hulp gevraagd bij basiskennis opdoen en beter leren repareren van schakelende voedingen

Beste mensen,
de laatste tijd ben ik weer behoorlijk moe dus moet het rustig aan doen. Maar helemaal stilzitten kan ik niet 8)7
Ik weet dat mijn kennis vaak beperkend is als ik weer ergens mee bezig ben, met "geknutsel" en "gerepareer". Daarom wilde ik wat meer kennis op proberen te doen op diverse vlakken.
Ik ben nu bezig met basis kennis zodat ik veel beter leer hoe ik schakelende voedingen kan testen en repareren. Ik kijk graag veel filmpjes, lees veel topics en reparatieverslagen maar de kennis die ik dan evt opdoe goed in de praktijk brengen is weer iets anders :+
Ik ben bv bezig met deze serie https://www.youtube.com/playlist?list=PLUTV_UMnJSciYeKoJLuQ6jxYsMEeWET…
(Sommige dingen kan ik doorspoelen omdat ik al weet dus kijk niet alles :D )
Nu wil ik dus over dit onderwerp iets meer van leren. Iets meer want ik weet ook wel dat voedingen ook erg ingewikkeld kunnen worden. Maar het meeste waar ik mee bezig ben vallen niet in die categorie ;)
Ik had al een klein doosje met diverse defecte schakelende voedingen bewaard als "oefenmateriaal" Dingen als laptop adapters, usb opladers, een pc voeding en adapters van van alles en nog wat. Ik weet ook wel dat het meestal niet de moeite loont om ze te herstellen maar dat maakt ze wel perfect als oefenmateriaal :P
En wilde hier mee beginnen proberen iets ervan te repareren als eerste stap in meer kennis.
Maar ik zit af en toe met vragen en wilde vragen of ik ze dan hier mag stellen. Misschien willen jullie helpen met met advies, mogelijk interessant filmpjes, links en meer.
Waar ik nu mee ben begonnen ben als eerste stap is gewoon 2 defecte adapters gepakt (12v 1a en 5v 2a) waarvan ik weet dat ze kapot zijn, opengemaakt en als eerst kijken wat ik kan meten zonder dat het onder spanning staat. Dat kan ik namelijk ook prima buiten in het zonnetje doen of als ik niet in mijn werkhok kan zijn.
Ik begin natuurlijk als eerste een "optische scan" te doen of ik al iets zie zoals ontplofte onderdelen, verkleurde plekken, bolle condensators. Iets wat ik nog goed moet leren in deze stap is het herkennen van koude of slechte solderingen. En dat is iets wat ik ook vergeet dat dat een oorzaak kan zijn van niet of slecht werkende voeding.
Dan kijken of ik de globale basis hoe het is opgebouwd kan "zien" van de voeding. Ik zie veel overkomsten met diverse voedingen en heel vaak zijn ze in basis behoorlijk gelijkaardig opgebouwd.
Ik noteer als ze er zijn nummers van de pcb, silkscreen. Kijk of ik van sommige onderdelen mogelijk een datasheet nodig heb. Bv werkt de voeding met een pwm chip dan kan ik kijken of datasheet kan vinden, dat kan erg handig zijn. Veel goedkope adapters, voedingen maar ook leddrivers en ledlampen zijn opgebouwd rond 1 of meerdere standaard chips. Vind je de datasheets ervan en dan ben je meestal al een heel eind. Vaak verschillen ze ook niet van de standaard schakeling in de datasheet.
Maar ook iets als transistors kan handig zijn om te weten of ze pnp of npn zijn, is het een mosfet of iets anders etc. Of pin layout van (vermoedelijke) regelaars.
Natuurlijk kijk ik ook of ik een service manual vind van het apparaat waar in zit of de voeding zelf. Bij sommige apparaten zoals tv's, dvd-spelers, stereo etc zijn die te vinden. Maar bij veel goedkope "grut" wat ik vindt en meet bezig ben is dat niet het geval.
En als je geluk hebt vind je een topic of meerdere ergens op het internet erover.
Maar omdat ik in mijn werkhok geen internet heb moet ik dat altijd ergens anders doen. En dan is het handig als je al terug kan vallen op opgedane basis kennis ;)
Dan begin ik met meten zonder dat apparaat onder spanning staat.
Eerst primair, dingen als zekering, bruggelijkrichter meten. Daarna eigenlijk alles wat ik snel kan meten zoals diodes, weerstanden, condensators meten?
Maar wat zouden jullie aanraden om te doen? Ik bedoel in mijn geval he, om meer te leren en iemand met nog vrij beperkte kennis.
Zijn er een aantal vaak voorkomende oorzaak-gevolg zaken? Ik noem maar wat, ik meet dat primair de bruggelijkrichter defect is. En dan weet je, hmm, ga eens beginnen met in die hoek x te zoeken want dat is vaak een oorzaak van een fout daar.
Of andere vb, een stevige diode secundair meet defect, kijk dan eens in hoek y want dat is mogelijk een vaak voorkomend probleem.
Ik weet, dat is ook vaak ook opgedane kennis maar nu ben ik altijd gewoon van alles aan het meten en hoop ik dat ik het defect vind.
En dat is ook niet de juiste methode denk ik. Ik begin wel steeds meer te "snappen" en verbanden te leggen door kennis op te doen maar moet dat ook nog goed in praktijk brengen.
En ik moet zeggen dat ik ook erg voorzichtig ben om onder spanning te meten. Als in rond prikken met mijn meetsnoeren, niet aanzetten en uitgangspanningen meten. Ik heb er beetje schrik van. Dus wil altijd eerst proberen zoveel mogelijk te meten zonder spanning.
Kortom, ik begin wel een beetje vast te lopen |:(

Ik kom nu met meten zonder spanning op paar dingen wat ik niet weet hoe aan te pakken.
Optocouplers bv, gaan die uberhaupt vaak stuk? Kan ik die onboard meten? Ik weet ondertussen hoe je ze kunt meten maar mag dat ook onboard?
Idem voor een transistor of mosfet, Mag dat op print of moet ik hem altijd eruit solderen? Ik bedoel als eerste indicatie om te meten.
Ik heb zo'n universeel componenten testertje uit china dus zou met uit solderen ze prima kunnen testen. Maar is natuurlijker gemakkelijker op de print ;) (ook hier heb ik al diverse filmpjes gezien hoe kan meten of mosfet slecht is met dmm)
Ander vraag. Als een diode niet goed meet moet ik eigenlijk een pootje los solderen om zeker te zijn. Maar geldt dat ook als hij wel goed meet? En als ik met pootje los wel in orde meet wat zegt dat dan over een mogelijke oorzaak als ik op de print meet en dan een defect meet. Ergens sluitng bv?
Kortom, een hoop vragen :P
Zouden jullie me misschien wat verder op weg willen helpen met 1 of meerdere tips, informatie, goede links etc. Liefst niet te "moeilijke" theorie want dat blijft nu helaas toch niet hangen.
Als jullie willen kan ik een praktijk voorbeeld geven van een voeding waar ik nu mee bezig ben, waar ik tegenaan loop en dat jullie daar op reageren als dat gemakkelijk mocht zijn.

Arco

Special Member

Optocouplers gaan heel zelden tot nooit kapot in een SMPS. (ik heb het nog nooit meegemaakt)
Met meten primair moet je wel uitkijken: één verkeerde beweging en het kan je laatste meting geweest zijn...

Het is moeilijk om een 'reparatie-stappenplan' voor een SMPS te geven omdat er nogal wat verschillende topologieen bestaan.
Eigenlijk heb je voor lastige storingen (niets te zien of te meten wat kapot is) heb je eigenlijk een scoop met differentiaalprobe nodig.

En als je veel primair meet, is een scheidingstransformator ook geen overbodige luze...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
mel

Golden Member

ik sluit die dingen aan via een scheidingstrafo.Dan hang ik een analoge meter aan de uitgang, scoop kan ook, en kijk ik of de voeding wil "starten".Is dit het geval, dan is meestal een (kleine)elco , van de stuurstroom voor het ic, defect.
Meestal vervang ik die dan gewoon, en als het nog niet werkt,is het tijd om echt na te gaan denken. :)

u=ir betekent niet :U bent ingenieur..
Lambiek

Special Member

Op 23 augustus 2021 17:16:06 schreef mel:
ik sluit die dingen aan via een scheidingstrafo.Dan hang ik een analoge meter aan de uitgang, scoop kan ook, en kijk ik of de voeding wil "starten".Is dit het geval, dan is meestal een (kleine)elco , van de stuurstroom voor het ic, defect.

Dus met andere woorden, als de voeding niet start is de elco heel. :)

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.
mel

Golden Member

u=ir betekent niet :U bent ingenieur..

Op 23 augustus 2021 16:46:07 schreef Arco:
Optocouplers gaan heel zelden tot nooit kapot in een SMPS. (ik heb het nog nooit meegemaakt)

Idem.

Op 23 augustus 2021 16:46:07 schreef Arco:
Het is moeilijk om een 'reparatie-stappenplan' voor een SMPS te geven omdat er nogal wat verschillende topologieen bestaan.

Jep. Mijn idee ook.

Wat ik zelf wel eens doe is een eerste diagnose stellen met een middengolfradio, afgestemd op een stil stuk van de band.

Dit scheidt namelijk de 'doet niets' exemplaren van de 'doet niets' exemplaren. Het ene exemplaar doet namelijk wel degelijk wat, maar start niet door. Dat hoor je dan aan een 'pok.... pok.... pok....' geluid uit de radio.

De voedingen die écht niets doen, kun je dan alvast uitselecteren.

Bij pulserende uitgangen kijk ik eerst naar de elco van de controller-chip. Als die gaar is, wil de boel vaak niet meer.
Is die goed, dan ga ik vaak secundair verder. Maar inderdaad, zoveel topologiëen, er is geen vast antwoord op.

En laatst heb ik nog over een defect heengekeken in een LED TL-buis van Philips die ritmisch aan het gloeien was.
Dat bleek dus een moeilijk zichtbare printbreuk te zijn waardoor er net genoeg tijd was om de controller tot leven te wekken, maar daarna werd de boel blijkbaar warm of zette door elektromagnetische krachten (het was een spoel met losse verbinding op de print) wat uit, waarna de spanning instortte en de buis dus weer doofde.

http://www.m-voorloop.nl --- Ik? Welnee! Ik zit nog lang niet achter de germaniums.
Lambiek

Special Member

Op 23 augustus 2021 17:40:55 schreef mel:
nee, tuurlijk niet... :S

Dat schrijf je andes wel. :)

Zal een typefoutje zijn denk.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.
Lucky Luke

Golden Member

http://repairfaq.org/ Is ergg uitgebreid. (Ik heb dan ook lang niet alles gelezen. Dus als er iets onzinnigs tussen blijkt te staan in een verborgen hoekje, niet gelijk een boze postduif mijn kant op sturen)

http://repairfaq.org/sam/smpsfaq.htm Over schakelende voedingen, maar ook allerhande andere apparatuur.

Edit-toevoeging:
Als je de datasheet van het stuur-ic van een achakelende voeding hebt, kun je ‘m ook met laagspanning voeden en meten of de andere spanningen in orde zijn. Dus b.v. een 3842-achtige die boven de 18VDC start, 20VDC geven en dan meten of de intern gegenereerde (wat was het, 8 V oid?) spanning er netjes uit komt. Kijken of z’n oscillator loopt. Evt. Kijken of er pwm uit komt en of de pulsbreedte daarvan veranderd als je (met een 2e voeding en een potmetertje als spanningsdeler. Kan ook een batterij en een potmeter zijn) de feedback spanning aanpast, etc.

Ook bij andere stuur-ic’s kun je de voedingsspanning uit een labvoeding halen, en b.v. oscillator en andere uitgangen checken en evt, feedback aanbieden, etc.

Maar gewoon “stuk” haal je er al uit als ze veeeeel te veel stroom trekken uit hun voedingsspanning en er niks anders dan dat ene stuur-ic uit die spanning gevoed wordt. Let wel op dat er soms een zenerdiode over die voeding staat en dat die dus ook veeeeel stroom gaat trekken als je boven de zenerspanning uit komt. (En dat die ook stuk/kortgesloten kan zijn). Maar als je met een labvoeding werkt kun je ook wat makkelijker voelen wat er warm wordt, op lage spanning en met stroombegrenzing.

[Bericht gewijzigd door Lucky Luke op maandag 23 augustus 2021 20:34:49 (67%)

Eluke.nl | De mens onderscheid zich van (andere) dieren door o.a. complexe gereedschappen en bouwwerken te maken. Mens zijn is nerd zijn. Blijf Maken. (Of wordt, bijvoorbeeld, cultuurhistoricus)

Op 23 augustus 2021 16:46:07 schreef Arco:
Optocouplers gaan heel zelden tot nooit kapot in een SMPS. (ik heb het nog nooit meegemaakt)
Met meten primair moet je wel uitkijken: één verkeerde beweging en het kan je laatste meting geweest zijn...

Het is moeilijk om een 'reparatie-stappenplan' voor een SMPS te geven omdat er nogal wat verschillende topologieen bestaan.
Eigenlijk heb je voor lastige storingen (niets te zien of te meten wat kapot is) heb je eigenlijk een scoop met differentiaalprobe nodig.

En als je veel primair meet, is een scheidingstransformator ook geen overbodige luze...

Je goed verdiepen in de werking van de SMPS ic's door middel van de datasheets, is ook belangrijk. Ik ga altijd van het standpunt uit, als je niet weet hoe het werkt, kun je het ook niet repareren. Lukraak uitwisselen van onderdelen pakt in een SMPS bijna altijd verkeerd uit. Een componentje fout en bij de eerstvolgende doorgang is het al weer over.
Het is ook het terrein, waarbij een scoop etc onontbeerlijk is.Vaak gebruik ik dan ook nog een lab voedinkje, om de werking van het SMPS ic de testen met de DC spanning , die meestal ook weer uit de schakeling komt. Een vast recept kun je bijna niet geven.

Op 23 augustus 2021 16:46:07 schreef Arco:
Optocouplers gaan heel zelden tot nooit kapot in een SMPS. (ik heb het nog nooit meegemaakt)

zeg nooit nooit. vroeger kwam dit héél veel voor (ik heb kilo's ON3105 en CNXxx vervangen), maar idd niet meer bij de huidige generaties.

fred101

Golden Member

Op 23 augustus 2021 16:24:11 schreef brains:
Optocouplers bv, gaan die uberhaupt vaak stuk? Kan ik die onboard meten? Ik weet ondertussen hoe je ze kunt meten maar mag dat ook onboard?

Komt heel weinig voor. En dan zijn ze meestal niet echt kapot maar de verhouding tussen de stroom door de led en de stroom door de transistor is te veel verlopen. Dat kun je uitgesoldeerd wel na meten. Er zijn veel verschillende soorten optos. (voor triacs, analoog, digitaal, ik zag er laatst een met een enable ingang)
In situ kun je kijken of de diode heel is (meestal een Vf van 1 tot 1,2V) en of de transistor short is. Omdat ze zo weinig stuk gaan is dat als eerste test prima.

Idem voor een transistor of mosfet, Mag dat op print of moet ik hem altijd eruit solderen? Ik bedoel als eerste indicatie om te meten.
Ik heb zo'n universeel componenten testertje uit china dus zou met uit solderen ze prima kunnen testen. Maar is natuurlijker gemakkelijker op de print ;) (ook hier heb ik al diverse filmpjes gezien hoe kan meten of mosfet slecht is met dmm)

Ik meet ze eerst in situ en dan eerst de BE en BC overgang en dan of de CE overgang short is. Bij mosfets of de body diode nog heel is en of er een short naar de gate is. Beide componenten kunnen niet 100% zeker in situ worden getest omdat er problemen kunnen zijn die je zo niet vindt maar die zijn zeldzaam. Als eerste test meet ik ze in situ maar als er een verdacht is gaat hij er uit en test ik hem met een halfgeleider tester (Tek 576 curvetracer, Metrix tortester, Peak Atlas DCA pro)

Ander vraag. Als een diode niet goed meet moet ik eigenlijk een pootje los solderen om zeker te zijn. Maar geldt dat ook als hij wel goed meet? En als ik met pootje los wel in orde meet wat zegt dat dan over een mogelijke oorzaak als ik op de print meet en dan een defect meet. Ergens sluitng bv?

Ik meet ze eerst in situ met de diode test stand van een DMM, als ik een short meet gaat er minimaal 1 pootje los. Meet je een goede Vf dan is er een ultra mega klein kansje dat hij open is en er ergens een diode aan parallel staat. Ik heb dat 1x gezien. 99% van de kapotte diodes zijn short maar ik heb er 2 of 3 gezien die open waren.

Als in situ bovenstaande onderdelen goed zijn dan gaat hij onder spanning (als mogelijk) en ga ik met een scoop aan de gang. Meestal meet ik eerst of het IC wat doet, of het spanning krijgt, of eventuele controle pinnen worden aangestuurd. Dan of er secundair wat gebeurd.
Als er dan aanleiding is, of als de boel niet aan kan, dan test ik de trafo. Lijkt heel moeilijk maar stelt eigenlijk niks voor. (Je hebt een echte LCR meter nodig (een die L en Q geeft) en een krokodil snoertje om steeds een wikkeling kort te sluiten. Bij twijfel gebruik ik heel soms nog een functie generator en een scoop.

En dan vergeet ik het belangrijkste, iets wat ik nagenoeg nooit in situ doe, en meestal mee begin, de elcos meten. Maar dat komt omdat ik maar een paar seconde nodig heb om ze te desolderen. Ik meet C en D en in sommige gevallen ook de lekstroom. Als de voeding wel start en alle uitgang spanningen aanwezig zijn dan meet ik eerst met een scoop de rimpel spanning. Is die goed dan zit de fout niet in de voeding. Is die te hoog of het signaal vreselijk vuil dan zijn de elcos niet zo vers meer.

Meten in een smps kan lastig zijn. Niet alleen vanwege het gevaar maar ook omdat een (consumenten kwaliteit) zo'n ding aardig wat EMI kan creëren. Goedkope DMMs kunnen daar gevoelig voor zijn en dan compleet foute spanningen geven. (ik heb ooit een bouwmarkt meter 35V zien aangeven terwijl er 13,8V stond) Qua scoop gebruik ik diff-probes op mijn gewone scoop of een scopemeter. Daarnaast sluit ik de patient aan via een scheidingstrafo. Soms gebruik ik een labvoeding.

Er zit meestal primair een dikke 400V elco. Bij consumenten prut zit er niet altijd een ontlaad weerstand overheen. (maar ik heb beperkte ervaring daarmee) Ik heb een dikke weerstand liggen (10 ohm en grofweg 10 of 20W denk ik) met twee krokodil snoertjes eraan die ik gebruik om ze snel te ontladen. Bij hele dikke elcos (bv 1000uF/400V) die uitgesoldeerd nog een tijdje moeten blijven liggen, sluit ik met een stukje draad de pinnen kort. En leer je zelf aan om elke keer als je capaciteit moet meten, de elco kort te sluiten. Leg bv een metalen plaatje naast je LCR meter. Op mijn tafel heb ik een metalen L profiel geschroefd om te voorkomen dat onderdelen er af rollen. Daarop sluit ik elke elco kort voordat ik hem meet.

Verder is het belangrijk om netjes te werken, als ik externe aansluitingen nodig heb, bv naar een voeding of via draadjes naar 230V omdat er geen net entree is (bij uitgebouwde pcbs) dan soldeer ik draden ipv krokodil snoertjes en ik heb ondertussen een heel assortiment verloopjes naar AMP schuif connectortjes (van die dingen die je in autos gebruikt) Ik heb een aantal banaan naar AMP als basis en een heel assortiment AMP naar allerlei connectors, headers of gestript wat ik soldeer aan de voeding. Ook heb ik overal nog extra krimpkous die ik als een soort sok als extra isolatie om de connectors schuif. Even wat meer werk maar veel veiliger voor jezelf en de patient.

Als mogelijk als je ergens slecht bij kunt, gebruik grabbers aan je meetsnoeren of soldeer een draad op het te meten punt ipv je probe er tussen te wurmen en shorts te veroorzaken. Dan voeding uit, verbinding maken, voeding aan en meter aflezen.

Check alles dubbel. Staat hij echt uit !! Ik gebruik een tussenkast met lampje en noodpaddestoel en 10A automatische zekering. Verder kan ik er een gloeilamp tussen schakelen en zit er een powermeter tussen. Stroom is een heel belangrijke indicator. Ik gebruik bijna altijd een stroom meter die de ingang stroom in de gaten houdt (scoop-stroomprobe, powermeter of analoge strommeter)

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs
HVinduction

Honourable Member

Bijna alle voedingen die je tegen komt in huishoudelijke apparaten (<150W) maken gebruik van de flyback-topologie. Bij een flyback wordt de spanning niet rechtstreeks overgedragen van de primaire naar de secundaire kant, maar wordt de ferrietkern als buffer gebruikt, dit is te herkennen aan een luchtspleet tussen de trafo en een secundaire wikkeling die niet dezelfde kant op gewikkeld is. Vaak is er aan de primaire zijde ook een hulpwikkeling aanwezig die zorgt voor de voeding van de chip en in oudere voedingen met 1 of 2 transistors (zoals in ATX voedingen) wordt deze wikkeling gebruikt om de transistor aan te sturen zodat die gaat oscilleren. Tegenwoordig worden er bij goede voedingen chips gebruikt en eventueel een losse NPN-transistor of N-channel MOSFET als schakelaar. Bij deze voedingen zul je ook bijna altijd een shuntweerstand vinden tusssen de massa en de emitter of source van de transistor. Ook heeft deze topologie een grote marge van de ingangsspanning doordat de energie wordt gebufferd.

Verder bestaan er ook schakelende voedingen die wel één transistor hebben, maar geen luchtspleet hebben. Hierbij wordt de energie wel direct overgedragen. Deze komen niet vaak voor vanwege de zeer hoge spanningspieken (=dure transistors!) en zijn vaak te vinden in kleine voedingen tot ongeveer 200W. Deze hebben altijd een spoel nodig op de uitgang om de energie te bufferen.

Daarnaast bestaan er ook zeer veel schakelende voedingen met 2 transistors aan de primaire zijde, dit wordt ook wel een halfbrug genoemd, aangezien deze in serie staan. De andere kant van de primaire zijde staat gewoonlijk in verbinding met een spanningsdeler en eventueel een condensator in serie. Deze topologie kom je vooral tegen bij ATX-voedingen, zware versterkers en bij lasinverters. Ook deze hebben altijd een spoel op de uitgang en hebben op de secundaire wikkeling een center tap wat normaal gesproken de massa is en op de uiteinden een dubbele diode.

Meer handige info:
http://danyk.cz/menice.html
http://danyk.cz/mosfety.html

HVinduction

Honourable Member

En trouwens bij de grotere voedingen die een grote afvlakelco op de primaire zijde hebben, raad ik aan om eerst alles tot aan de elco te checken met een serielamp en daarna deze tussen de elco en de rest van de voeding te zetten, zeker als je daar wilt gaan meten aangezien die grote elco's bij 330V alles uit elkaar laten spatten wat niet goed zit!
Verder natuurlijk altijd controleren of elco's met gevaarlijke spanningen ontladen zijn en zo nodig ontladen met een weerstandje of met de serielamp.

fred101

Golden Member

file:///C:/Users/pa4ti/AppData/Local/Temp/MicrosoftEdgeDownloads/c0f8fdb8-ee14-4d68-a054-0c520aff4ea5/509PET25.pdf

PDF over de begintijd van de smps en over Robert Mammano, een van de pioneers op dit gebied. Tevens schrijver van de het heel goede boek: Fundamentals of powersupply design.

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs

Een dikke merci voor alle tips tot nu toe. Sorry dat ik wat laat reageer. Helaas ben ik de laatste tijd erg moe en dan heb ik niet altijd energie om achter mijn laptop te kruipen om te reageren. ik volg het wel via mijn gsm maar dat typt niet zo lekker voor langere teksten.
Ik snap heel goed dat het moeilijk is om een algemeen stappenplan te geven. Dat bedoelde ik ook niet echt maar wel goede tips, trucs, algemeen vaak voorkomende dingen...
Ik heb het meeste gelezen en ik ga de links nog bekijken. En alles laten "bezinken" zodat alles een plaatsje kan krijgen.
Ik ga op mijn gemak later nog wat uitgebreider reageren. Maar nu helaas ben ik te moe en heb ik last van lichte hoofdpijn.
@fred, er lijkt iets mis gegaan te zijn. je linkt naar een pdf op je harde schijf. Misschien kun je het hier uploaden of mailen naar mij?

fred101

Golden Member

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs

Nogmaals merci voor alle tips tot nu toe.
Nu de uitgebreide reactie van mij.
Ik snap heel goed dat het moeilijk is om een algemeen stappenplan te geven. Dat bedoelde ik ook niet echt maar wel goede tips, trucs, algemeen vaak voorkomende dingen etc. Ik denk dat er genoeg "stappen" die je op de meeste voedingen wel kan uitvoeren. En er zijn er al diverse genoemd in het topic.
Ik ga nu voor mijzelf een lijstje bij houden met dat soort "stappen" en dingen die ik tegen kom maar ook die ik zie, hoor of van jullie krijg. Maar ik denk wel dat er erg algemene dingen zijn die regelmatig voorkomen die ik zeker kan noteren.
Zo maak ik langzamerhand een soort van eigen stappenplan en maak ik de opgedane kennis eigen.
Vb dat hier al genoemd is voeding van het sturings ic in orde. Als die niet werkt dan start de hele voeding niet op.
Hij kan dan volgens mij ook gaan staan "hikken" Soms zichtbaar bv doordat er een indicatorled in de voeding zit. Of bij ledlampen met ingebouwde voeding. Ik heb daar al regelmatig problemen in gezien in filmpjes van bv bigclive of andere die ik volg.
Een datasheet van de betreffende ic maakt je natuurlijk ook veel wijzer mocht je die vinden want dat is niet altijd vanzelfsprekend met de vele chinese "meuk" en kloons. Maar ik heb geen idee wat voor soorten stuurings ic er op de markt zijn. Als jullie een aantal vaak voorkomende kunnen opnoemen graag dan kan ik eens in de datasheet kijken.
Maar ik vind het wel een erg goede tip van weardguy om een radio te gebruiken op middengolfradio voor gevallen dat je niets zit.
Ik heb denk ik nog wel een kleine wereldontvanger liggen die ik gevonden heb die daar prima voor gebruikt kan worden ;)
En dankjewel Lucky Luke voor tips en de links.

over veiligheid.
Ik heb ook schrik om zomaar primair te meten en rond te prikken. Draadjes solderen of van die haakjes gebruiken om te meten is een goed idee. Je kunt die zonder spanning monteren en op veilige afstand de voeding weer aanzetten.
Een scheidingstrafo heb ik een tijdje terug gelukkig voor weinig kunnen kopen. Toevallig een "oldskool" reparatiewerkplaats van o.a. tv's die ging stoppen. De zoon, hele vriendelijke man, ging niet alles zelf meer gebruiken. Stapte zelf over op microcontrollers e.d. Die vond het ook tof dat een jonge gast de trafo's goed kon gebruiken. Ik zit nog met wat vragen erover maar maak ik nog een eigen topic over. En lees eerst diverse topics hierover na op het forum. Dus dat gaat wel goed komen, kwestie van tijd en energie. Ik wil een mooie behuizing maken met daarin ook een serielamp, zekering om aparaten te gaan testen.

Misschien handig om te zeggen wat ik aan meetapparatuur heb wat in dit geval nuttig kan zijn. Diverse dmm, evb esr meter, universele china componententester en een oude, eenvoudige scoop. Maar met een scoop moet ik nog leren werken. Natuurlijk heb ik ook een labvoeding en ander gereedschap.
Een lcr meter heb ik niet. Niet als in 1 apparaat die het kan want ik kan wel condensators en weerstanden meten met mijn dmm en inductie met de universele china tester. En ik geloof dat ik een c meter heb van electuur (toen ze nog electuur heette) ooit gevonden in Rosmalen maar moet dat nog opzoeken. Zou dat voldoende zijn voor mij of is het handig om eenvoudig eentje te kopen? Bv https://www.eleshop.nl/uni-t-ut603-lcr-meter.html
Met de "lastige" gevallen waar niets te zien of te meten wat kapot is zal ik op dit moment me niet bezig gaan houden, te weinig kennis en te frustrerend denk ik. Maar dat is dan voor ooit later als meer kennis heb opgedaan.

Printbreuken en slechte solderingen is ook een goede voorop de lijst. Dat is er eentje die ik ook vaak over het hoofd zie. Ik ben nog wel op zoek naar een eenvoudige loep voor zoiets. Ook handig voor typenummers te lezen en slechte solderingen op te sporen. Ik had een klein, handig loepje maar kan hem niet vinden. Maar ik geloof dat hier ook diverse goede topics over zijn hier.

Zo ie zo ga ik niet zomer lukraak onderdelen vervangen, dat is meestal achteruit repareren, dat weet ik gelukkig wel ;)
Voor sommige condensators durf ik wel een uitzondering maken als ik ze vindt in secundair en meet dat ze twijfelachtig zijn. Zeker als de uitgangspanning niet goed is.

Defecte opto's komen dus nu niet zo vaak meer voor en kan ze dus onboard testen als goede indicatie
Andere onderdelen kan ik dus voor als eerste indicatie in situ meten. Afhankelijk van het resultaat moet ik ze dan uit solderen of een pootje los solderen.
Ik verwacht ook zeker niet dat ik alles met mijn kennis en meten kan repareren. Maar als ik al meer kan repareren dan nu (dan is vrij weinig) dan ben ik al erg content :)
Nu is het meestal zo dat het mij niet lukt een eenvoudige voeding te maken. Tenzij bekende fouten als slechte elcos of defecte diode of als er online al genoeg informatie over te vinden is zoals een topic hier over het probleem.

Dankjewel Fred voor je uitgebreide uitleg en je link. Veel informatie maar helder genoeg voor mij uitgelegd dat ik het ook snap ;) Nu nog leren in de praktijk te brengen. Maar ik denk dat ook kwestie is van gewoon proberen om te leren. Ik heb nu voldoende defecte voedingen liggen om te "oefenen"
En HVinduction natuurlijk ook bedankt. Ik zal de websites wel door vertaalmachine gooien want mijn kennis van de tsjechische taal is nul :P

Arco

Special Member

Een LCR meter is niet echt een handig apparaat voor een SMPS.
Spoelen verlopen niet, en onderbreking kun je simpel meten. Weerstand kan met een universeelmeter.
Elco's zijn meestal overduidelijk zichtbaar kapot, daar heb je ook geen meter voor nodig.

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Fred heeft het in zijn uitleg over om trafo's te kunnen meten. En dat lijkt me in sommige situaties wel handig. Ik heb 3 gelijke ledrivers waar bv een vermoede heb van dat trafo defect kan zijn. Ik weet wel dat trafo defect volgens mij niet zo heel vaak voorkomt.
Vandaar de vraag ivm lcr meter.
Elco's kunnen ook prima niet zichtbaar kapot zijn is mijn ervaring. kapot als in te lage waarde, te hoge esr waarde of beide. Dat kan ik prima meten. Kan zelfs verifieren met 2de meter.
update, ik was begonnen met een filmpje aan het kijken van teardown
https://www.youtube.com/watch?v=0eMfYEvYLuA&t
Compleet niet wat ik verwachtte van ikea om zo'n complexe lader te maken voor aa en aaa batterijen. Ik dacht, zal wel simpel ladertje zijn gezien de prijs van 5,99 8)7 Ikea bespaart logischerwijs waar mogelijk.
Enfin, vroeg me af, hoe kan ik die hv ontstoringscondensators testen? Gewoon met condensatorstand dmm?

[Bericht gewijzigd door brains op zondag 29 augustus 2021 16:07:31 (19%)

Arco

Special Member

Van een SMPS heb je bijna nooit een schema, dus spoelen meten is dan weinig zinvol (je hebt geen specificaties van de transformator)
Of er onderbreking in zit kun je met je multimeter wel meten.

Elco's kun je vaak ook herhennen aan een hikkende voeding of lage uitgangsspanning.
Bij een wat oudere voeding vervang je de secundaire elco's liefst sowieso preventief. Voor een paar kwartjes ben je meestal klaar)

Trafo's gaan inderdaad ook zelden stuk.

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Ik ga nu voor mijzelf een lijstje bij houden met dat soort "stappen" en dingen die ik tegen kom maar ook die ik zie, hoor of van jullie krijg.

Het zal blijken dat een stappenplan erg lastig is. Ik kan zelf niet werken met een stappenplan. Ik heb managers gehad die dat ook per see wilden. Aan de hand van dergelijke stappen plannen wilden ze dan een kostenplaatje berekenen. Gebruik je een scoop hup tientje erbij. Voor de afschrijving van de scoop. Enz.
Of het apparaat uberhaupt wel ging werken en een tevreden klant was helemaal niet belangrijk meer. Bedrijfstechnisch een erg leuke theorie. Maar fatsoenlijk werk afleveren werd echt een probleem.

Vb dat hier al genoemd is voeding van het sturings ic in orde. Als die niet werkt dan start de hele voeding niet op.
Hij kan dan volgens mij ook gaan staan "hikken" Soms zichtbaar bv doordat er een indicatorled in de voeding zit.

Dit is een leuk voorbeeld. Als je sturings ic defect is gaat een voeding juist niet staan hikken. Hij doet eerder helemaal niets meer of geeft rook. Hikken kan eerder gebeuren doordat de voedingsspanning van het ic niet in orde is of, en dat is waarschijnlijker, dat de uitgangscapaciteiten niet in orde zijn.

Als ik zoiets ga repareren kijk ik eerst of er geen op het oog fysieke beschadigingen zijn. Bomkraters in IC's, weggefikte weerstanden of opgeblazen elco's enzo. Als er niets te zien is ga ik gewoon kijken wat de voeding wel en niet doet en afhankelijk van wat ik zie onderneem ik een actie. Ik ga iets meten, hetzij met mijn oren (of een middengolf radio) of een voltmeter of scoop. Om te besluiten wat ik ga doen denk ik na over de werking van het apparaat en wat die werking kan verstoren.

Ik denk dat het handigste is om gewoon exact te leren hoe zo'n soort van voeding nu eigenlijk werkt. Dus wat doet bijvoorbeeld een willekeurige diode in die schakeling. Waarom zit die er in en wat doet hij daar. Of waarom hebben ze juist op die plek in de schakeling een keramisch condensatortje van 100nF geplaatst. En waarom niet een van 10pF?

Ik heb wel eens schakelingen gehad waarbij dit soort van C's nul ohm werden. Daardoor donderde de voedingspanning omlaag van het stuur ic dat dus niets meer deed. Nieuwe C er in, en werken. Deze voeding was dus bijna a 40 jaar oud en er was niets aan te zien. Hij hikte dus ook niet. (Gemeten met een scoop met geïsoleerde ingangen). Vervolgens met een fluke de voedingsspanning van het stuur ic gemeten en die was dus nul volt. Dan ga je je afvragen hoe dat kan. Er was natuurlijk geen schema van, alleen een datasheet van het uc regel ic. Met het volgen en meten van de printsporen enzo kom je dan uiteindelijk bij dat kleine c'tje uit.

Hierboven heb je dus een stappenplan dat alleen werkt bij deze voeding met exact deze storing. En dit was toch een paar uur werk. Of te wel voor dit werk kun je ook wel 10 nieuwe voedingen kopen. Als het een gewoon voedinkje was geweest tenminste. In dit geval was het een voeding van een apparaat dat niet meer te koop is maar wel gebruikt wordt. Ook geeft die voeding nogal wat bijondere spanningen af.

Het repareren van schakelende voedingen, zeker de consumentenrommel is in het geheel niet lonend meer. Hoogstens leuk als tijdverdrijf ofzo.

Oepsie, met bewerken van mijn antwoord kwam er nieuwe reacties 8)7
Arco, de enige reden waarom ik transformator zou willen meten is om defect uit te sluiten. Je hebt helemaal gelijk dat kans op om vervangende trafo te vinden (zeer) klein is, zeker in mijn geval van consumenten spul.
Ex-fietser
"stappenplan" moet je niet heel letterlijk nemen, vandaar tussen aanhalingstekens. Ik bedoel meer bepaalde stappen die ik kan nemen. Dat hoeft ook zeker niet altijd in dezelfde volgorde te zijn. Ik zie het meer als leidraad, houvast omdat mijn kennis nog beperkt is.
Een stap kan in mijn ogen ook zijn, hey ik meet x defect, misschien handig om meteen naar y en z ook te kijken want dat is iets wat vaker voorkomt of relatie heeft met elkaar.
En helemaal gelijk, managers moeten daar absoluut niet aan beginnen want die hebben er geen kaas van gegeten, van de praktijk. Die zitten heel vaak maar ergens wat onzin te bedenken met cijfertjes e.d. |:(
Maar een van de eerste stappen bij mij is natuurlijk altijd visuele controle. En ruiken ook niet te vergeten. Ontplofte electronica heeft een specifieke geur.
Maar dat gaat niet altijd als een voeding is die dicht gelijmd is. Dan test ik hem meestal eerst door te meten of er spanning uitkomt.
Dus exact een stappenplan volgen doe ik zeker niet, is ook afhankelijk van de situatie.
Nu is bij deze stap visueel ook luisteren via een radio ook bij gekomen, tip die ik nog niet kende.
Juist dat jullie aangeven, he ik pak het zo aan of iemand anders, ik doe het juist zo is voor mij nuttige informatie. daar leer ik dus van.
Ik verwacht absoluut niet dat er vaste stappenplannen zijn voor zo iets. Ik ben geen manager :+
Ik heb ervaren dat leren voor mij persoonlijk vaak het beste werkt als ik combinatie doe van praktijk zoals nu, ik heb een doosje met defecte voedingen en ga eens proberen om ze te repareren en of oorzaak vast te stellen. En ook theorie opzoek zoals een schema van het sturings ic, filmpjes in bredere zin kijken over het onderwerp. ik vind bv filmpjes met teardowns en uitleg voor mij ook heel leerzaam. En dingen lezen, topics volgen etc, etc
Zo leer ik persoonlijk vaak ook waarom een bepaald onderdeel daar juist zit, soms ook hoe het zit met juist welke waarde.
Persoonlijk vind ik het ook handig om soms eerst diverse dingen te meten zonder spanning en daarna pas onder spanning. En dit draagt in mijn geval ook bij kennis opdoen.
Praktijkvoorbeelden als reparatieverslagen zoals jij eentje gaf zijn ook heel leerzaam.

ivm sturings ic en hikken. Ik had het over een defect in de spanningsvoorziening van de sturings ic bv brakke elco. Dat kan voor het hikken zorgen. Natuurlijk als het ic zelf kapot is dan gaat de voeding niet aan. Maar als bij meten van uitgang van sturings ic geen spanning meet hoeft natuurlijk nog niet de ic zelf altijd kapot te zijn, het kan dus ook prima de voeding van de ic zijn. En een fout daarin schijnt toch regelmatig voor te komen.

Ik repareer absoluut niet met de bedoeling daar geld aan te verdienen. Je hebt helemaal gelijk dat het meestal economisch niet meer loont. Helaas want we creëren juist hierdoor een enorme e-waste berg met zijn alle en het heeft gigantische inpakt op het milieu.
Het is voor mij een hobby, doe het voor mijn plezier en elk beetje e-waste wat ik heb kunnen voorkomen is iets, ook al is het maar een klein de druppel. Met beperkt budget zoals ik is het vaak wel de moeite om bepaalde dingen te repareren. Het grootste gedeelte van mijn elektronica is allemaal weggegooide dingen. Oftewel werkend weg gegooid of hersteld door mij. Een veel had ik zelf nooit kunnen kopen maar door reparatie heb ik het wel.
En het geeft me ook nog voldoening als het lukt.
Af en toe repareer ik iets voor mijn beste vrienden. En diverse dingen die ik te veel heb schenk ik weer weg aan mensen die kunnen gebruiken en zelf ook niet veel hebben.

Arco

Special Member

Arco, de enige reden waarom ik transformator zou willen meten is om defect uit te sluiten.

Je kunt wel de zelfinductie meten, maar als je niet weet wat die hoort te zijn schiet je er niets mee op...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Ha, weer wat geleerd ;)
Dus meten of er onderbrekingen zien is dan de enige optie. Zo nee, kan hij nog steeds mogelijk defect zijn.
Maar misschien zijn er soms gevallen waarbij ik de datasheet wel kan vinden. Dan moet ik dus meten of de zelfinductie overeenkomt met de datasheet?
Soms bij bv een "bekend apparaat" met een service manual heb je kans dat je over de trafo ook meer informatie kan vinden.
Of als je meerdere dezelfde trafo's vind in bv oude backlight circuit van een tv. dan kun je ze allemaal uitmeten en vergelijken lijkt me.

Arco

Special Member

Ik heb in een commercieel SMPS schema nog nooit transformatorgegevens gezien, normaal staat er hooguit een bestelnummer voor een nieuwe bij...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com