type opamp in somversterker

Voor een project ben ik bezig een soort van audiomixer te maken welke gebruikt wordt om audiosignalen van telefoonkwaliteit te mixen (300-4.000 Hz). Totaal zijn er vijf verschillende audio ingangen welke een totaal van zeven uitgangen maken en allemaal op een andere manier gemixed zijn (uitgang 1 is een mix van ingang 1 en 3, uitgang 2 een mix van IN1, IN3 en IN4 enz)
Belangrijk bij deze mixer is dat er geen overspraak is tussen de verschillende kanalen. Ik heb daarom ook voor iedere uitgang één opamp gebruikt welke dienst doet als somversterker
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/nl/6/68/Sommator_opamp.png
Als ingangen zijn er audiosignalen aangeboden met een amplitude van 50 mV. Alle ingangbronnen zijn geaard.

Achter deze mixer zit een kleine TDA7050 versterker (150 mW) welke een simpele speaker aanstuurt. De opamps hoeven daarmee geen vermogen te leveren (al kunnen ze 20 mA leveren maar dat terzijde)

Nadat het schema was opgesteld heb ik een printplaat ontworpen en hierop de schakeling gemaakt. Als Opamp heb ik gekozen om twee maal de TL084CN te gebruiken (DIP14, 4 opamps per package) Echter is er op de één of andere manier een behoorlijke overspraak aanwezig, op sommige uitgangen zijn ingangssignalen te horen welke er helemaal niet mogen zijn.

Na een paar dagen meten en uizoeken an de print heb ik de schakeling op een breadbordje gemaakt waar ik de TL082 gebruikt heb als opamp. Ook hier is een overspraak aanwezig (op uitgang1 hoor ik IN1 en IN2 hard en zachtjes hoor ik IN3 terwijl deze laatste helemaal niet op de somversterker is aangesloten) waarmee ik het vermoeden krijg dat de TL804 en TL082 niet geschikt zijn voor mij toepassing als opamp.

Een tweede optie wat de overspraak kan veroorzaken is een fout ontwerp, al kan ik iet vinden wat er fout is.

Om het één en ander iets duidelijker te krijgen, onderstaand is de gehele schakeling iets veréénvoudigd (drie van de zeven opamps)
let niet op de tekenslordigheden, ik heb dit schema zonet getekend omdat mijn laptop het gehele schema bevat en ik de lap even niet bij de hand heb.
http://upload.fkees.net/img/4105/schema.JPG
De schakeling werkt op +-12 volt en de opamps hebben allemaal een condensator van 100 pF tussen de +12 volt en de groudnd en de -12 volt en de ground.

Ingang3 mag niet waarneembaar zijn bij de bovenste opamp. Echter is dit zowel op de printplaat als op het breadbord wel het geval. Ligt dit aan een foute type opamp of aan een ontwerpfout?

Terugwerking via de weerstanden, het signaal op Bu2 zal je via R4/5 weer terug zien op Bu1.

Zoek eens naar eenschema van een prof audiomixer met meerdere sub groepen, dan zul je zien dat die altijd pas NAA de eerste versterker samen gevoegd worden, al is het een 1 : 1 versterking.
Normaal zit daar geen overspraak in als je het zo doet, ik heb zo direct geen schema bij de hand, maar je zal meer opamps nodig hebben dan 5, ik denk 5 voor de ingangen en 7 mengversterkers daar achter, het blijft proberen denk ik.
gr. Hans.

juist.
elk kanaal eerst afbufferen.
en daarnaa pas door de sommeerversterker gooien.

enne voor nog betere kanaalscheiding. gebruik losse opamps en geen 4 in 1 verpakking !.

Als ik voor iedere 47K weerstand een spanningsvolger plaats is dan ook de overspraak verleden tijd?

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/nl/0/04/Spanningsvolger_opamp.png

In het schema in de TS worden dan totaal dus zeven spanningvolgers toegevoegd.

Overspraak zal veel minder zijn. Zorg voor een goede voeding anders kan er overspraak via de voeding plaatsvinden. En gebruik, zoals aangegeven door free_electron, losse opamps.

En:
- hou de printsporen tussen de ingangsconnectors en de opamps kort (ook tussen de buffers als sommeerversterkers)
- beter nog, leg de sporen tussen massavlakken links en rechts
- nog beter: begraaf ze tussen massavlakken top en bottom (en links en rechts) maar dan wordt het multilayer en dat is overkill
- ontkoppel iedere opamp met een grote en kleine capaciteit
- gebruik dikke printsporen voor positieve/negatieve voedingslijnen
- leg overal massavlakken en gebruik veel vias

Als je het dan nog last van hebt wordt het moeilijk. Volgende stappen dan zouden zijn:
- symmetrische/gebalanceerde signalen
- opamps met een hoge CMRR
- opamps met een hoge uitgang/ingangsisolatiefactor
- kiezen van de weerstandswaarden zo dat de uitgang/ingangsisolatiefactor van de opamps optimaal is

Maar om gewoon een speakertje aan te sturen is dat gekkenwerk, dus het zal wel goed genoeg zijn zonder al die extreme maatregelen.

Oke, dank allemaal voor de tips! Ik ben momenteel bezig de print opnieuw te ontwerpen met een hele berg opamps (24 opamps totaal, 7 voor sommator en 17 voor spanningsvolger) Hierbij zal ik de TL082 gaan gebruiken waarmee er totaal 12 opamp IC's aanwezig zijn.

Ik mag aannemen dat de TL082 voor mijn doeleinden als opamp ruimschoots geschikt is?

Tl082 is een dual opamp. Losse opamps, dwz één opamp per behuizing, zijn beter ivm overspraak.
Met dual opamps, of quad opamps, komt er meer overspraak.
Hoeveel meer is vrij lastig uit te rekenen.

Ik meen mij ook te herinneren dat die TL081/TL082/TL084 opamps ook niet zo briljant goed zijn voor audio toepassingen... Ik zou zeggen NE5534's d'r in!

Wat bedoel je exact met het feit dat de TL082 niet echt geschikt is voor audio? De kwaliteit waar ik mee werk is van telefoonkwaliteit (zelfde frequenties, zelfde geluidskwaliteit (of eigelijk het ontbreken hiervan :P ))Met een aantal testen welke ik gedaan heb met de TL082 vond ik de geluidskwaliteit ruim voldoende.

Is er een reden waarom ik niet de TL082 kan gebruiken? Bijvoorbeeld omdat de versterking erg kan wisselen van dag tot dag in dezelfde print? (vandaag klinkt de uitgang redelijk hard, morgen als het vijf graden warmer is komt er amper geluid uit)

Voor die toepassing is een tl082 ruim voldoende. Maar voor het betere audiowerk is een tl082 niet zo goed.
Versterking wordt binnen grote lijnen alleen geregeld door de weerstanden. Dus verloop zal er niet veel zijn.

Mijn excuus, ik was even vergeten dat we 't over telefoonkwaliteit hadden :)

Mijn stelling kwam uit het feit dat de eindtrap in de Tl082 schakelend werkt. Dit is prima voor digitaal, maar produceert bij analoge signalen wat meer ruis (denk aan 0.1% ofzo). De NE5534 is een speciale low-noise audio opamp.

Maar aangezien we het hier over niet al te hoogwaardige audio hebben maakt het waarschijnlijk geen fluit uit, en voldoet de tl082 prima (en daarmee bespaar je mooi een paar dubbeltjes ;) )

Vermits we het over telefoonkwaliteit hebben, zijn de meeste van mijn suggesties ver overroepen... Korte sporen en een goede ontkoppeling zijn al lang goed genoeg.