat je ze binnen no time weer kan vervangen omdat onder temperatuur het zooitje anders wel eens weg kan lopen.

Maar zulen vast mensen zijn die je hier mee kunnen helpen.
Als je niet zo in de high end zit en niet op vol vermogen wilt spelen zal het wellicht nog wel meevallen.

E = MC^2, dus de magnetische compatibiliteit doet kwadratisch mee???

Dag Henk, dank voor je input.

Ik dacht als ik nou even die el-cheapo transistors erin zet en check of de versterker het elk geval weer doet. Zo ja, dan kan ik vanuit daar verder werken en matched pairs zoeken.

Voor hetzelfde geld is er toch meer stuk en als het allemaal te ingewikkeld wordt dan laat ik het voor wat het is.

Tot slot zie ik bij Reichelt een Bipolartransistor (BJT - current driven) of een Switching power transistor (MOSFET - voltage driven?). Welke kies ik? OF als iemand een directe link heeft naar de juiste alternatieven, graag!

In de bijlage nog even de twee types die ik nodig heb:

Dag allen,

Na het plaatsen van nieuwe transistors op de rechter eindtrap zit er weer leven in de versterker.

Het is even quick-and-dirty soldeerwerk met losse koelblokjes op de transistors puur voor de test.

Het probleem is nu alleen nog dat de hoge tonen kraken op het rechter kanaal. Heeft iemand een idee waar dit door komt?

High met Henk

Special Member

Even confuus. Je hebt op de ene print tip41c en ineens zie ik tip36c..

E = MC^2, dus de magnetische compatibiliteit doet kwadratisch mee???
vergeten

Golden Member

De TIP41 is de driver voor de TIP35.
De TIP42 is de driver voor de TIP36.

[Bericht gewijzigd door vergeten op vrijdag 20 augustus 2021 19:29:50 (35%)

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.

Op de voorkant zitten twee paren, de power transistors zoals ik begrijp:
2x TIP36C
2x TIP35C

Deze heb ik alle 4 vervangen door nieuwe.

Ook zitten er nog eens vijf kleinere transistoren op een rij naast elkaar, met een aluminium koelplaat er nog aan.

Van links naar rechts:
1x TIP42C
1x JE340
1x BD139
1X JE350
1x TIP41C

/edit
Zou het kraken te maken kunnen hebben met de driver? Ik heb nieuwe TIP42C en TIP41C liggen.

Is het aannemelijk dat bijvoorbeeld weerstanden kapot zijn gegaan bij een speaker kortsluiting?

zaten de eindtrappen zo op de print? 2 met de koelplaat naar het midden toe? ik zou met de koelplaat naar buiten verwachten..

is het echt de versterker? speakers gedraaid neem ik aan, alsook de geluidsbron links en rechts output?

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Yes, zijn helaas niet de speakers. Heb ook al andere speakers even aangesloten om zeker te zijn.

De transistoren zitten nogal gesandwiched. Zie foto van boven genomen van het linkerkanaal.

De driver transistoren geven in elk geval geen kortsluiting, maar ik heb ze nog niet losgehaald.

Bij sluiting gaan de eind trans. er het eerst aan, met een beetje geluk blijven de drivers heel, want er zat een zekering in.

Ben je zo druk in de weer, maak je toch een fout... Zoals testman al opmerkte zat een setje verkeerd om. Ja, ik weet 't zeg maar niks... :X

Afijn, goed gezet en het geluid was goed. Koelblokjes van de transistors werden ook opeens een stuk sneller warm, maar met een klasse A leek me dat normaal.

Boel weer in elkaar gezet, muziekje gespeeld. Klonk goed... Klein beetje meer volume erin, toen nog een beetje meer volume... ging een half minuutje goed en toen was het vonk en knetter bij de transistors bij het rechter kanaal weer.

Zekering bleef heel en versterker bleef aan, maar geen geluid meer. Ik vrees dat het een leerzaam experiment was, maar dat er niet meer in zit...

Het enige wat ik kan bedenken is dat de driver transistors de boel overload of dat het komt doordat het geen matched pair is of dat ze door mijn onhandige actie alweer stuk waren.

Ze bleven toen ze verkeerd om zaten overigens helemaal koud en ik heb ze tussendoor nog losgehad en gechecked. Misschien dus toch een van de andere redenen.

[Bericht gewijzigd door Bram1982 op vrijdag 20 augustus 2021 23:55:20 (12%)

ruststroom wel afgesteld? dat moet afgesteld worden na vervanging van de eindtrappen, anders kunnen ze zo een factor 10 of meer staan dissiperen. pas nog een versterker gehad die 13,5mV ruststroom mocht hebben ( gemeten over de emitter weerstand ), maar er liep 280mV.

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Ah, ik heb verder niks afgesteld en ik begrijp dat dat waarschijnlijk de reden geweest is.

Punt is alleen dat ik geen idee heb waar ik precies moet meten en waar de emitter weerstand zit. Er zitten op het rechterkanaal ook 2 variabele weerstanden zo te zien. (de blauwe doosjes met schroefje)

Ik kan best nog een keer de transistoren vervangen, maar dan moet ik bovenstaande wel even goed aanpakken inderdaad.

vergeten

Golden Member

D

Op 21 augustus 2021 00:25:31 schreef Bram1982:
Ah, ik heb verder niks afgesteld en ik begrijp dat dat waarschijnlijk de reden geweest is.

Punt is alleen dat ik geen idee heb waar ik precies moet meten en waar de emitter weerstand zit. Er zitten op het rechterkanaal ook 2 variabele weerstanden zo te zien. (de blauwe doosjes met schroefje)

De emitter weerstanden zijn vaste weerstanden en zitten aan de emitter van de eindtransistoren, daarom heten ze zo :)
Die blauwe met een schroefje zijn ervoor om de ruststroom af te stellen. (niet zomaar op gehoor aan draaien dus)
Ze zijn vrijwel altijd minder dan 1Ω, wat groter dan de rest en vaak draadgewonden en een paar watt.
In dit geval 0,22Ω (opdruk R22)
Ze zijn herkenbaar voor kenners, maar in dit geval heel duidelijk, zie geel omlijnd op de foto.

Je meet de spanning over zo'n weerstand en via de wet van ohm reken je dan de stroom door de weerstand uit.

Ik kan best nog een keer de transistoren vervangen, maar dan moet ik bovenstaande wel even goed aanpakken inderdaad.

Niet vervangen wat niet stuk is, meten is weten.

Een voorbeeld van hoe je de ruststroom afregelt:
Doe dat niet meteen na het aanzetten maar een half uur later, de stroom veranderd namelijk tijdens het opwarmen.
Je meet 0,019v (19mV) dan is de stroom door de weerstand:
0,019 / 0,22 = 0,086 A ofwel 86mA.

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.

Dank, dank!

Voor de zekerheid: ik meet dus de spanning (in millivolt) die over de emitter weerstanden loopt, dus van het ene pootje van de emitter weerstand naar het andere pootje.

Ik neem aan dat het setje van TIP35C door het ene blauwe kastje geregeld wordt en het setje TIP36C door de andere.

Nu nog de vraag hoeveel millivolt. In de bijlage het schema. Wat kan ik aaanhouden?

vergeten

Golden Member

Dat schema is niet van jouw apparaat toch?    De emitter weerstanden zijn 0,47Ω.

Die spanning weet ik ook niet, dan zou je een servicemanual moeten hebben.

EDIT:
Bij teruglezen van dit topic zag ik dat het andere kanaal wel goed werkt.
Dan kan je daar de spanningen meten over de emitterweerstanden en die daaraan gelijk maken.


Even voor de duidelijkheid, de eenheden en begripsvorming: :)
Een spanning (Volt) staat ergens over/op.
Een stroom (Ampere) loopt ergens doorheen.
Een weerstand (Ohm of Ω) werkt dat tegen.

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.

Schema is van de B-100 die dezelfde eindversterker is als de PA-100.

https://sites.google.com/site/dusonhighend/eindversterkers/duson-b-100

Er staat wel een disclaimer bij: "Pas op dit schema is waarschijnlijk een vroege versie of een late versie van het franse Audio Analyze."

Dus tja, wat is wijsheid?

/edit
Ik lees hier nog wat relevante info voor andere apparaten van dit merk en het instellen van de rust.
https://www.circuitsonline.net/forum/view/135825/2

[Bericht gewijzigd door Bram1982 op zondag 22 augustus 2021 13:45:54 (21%)

Op 22 augustus 2021 13:10:28 schreef Bram1982:
Voor de zekerheid: ik meet dus de spanning (in millivolt) die over de emitter weerstanden loopt, dus van het ene pootje van de emitter weerstand naar het andere pootje.

Ja, dat klopt.

Ik neem aan dat het setje van TIP35C door het ene blauwe kastje geregeld wordt en het setje TIP36C door de andere.

Nee, dit klopt niet.

Potmeter R14 (links in het schema) dient voor het afregelen van de DC offset spanning op de uitgang van de versterker. De DC offset spanning is de spanning tussen de uitgang en ground. Ideaal is 0mV, maar minder dan circa 20mV is acceptabel. Mijn advies is om de DC offset na afregelen van de ruststroom zo dicht mogelijk naar 0mV af te regelen.

Potmeter R19 dient voor het afregelen van de ruststroom in de eindtransistoren. Zonder belasting op de uitgang van de versterker is de ruststroom door de NPN's (TIP35C) and PNP's (TIP36C) gelijk.

Nu nog de vraag hoeveel millivolt. In de bijlage het schema. Wat kan ik aaanhouden?

Hier moet ik het antwoord op schuldig blijven. Om te beginnen zou je 50mA per eindtor aan kunnen houden. Met een emitter weerstand van 0.22 ohm zou je de spanning over één emitter weerstand dan moeten afregelen op 50mA * 0.22ohm = 11mV.

EDIT: Ik had even over het hoofd gezien dat deze versterker ontworpen is om tot 20W uitgangsvermogen in klasse A te werken. In dat geval moet de ruststroom veel groter zijn dan 50mA. Je zou in eerste instantie 1A 0.5A per eindtor kunnen aanhouden. De spanning over elk van de 0.22 ohm weerstanden zou dan circa 220mV 110mV moeten zijn.

Ik kom inderdaad ook grotere waarden tegen als ik met google zoek. Bijvoorbeeld 270 / 290mv
https://www.circuitsonline.net/forum/view/135825/2

Hier hebben ze het over 600mV
https://www.diyaudio.com/forums/solid-state/243657-audioanalyse-pa90-m…

Let wel, dit zijn andere klasse A versterkers, maar wel van hetzelfde merk.

/edit
Anders maar jouw suggestie van 110mV aanhouden denk ik.

Het hangt er maar vanaf wat de waarde is van de emitterweerstanden die in de diverse modellen gebruikt worden. Ik zal later vandaag een bereking maken op basis van 20W klasse A bij 8 Ohm belasting.

vergeten

Golden Member

Op 22 augustus 2021 13:55:23 schreef Bram1982:

Anders maar jouw suggestie van 110mV aanhouden denk ik.

Bij teruglezen van dit topic zag ik dat het andere kanaal wel goed werkt.
Dan kan je daar de spanningen meten over de emitterweerstanden en die daaraan gelijk maken.

EDIT:
Eerder geplaatste aanduiding emitter-weerstanden aangevuld met de meetpunten/letters van dit schema.
Je meet zo over 2 emitterweerstanden tegelijk, dus hun waarde optellen bij berekenen van de juiste stroom.

[Bericht gewijzigd door vergeten op zondag 22 augustus 2021 15:04:42 (26%)

Doorgaans schrijf ik duidelijk wat ik bedoel, toch wordt het wel anders begrepen.