Gids voor het lijmen van kunststoffen

Hallo,

Enige tijd geleden heb ik een gids geschreven voor het lijmen van kunststoffen. Daarin worden o.a. verschillende kunststoffen, verschillende lijmsoorten en lijmtechnieken besproken. Deze is te downloaden op het repair cafe forum:

https://repaircafe-forum.org/nederlands/index.php?topic=356.msg708#msg…

(zie attachment in het eerste bericht op dat forum).

Wellicht dat iemand op dit forum er iets aan heeft. Op- en aan-merkingen zijn welkom.

Groetjes,
Roland.

big_fat_mama

Zie Paulinha_B

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord
benleentje

Golden Member

Zeker dank. Mijn beperkte pogingen tot nu toe om kunststof te lijmen zijn vrijwel allemaal mislukt, het is zeker een kunst apart. Ook goed dat je aandacht hebt besteed aan het soort kunststof hoewel er volgens mij 1000den zijn of zit daar ook vaak weer een basis soort in zoals je hebt met oa. ijzer-, aluminium-, rvs- en koperlegeringen

Mensen zijn soms net als een gelijkrichter, ze willen graag hun gelijk hebben.
PE9SMS

Special Member

Handig, dankjewel! Ik denk dat er in de hoek van de modelbouw ook wel een hoop informatie te vinden is over dit onderwerp.

This signature is intentionally left blank.

bedankt, gedownload voor latere referentie

Een aanvulling voor smeltlijm:
Mijn ervaring is dat het niet geschikt is om iets op metalen delen (met een groot oppervlak) te lijmen. Door de goede warmte geleiding van metalen is de lijm al uitgehard voordat het hecht. Metaal eerst voorverwarmen ?

Heb ik toch noch en vraag, met wat lijm je dan het beste PLA van een 3D printer, heb ik ook met verschillende lijmen geprobeerd maar niet sterk genoeg.en PETG ook zo iets.

Electronica is mooi als het goed werkt
Tidak Ada

Golden Member

Bison®, Loctite® en Pritt hebben toch al lang zo'n 'Lijmwijzer'? Niet alleen voor kunststoffen, maar voor allerlei materialen.
Ook fabrikanten en verkopers van kunststoffen geven lijm adviezen.

Helaas zijn tegenwoordig veel goede lijmen niet meer voor particulieren verkrijgbaar wegens milieueisen :(
Zo had Bison een heel goede (twee componenten) polyurethaanlijm, maar omdat bij de uitharding een cyanideverbinding kon vrijkomen is die uit de handel genomen en vervangen door een schuimlijm van een veel mindere kwaliteit :'(
Ook zijn UV-uithardende glaslijmen niet meer bij de DHZ handel te koop en moet je, heel kostbaar, grotere verpakkingen bij Loctite® bestellen.
Glaslijmen voor de DHZ-markt harden onvoldoende uit en hebben een andere brekingsindex dan glas, wat de las duidelijk zichtbaar maakt.

Een tent met kennis van zaken is Bespex in Bergen op Zoom ('Vroegah' Plastic Verkoopkantoor in den Haag).
Er zijn echter een aantal niet verlijmbare plastics, zoals teflon, nylon, PE en PET.

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †

Dank jullie wel allemaal voor de reacties.

> Bison®, Loctite® en Pritt hebben toch al lang zo'n 'Lijmwijzer'?

Dat is zo, maar die behandelen een aantal zaken niet die in mijn lijmgids staan, zoals het herkennen van het type plastic, of alternatieven zoals het lassen met aceton, of het insmelten van metaal in plastic.

> Helaas zijn tegenwoordig veel god lijmen niet meer voor particulieren verkrijgbaar wegens milieueisen

Dank je wel, dat wist ik niet.

> Een tent met kennis van zaken is Bespex in Bergen op Zoom

Goed te weten.

> Er zijn echter een aantal niet verlijmbare plastics, zoals teflon, nylon, PE en PET.

Voor PE heb ik in mijn gids staan: "Is enkel te verlijmen met lijm die expliciet ‘PE’ op de verpakking vermeldt, of met PO (polyolefin) gebaseerde hot glue. Voor een betere hechting kan een kunststof primer worden toegepast.". Ik heb er evenwel geen ervaring mee.

> met wat lijm je dan het beste PLA van een 3D printer ?

Blijkbaar zijn daar verschillende methodes voor. Oa met Bison hard PVC lijm, met secondenlijm, en met het oplossen van brokjes PLA in aceton. Ook hier heb ik overigens geen ervaring mee.

> Een aanvulling voor smeltlijm:
Mijn ervaring is dat het niet geschikt is om iets op metalen delen (met een groot oppervlak) te lijmen.

Dank je wel. Ik heb het lijmen van kunststoffen aan andersoortige materialen bewust uit de gids weggelaten, omdat dat doorgaans niet het soort situatie is die van toepassing is in een repair cafe.

> Ik denk dat er in de hoek van de modelbouw ook wel een hoop informatie te vinden is over dit onderwerp

Goede tip. Ik zal eens rond gaan neuzen.

> Ook goed dat je aandacht hebt besteed aan het soort kunststof hoewel er volgens mij 1000den zijn

Dat klopt, maar zoals je zelf al vermoedde, zijn die gebaseerd op een aantal basis kunststoffen.

Groetjes, Roland.

Tidak Ada

Golden Member

Nog een toevoeging:
Plexiglas las je met een oplossing van plexiglaszaagsel in chloroform (stond al in je lijmgids). Naden natrekken met een glazen(!) injectiespuitje met chloroform en een dunne naald.
Chloroform is helaas moeilijk te krijgen, omdat het spul in de criminele sector in trek is.

Wat betreft epoxies nog het volgende:
Je beschrijft het werken met snel epoxy die zijn in het algemeen kwalitatief minder dan de langzaam hardende epoxies. Zeker als je die op hogere temperatuur (100-150-°C) laat uitharden. Ze worden dan ook beter waterbestendig.
Ook het merk van de lijm kan de kwaliteit van de verbinding nadelig beïnvloeden. Naar mijn ervaring is bijvoorbeeld Bison kwalitatief minder dan lijmen van Henkel (Pritt). De naar mijn weten beste epoxylijm is van Araldite, helaas hier in NL sporadisch te krijgen.
Let ook op de lijmen van Loc-tite, vooral de cyanoacrylaat lijmen ('seconde lijmen') en UV-curable glaslijmen.
Die laatste kun je met en ouderwetse blacklight-lamp of -TL goed uitharden. Of je koopt bij Ali of Banggood een UV bouwlampje van 10W
Die kun je in meerdere golflengten krijgen. Ik gebruik eentje van 365nm met een 365nm transmissiefiltertje er voor. Maar 395nm gaat ook (geen filter verkrijgbaar). Vroger gebruikte ik een UV-C PL-lampje uit een vijverfilter. Geeft allen veel meer ozon.
Die wegwerplampjes zijn prut: veel te weinig licht, tenzij voor en klein druppeltje. Loc-tite snellijmen zijn niet goedkoop, maar ik denk een goede investering voor een repair-café.

Het is overigens aanbevelenswaardig om cyanao-acrylaat lijmen droog in een koelkast te bewaren. Ze zijn dan langer houdbaar.

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †

Op 14 oktober 2021 10:13:56 schreef DeRokendeBout:
of alternatieven zoals het lassen met aceton, of het insmelten van metaal in plastic.

In plaats van aceton werkt (voor ABS, styreen en acryl) Plastic Weld van Plastruct ook heel goed. Zeker voor acryl een prima middeltje dat je tenminste nog bij de resterende modelbouwzaken kan krijgen. Het meurt geweldig, maar doet wel wat het beloofd.

Op 14 oktober 2021 10:13:56 schreef DeRokendeBout:
Voor PE heb ik in mijn gids staan: "Is enkel te verlijmen met lijm die expliciet ‘PE’ op de verpakking vermeldt, [...] Voor een betere hechting kan een kunststof primer worden toegepast.". Ik heb er evenwel geen ervaring mee.

Ik heb ooit van Pattex een cyano-acrylaatlijm met PE/PP activator gebruikt. Werkte erg goed.
Ook heb ik het wel eens gelast met een plaatje messing aan m'n soldeerbout geklemd. Dat werkt nog beter, maar makkelijk is het niet.

Op 14 oktober 2021 10:13:56 schreef DeRokendeBout:
> Ik denk dat er in de hoek van de modelbouw ook wel een hoop informatie te vinden is over dit onderwerp

Onder andere Plastruct Plastic Weld dus ;) Is in verschillende uitvoeringen verkrijgbaar en verdampt praktisch meteen na aanbrengen. Als je per ongeluk een druppel morst op acryl: niet wegvegen maar laten verdampen. Later veeg je de vlek zo weg.

http://www.m-voorloop.nl --- Ik? Welnee! Ik zit nog lang niet achter de germaniums.
Tidak Ada

Golden Member

Lassen van acryl met chloroform met plexiglasgruis heeft het grote voordeel, dat de brekingsindex gelijk blijft, zodat je de naad veel minder ziet, vooral na het natrekken met pure chloroform, zoals eerder beschreven.

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †
Shiptronic

Overleden

Op 10 oktober 2021 16:06:01 schreef benleentje:
Zeker dank. Mijn beperkte pogingen tot nu toe om kunststof te lijmen zijn vrijwel allemaal mislukt, het is zeker een kunst apart. Ook goed dat je aandacht hebt besteed aan het soort kunststof hoewel er volgens mij 1000den zijn of zit daar ook vaak weer een basis soort in zoals je hebt met oa. ijzer-, aluminium-, rvs- en koperlegeringen

er was een trukje met een bekertje water en een stukje erin gooien, bleef het drijven , of zinkt het. afhankelijk daarvan kon je het wel/niet lijmen.

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.
echtepino

Golden Member

Mooi stukje werk!
Ik mis nog PVC en Polystyreen (PS)

Word lid van de Benelux DX Club

Polystyreenschuim/piepschuim doe ik met een oplosmiddelvrije montagekit. Het pasta-achtige materiaal kruipt bij het aandrukken goed in alle poriën van het piepschuim.

Gewone polystyreen is gevoelig voor aceton. Acetonhoudende lijm kán goed werken, maar kan ook het materiaal te sterk aantasten.

PVC hangt af van of het hard is (PVC buis) of zacht ('vinyl'). Voor hard PVC is er specifieke hard PVC-lijm. Voor het zachte spul durf ik niet te zeggen wat het best is, maar ik zou allereerst bisonkit/tix proberen.

[Bericht gewijzigd door Ledlover op donderdag 14 oktober 2021 15:06:18 (15%)

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!

Bedankt voor (de link naar) de gids.

Ze hebben nog steeds geen lijm uitgevonden om doppen van tubes ergens op te lijmen :)

[Bericht gewijzigd door Brightnoise op donderdag 14 oktober 2021 15:18:59 (19%)

Tidak Ada

Golden Member

Op 14 oktober 2021 15:05:11 schreef Ledlover:
[....]
Voor het zachte spul durf ik niet te zeggen wat het best is, maar ik zou allereerst bisonkit/tix proberen.

Helemaal mee eens en neem dan Bison Transparant of het Pritt equivalent.

Ik kan me herinneren dat Bison een lijm op waterbasis had, die speciaal voor polystyreen schuim is.

Weet iemand een lijm, die goed werkt op Polyetheen(of is het nu polyethaan)-schuim materiaal ('kampeermatjes')? Ik gebruikte daarvoor Bisonkit, maar echt goed houdt dat niet. Het materiaal is te 'vettig'

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †
Tidak Ada

Golden Member

Op 14 oktober 2021 15:18:20 schreef Brightnoise:
Bedankt voor (de link naar) de gids.

Ze hebben nog steeds geen lijm uitgevonden om doppen van tubes ergens op te lijmen :)

Gelukkig maar, want dan krijg je die tube helemaal niet meer open :P ;)

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †

Op 14 oktober 2021 10:39:53 schreef Tidak Ada:
Plexiglas las je met een oplossing van plexiglaszaagsel in chloroform

Ipv. chloroform kun je ook butanon/mek/methylethylketon, drie namen voor hetzelfde goedje, gebruiken.
Daarmee lijm ik ABS en acrylaat/perspex

PLA lost op in Dichloromethaan, dus zaagsel van PLA of kleine stukjes er in oplossen en je hebt de perfecte lijm in de juiste kleur.

https://www.deoplosmiddelspecialist.nl/kopen/Butanon-Methylethylketon-…
https://www.deoplosmiddelspecialist.nl/kopen/dichloormethaan-dcm-methy…

Heel veel kunststoffen zijn te lijmen met een van deze oplosmiddelen. Ik kijk altijd even welk van de twee middelen de kunststof aantast (oplost) en dat middel gebruik ik dan.

reading can seriously damage your ignorance
echtepino

Golden Member

Op 14 oktober 2021 15:05:11 schreef Ledlover:
Polystyreenschuim/PVC............

Dat weet ik ook, maar voor een complete gids moet hij het wel vermelden.

Word lid van de Benelux DX Club

De moeilijkst te lijmen zijn helaas de meest gebruikte en goedkoopste kunststoffen. Polyethyleen (PE) en polypropyleen (PP). de lijmfabrikanten schreeuwen allemaal om het hardst dat hun lijm alles lijmt behalve.... en dat staat in de kleine lettertjes.
goed ,ik kom hier niet alleen negatief nieuws vertellen.
PP en Pe kunne wel degelijk gelijmd worden als de oppervlakte energie verhoogd wordt. hmm???? het probleem is dus de oppervlakte energie? kennelijk wel.
OK als we die omhoog krikken is het in orde. ja dus. hoe doe je dat? -> oppervlaktebehandeling - corona treatment -plasma treatment. allemaal termen voor min of meer hetzelfde.

Nu: hoe kan een simpele hobbyist de oppervlakte energie van een kunststof veranderen?
met een eenvoudige gasvlam kan het al. google maar eens op "flame treatment" en er verschijnen voldoende voorbeelden.

Ik wilde zelf een IKEA LED paneel tegen het plafond lijmen,terwijl het ding gemaakt was om te schroeven. ik wilde niet gaan boren in mijn plafond, ik wilde het lijmen.
getest met diverse lijmsoorten - alles liet zo weer los.
na enige tests bleek het om PE te gaan wat bekend staat als niet lijmbaar....
behandeld met een gasvlammetje. niet van een aansteker, maar zo'n toorts waarmee je ook kunt braseren en solderen.
Nieuw proef gedaan met Polyurethaan kit en dat bleek ineens wel goed vast te plakken...
Inmiddels zit het LED paneel al meer als 2 jaar tegen het plafond geplakt.

Het is zo dat men plastik folie (PE) voor wegwerp draagtasjes slechts kan bedrukken na een corona behandeling dmv hoogspanning.

eSe

Honourable Member

...na een corona behandeling...

Dus gewoon masker af en er op ademen >:) :+

Sorry, kon het niet laten.

Groetjes,
eSe

CChheecckk yyoouurr dduupplleexx sswwiittcchh..
Tidak Ada

Golden Member

@MC6800:
En wat nu als je hem weer van het plafond af moet halen? (bijv. 'end of life') Hopelijk is het geen stuc plafond... >:)

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †

Dank jullie wel allemaal voor de reacties. Ik heb een deel daarvan verwerkt in de nieuwste versie van de gids, die te vinden is in de link in het eerste berichtje van deze forum thread.

Een tijdje terug hebben we eens geexperimenteerd met speciale twee-componentlijm voor PE, PP en PEEK. Dit met wisselend resultaat. Mede door de beperkte houdbaarheid van deze lijmen, (max 6 maand), de toch teleurstellende hechting en de hoge kostprijs, (meer dan 50Eur per tube van enkele ml). Zijn we bij onze beproefde methodes gebleven. PE en PP lassen, PEEK met schroeven monteren.

Het truukje met de gasbrander kende ik niet. Ga het eendaags eens proberen.

mvg

Bart

Western civilization? That would be a good idea! (HR '89-'12)

Nuttig om te weten. Bedankt en succes in het repaircafe