peroxide en zoutzuur

Op 6 september 2021 17:55:07 schreef hennep:
Ik heb jarenlang 30% waterstofperoxide in een kunststoffles op zolder bewaard en dat werkte ook na 20 jaar nog prima.

Het uiteenvallen van waterstofperoxide wordt gecatalyseerd door.... water!

Meer water -> gaat sneller. Daarom is 3% minder lang houdbaar dan 30%.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Klopt maar heel beperkt, dat dat daardoor degenereert en is zeker geen katalysator. Stof is gewoon instabiel en stof enz. is een veel belangrijkere oorzaak. En bewaren bij ca 5 gr C, in het "groentevak" geeft het een heel lange levensduur. Mijn 30 % is al 3 j oud en nog steeds ok. En staat niet eens in de koelkast, wel bij ca 15-20 gr C.

Gaf een verkeerde link, in mijn vorige bericht, is nu gecorrigeerd en nogmaals.

etsen-met-ijzerchloride - Polymetaalhttps://www.polymetaal.nl › zuren-&-etsmiddelen › etse...
Deze etstechniek is ontwikkeld door Friedhard Kiekeben (destijds verbonden aan de grafische werkplaats van Edinburgh Schotland). Edinburgh Ets -

[Bericht gewijzigd door Kaspervlz op dinsdag 7 september 2021 16:57:39 (33%)

LiA (Leven is Avontuur)

Dit zijn trouwens een paar van die smd 1206 printjes waarmee het begon, voor de aardigheid. Vergroot en op de foto ziet het er niet uit, maar met het blote oog is het (mij) goed genoeg.

't Is mei sizzen net te dwaen..!
Anoniem

Op 7 september 2021 15:07:31 schreef Kaspervlz:
Ja zal het weer eens noemen en miss. is er dan ook iemand die het eens probeert én dan mij zegt of ie ook, net als ik, een tevreden etsmiddel gevonden heeft. Ok, dat IJzerchloride kan vlekken geven, maar is verder vrij onschuldig.

Voor jezelf, ja. Het is dermate milieubelastend dat men het uit de detailhandel getrokken heeft.Men wil vermijden dat hobbyisten en sommige kleine bedrijfjes printen maken en het resterende afval ongemerkt door de riool spoelen. Overigens de oranjebruine vlekken die het maakt op marmer, gereedschap en kleding zijn vaak niet meer te verwijderen.

Maak een IJzer(III)Chloride (redelijk) verzadigde oplossing als basis en doe er een forse schep (eetlepel/liter)Citroenzuur in. Dan hoef je niet te verwarmen of lucht door te blazen of extra Zoutzuur toe te voegen, of speciale houders te kopen. Blijft, mits normaal bewaard, zeker een jaar goed. Geen neerslag enz. en werkt vrij snel en is niet agressief tegen viltstift sporen van Edding enz.
Na te lezen op internet onder "Edinburghetsch". Snel en efficiënt.

Maar goed als jullie je liever bezig willen houden met HCl en peroxide en vaak niet echt laten blijken er verstand van te hebben, ok, jullie zaak. Veel plezier met dat gemene Chloorgas en de rest.

daar heb je grotendeels gelijk in

O/ ja, vond er nog eentje die zelfs beweerde dat je neerslagen krijgt van Koperchlorideopl. op je print enz en het dus moest bewegen,zal maar geen naam noemen. Totale onzin,

Weer wat geleerd, hoe je iemand voor idioot kunt slijten zonder naam te noemen.

HCl/peroxide etst vrijwel recht naar beneden en via schudden gaat het meer zijwaarts etsen en dat wil je helemaal niet. Kan door de gasontwikkeling zelfs de aangebrachte beschermlagen los maken, als de verhouding verkeerd is en door bewegen/schudden.

Niemand spreekt van echte neerslag, of schudden. Het gaat erom dat bij stilstaande vloeistof het koperchloride wel opgelost is, geen residue, maar zich niet goed mengt met de hele vloeistof.
Dat heb je zelfs als je voorzichtig heet water in koud water schenkt. Je krijgt 2 gescheiden lagen die zich slechts zeer langzaam vermengen.
De koperchlorideoplossing heeft de grootste concentratie daar waar ze gevormd wordt en belemmert/vertraagt het etsproces.
Ik denk dat de meesten die ooit printen volgens de ijzerchloride methode gemaakt hebben ervaren hebben dat het doorblazen van luchtbellen of het voorzichtig bewegen een duidelijk positieve invloed heeft.Natuurlijk moet je niet als een gek gaan schudden. Een werkplaats is geen cocktailbar ;-)

r

Met HCl/peroxide kun je met gemak een 1-2 mm diepe etsing maken. Vaak genoeg gebruikt om naamplaatjes te maken van Rood Koper of Messing enz. Dus de dikte v/d Koperlaag op de print, doet er niet zo toe, lost echt wel op ermee. Wel of het peroxide nog werkzaam is, wat je ook gewoon even kan testen. En hier wel terecht is afgevraagd. Een (plastik) fles met peroxide moet ook een ventiel hebben, ivm drukopbouw. Nou ja genoeg voor nu. Hoor het wel.

Met die laatste zin ben ik het volmondig eens. Een overdruk ventiel is belangrijk bij hogere concentraties. Wat meteen ook betekent dat ik het bij het rechte end heb dat geconcentreerd 30% H2O2 onstabiel is en makkelijk ontleedt en niet ongevaarlijk is, ook al doordat de fles kan stukspringen.

PS Netjes afvoeren van het afval hoort er ook bij.

En dààr wringt het schoentje. Behalve voor de nieuwe klimaatgod, verbiedt men ook stilaan alle niet-huishoudelijke chemicalien voor privégebruik uit schrik dat ze voor explosieven of drugs zullen gebruikt worden.

"Misschien nog 1 tip, al zul je dat zelf ook wel al weten, Het gevormde koperchloride blijft door het zwaardere gewicht op het resterende koperoppervlak liggen en vertraagt de verdere omzetting.
Het is dus belangrijk dat de vloeistof in het etsbakje beweegt."

Tja, is een quote, met meerdere onjuiste zaken, de oplossing krijg meer dan genoeg beweging door de gasbellen.
Denk dat verder commentaar niet nodig is. Wie dit schreef zoek je maar zelf op, staat op (1).

Maar lees mijn link eens, wie weet kom je (GD) dan tot andere inzichten. Meerdere firma's gebruiken het en voor de rest is IJzerchloride gewoon te koop en zeker niet verboden. Behalve soms nare vlekken, maar zorgvuldig werken doe je zelf. Hoewel je met oa Ammonia dat zelfs wat kan beperken.
Maar ok ik woon niet in een huis met Marmer.

En met gewone Soda kun je het uitgewerkte etsmiddeel bewerken tot een vast poeder, dat je gewoon kunt inleveren bij een afvalpunt. Heeft niets te maken met drugs enz, maar gewoon netjes omgaan met dat spul.

LiA (Leven is Avontuur)

Het lijkt mij het proberen waard om eens te gaan etsen met salpeterzuur.
En wel omdat ik dan geen waterstof peroxide hoef te gebruiken en ook geen zoutzuur hoef te mengen tot de gewenste oplossing.
Experimenteren tot de juiste verhouding hoeft dan niet meer en dat zie ik als een groot voordeel.
Wanneer de oplossing met salpeterzuur te sterk is, kan ik het wel mengen met water.

Telefunken Sender Systeme Berlin
bprosman

Golden Member

De tijd dat dit topic nu duurt had je ze al bijna vanuit China in de brievenbus :+

De jongere generatie loopt veel te vaak zijn PIC achterna.

Groot nadeel MV zijn dan weer die dampjes met Salpeterzuur en een
simpel mondkapje zal je daar niet helpen en waar gaan die dampjes heen? Lekker het milieu in? Ik denk een niet goed doordacht idee dus.

Ach ja bestellen in CN, Bprosman. Maar wil niet 3-4 weken of meer wachten op een print. Ben geen firma en bestel er dus geen tig of meer. Maak er 1 of 2 en dat is met CN, LASTG. Bovendien, idee is nu en ook nu wil ik die print hebben.

LiA (Leven is Avontuur)

Met salpeterzuur werk je het beste in de kelder. Zodat het niet door je tafel en vloer heen bij de benedenburen drupt.

... en op de vloer leg je een bodempje ammoniak zodat het zuur onmiddellijk geneutraliseerd wordt als je een druppeltje morst. :+

wtt

Golden Member

Ik dacht ooit ergens (hier op CO zelfs) gelezen te hebben dat IJzerIIIchloride 'eeuwig' mee kan gaan omdat het te regenereren zou zijn? Ik weet niet of regenereren (lekker woord trouwens) de juiste benaming is, maar in die beschrijving deed men iets met een zuur. Het bezinksel zou dan een koperverbinding zijn die afgevoerd kon worden, de vloeistof bleef bruikbaar. Zoiets. Weet iemand hier meer van?

eSe

Honourable Member

Ik gebruik al jaren natrium persulfaat (fijnetsmiddel). In een bakje, verwarmen tot 40° en een aquariumpompje om wat luchtbellen/circulatie op te wekken. Werkt perfect, mooie printen, geen geklieder, geen vieze dampen. En het proces blijft zichtbaar (na een tijdje verkleurd het goedje, blauwgroene schijn)

Ik heb lang geleden ook allerlei "goedkope" middeltjes geprobeerd zoals hierboven beschreven. Tot ik het fijnetsmiddel had ontdekt, voor mij niks anders meer. En het is niet echt duur (8.08 euro voor 400gr bij Reichelt). Die andere dingen lijken goedkoop tot je 1 keer een "fatale" fout maakt...

Groetjes,
eSe

CChheecckk yyoouurr dduupplleexx sswwiittcchh..
McAwesome

Golden Member

Op 7 september 2021 20:15:34 schreef Kaspervlz:
En met gewone Soda kun je het uitgewerkte etsmiddeel bewerken tot een vast poeder, dat je gewoon kunt inleveren bij een afvalpunt. Heeft niets te maken met drugs enz, maar gewoon netjes omgaan met dat spul.

De soda (natriumcarbonaat) zorgt ervoor dat het ijzer en koper in de etsoplossing neerslaat als koper- en ijzercarbonaat.
Na het filteren blijft dus vaste stof over, en de kleurloze restvloeistof is gewoon zoutwater wat perfect in de afvoer mag.

En wat salpeterzuur betreft, ik raad het af omwille van de dampen en dat spul mag niet meer aan particulieren verkocht worden.
Je kan de uitgewerkte vloeistof ook niet neutraliseren met soda want dan krijg je vast kopercarbonaat en een waterige oplossing van natriumnitraat wat ook niet zo goed is voor het milieu.

Echt extreem gevaarlijk is salpeterzuur niet, het vreet heus niet door alle verdiepingen heen als je eens morst...

Anoniem

Op 7 september 2021 22:57:01 schreef McAwesome:
[...]

Echt extreem gevaarlijk is salpeterzuur niet, het vreet heus niet door alle verdiepingen heen als je eens morst...

Ne, maar dat betekent niet dat je het moet gebruiken als onervarene of op een zolderkamertje zonder beschermingsmiddelen, goede ventilatie en stromend water in de buurt.
Het blijft een gemeen goedje en nitreuze dampen zijn echt giftig.

Kaspervl, zal het wel weer als onzin afdoen, maar ik herinner me dat ik lang geleden eens wat salpeterzuur aan mijn handen had doordat ik een heel klein beetje langs het flesje gemorst had.
Omdat ik een lavabo bij de hand had, spoelde ik seconden later mijn handen grondig af. Het leek nogal mee te vallen. De blootgestelde plaatsen op mn vingers waren wat wit getrokken en geirriteerd en dat was het.
Kort nadien kleurden mijn vingertoppen echter geel. En dat ging er niet meer af.
Ik heb toen geleerd dat dit de xanthoproteinereactie noemt. Het zuur gaat een verbinding aan met het eiwit van je vel en kleurt geelbruin.

Ik heb zo weken rondgelopen , mijn vrienden vroegen of het wc papier van slechte kwaliteit was, en toen begonnen mijn vingers te vervellen. Heel vervelend zo overal losse velletjes aan je vingers.
Om gek te worden. En je kon ze niet aftrekken, want dan scheurden ze in en bloedde het.

Gelukkig was het enkel de opperhuid en is het zonder littekens genezen.

Ik mag er niet aan denken wat er zou gebeurd zijn als ik een spatje gekregen had in mn oog of geen water binnen handbereik had.

Ik moet Kaspervl gelijk geven dat je beter van sterke zuren afblijft.

bprosman

Golden Member

Ach ja bestellen in CN, Bprosman. Maar wil niet 3-4 weken of meer wachten op een print.

Dit statement qua levertijden is eigenlijk net zo achterhaald als de besproken etsmethode. Zondag besteld, Vrijdag rond het avondeten in huis.

De jongere generatie loopt veel te vaak zijn PIC achterna.

Op 7 september 2021 20:15:34 schreef Kaspervlz:
...En met gewone Soda kun je het uitgewerkte etsmiddeel bewerken tot een vast poeder, dat je gewoon kunt inleveren bij een afvalpunt. Heeft niets te maken met drugs enz, maar gewoon netjes omgaan met dat spul.

Kaspervlz, je lijkt nogal geïrriteerd door de chemie info die zo langs komt (en die volgens jou niet klopt). Is het niet een idee om eens een artikel over de chemie rond het etsen te bundelen? Er komen immers best wel wat interessante weetjes voorbij. Artikel zoals die er al is over etsen:
https://www.circuitsonline.net/artikelen/view/14

Verder, suggestie van eSe vindt ik ook wel wijs. Dat spul bestaat ook al vrij lang en voorkomt geknoei met gevaarlijke stoffen. Groot voordeel vind ik de transparantie.

[Bericht gewijzigd door flipflop op woensdag 8 september 2021 09:49:12 (12%)

"We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them" - Albert Einstein

Zal echt niet alles onzin noemen, maar verbaas me steeds weer dat mensen die zich met elektronica bezig houden en dus vaak zelf printjes maken, zo nonchalant omgaan met best wel gevaarlijke chemicaliën en dat zonder al te veel kennis. Handschoenen, bijv die disposable Vinyl (PVC) dingen gebruiken? Kosten bijna niets en zijn heel aardig bestand tegen geconcentreerde sterke zuren ed. Latex is gelukkig bijna verdwenen, oa ivm allergie.
En een Polycarbonaat gelaatsscherm of minstens een bril, zou ook wel aan te bevelen zijn. Een oude Katoenen blouse (of labjas) ook.
Chloor- en NOx gassen gaan naar de grond toe, dus moet je daar afzuigen en niet alleen iets bij het plafond, want dat zal weinig helpen. En uitkijken met kinderen en huisdieren.

Wat GD vertelde over zijn ervaringen met Salpeterzuur, kan ik alleen maar onderschrijven.

Dat beweerd wordt dat de stoffen, die hier genoemd zijn, niet te koop zijn, klopt niet. Ik kan gewoon als particulier dat alles vrij kopen en het wordt zelfs, tot mijn verbazing, gewoon in een Kartonnen doos, onbeveiligd!, verstuurd via PostNl enz. en dat met schappelijke prijzen ook nog.

Ook aan te raden is om, als je die gevaarlijke stoffen thuis hebt, ze te voorzien van een extra (ruime) plastic behuizing, zoals een accu bak bijv. Soms wordt, na enige tijd, het plastic (niet allen) brokkelig en krijg je lekkage. Dus ook geen zuren en basen enz. bij elkaar zetten. Etiketten ook meteen met plakband beveiligen, anders is de kans groot dat ze straks onleesbaar worden, of er af vallen enz.

O,ja, deze nog. Werken met HCl/peroxide, kun je maar beter niet doen op een RVS aanrecht,tast meteen aan, bij contact. In een plastic afwasbak werken is aan te bevelen.

Doe ermee wat je wilt, zijn gewoon praktijk dingetjes. Zou nog wel meer dingen kunnen noemen, maar ja wil er geen boekwerk over gaan schrijven. En de wet van Murphy is hier zeker van toepassing.

LiA (Leven is Avontuur)

Op 7 september 2021 17:14:51 schreef grotedikken:
Het is dermate milieubelastend dat men het uit de detailhandel getrokken heeft.Men wil vermijden dat hobbyisten en sommige kleine bedrijfjes printen maken en het resterende afval ongemerkt door de riool spoelen.

FeCl3 is niet bijzonder milieubelastend, het wordt zelfs gebruikt om drinkwater te reinigen.

Probleem met hobbyisten en kleine bedrijfjes is dat ze de etsresten met koper door de riool spoelen. En koper is wel erg giftig.

Dat is ook een probleem met de zoutzuur/peroxide etsmethode, alleen de meeste zoutzuur en peroxide in de detailhandel word voor andere doeleinden verkocht. Dat verbieden is net zoiets als benzine verbieden omdat je er molotov cocktails mee kunt maken.

Overigens is FeCl3 nog gewoon te koop. Denk alleen dat het nauwelijks verkoopt omdat steeds meer hobbyisten en kleine producenten hun printen in china bestellen...

wtt

Golden Member

Ik vind de suggestie van @flipflop richting @Kaspervlz wel een goeie. Het is natuurlijk wel 'ff een klus' om een goed artikel in elkaar te knopen, maar mijn dank is bij voorbaat groot! Ik denk dat veel mensen veel baat hebben bij wat extra kennis op dit gebied. Dat blijkt in dit topic eigenlijk al best duidelijk.
Koper met salpeterzuur is bijvoorbeeld een erg slecht idee, toch lees je hier van mensen met plannen in die richting.

En wat is bijvoorbeeld in de praktijk het verschil tussen de borrelnootjes en natriumpersulfaat? Ik bedoel dan niet het milieu, maar het resultaat.

Voordeel van een apart artikel is dat het makkelijk terug te vinden is. Zoeken door de verschillende topics levert vaak toch erg gefragmenteerde info op. (Lees: het is vaak erg lastig om te vinden wat je zoekt)

Edit Ja, hoe zit dat nou eigenlijk met die milieubelasting? Als het om het koper gaat, dan is dat toch het probleem, niet het etsmiddel?
Al kan ik me voorstellen dat het juist om de resulterende koperverbinding gaat. Ik heb daarvoor te weinig kennis van chemie, maar het is wel interessant/handig om te weten.

[Bericht gewijzigd door wtt op woensdag 8 september 2021 10:52:10 (16%)

wtt

Golden Member

.

[Bericht gewijzigd door wtt op woensdag 8 september 2021 10:51:43 (99%)

Op 8 september 2021 10:24:18 schreef Kaspervlz:
...maar verbaas me steeds weer dat mensen die zich met elektronica bezig houden en dus vaak zelf printjes maken, zo nonchalant omgaan met best wel gevaarlijke chemicaliën...

Let op, die paar CO'ers die schreven dat ze met salpeterzuur en zo aan het knoeien zijn, zijn niet representatief voor het gros van de elektronici. Er wordt veel aangeklooid in de wereld, zonder kennis van zaken of voldoende maatregelen, maar het is niet zo dat iedereen dat doet. Dus het lijkt misschien dramatisch, maar ik denk dat het in de praktijk meevalt.

"We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them" - Albert Einstein
McAwesome

Golden Member

Op 8 september 2021 10:24:18 schreef Kaspervlz:
Handschoenen, bijv die disposable Vinyl (PVC) dingen gebruiken? Kosten bijna niets en zijn heel aardig bestand tegen geconcentreerde sterke zuren.

Dat beweerd wordt dat de stoffen, die hier genoemd zijn, niet te koop zijn, klopt niet. Ik kan gewoon als particulier dat alles vrij kopen en het wordt zelfs, tot mijn verbazing, gewoon in een Kartonnen doos, onbeveiligd!, verstuurd via PostNl enz. en dat met schappelijke prijzen ook nog.

Toch maar opletten met geconcentreerd salpeterzuur en nitril handschoenen, zie: https://youtu.be/ftACSEJ6DZA?t=460. Met 53% salpeterzuur zal het wel niet zo'n vaart lopen, maar handschoenen zijn niet altijd alles... Het is best wel interessant om het filmpje in zijn geheel te bekijken als je meer over veiligheid wil weten.

Ik koop regelmatig peroxide aan 35% en zelfs 50% (niet voor etsen of dergelijke). Het is goedkoper dit zelf te verdunnen naar pakweg 5 of 10 % dan de verdunde vorm te kopen waar je eigenlijk voor water betaalt. Ik moet toch wel degelijk mijn ondernemingsnummer opgegeven en aangeven waarvoor het gebruikt gaat worden. Misschien dat er schimmige internetbedrijfjes zijn die wel aan particulieren verkopen, daar heb ik geen idee van.

Welk etsmiddel je ook gebruikt, koper is giftig voor het milieu en je zal toch stappen moeten ondernemen om je verantwoord van je gebruikt etsmiddel te ontdoen. Dat geldt dus evengoed voor fijnetskristal.

Natuurlijk FF, zeg toch ook niet alle mensen. Maar in dit item/discussie staan wel de nodige die mijn waarschuwingsstukje eens goed tot zich mogen nemen.

@wtt, Koper valt onder de zwaar metalen en die zijn dan al verdacht ivm oa giftigheid. Koper en verbindingen daarvan, zoals zouten, hebben oa invloed op aminozuren, peptiden enz. Ze breken die af en verstoren dan bacterievorming ed in oa het riool. Of Cu+ (groenig) daar gevaarlijker is dan Cu2+ (blauw), sorry weet ik niet. Er was er ook een bericht van het RIVM over de overleefbaarheid van Covid-19 op oa rood Koper. Helaas was dat langer dan verwacht, maar effect had het wel.
Iets van dat Koper is nodig voor levensvormen, maar echt maar iets.
Dan heb je nog het zuur. Dus Soda (voorzichtig toevoegen in kleine beetjes), Koperzouten slaan neer, zuur wordt geneutraliseerd. Schenk het af en de vaste stof kun je inleveren of nog bewaren, want is dan niet meer echt gevaarlijk (inhoud vermelden svp, Koper wordt zeldzaam en kan hergebruikt worden) en de vloeistofrest kan redelijk veilig geloosd worden, zonder echte milieu schade.

Daarnaast zijn die dampies van Chloor en NOx, ook super link.

Maar ja dingen te lezen zoals Loog en zuur door elkaar halen, H 2S dat uit Zwavelzuur komt enz enz. Werken in een kelder ipv in de open lucht, of met de juiste afzuiging. Stemt me niet vrolijk. Dus als die mensen mijn stukje eens goed lezen, dan veranderen ze miss. hun werkwijze en daarmee onnodige ongevallen.

Ter info, heb heel vroeger ca 10 j onderricht gegeven aan practica voor oa Chemiestudenten ed en ben daarna ook ca 20j NaSk leraar geweest en nog zo wat. Je wilt niet weten wat ik allemaal daarin heb meegemaakt en de ellende door "we doen het maar even zo". Dat alles ligt al ca 20 j achter me en kennis vervaagd dan wat, helaas.

Een vlek van FeCl3 is vervelend, maar op zich is die stof niet echt gevaarlijk voor de gezondheid, wat anderen ook beweren. En een verbetering v/d etsprocedure daarmee heb ik al gegeven. Goedkoop en voor mij snel genoeg en zonder rafels. Persulfaat gebruik ik niet, heb het wel en is op zich ook ok, bederft ook niet. Er zijn nog wel meer etsmiddelen, maar zijn wat ongebruikelijker en soms nog linker, noem ze dus ook maar niet.

Wel grappig dat de sub goed werkt.

@McAwesome

Dat v/d Nitril handschoenen kende ik nog niet, maar de Vinyl en zeker de Siliconen variant (duurder) kunnen wel een spatje verdragen. Ik heb ook gewerkt met zelfs 60% H2O2. Op het etiket stond nog dat je er zelfs een kogel door kon schieten zonder gevaar. Maar link is het wel. Tja, andere tijden. Echter ook een waarschuwing: Niet in de vrieskast zetten, want kan uitkristalliseren. Dat je het maar weet.

En mijn stofjes bestel ik niet op schimmige Internetbedrijfjes, zijn gewone reguliere. Moest dat even kwijt.

LiA (Leven is Avontuur)
McAwesome

Golden Member

Op 8 september 2021 10:45:39 schreef wtt:
En wat is bijvoorbeeld in de praktijk het verschil tussen de borrelnootjes en natriumpersulfaat? Ik bedoel dan niet het milieu, maar het resultaat.

Edit Ja, hoe zit dat nou eigenlijk met die milieubelasting? Als het om het koper gaat, dan is dat toch het probleem, niet het etsmiddel?
Al kan ik me voorstellen dat het juist om de resulterende koperverbinding gaat. Ik heb daarvoor te weinig kennis van chemie, maar het is wel interessant/handig om te weten.

De "borrelnootjes" zijn ijzer(III)chloride en dit spul is vrij zuur en bijtend in oplossing in water. Het mag in die vorm ook best niet vrijkomen in het milieu. Natriumpersulfaat (en het vroeger gebruikte ammoniumpersulfaat) zijn ook niet onschuldig omdat inademen van fijn poeder hiervan aanleiding tot astma kan geven.

Naar mijn gevoel geeft fijnetskristal de beste resultaten maar de oplossing is redelijk snel uitgewerkt en als je je etsbak langere tijd niet gebruikt kan het gevormde kopersulfaat gaan uitkristalliseren. IJzer(III)chloride geeft vervelende vlekken en tast op termijn je apparatuur aan, zeker als je zoutzuur toevoegt om de oplossing te regenereren.
Als je de nodige stappen zet om je gebruikt etsmiddel verantwoord te neutraliseren is er geen verschil qua milieu-effecten.

Door het toevoegen van natriumcarbonaat (soda) slaat in beide gevallen het koper neer als een blauwgroene neerslag van kopercarbonaat (eigenlijk kopercarbonaat hydroxide, Cu2CO3(OH)2). Door filteren van de oplossing kan je dit afscheiden, laten drogen en afvoeren naar de milieustraat. De resterende heldere vloeistof bevat voornamelijk natriumchloride (zout) of natriumsulfaat en mogelijk een rest van natriumpersulfaat. Deze zijn onschuldig en mogen in de gootsteen.

In het geval van ijzer(III)chloride etsmiddel gaat ook het ijzer neerslaan in de vorm van ijzercarbonaat. IJzer(III)carbonaat is niet stabiel in waterige oplossing en in de praktijk zullen ijzerhydroxiden en ijzer(II) carbonaat onstaan. Deze zijn allen onoplosbaar in water en kan je dus mee uitfilteren met het kopercarbonaat. Bij het drogen kunnen de ijzerverbindingen verder gaan oxideren door contact met zuurstof in de lucht en kan je ook ijzeroxiden (roest) krijgen. IJzerchemie is helaas niet zo eenvoudig in de praktijk...

In de praktijk dus gewoon langzaam en voorzichtig een overmaat soda toevoegen, filteren en de vaste stof laten drogen en naar de milieustraat brengen. Je kan met de vaste stoffen ook nog wel andere dingen doen, maar dat is voer voor scheikundeliefhebbers. Je zou bijvoorbeeld het kopercarbonaat kunnen verhitten waardoor het koperoxide wordt, wat je weer kan reduceren tot metallisch koper met bijvoorbeeld koolstofpoeder.

Persoonlijk zou ik ofwel voor de "borrelnootjes" of fijnetskristal kiezen. De gevaren van beiden vallen relatief mee. Zoutzuur in combinatie met waterstofperoxide heeft ook nuttige toepassingen maar daarmee zou ik toch een stuk voorzichtiger zijn. Salpeterzuur is wat mij betreft een absolute no go.

@McAwesome. Haal je hint en wat daar nog meer staat svp weg.

[Bericht gewijzigd door Kaspervlz op woensdag 8 september 2021 13:57:06 (29%)

LiA (Leven is Avontuur)