2023 2M NBFM transceiver project PA1RAM

En dan maak ik nu maar mijn eigen draadje met dit project op dit forum. Tot nu toe ben ik vooral actief geweest in de bufferpraat topic omdat ik daar toen mee bezig was en dat is een beetje uit de hand gelopen met beschrijvingen van de hele stuurzendertrein, mijn ervaringen en jullie feedback daarop. @Martin bedankt voor het mogen "lenen" van jouw draadje ;)

Als intro eerst mezelf maar even voorstellen. Ik ben Richard Schulting, woonachtig in Zeewolde, 64 jaar inmiddels en in het bezit van een volledige licentie (PA1RAM). Ik heb een middelbare electronica opleiding (oude stijl). Mijn eerste interesse in electronica begon al heel jong met een jaar of 6-7-8, lampen schakelen met toen nog batterijen maar niet veel later ervaarde ik de eerste 220V opdonders die ik heb overleeft...

Ik maakte mijn eerste jampotontvanger, 100 windingen op een closetrol afgetakt op 40 windingen, draadje door de tuin en de aarde was de verwarming, wat een gave tijd was dat! Zo struinde ik ook vroeg in de ochtend het grofvuil af in de wijk op zoek naar TV's en radio's etc. om zo aan onderdelen te komen en mijn soldeerskills heb ik toen al snel ontwikkeld ;). Mijn oudere broer kreeg toen een afgedankte philips experimenteer doos van buren verderop, een EE8/20 doos met de AC126 en AF116 transistoren. Het boeide hem niet echt maar voor mij ging er een wereld open, letterlijk.

Dik 10 jaar verder werd ik besmet met het FM zender virus, de Yostikit HF65 wie kent hem niet? Daarvoor zat meen ik nog een UK355 van Amtron. Uiteindelijk kwam ook de Stentor voorbij en al snel was ik zelf aan het bouwen want hoe slecht was die! Transistoren lukte nog niet erg, wist ik veel van voedingslijnen ontkoppelen, duurde zeker 2 jaar voordat ik dat doorkreeg. leve de VK200! Maar een QQE0312 etc lukte best wel als eerste stap.

Ik woonde toen nog thuis op de zolder en bouwde een kleine HB9CV antenne die ik handmatig rond kon draaien onder de pannen. Ik zat toen net na de overgang van buizen naar halfgeleiders en had de bekende steep learning curve zoals dat heet. Zeker op het gebied van HF. Ik verslond alle boeken die er maar bestonden, ik heb ze nu nog op de plank staan, Zenders 1 t/m 3 wie heeft ze niet...

Lang verhaal kort, ik heb in die jaren diverse zenders gebouwd voor 3 meter, ik maakte ze en verkocht ze weer door om weer een nieuwe te kunnen bouwen. Ik heb in die periode heel veel geleerd maar ook verkeerd aangeleerd merk ik nu. Belangrijk verschil nu is dat ik beschik over een veel uitgebreider arsenaal aan meetapparatuur, wie kon zich toen een Spectrum Analyser veroorloven, nou ik niet en ik zal best het nodige aan harmonischen de ether in hebben gestuurd...

Dan nu naar het heden. Ik heb in al die jaren best een grote onderdelen voorraad opgebouwd en na mijn studieperiode is niet alles weggedaan. Dit betreft dus klassieke onderdelen en geen SMD. Ik heb daar wel wat van aangeschaft en snap dat het voor HF of beter VHF de betere keuze is. Maar mijn ogen zijn niet zo heel scherp meer, werk ook veel met een loeplamp tegenwoordig. Ik heb dus de keuze gemaakt om met discrete ouderwetse componenten aan de slag te gaan in de hobby die ik een aantal jaren geleden weer heb opgepakt.

Zo heb ik in 2022 een LF eindversterker en regelversterker gebouwd voor de huiskamer, lekker analoog met een geluid zoals ik nog niet eerder heb ervaren. En nu in 2023 wil ik een oude wens realiseren, het bouwen van een eigen 2 meter zender/ontvanger. In eerste instantie niet geïntegreerd en de focus nu is dus op de zender. Het plan is om een vrijlopende stuurzender te bouwen en daar later een PLL aan te hangen.

In de bufferpraat topic is te zien hoever ik ben gekomen (vanaf https://www.circuitsonline.net/forum/view/152825/16 ) en het grootste probleem wat ik nu heb is de hoeveelheid harmonischen uit de oscillator. De trappen daarachter zijn min of meer in orde (hoewel de aanpassing nog niet altijd klopt kwa trimmerstanden, maar dat komt later). De focus nu ligt nu dus op de oscillator, zeg maar versie 2.0 waarbij ik die harmonischen onder de knie wil proberen te krijgen door een AVC regeling toe te passen. Ik ga daarbij afstappen van de BF961 en die vervangen door een J310.

In de volgende posts zal ik mijn ervaringen delen van de opbouw van de nieuwe oscillator op een een HF testprint. Ik heb dan alle ruimte om naar hartelust te experimenteren en ik hoop zo een beter resultaat te bereiken. Ik kijk uit naar alle feedback van jullie, ik leer daar alleen maar van waarvoor alvast dank!

73, PA1RAM
harry64

Golden Member

Leuk! :) We hebben een ongeveer gelijkwaardige jeugd, met dit verschil dat ik geen elektronica opleiding kon genieten wegens discalculie. Geheel autodidact dus qua zendertjes e.d.

O, en die Stentor kan je nog wel aardige resultaten mee halen als je er de meetapparaten voor hebt en e.e.a. ontkoppelt e.d., die had ik toen ook niet. Nu wel. Ik vind 5 watt op de gewenste frequentie en net iets minder dan 1 mW aan harmonischen, zonder LPF. niet slecht i.g. voor zo'n simpele opzet. Wordt ie wel lekker warm van, dat wel.

mel

Golden Member

Het is zaak, om bij een oscillator zo weinig mogelijk vermogen te maken. Hierdoor vermindert de harmonischenuitstraling, en wordt hij ook stabieler. versterken doe je in de volgende trappen.
Probeer ook een zo hoog mogelijke Q te krijgen voor de spoel.Dit helpt mee voor een stabiele oscillator, En bouw het stabiel, met zo weinig mogelijk bewegende delen, ook draad moet stabiel zijn.(stevig dik draad gebruiken)

u=ir betekent niet :U bent ingenieur..
harry64

Golden Member

Ik heb even wat plaatje van de Stentor en z'n prestaties. Voeding is 14.5 volt. Eerst afgeregeld in de 'oude stijl' Dus max power op het golfmetertje:

Ow en nog ff van de stereocoder (niet stereotool) :P

harry64

Golden Member

Dan met afregelen op de SA kwam ik toch nog een verrassing tegen. Eerst zaten de harmonischen rond de 1 dBm tegen 36.5 dBm op 94.6 aan een dc verbruik van ongeveer 750 mA. Dus heel de MRF werd erg heet. Echter tijdens het trimmen ging de stroom omlaag naar 400 mA in een dipje en waren alle harmonischen zo goed als weg. Gewenst vermogen op de 94.6 is ook lager, 34,5 dBm, maar zonder LPF filter is dit het resultaat.

Opvallend Harry dat je dit nog als resultaat krijgt uit een Stentor zonder dat er een lowpass achter zit. Misschien omdat je de insturing max terugregelt maar nog net genoeg om de MRF aan te spreken...

73, PA1RAM

Op 1 mei 2023 06:50:07 schreef mel:
Het is zaak, om bij een oscillator zo weinig mogelijk vermogen te maken. Hierdoor vermindert de harmonischenuitstraling, en wordt hij ook stabieler. versterken doe je in de volgende trappen.
Probeer ook een zo hoog mogelijke Q te krijgen voor de spoel.Dit helpt mee voor een stabiele oscillator, En bouw het stabiel, met zo weinig mogelijk bewegende delen, ook draad moet stabiel zijn.(stevig dik draad gebruiken)

Ja zo stond ik er ook in Mel en de initieële bias stond ook op een laag pitje, echter de FET zoekt zijn eigen instelling onder oscillatie en komt uiteindelijk zo in klasse-C te staan met een eigen bias dus waarbij het uitgangssignaal zo maar 2 x de voedingspanning is lijkt het. Enfin dat ga ik nader onderzoeken...

73, PA1RAM
harry64

Golden Member

Nope, MRF staat op maximale insturing door de 2N2219. Het is een trimconditie waar ik bij toeval op terecht kwam bij het zoeken naar maximale onderdrukking en minimaal stroomverbruik. Het is wel zo dat de trimmer die paralel over de collector van de 2N2219 staat, geheel opnen staat. Die trimmer ook maar iets dicht geeft 'vervelende' resultaten qua spurius of een 2N2219 die zelf oscillator gaat spelen.

Overigens heeft deze Stentor wel 'iets' modificatie. Op de onderkant is van af het voedingspunt de printbaan naar de MRF doorgehaald en zit daar een varkensneus met ontkoppeling. Vanaf dat punt gaat er ook een varkensneus met ontkoppeling naar de 78L09.

Nou ga ik als het even wil er ook nog een keer de BLY98A aanhangen, benieuwd wat dat doet. :P

[Bericht gewijzigd door harry64 op maandag 1 mei 2023 21:54:40 (30%)

Ha Richard S,

Ik zie dat je oscillatortrein compleet is, ik vindt het niet verkeert :)
Heb je nog iets gemeten aan de complete trein ?
Op het draadje van @rob007 had ik als laatste nog een paar overpeinzingen mee gegeven.

Maar jij zal de richting willen aangeven welke techniek en componenten je wil gebruiken,
als ik namens mij zelf spreek kan ik alleen mee denken.
Wel zal ik als de tijd het toelaat weer mee bouwen en wat metingen laten zien,
als dat op prijs gesteld wordt.

Tevens had ik nog net gevraagd welke meettoestellen je gebruikt ?
Kan je b.v. ook de amplitude frequentie respons meten, ik zag dat je wel een analyzer gebruikt.
Dat is een waardevol apparaat maar de fase meten is eigenlijk net zo belangrijk,
dat kan ook punt voor punt !
In de beginnen had ik ook geen netwerkanalyzer maar de HP8405A gaat prima.

Ik wacht even welke richting je heen wil met of zonder regeling.
Mijn voorkeur gaat uit naar een BJT daar is meer keuze dan in het FET gebeuren.
Het actieve component is namelijk bepalend voor de rest van het oscillator onderdeel.....

Groet,
Henk.

Everything should be as simple as possible, but not simpler.

Dag Henk,

Ik heb je aanbevelingen (ook uit het andere draadje) gelezen en heb ze in overweging genomen.

De meetapparatuur:
R&S Sweepgenerator 0,4-2500MHz
R&S Network Analyzer CMU200 10MHz - 2,7GHz
Scope Tektronixs 465B (100MHz)
NANO VNA 50kHZ - 900MHz

De Nano VNA heb ik uitgeleend, zal ik binnenkort terughalen...

Het plan is om naar de 2.0 versie toe te bouwen, net als ik met de 1.0 versie heb gedaan op basis van de BF961 mosfet. Ik heb de neiging om toch gebruik te maken van de J310. Omdat ik veel documentatie heb waar die in wordt gebruikt (gebruikte die in de vorige eeuw ook voordat ik met mosfets aan de gang ging.)

Ik ga de oscillator weer separaat op een HF print opbouwen, heb ik lekker veel de ruimte om te experimenteren en te meten. In eerste instantie gewoon het gangbare standaard schema met daarna de AVC erop om te zien wat de impact is op de harmonischen. Ik ga gewoon capacitief op de source uitkoppelen. Wanneer ik niet van die harmonischen af kom ga ik ook nog wat experimenteren met filtering direct achter de oscillator. Ik wil het acceptabel hebben voordat ik ga versterken. Grootste uitdaging zal zijn of ik dit allemaal in één tinnen bakje kan krijgen. Doelstelling is nog steeds 1dBm/50Ω output met harmonischen kleiner dan 60dB...

73, PA1RAM

Ik heb alles overwogen en kom tot dit schema om als eerste te testen. Heb wat twijfels over C1 en C2 maar ook over L2 die ik regelmatig op het net lager zie kwa waarde maar waar ik in de theorie waardes ook zie met een Xl tussen 1k en 4k. Enfin de test zal het uitwijzen...

De bedoeling is om het standaard gedrag in kaart te brengen om vervolgens de bias aan te pakken om te zien wat de impact is op de harmonischen.

73, PA1RAM
harry64

Golden Member

Op 2 mei 2023 16:45:34 schreef Richard S:
Doelstelling is nog steeds 1dBm/50Ω output met harmonischen kleiner dan 60dB...

Ik vrees dat je 60 dB niet gaat halen zonder LPF in de uitgang.

Ik weet het Harry, maar het is een streven. Met LPF kom ik nu op -50dB, ik denk eerder aan het toepassen van een extra bandfilter direct achter de oscillator om toch op die -60 uit te komen mocht ik de oscillator zelf niet schoner kunnen krijgen. Dat kost me dan wel ruimte dus ik moet daar iets met miniaturisatie gaan doen denk ik...

73, PA1RAM
harry64

Golden Member

Na wat rond googelen las ik her en der dat een wienbrug oscillator de beste resultaten qua vervormingsvrij zou leveren. Meeste wienbrugen zijn LF RC maar zou denk ik ook met LC op hogere frequentie moeten kunnen.

Weet i.i.g. dat ertussen FET's nogal (forse ) verschillen zitten die veel invloed kunnen hebben. Ik heb twee gesimuleerde metingen opgezet die die verschillen laten zien bij twee verschillende 'impedanties' of beter eigenlijk de verschillen in verwerken van mA's. De meting start met 0 volt gatespanning die lineair (zaagtand) oploopt (of afloopt zo je wil) naar een negatieve 5 volt gatespanning. Op de bovenste scoop het resultaat en op de onderste bij welke gatespanning dat is. Het verschil ook bij 1K of 10K is ook aanmerkelijk.

@harry64 een wienbrgug oscillator is geen oscillator voor hoge frequenties, HF alleen voor lage frequenties geschikt.
Er zijn genoeg andere typen oscillatoren welke wel uitermate geschikt zijn voor HF.
Hierbij denk ik aan één van de beste typen de Vackar oscillator welke ook geschikt is voor VHF.

@Richard_S, het heeft geen nut om een onderdrukking in de oscillator, voor de harmonischen te behalen van 60dB, het is een FM zender dus de volgende trappen vervormen toch weer het signaal in klasse C.
Een goede oscillator geeft -40dB voor de harmonischen en dat zal je moeten accepteren.
De volgende trappen geven toch al meer harmonischen.
Filteren zul je daarom aan het einde van de keten moeten doen.

Telefunken Sender Systeme Berlin

Dat zijn interessante plaatjes Harry, jammer dat ik me nooit verdiept heb in dit soort simulatoren, of eigenlijk heb ik die boot gemist omdat ik 30 jaar nauwelijks iets heb gedaan aan deze hobby...

Maar de J310 springt er wel uit vindt ik, als enige heeft die een negatieve Ugs nodig om minder te gaan geleiden kennelijk.

En ja Martin ik weet wel dat er later toch weer harmonischen op gaan treden maar ik ben hier een beetje eigenwijs denk ik. Ik wil eigenlijk geen harmonischen gaan versterken als ik dat kan voorkomen en het is een uitdaging om dat voor elkaar te krijgen. De 2 geplande RF trappen in deze oscillator trein zijn in elk geval nog in klasse-A dus dus daar zal het hem niet aan liggen...

73, PA1RAM
Henry S.

Moderator

Op 3 mei 2023 00:43:19 schreef Richard S:
Ik heb alles overwogen en kom tot dit schema om als eerste te testen.

Mag ik een kraaltje op de bovenste aansluiting van R2, en VK200 tussen R2 en de 78L09 (een 7809 zou wel eens minder last van opwarming kunnen hebben), opperen? En ipv R1 een 1N4148 diode in doorlaat?

Op 3 mei 2023 18:11:52 schreef Martin V:
@Richard_S, het heeft geen nut om een onderdrukking in de oscillator, voor de harmonischen te behalen van 60dB, het is een FM zender dus de volgende trappen vervormen toch weer het signaal in klasse C.
Een goede oscillator geeft -40dB voor de harmonischen en dat zal je moeten accepteren.
De volgende trappen geven toch al meer harmonischen.
Filteren zul je daarom aan het einde van de keten moeten doen.

Dit had ik al opgemerkt, maar de TS hoopt dat het LPF uiteindelijk minder hoeft te onderdrukken, wat mij ook niet realistisch lijkt.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.
harry64

Golden Member

Op 3 mei 2023 19:07:18 schreef Richard S:
Dat zijn interessante plaatjes Harry, jammer dat ik me nooit verdiept heb in dit soort simulatoren, of eigenlijk heb ik die boot gemist omdat ik 30 jaar nauwelijks iets heb gedaan aan deze hobby...

Maar de J310 springt er wel uit vindt ik, als enige heeft die een negatieve Ugs nodig om minder te gaan geleiden kennelijk.

Waar het om draait is dat de J310, al naar gelang de setting, een erg nauw gebied kent qua instellingsgebied. Maar andere FET's hebben ook zo weer hun nadelen en voordelen. Voor 0 dBm is een werkspanningsgebied van rond de 0,4 volt in het lineaire gebied interessant. Als dat lineaire werkgebied echter tussen bijvoorbeeld -3,2 en -3,8 volt afspeelt is dat een krappe marge. En als er toch wat 'kroms' zit in die marge, dan wordt het denk ik lastig om iets zoveel mogelijk vervormingsvrij te krijgen.

Verder heb je altijd nog dat de theorie van de sim niet per definitie gelijk opgaat met praktijk situaties. Hoewel de sim met m'n AM-MG-avontuur een hoop soldeerwerk heeft voorkomen, waren er toch nog praktische dingetjes als instraling e.d. die de opzet nogal eens verziekten of i.i.g. net effe destructief anders liet verlopen.

Het is dan ook aan de 'creativiteit' van de ontwerper om er iets 'zinvols' uit te destilleren. :P

harry64

Golden Member

Op 3 mei 2023 18:11:52 schreef Martin V:
@harry64 een wienbrgug oscillator is geen oscillator voor hoge frequenties, HF alleen voor lage frequenties geschikt.
Er zijn genoeg andere typen oscillatoren welke wel uitermate geschikt zijn voor HF.
Hierbij denk ik aan één van de beste typen de Vackar oscillator welke ook geschikt is voor VHF.

Vackar, die ken ik nog niet. Maar ik neem van je aan dat een Wienbrug niet geschikt is voor HF of VHF omdat de 180 graden fasedraaing en 3x versterking lastig zijn.

Ha Richard S,

Even gewacht op jou voorstel / richting ik heb de MMBFJ310 klaar liggen.
Dit is de J310 alleen in smd uitvoering verder in de loop van,
de week de andere componenten pakken.
Ik zal denk ik gebruik maken van een smd spoel 47 nH QL van 50 maar als ik ruimte heb,
dan kan ik er ook een wikkelen.
Wikkeldraad voldoende Ag CuAg maar kan ook zelf verzilveren.....

Ik zal de data van de J310 als bijlage er bij doen macromodel heb ik wel maar,
verder niets bekend dus geen S , H of Y , parameters.
Die kan ik wel meten kijken of er tijd voor kan vrijmaken !
Je heb al advies gehad van @harry64 maar ik ben het met je eens dat het belangrijk is,
de oscillator zo schoon mogelijk te maken.
In de eerste plaats niet voor de harmonische maar voor de zijbandruis.

Je zender zal aan bepaalde eisen moeten voldoen dit geldt voor,
de oscillator en naversterkers.
Ik weet de eis niet ik denk @Frederick of @Martin V zeker wel.
Maar ik verwacht dat de meting van het aangrenzende kanaalvermogen van een,
ongemoduleerde zender zonder modulatie ergens op -80 dB met respect tot de draaggolf zal zijn.
En uiteraard is een schone oscillator ook van belang in de ontvanger....

Ik weet niet hoe je een en ander gaat aanpakken ik ga eerst de resonator meten dus de spoel,
met bijbehorende condensatoren.
Dit is de enige manier om de QL goed te bepalen en dat is waar het omgaat.
De QU is een mooi getal om te vergelijken maar zegt verder niets !
Ik zal kijken of ik daar morgen al iets van kan posten....

@Martin V,

Een Wienbrug tot 18 MHz dat kan die heb ik al wel eens gemaakt met een LTxxxx Op-amp :P
Daar weet ik de eigenschappen niet meer van en ik kan nu niet bij mijn,
schriftjes en of je kan afstemmen ??

Maar een ander verhaal @TS wil NBFM maken 10 kHz zwaai gaat zeker,
lukken waarom geen exiter op 10,7 MHz heel mooi schoon.
En een constante frequentie kan optimaliseren en daar achter een afstembare up converter !
Maar ik wil niet met roet aan de gang en zeer niet in het eten ha..ha..
Toch even wachten hoe @Rischard S er tegenaan kijkt.

Groet,
Henk.

Everything should be as simple as possible, but not simpler.

Er zitten inderdaad nogal wat verschillen tussen JFETs, dit plaatje laat de Id/Ugs doorlaat zien. Nu is de BF245 natuurlijk een generiek werkpaard terwijl de J310 meer specifiek voor HF bedoeld is. De datasheets zijn ook moeilijk vergelijkbaar vind ik. Opvallend trouwens dat de datasheets van verschillende producenten ook grote verschillen laten zien...

Maar ik heb de theorie er maar even op nageslagen, het blijft toch een apparte halfgeleider zo'n JFET. Ze worden volgens mij ook niet meer in grote aantallen geproduceerd, alles is MOSFET en/of SMD nu.

73, PA1RAM
Henry S.

Moderator

Er zijn idd veel JFET's obsolete geworden.

Henk heeft idd wel wat belangrijke puntjes
-Een oscillator op 10,7MHz is gemakkelijker.
-Zijbandruis ook omdat je een smalbandig signaal wilt hebben.

Eerder wordt de Vackar aangehaald, een hele mooie oscillator voor VHF, en ook UHF.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.

Heren, allen bedankt voor jullie input en praktijk-ervaring-delen/denk-werk!

Ik zie allerlei richtingen voorbijkomen die mogelijk zijn. Een osc op lagere frequentie en dan upmengen is er een of gebruik maken van vermenigvuldiging is een andere. Beiden zijn beproefde methodes die misschien nog wel een leiden naar een 3.0 of 4.0 versie.

Voor nu heb ik echter gekozen voor een standaard rechttoe rechtuit verhaal met de oscillator direct op de werkfrequentie. Dit komt vooral voort uit mijn 3 meter tijd in de vorige eeuw waarin ik in een aantal jaren, al lerende, bijna mijn eerste PLL zender had gebouwd, ware het niet dat ik toen mijn werkzame carrière begon en er geen tijd meer was. Ik heb dat draadje nu dus weer opgepakt en wil dat graag afmaken tot een werkend geheel, gebruikmakend van dezelfde onderdelen als toen (omdat ik daar veel van heb liggen). Het zal zeker niet perfect zijn maar ik haal er zelf veel plezier uit wat ook niet onbelangrijk is vind ik. Ik heb gedurende de afgelopen maanden alleen maar bijgeleerd en ik sluit ook niet uit dat ik later nog eens zo'n project ga doen maar dan met moderne onderdelen en wellicht een andere architectuur.

Eigenlijk was de stuurzender al klaar op wat finetuning na, ik bouw meestal een prototype en daarna het echte verbeterde exemplaar. Maar in dit geval stoorde ik me aan de hoeveelheid harmonischen bij de dual gate mosfet. Ik wil graag onderzoeken of een JFET beter kan doen (ookal omdat ik toch niets deed met de 2e gate). Zo heb ik nooit geweten dat, in dit geval, een clapp oscillator zelf zijn uiteindelijke werkpunt zoekt en dat dit dan in klasse-C is. Ook het feit dat de FET voor een deel in het (laag ohmige, kring belastende) lineaire gebied komt was nieuw voor me. Ook het feit dat de sinus zich ver voorbij de pinchof beweegt is ook zo iets. Ik begon me af te vragen of ik de FET niet in een rustiger vaarwater kon leiden, minder versterking, minder output en wellicht in AB of zelfs klasse A want de rondgaande versterking die nodig is voor oscillatie is maar een factor 2. Daarvoor is er dan wel een bias regeling nodig en dat is onderdeel van de proeven die ik in de komende weken wil gaan doen.

73, PA1RAM
harry64

Golden Member

Op 3 mei 2023 22:38:48 schreef Richard S:
of SMD nu.

SMD is slechts de behuizing. SMD is de afkorting van Surface Mounted Device. In het Nederlands betekent het oppervlak- gemonteerde component in tegenstelling tot Throug Hole, Dus 'door gaatje'. :P

Een JFET heeft nog het meest weg van de triodebuis incl. de benodigde negatieve 'roosterspanning'(gate). Bij een JFET is er ook eigenlijk geen verschil tussen drain en source.

Een MOSFET heeft dat verschil weer wel, mede dankzij de geïntegreerde antiparallel diode en dat de gate (roosterspanning) positief moet zijn bij een N-MOSFET.

Ja haha dat is inderdaad zo voor gelijkspanning, wat grappig ;) er zijn echter wel verschillen in capaciteit tussen drain/gate versus source/gate. Dus ik probeer de boel maar niet om te draaien...

En SMD heeft een groot nadeel voor mij, ik kan het moeilijk zien, heb nu al een loeplamp nodig... Maar voor HF heeft het alleen maar voordelen, dat begrijp ik. Dat vond ik ook zo mooi bij de BF961, kortere verbindingen zijn bijna niet mogelijk. Ik denk dat ik straks ook hiermee aan de slag moet met de filtering, kleiner kan je het niet maken bedoel ik.

73, PA1RAM