Aanpassing CO thermostaatschakeling

Dag allen!

Om artificiële nesten van exotische miersoorten op temperatuur te houden was ik op zoek naar een efficiëntere manier dan de warmtematjes en relaisgebaseerde thermostaten die rechtstreeks op het net aangesloten worden.

Idealiter zou er een Solid-state thermostaat in het nest ingegebouwd worden die tot op 1°C nauwkeurig geregeld kan worden. Ik blader even door de schakelingen op Circuits online, en wat vind ik...? Dit!

Deze schakeling ziet er op het eerste zicht ideaal uit! Goedkoop, eenvoudig, en solid-state!

Ik heb de schakeling wat aangepast aan mijn situatie:
https://i.imgur.com/mmtQyQY.png

  • R2 (de NTC) heb ik vervangen met een 10k exemplaar. Zuiver en alleen met de reden dat dit het enige is wat ik in voorraad heb.
  • Omdat R2 met een factor 10 verhoogt, ook P1 met een factor 10 verhoogt (naar 100k)
  • De loper van de potentiometer aan de positieve zijde gehangen, ipv. de negatieve. Anders lijkt hij omgekeerd te werken? Is dit een foutje in het schema? Of is het schema getekend met een koelkast o.i.d. in het achterhoofd?
  • De led vervangen met een weerstand
  • achter deze weerstand een TIP122 Darlington, welke een kleine nikkel-chroom draad zal opwarmen. (heb wat zitten rekenen. Met 2W kom ik ruimschoots toe verwacht ik, dus 5V i.c.m. een 13Ohm weerstand moet perfect zijn)

Ik heb de schakeling eens gesimuleerd in Falstad, en dat lijkt te werken. (Zie bijlage. Schema kan je inladen op http://falstad.com/circuit/ )

Zijn er dingen die deze leek nog over het hoofd ziet? Had ik bepaalde zaken anders kunnen aanpakken?

Paar zaken die me al opvielen in de simulatie:

  • Het bereik van de potmeter wordt niet ideaal benut. Ik kan me inbeelden dat dit het in de praktijk moeilijk gaat maken om de temperatuur te regelen. Welke aanpassing kan ik doen om dit te verbeteren?
  • Er is nogal een grote hysteresis: Ongeveer 7°C. Dit is eigenlijk veel te veel voor mijn toepassing. Natuurlijk kan dit opgelost worden door thermische massa toe te voegen, waardoor de schommelingen opgevangen worden, maar idealiter zijn deze schommelingen al meteen een stuk kleiner. Kan dit opgelost worden?

Alvast bedankt voor het meedenken!

Groeten,
Opifex

Arco

Special Member

Goed regelbereik krijg je door een goede combinatie van potmeterwaarde en vaste weerstanden, kwestie van proberen.
Voor een paar euro koop je er eentje compleet: https://nl.aliexpress.com/item/1005004332505506.html

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

15 euro (want verzending + douanekosten komen er ook nog bij) voor een bakje dat je niet kan inbouwen, netspanning nodig heeft, en waarvan je er tientallen nodig gaat hebben?

Dan lijkt het knutselwerkje het me toch waard :D

Arco

Special Member

?
Is er in 12v uitvoering, is voor inbouw, en kost maar 6 euro...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
buckfast_beekeeper

Golden Member

Hoe ver staan die "nesten" uit elkaar? ARduino bordje met oled scherm, enkele knoppen en per nest een DS18B20 temperatuursensor. Voor elk nest een SSR als uitgang. Als de temperaturen "vast" zijn, hoeven er zelfs geen knoppen bij.

Gebruik je een ESP32 dan heb je de mogelijkheid op afstand te controleren.

Op 2 januari 2023 16:17:46 schreef Opifex:
15 euro (want verzending + douanekosten komen er ook nog bij) voor een bakje dat je niet kan inbouwen, netspanning nodig heeft, en waarvan je er tientallen nodig gaat hebben?

[...]

Douane kosten zijn verleden tijd. Die betaal je gewoon mee met het product.

[Bericht gewijzigd door buckfast_beekeeper op maandag 2 januari 2023 16:39:12 (37%)

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.

Op 2 januari 2023 16:36:14 schreef Arco:
?
Is er in 12v uitvoering, is voor inbouw, en kost maar 6 euro...

De goedkoopste die ik vind is 8 euro. Wat een significante meerkost is, als we er 10-tallen van nodig zouden hebben.

Bovendien is het formaat zeer groot in vergelijking met hoe klein je bovenstaande schakeling kan maken.

Op 2 januari 2023 16:37:59 schreef buckfast_beekeeper:
Hoe ver staan die "nesten" uit elkaar? ARduino bordje met oled scherm, enkele knoppen en per nest een DS18B20 temperatuursensor. Voor elk nest een SSR als uitgang. Als de temperaturen "vast" zijn, hoeven er zelfs geen knoppen bij.

Gebruik je een ESP32 dan heb je de mogelijkheid op afstand te controleren.

Zo heb ik het in het verleden gedaan! Deze stuurde dan zijn gegevens door naar een webserver, van waaraf je het ook kon bedienen.
Maar feitelijk is dat allemaal ferm ge-overengineerd. Een eenvoudige temperatuurregeling met NTC is meer dan voldoende.

[...]
Douane kosten zijn verleden tijd. Die betaal je gewoon mee met het product.

Inderdaad. Die betaal je gewoon mee met het product. De tijd van alles gratis op het vliegtuig is dus gedaan.

Arco

Special Member

De goedkoopste die ik vind is 8 euro.

Dan wordt 't ook tijd voor een nieuwe rekenmachine... :) (ik kom op €5.88)
Je kunt proberen D2 te overbruggen om de hysteresis kleiner te maken.

De tijd van alles gratis op het vliegtuig is dus gedaan.

Het is voor die prijs bijna voor niks. Zoiets in het westen maken/bestellen kost je minstens het tienvoudige...

[Bericht gewijzigd door Arco op maandag 2 januari 2023 16:47:39 (32%)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Dat schema zou ik niet gebruiken vanwege de diode D2 in de emittor.

Ik gebruik al jaren zoiets voor alles en nog wat.
Indertijd heb ik enkele 220Vac gekocht omdat die makkelijk te omvormen zijn naar gelijk welke spanning, het is een condensatorvoeding.
Volgens zien zijn alle modellen van binnen gelijk, enkel de seriecondensator ontbreekt bij die 12 en 24V modellen.
Deze die mijn PV omvormerkoeling in de gaten houdt werkt al >2j continue en vertoont nog geen slijtage.

Maar als je geen electronicus bent koop dan een 12Vdc exemplaar met een 12V verwarming want de 12V voeding wordt intern via het relais naar buiten gebracht, je kunt dus geen 220Vac versie kopen en een 12V verwarming gebruiken.

LDmicro user.

Op 2 januari 2023 16:45:22 schreef Arco:
[...]
Dan wordt 't ook tijd voor een nieuwe rekenmachine... :) (ik kom op €5.88)

2.61 + 5.57 = 8.18

Ik neem aan dat het artikel waar jij naar zit te kijken enkel de probe is? Daar kom ik inderdaad uit op 5.88.

Je kunt proberen D2 te overbruggen om de hysteresis kleiner te maken.

Goeie tip, thanks.

Het is voor die prijs bijna voor niks. Zoiets in het westen maken/bestellen kost je minstens het tienvoudige...

Als ik alle componenten heb liggen, dan heb ik het aan een fractie van de prijs + de vormfactor is wat ik wil hebben. Niet zo'n gigantisch log ding.

Op 2 januari 2023 16:49:10 schreef MGP:
Dat schema zou ik niet gebruiken vanwege de diode D2 in de emittor.

Kan je uitleggen wat juist het probleem is met D2? De beperkte schoolkennis die ik ooit van elektronica heb gehad zit ondertussen al heel ver weg in mijn hoofd :)

Ik gebruik al jaren zoiets voor alles en nog wat.

Iets gelijkaardigs gebruik ik nu ook, een relaisgebaseerde thermostaat die een warmtemat aan en uit schakelt. Het is echter wat omslachtig en inefficiënt. Vandaar dat ik naar deze solid-state oplossing aan het kijken was.

Maar als je geen electronicus bent koop dan een 12Vdc exemplaar met een 12V verwarming want de 12V voeding wordt intern via het relais naar buiten gebracht, je kunt dus geen 220Vac versie kopen en een 12V verwarming gebruiken.

Volgens het papiertje dat ik ooit kreeg toen ik opstond van de schoolbanken ben ik elektronicus. In werkelijkheid heb ik nooit veel kaas gegeten van elektronica. Ben meer de software richting uitgegaan. Dat neemt niet weg dat ik er niet graag mee speel. Dat doe ik nog geregeld. Dat is ook deels de reden dat ik de thermostaat op deze manier wil implementeren.

efficiëntere manier dan de warmtematjes en relaisgebaseerde thermostaten die rechtstreeks op het net aangesloten worden.

Ik begrijp iets niet helemaal. Je wilt geen warmte matjes gebruiken maar in plaats daarvan liever een soort gloeidraad. Dat wordt dan toch meer een puntwarmtebron? Vinden mieren dat prettiger? Of wordt die gloeidraad zo lang dat je er zelf een soort van matje van moet maken? Dan zie ik echt geen verschil tussen die matjes en jouw gloeidraad. Met die gloeidraad is het alleen meer moeilijk doen. Je moet toch ook isolatie problemen oplossen of is die nikkel-chroomdraad al geïsoleerd?

Lang geleden kende ik iemand die iets als een paludarium of terrarium had. Hij had om alles op temperatuur te houden, de RVS bodem voorzien van een reeks 2N3055. Die stonden allemaal netjes te dispenseren. Die transistoren werden gestuurd door een NTC. Beetje minder disipatie als de temp wat hoger werd en een beetje meer als het zaakje wat afkoelde. Een zeer efficiënt systeem omdat echt alle ontwikkelde warmte ingezet werd om te verwarmen.

Op 2 januari 2023 17:14:52 schreef Opifex:
[...]
Kan je uitleggen wat juist het probleem is met D2? De beperkte schoolkennis die ik ooit van elektronica heb gehad zit ondertussen al heel ver weg in mijn hoofd :)

Een diode gebruiken als hysteresis component is niet goed, die is teweinig stroomafhankelijk, daar moet normaal gezien een weerstand staan.

Een 100K instel R is wel wat groot voor een 10K NTC die maar enkele 100den ohm veranderd, zal moeilijk instelbaar zijn.

Als je toch die schakeling gebruikt verwijder dan R4 anders gaat de verwarming nooit volledig uit.

LDmicro user.

Op 2 januari 2023 13:15:09 schreef Opifex:
Dag allen!

Om artificiële nesten van exotische miersoorten op temperatuur te houden was ik op zoek naar een efficiëntere manier dan de warmtematjes en relaisgebaseerde thermostaten die rechtstreeks op het net aangesloten worden.

Idealiter zou er een Solid-state thermostaat in het nest ingegebouwd worden die tot op 1°C nauwkeurig geregeld kan worden. Ik blader even door de schakelingen op Circuits online, en wat vind ik...? Dit!
...
Er is nogal een grote hysteresis: Ongeveer 7°C. Dit is eigenlijk veel te veel voor mijn toepassing. Natuurlijk kan dit opgelost worden door thermische massa toe te voegen, waardoor de schommelingen opgevangen worden, maar idealiter zijn deze schommelingen al meteen een stuk kleiner. Kan dit opgelost worden?

Hysterese los je niet op met een grotere thermische massa.
Misschien wel de oscillatie van je temperatuurregelaar.
Zoals Arco schrijft, kan je D2 overbruggen met een draadje. Er is dan geen hysterese meer.
Omdat er niet meer geschakeld, maar analoog geregeld wordt kan de TIP122 warm worden. Je moet dus die transistor dan goed koelen.
Hou rekening mee dat je met deze schakeling de temperatuur van de NTC, maar niet de temperatuur van de miertjes regelt. Plaats de NTC vlakbij de warmteproducerende matjes en plaats de warmteproducerende matjes bij de grootste warmtelekken. Vergelijkbaar met radiatoren bij ramen in een gewone woning. Bij handige opbouw kan je ook de warmte van de TIP122 gebruiken om de miertjes op te warmen. Zie opmerking van Ex-fietser.

Op 2 januari 2023 19:23:47 schreef Ex-fietser:
[...]

Ik begrijp iets niet helemaal. Je wilt geen warmte matjes gebruiken maar in plaats daarvan liever een soort gloeidraad. Dat wordt dan toch meer een puntwarmtebron? Vinden mieren dat prettiger?

Je wil bij mieren inderdaad bepaalde plaatsen warmer hebben dan andere. Hun gehele leefwereld verwarmen is meestal niet verstandig (dit in tegenstelling tot bvb. reptielen). Echter is dit wel iets wat ik op dit moment bij een aantal van mijn kolonies doe, uit noodzaak.

Of wordt die gloeidraad zo lang dat je er zelf een soort van matje van moet maken? Dan zie ik echt geen verschil tussen die matjes en jouw gloeidraad.

Die "gloeidraad" (echt gloeien doet hij niet, wordt slechts lichtjes warm) is inderdaad uitgerekt over enkele centimeters. Dus in dat opzicht is het zoals een warmtematje, maar dan veel compacter en veel lager vermogen. Door het compacter zijn is het in de eerste plaats makkelijker om slechts een deel van het nest te verhitten, maar is het ook mogelijk om in het nest te verwarmen. Het verwarmingselement kan binnenin verwerkt worden waardoor het verwarmen gerichter kan, maar vooral ook efficiënter. Momenteel draait er een matje van 20W bijna 24/7. Aan de huidige energieprijzen begint dat toch al wel te tellen. Een kleiner "matje" van slechts 1 à 2 watt dat maar 10% van de tijd moet warmen maakt dan al wel snel een wereld van verschil.

Met die gloeidraad is het alleen meer moeilijk doen. Je moet toch ook isolatie problemen oplossen of is die nikkel-chroomdraad al geïsoleerd?

Deze wordt rond een ge3Dprint plaatje met "toppen" gewikkeld, waarover een dun laagje plastic komt om het te beschermen tegen water en zouten in het nest. In de versie die ik ditmaal in gedachten heb komt er bovenop het laagje plastic ook nog een metalen plaatje (of een stukje aluminium folie?) om de warmte beter te geleiden en verspreiden.

Merk op dat dit deel niet nieuw is. Dit soort verwarming heb ik in het verleden al met succes toegepast. Zie ook de comment van buckfast_beekeeper hierboven. Het is ongeveer op die manier dat de vorige versie was uitgevoerd. (ESP32 + RPi + DHT22)

Lang geleden kende ik iemand die iets als een paludarium of terrarium had. Hij had om alles op temperatuur te houden, de RVS bodem voorzien van een reeks 2N3055. Die stonden allemaal netjes te dispenseren. Die transistoren werden gestuurd door een NTC. Beetje minder disipatie als de temp wat hoger werd en een beetje meer als het zaakje wat afkoelde. Een zeer efficiënt systeem omdat echt alle ontwikkelde warmte ingezet werd om te verwarmen.

Het is ongeveer dat wat ik inderdaad wil toepassen. Alleen met een nickel-chroomdraad dat bvb. verwerkt kan worden in gips, ytong of iets ge3Dprint. Op die manier krijg je een super compact systeem dat ook nog eens super efficiënt is. Door dat alles solid-state is heb je ook geen dure relais die na verloop van tijd kapot kunnen gaan.

Op 2 januari 2023 20:48:58 schreef ohm pi:
[...]Hysterese los je niet op met een grotere thermische massa.

Hoezo niet? Ik pas exact dit principe toe bij mijn huidige relais-thermostaat door er koelelementjes in te leggen.
In plaats dat de bak heel de tijd opwarmt tot 28°C en dan weer afkoelt tot 23°C loopt dit veel geleidelijker. Als je dit in een curve zou tekenen zou de temperatuur in de bak dan afgevlakt zijn t.o.v. de temperatuur van het warmtelement zelf.

Zoals Arco schrijft, kan je D2 overbruggen met een draadje. Er is dan geen hysterese meer.

Dat wist ik niet. Goeie tip!

Omdat er niet meer geschakeld, maar analoog geregeld wordt kan de TIP122 warm worden. Je moet dus die transistor dan goed koelen.

Zou een germaniumdiode een gulden middenweg kunnen zijn?

Hou rekening mee dat je met deze schakeling de temperatuur van de NTC, maar niet de temperatuur van de miertjes regelt. Plaats de NTC vlakbij de warmteproducerende matjes en plaats de warmteproducerende matjes bij de grootste warmtelekken. Vergelijkbaar met radiatoren bij ramen in een gewone woning. Bij handige opbouw kan je ook de warmte van de TIP122 gebruiken om de miertjes op te warmen. Zie opmerking van Ex-fietser.

Klopt. Het is net door de NTC vlakbij de warmtebron te plaatsen dat de temperatuurschommelingen in het nest beperkt kunnen worden. Echter zou ik het warmtelement niet bij de grootste warmtelekken zetten, maar wel dicht aanleunend tegen één of meerdere kamers. Op die manier bekom je een warmtegradiënt.

Arco

Special Member

Neem een Schottky diode...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Op 2 januari 2023 21:33:32 schreef Opifex:
[...]
Hoezo niet? Ik pas exact dit principe toe bij mijn huidige relais-thermostaat door er koelelementjes in te leggen.
In plaats dat de bak heel de tijd opwarmt tot 28°C en dan weer afkoelt tot 23°C loopt dit veel geleidelijker. Als je dit in een curve zou tekenen zou de temperatuur in de bak dan afgevlakt zijn t.o.v. de temperatuur van het warmtelement zelf.

Hysterese los je er niet mee op, maar het effect wordt uitgemiddeld. Dat kan natuurlijk ook. Niks mis mee met het toepassen van koelelementen als warmtebuffer.

Henry S.

Moderator

Op 2 januari 2023 13:15:09 schreef Opifex:

  • De loper van de potentiometer aan de positieve zijde gehangen, ipv. de negatieve. Anders lijkt hij omgekeerd te werken? Is dit een foutje in het schema? Of is het schema getekend met een koelkast o.i.d. in het achterhoofd?

Nee, dit is puur een schema zonder layout, er wordt niet specifiek aangegeven welke aansluitingen waar gebruikt worden.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.

Intussen heb ik deze schakeling op een breadboard gebouwd:

In de simulatie lijkt alles perfect te werken. Zowel door met de temperatuur, als met de potentiometer te spelen kan door de darlington stroom gestuurd worden. Met een last van 20 Ohm in de simulatie geeft dat een stroom van 183mA.

De praktijk is jammergenoeg anders, en ik breek er m'n hoofd over hoe ik het kan verbeteren.
Functioneel doet het wat het moet doen: als ik de weerstand vervang door een LED dan kan ik deze doen branden zowel met de potmeter als met de thermistor. Maar eens de last stroom begint te trekken (m.a.w. als ik een 20 ohm gloeidraad aansluit), dan lijkt het alsof het gedrag van de schakeling enigszins verandert.

Hier een tabelletje met de gemeten waardes naast de waarden uit bovenstaande simulatie:

code:

+=====+===========+==========+================+
|     | Simulatie | Praktijk | Praktijk (LED) |
+=====+===========+==========+================+
| TP0 | 3.7V      | 4.1V     |                |
| TP1 | 1.15V     | 1.48V    |                |
| TP2 | 526mV     | 720mV    |                |
| TP3 | 5V        | 2.9V     | 4.6V           |
| TP4 | 3.7V      | 2.3V     | 4V             |
| Ir  | 183mA     | 70mA     |                |
+-----+-----------+----------+----------------+

TP3 (collector van de BC547) lijkt in de praktijk geen 5V te zijn maar slechts 2.9V. Als ik de datasheet van de TIP121 darlington goed interpreteer zou dit voldoende moeten zijn om hem te doen geleiden, maar in de praktijk is dit dus toch blijkbaar anders, want er loopt slechts een stroompje van 70mA.

De BC547 zou niet mogen geleiden, maar aangezien er maar 2.9V op de collector staat neem ik aan dat hij wel degelijk geleidt.

De last verlagen tot slechts een LED lost het probleem grotendeels op.

Ik merk dat als ik de 220 Ohm weerstand vervang door een lagere (bvb. 20 Ohm, of zelfs volledig kortgesloten) dat het probleem zich oplost, maarrr... dan loopt er natuurlijk altijd een stroom door de last. Niet enkel wanneer de schakeling actief is. Dat is dus geen goeie oplossing.

Iemand een idee waar ik best kan zoeken voor het probleem? Enig idee wat een oplossing zou kunnen zijn?

Arco

Special Member

De gemeten spanningen hangen af van de stroom die er loopt, en de versterkingsfactor van de transistoren...
Ik word niet echt enthousiast van een precisiethermostaat met 9 onderdeeltjes...

En een NTC van bijna 400k gaat waarschijlijk sowieso niet werken aan de basis van die BC547. (veel te hoog)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Op 28 februari 2023 02:52:23 schreef Arco:
De gemeten spanningen hangen af van de stroom die er loopt, en de versterkingsfactor van de transistoren...

De stroom die er loopt zou sowieso hoger moeten zijn bij een weerstand van 20 ohm, t.o.v. bij een LED. Toch?

Ik word niet echt enthousiast van een precisiethermostaat met 9 onderdeeltjes...

Wat bedoel je met "precisiethermostaat"? De nauwkeurigheid is niet zo heel belangrijk voor me. Of het nu 24°C is of 25°C, dat is allemaal oké. Zo lang het maar niet over en weer schommelt van 20 naar 30°C. Maar dat laatste hoop ik op te lossen door voldoende thermische massa.

9 onderdeeltjes is ook exact het aantal onderdelen in de originele CO schakeling. Als het werkt, waarom dan ingewikkelder maken?

En een NTC van bijna 400k gaat waarschijlijk sowieso niet werken aan de basis van die BC547. (veel te hoog)

400k is in de simulator de weerstand bij -39°C. Het is een 10k NTC.

blackdog

Golden Member

Hi,

Het zal wel aan mij liggen, het lijkt mij allemaal prutswerkt om iets op temperatuur te houden...
Vergeet die CO schakeling, leuk voor een aantal andere toepassingen, maar ik denk niet geschikt om je mieren te gaan koken.

De conroler die MGP liet zien in zijn link, lijk mij een goede start, 1C hysteresis lijkt mij mooi genoeg, let op MGP zijn opmerking, koop de 12V versie.
Het belangrijkste punt zie ik hier niet echt naar voren gebracht, op welk punt gaat gemeten worden?
Hoe is de koppeling van de warmte bron met de sensor?
Als je meer punten hebt in een omgeving, kan je die punten volledig apart verwarmen met hun eigen temperatuur instelling, dan krijg je denk ik de optimale omgeving die je hebben wilt.

Ik denk ook dat er even wordt vergeten hoeveel tijd er gestoken gaat worden in het bouwen van de schakeling en het proberen goed te krijgen, dat zijn hele hoge kosten! tijd is geld. ;)
De MGP controler kost weinig en je kan je dan wat tijd betreft meer gaan bezig houden met je verwarmende element, eventueel je thermische massa en de plaatsing van je sensor.

Groet,
Bram

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.
Arco

Special Member

Wat bedoel je met "precisiethermostaat"? De nauwkeurigheid is niet zo heel belangrijk voor me. Of het nu 24°C is of 25°C, dat is allemaal oké.

Eén graad valt wat mij betreft al onder precisie, zeker met maar een paar onderdelen (dat ga je nooit betrouwbaar krijgen.)
Zoals reeds gezegd, een goede betrouwbare kost kant en klaar maar een paar euro. (je bent nu al 2 maanden bezig en hebt eigenlijk nog niks...)

De stroom die er loopt zou sowieso hoger moeten zijn bij een weerstand van 20 ohm, t.o.v. bij een LED. Toch?

Als de transistor niet voldoende wordt opengestuurd niet...

400k is in de simulator de weerstand bij -39°C. Het is een 10k NTC.

Wat is het nut van een simulatie bij een temperatuur/weerstandswaarde die zeker nooit gaat werken?

9 onderdeeltjes is ook exact het aantal onderdelen in de originele CO schakeling. Als het werkt, waarom dan ingewikkelder maken?

Ik houd ook van simpel, maar het moet niet ten koste gaan van de goede werking en/of betrouwbaarheid.
Schakeling is goed voor iets wat geen precisie vereist, zoals bewaken van koellichaam temperatuur (daar steekt 't niet zo nauw)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Het schema waarvan wordt uitgegaan is een schmitt-trigger, die heeft hysterese en daar dient hij ook voor. Als men geen hysterese wenst dan is dit geen goed schema om mee te vertrekken.

Wenst men de mogelijkheid om de hysterese nauwkeuriger in te stellen, met bv. aparte regelingen voor de boven- en ondergrens, dan komt men al gauw bij een venstercomparator; er bestaan gespecialiseerde ic's voor die functie, maar het kan ook met twee comparators; die zijn ook beschikbaar als twee in een doosje met open-collectoruitgangen, die zijn dan maar aan elkaar te prikken en kees komt klaar. Een andere optie is het gebruik van een 555 als venstercomparator.

Verder op de gestelde vragen:
*/ het regelbereik van de huidige ene trimpot kan worden verfijnd door het vergroten van R1 (die is op zijn originele waarde van 1K gebleven, daar waar de trimpot maal tien ging); ook kan R1 een tegenhanger krijgen tussen de plus en de "hete" kant van P1;
*/ als de BC547 wel in verzadiging gaat in de simulatie maar niet in het echt, dan zou het wel eens kunnen dat het practisch toegepaste exemplaar minder stroomversterking biedt dan het gesimuleerde. Verkleining van de collectorweerstand zou best kunnen helpen, ik dacht dat hij nu 10K is? Verklein die gerust tot 3K3 of zelfs nog verder; foutje van me, het is de collectorweerstand van T1 die 10K is en dat zou ook moeten volstaan; al kan het geen kwaad er wat mee te experimenteren;
*/ de extra stroomversterking met de TIP122 darlington is stevige overkill. Eleganter ware daar een simpele pnp, en het mag ook aardig wat lichter. BC328, bv., maar dan wel zeker zijn dat hij in verzadiging wordt gestuurd.