Wat is watt in versterkerland?

Gepost door Jeroen Vreuls op woensdag 25 oktober 2000

Wat is watt in versterkerland?

Een watt is in het algemeen een watt, het produkt van stroom en spanning. Maar ten aanzien van het uitgangsvermogen van geluidsversterkers lijkt dat niet meer op te gaan. Dan is de ene watt ineens de andere niet meer.

Het uitgangsvermogen van een versterker kan namelijk op verschillende manieren worden opgegeven. Het meest bescheiden is het sinusvermogen, dat is het vermogen dat de versterker gedurende lange tijd kan leveren. Deze waarde wordt gevonden door de effectieve waarden van de maximum-stroom en de maximum-spanning die de versterker aan de luidspreker kan leveren, met elkaar te vermenigvuldigen, dus Ieff x Ueff.

Iets minder bescheiden is in het algemeen het muziekvermogen, dat gelijk is aan het vermogen dat de versterker korte tijd kan leveren.
Een versterker met een ongestabiliseerde voedingsspanning kan gedurende de korte tijd dat de voedingsspanning niet of nagenoeg niet daalt een wat groter vermogen afgeven dan het opgegeven sinus-(continu-)vermogen. Bij een versterker met een gestabiliseerde spanning daalt de voedingsspanning normaal gesproken onder geen enkele omstandigheid en is dus geen onderscheid tussen sinus- en muziekvermogen.

Voor deze twee soorten vermogens moet de maximale vervorming worden vermeld die nog toelaatbaar is, bijvoorbeeld 1 %. Deze 1 % geldt volgens de DIN-specificaties van HiFi-versterkers. Voor "gewone" apparatuur is volgens dezelfde norm 10 % acceptabel. Als men genoegen neemt met meer vervorming, kan de versterker meestal ook wat meer vermogen leveren. Ook moet worden opgegeven bij welke luidsprekerimpedantie deze vermogens gelden.

Het piekvermogen dat de versterker kan afgeven is het produkt van de maximum-stroom en de maximum-stroom, die 1,4 maal zo groot zijn als de effectieve waarden. Dat wil zeggen dat het piekvermogen gelijk is aan 1,4 Ieff x Ueff = tweemaal het sinusvermogen (zie boven).

Dan hebben we nog het piek-muziekvermogen, dat volgens dezelfde redenering tweemaal zo groot is als het bovengenoemde muziekvermogen.

Om de zaak nog onoverzichtelijker te maken kennen we ook nog het totale piekvermogen en het totale piek-muziekvermogen. Deze waarden worden soms voor stereoversterkers opgegeven en zijn niets anders dan de bij elkaar opgetelde piekvermogens, respectievelijk piek-muziekvermogens van de twee afzonderlijke kanalen.

Ondoorzichtig? Laten we dan als voorbeeld een stereoversterker nemen die op elk kanaal maximaal 10 W sinusvermogen levert. Gedurende korte tijd kan elk van de beide versterkers bijvoorbeeld 15 W muziekvermogen leveren. Het piekvermogen is tweemaal zo groot als als het sinusvermogen, dus voor elk kanaal 20 W en hetzelfde geldt voor het piek-muziekvermogen, dat tweemaal het muziekvermogen bedraagt, dus elk kanaal 30 W. Omdat het gaat om een stereoversterker, die twee kanalen heeft, is het totale piekvermogen tweemaal het piekvermogen van één kanaal, dus 40 W. En het totale piek-muziekvermogen is zelfs tweemaal 30 W, dus 60 W. Er zijn dus zes manieren om van één en dezelfde stereoversterker het vermogen op te geven.

Het zou prettig zijn als voor alle versterkers het uitgangsvermogen op dezelfde wijze zou worden opgegeven. Dan was het mogelijk alle versterkers op dit punt gemakkelijk te vergelijken.

Philips geeft in het algemeen het sinusvermogen op, in het bovenstaand voorbeeld dus 2 x 10 W (10 W per kanaal).
Maar er worden opgaven aangetroffen van versterkers met hetzelfde uitgangsvermogen die vermelden dat deze 60 W kan leveren, zonder de aanduiding erbij dat dit het totale piek-muziekvermogen is. Maar ja, 60 W klinkt aantrekkelijker dan 2 x 10 W.

Bron: Philips Hobbyskoop Nr. 3 1972

Reacties

Gepost door McDuff op zondag 19 september 2004 01:30:38

Prima artikel Jeroen.
Een term van vermogen mis ik nog: PMPO waardoor gesuggereerd wordt dat je 10 watt RMS versterkertje ineens 160 watt levert!
Ik vertaal het als Prestigeous Marketing Power Output en ik kan uit woede dit nieteens in goed Nederlands uitdrukken maar het is volgens mij uitgevonden door een stel a-technische marketing slijmerds die daar aan de hoogte van hun bonus koppelen en, die door misleiding en verwarring bij de consument, meer hopen te kunnen omzetten want anders vliegen ze eruit.
Nou ben ik blij dat de meeste consumenten gelukkig niet op hun achterhoofd zijn gevallen zoals deze 'heren' denken en allang weten dat muziekvermogen toch wel een
re-eelere indruk geeft van wat hun versterker werkelijk kan.
Voor ons blijft, als technici, het RMS vermogen toch wel het meest bruikbare.
Dit moest mij als HiFi technicus en muziekliefhebber toch even van het hart!

Gepost door Chenne op donderdag 14 oktober 2004 00:36:00

Laten we het inderdaad maar op RMS houden. Nu vind ik het ook fijn dat er websites bestaan als deze om de kennis van mensen bij te schaven maar dan moet de gegeven informatie wel juist zijn.

De schrijver van dit artikel heeft ooit wel ergens eens een bel horen luiden maar zijn informatie is verkeerdelijk. Daarom enkele citaten:

Het uitgangsvermogen van een versterker kan namelijk op verschillende manieren worden opgegeven. Het meest bescheiden is het sinusvermogen, dat is het vermogen dat de versterker gedurende lange tijd kan leveren. Deze waarde wordt gevonden door de effectieve waarden van de maximum-stroom en de maximum-spanning die de versterker aan de luidspreker kan leveren, met elkaar te vermenigvuldigen, dus Ieff x Ueff.

versus

Het piekvermogen dat de versterker kan afgeven is het produkt van de maximum-stroom en de maximum-stroom, die 1,4 maal zo groot zijn als de effectieve waarden. Dat wil zeggen dat het piekvermogen gelijk is aan 1,4 Ieff x Ueff = tweemaal het sinusvermogen (zie boven).

VERKEERD!! In dit geval zijn RMS en piek gelijkwaardig

Iets minder bescheiden is in het algemeen het muziekvermogen, dat gelijk is aan het vermogen dat de versterker korte tijd kan leveren.
Een versterker met een ongestabiliseerde voedingsspanning kan gedurende de korte tijd dat de voedingsspanning niet of nagenoeg niet daalt een wat groter vermogen afgeven dan het opgegeven sinus-(continu-)vermogen. Bij een versterker met een gestabiliseerde spanning daalt de voedingsspanning normaal gesproken onder geen enkele omstandigheid en is dus geen onderscheid tussen sinus- en muziekvermogen.

VERKEERD! Elk eindtrapcomponent heeft een I/U nominaal en I/U maximum waardoor er sprake is van een nominaal en maximum vermogen, ongeacht de voeding.

Het piekvermogen dat de versterker kan afgeven is het produkt van de maximum-stroom en de maximum-stroom, die 1,4 maal zo groot zijn als de effectieve waarden. Dat wil zeggen dat het piekvermogen gelijk is aan 1,4 Ieff x Ueff = tweemaal het sinusvermogen (zie boven).

VERKEERD!! Het piekvermogen dat de versterker kan afgeven is het produkt van de maximum-stroom en de maximum-SPANNING!

Een leek heeft aan dit alles niets en daarom kan het eenvoudiger gevat worden als volgt;

Er zijn drie waarden:

RMS, PIEK en MUZIEKVERMOGEN

RMS = De waarde die een versterker gedurende lange tijd kan weergeven.

PIEK = De maximumwaarde die een versterker gedurende korte tijd kan weergeven (meestal met een grote harmonische vervorming).

MUZIEKVERMOGEN = Een term die graag gebruikt wordt door verkopers van minderwaardige versterkers. Hierbij wordt het piekvermogen van een stereoversterker verdubbelt omdat er zowel links als rechts muziek uit komt. Echte rotzooiverkopers gaan echter nog een stapje verder en verkopen de optelsom van de aanwezige luidsprekers. (in een drieweg stereosysteem wordt dit een optelsom van de maximumwaarde van zes luidsprekers gemaakt). Commercïeel is dit het meest aan de orde en is er van de versterker in kwestie geen sprake meer.

Zo eenvoudig kan het dus voor de leek maar dat is het alvast niet. Wie zich verder wil verdiepen in deze materie gaat best elders op zoek aangezien de informatie op deze website verkeerdelijk is.

Gepost door SmokeyGT500 op woensdag 8 februari 2006 13:31:37

Was PMPO trouwens niet (prutserig)-Music-Peak-Output?
aleen waar die eerste P voor staat? Prolonged ofzow?

Gepost door boldor op woensdag 20 december 2006 16:18:59

Het werkzaam vermogen is altijd het gemiddelde vermogen. RMS-vermogen is een onzin getal

http://www.meettechniek.info/basis/uipe/definities.html#rms

Gepost door Vuurkat op vrijdag 16 november 2007 20:07:19

De 1e P van PMPO staat voor 'Peak'

Er zijn twee soorten PMPO: muziek en sinus
Meestal wordt muziek gebruikt.

Of PMPO staat voor Pimp My Power Output;)

Gepost door Tele@ReVision op maandag 12 december 2011 23:54:25

Om af te ronden, een conversatie tussen een Deense ontwerper en een Vlaamse ontwerper die aan een gemeenschappelijk audioversterker project bezig zijn: zegt de Deen: "Can I have four two Watt resistors?" Daarop zegt de Vlaming: "For what?" Waarop de Deen antwoordt: "No, 2....". De Vlaming bekijkt hem aan met: "????"

[Reactie gewijzigd op dinsdag 13 december 2011 12:52:30]

Als je ingelogd bent kun je een reactie plaatsen.