Minimale spoorbreedte bij etsen

Als een spoortje niet tussen pootjes van ic's door kan, kan je hem plaatselijk versmallen zodat het spoortje er wel tussen door kan.

Laatste tijd werk ik veel met LCD's en microcontrollers e.d. die allemaal ondernabij de 5V werken. Mijn spoorbaantjes zijn dan 0,35mm breedt. Er loopt eigelijk nooit een grote stroom.

Op welk voltage werkt je print?

[Bericht gewijzigd door Boeip op maandag 23 juli 2007 18:14:23 (36%)]

Op 23 juli 2007 17:53:31 schreef Krankenstein:
Momenteel ben ik bezig met het ontwikkelen van een printplaatje (met Eagle).

Dit printplaatje wil ik zelf gaan etsen (nog geen ervaring mee). Wat is dan de minimale spoorbreedte die ik bij de design rules moet gebruiken?

Da's lastig aan te geven als je helemaal nog geen ervaring hebt.
Zelf gebruik ik de inkjet/transparant methode en kom in elk geval betrouwbaar tot 0,3mm.
En da's genoeg om banen tussen pootjes door te trekken.
Zie hier voor een voorbeeldprintje.

Op 23 juli 2007 17:53:31 schreef Krankenstein:
En mocht dit niet mogelijk zijn, is er dan een makkelijke manier om draadbruggen te maken in Eagle? Nu doe ik dat door een weerstand van 0 ohm in het schema toe te voegen, maar dat is natuurlijk wel erg ranzig.

Top layer gebruiken, en via's neerzetten waar je van bottom<->top gaat.

Het printje moet op 5v gaan werken. Dat zal dus waarschijnlijk niet de beperking zijn.

De grootste beperking is hoe nauwkeurig ik kan etsen. bbop, welke etstechniek gebruik jij?

Anders moet ik maar eens wat aan de slag gaan en een testprintje etsen met verschillende diameters.

Hoe nauwkeurig je kan etsen ligt deels aan je printer. Tussen baantjes en groundplane zit 0,2mm aan bijde kanten

Ik print m'n getekende layout uit op een transparant folie. Mijn foto-positieve printplaat leg ik op de layout en belicht m met UV-licht. Dan ontwikkelen, waar UV licht is gekomen gaat de foto-positieve laag weg. Zodat daar het koper weg gaat tijdens het etsen.

Als de print klaar is verwijder/polijst ik de fotopositieve laag weg met Polibloc en bespray m met Flux SK10. Als je de juiste hoeveelheid erop sprayt, droogt het goed droog op zonder dat het vuil aantrekt

Als ontwikkelmiddel gebruik ik de ontstopper van de Karwei
Als etsmiddel gebruik ik natriumpersulfaat

Je moet zelf nog even kijken hoe lang je moet belichten

@Krankenstein: Sporen van 0,5mm zijn altijd goed te etsen. Iets kleiner ook nog wel, 0,35 of 0,4mm moet ook wel lukken.

Eigenlijk hangt het nog het meest af van het belichten. Je printsporen moeten aan de kant van het koper zitten anders komt er licht onder het printspoor door de transparante folie. Zorg er ook voor dat er gewicht op de print ligt tijdens het belichten, een stapeltje boeken ofzo. De print wordt dan goed op de layout folie gedrukt wat ook weer voor een scherpere print zorgt.

Als je layout strak op de print staat maakt het etsen niet meer zoveel uit. Wel direct eruit halen als alle koper eraf is anders krijg je weer onderetsing, dat wil zeggen dat het spoor vanaf de zijkant aangevreten wordt en dus dunner.

Op 23 juli 2007 18:39:22 schreef Krankenstein:
Anders moet ik maar eens wat aan de slag gaan en een testprintje etsen met verschillende diameters.

Als je nog geen ervaring hebt met etsen (en vooral: belichten en ontwikkelen), is dit een logisch begin.
De ideale belichtingstijd hangt immers af van het materiaal waarop de layout is gedrukt (transparante folie, kalkpapier, polyesterpapier, ...), van de afdruk die je printer daarop maakt (zwarting), van je lichtbak en van de fotolak op de print.
Het heeft dan ook weinig zin, een print te ontwerpen voor je weet waar de grenzen van je apparatuur liggen.

Als het echt niet anders kan dan ga ik voor de 0.2, maar op kleine printjes is 0.3 redelijk de standaard geworden. Op grotere printen wordt dat snel 0.6 of breder, hangt van de stroom af.

Jippie. Net m'n eerste printje geetst....

4, 5 en 6 mil kan ik shaken. Echt NIET gelukt.

8 mil (0.2mm) doet het niet, maar ik kan de kortsluiting met het blote oog of de scanner niet echt vinden. Heb wat met een multimeter pen zitten krassen, maar de kortsluiting blijft.

Update: Op de valreep is het me gelukt om hem toch "open" te krassen. Dat wat verbonden moet zijn is nu nog steeds verbonden. Het plaatje hieronder is nog met "kortsluiting".

10mil (0.25 mm) doet het prima. Ziet er redelijk strak uit.

(de eenheid "mil" is Amerikaans: 1/1000e inch. 25.4 micron.)

Verder alleen kleine opstart probleempjes: was vergeten hem te spiegelen....

Het koper heeft toch redelijk wat kratertjes. Welk etsmiddel heb je gebruikt en op welke temperatuur?
Hoe lang heeft hij in de etsbak gelegen, totdat je printje is zoals hij is?

Wat ik fijn vind etsen is met groundplane.
Dus dat al het omliggende koper er nog op zit, met rondom de baantjes 0,2mm Ziet er ook mooier uit vind ik

Voorbeeld

[Bericht gewijzigd door Boeip op dinsdag 24 juli 2007 20:27:12 (11%)]

Ik merk met kleine traces dat het op sommige stukken vaak prima gaat, maar dat er altijd een paar stukken bijzitten die net beroerd gaan. Om aan de veilige kant te blijven laat ik traces daarom niet beneden 0.8mm komen..

Op 24 juli 2007 19:52:07 schreef rew:
8 mil (0.2mm) doet het niet, maar ik kan de kortsluiting met het blote oog of de scanner niet echt vinden. Heb wat met een multimeter pen zitten krassen, maar de kortsluiting blijft.

Een kortsluiting die je met het blote oog niet kan zien, blaas je op met een stroombron van 1A of een dikke elko die opgeladen is.

@alex278: ik gok er op, dat ongelijkmatige belichting de oorzaak is van dunne sporen, die op de ene plaats perfect zijn en op een andere plaats "verdwijnen".

[Bericht gewijzigd door pros op dinsdag 24 juli 2007 20:33:42 (17%)]

Even een tip bij de post van pros:
Als je belicht dmv UV Leds is het aan te raden een vel "mat transparant folie" over de leds te leggen. Zo versprijdt het UV licht zich netjes gelijkmatig over de hele print.

Op 24 juli 2007 20:31:27 schreef pros:
[...]
Een kortsluiting die je met het blote oog niet kan zien, blaas je op met een stroombron van 1A of een dikke elko die opgeladen is.

@alex278: ik gok er op, dat ongelijkmatige belichting de oorzaak is van dunne sporen, die op de ene plaats perfect zijn en op een andere plaats "verdwijnen".

OK. Betekent dat een grotere afstand tot de UV-balken, beter aandrukken, of een betere contrastratio in m'n sheets? (of allemaal tegelijk?).

Ik gok op "allemaal tegelijk", dan zit ik safe...

Ernstig: het gebeurt soms dat ik tekst op de print zet. Dat zijn dan spoortjes van 5mil of zo. En dan merk ik dat de ene tekst perfect op de print staat, terwijl een andere tekst --5cm verder-- gewoon verdwenen is.
Met een ideale zwart/transparant verhouding in het layout-vel zal zoiets niet voorkomen, tenzij je onnodig lang belicht. Maar hetgeen m'n printer produceert is verre van ideaal, en bijgevolg wordt de invloed van ongelijkmatige belichting groter.

Als het goed is krijg ik éen dezer dagen wat spulletjes om te beginnen met etsen, dus dan zal ik ook eens wat verschillende spoorbreedtes op een printje etsen. Ik post het resultaat dan wel.

Op 24 juli 2007 20:25:03 schreef bbob1987:
Het koper heeft toch redelijk wat kratertjes.

Ehhhh, naar die "8" moet je niet kijken. Die heb ik mechanisch mishandeld.

Ik heb de "strijkijzer methode" gebruikt. Ik was van plan om het papier langzaam te laten losweken. Echter, onderweg naar het water woei m'n papieren velletje er al af. Slechts de helft van de toner was op het koper blijven zitten. Maar het zag er wel al redelijk uit, dus heb ik het maar geprobeerd. Mischien is de iets minder dikke toner toch te dun. Ik moet nog een beetje oefenen of ik dat beter krijg.

Je hebt een soort transparant folie wat hier speciaal voor gemaakt is. De handleiding specificeert echter dat ik bij 140 graden de toner van de folie op het koper moet krijgen. En dat het folie bij 160-170 graden kapot gaat. Dat kan ik natuurlijk nooit zo nauwkeurig voor mekaar krijgen, dus zie ik er nog een beetje tegenop.

Welk etsmiddel heb je gebruikt en op welke temperatuur?

FeCl3, ik heb het water tot ongeveer 40 graden verwarmd voordat ik begon, maar het was al snel afgekoeld tot zo'n 25 graden kamertemperatuur. Weet iemand een makkelijke truuk om het op temperatuur te houden?

Hoe lang heeft hij in de etsbak gelegen, totdat je printje is zoals hij is?

Ik heb zo'n 20 minuten lopen schudden. (printje in het midden van de bak, dan al de vloeistof naar links en rechts laten stromen).

Wat ik fijn vind etsen is met groundplane.
Dus dat al het omliggende koper er nog op zit, met rondom de baantjes 0,2mm Ziet er ook mooier uit vind ik

Ja. Zal ik voortaan ook doen. Hoe kan ik de "clearance" in eagle instellen die zo'n groundplane van de rest van de draden moet houden? Of haalt hij dat uit de design rules?

Ik denk dat mijn rules worden: Min copper width: 10 mil, min clearance: 9 mil. Dan kan ik ook de kleinste chipjes nog aansluiten. Maar die 9 mil moet ik dan niet overal willen gebruiken. Dus de clearance van het ground plane met de rest moet eigenlijk groter.

Ik heb geen flauw idee hoe dat werkt in Eagle
Zelf gebruik ik sPrint-Layout, ziet er lekker kleuterachtig uit maar werkt super (Y)

Je etsmiddel kan je flink stoken tot 60 graden.
Ik vul een potje met etsmiddel en gooi dat in water wat ik rond de 70 graden hou. Als het etsmiddel de goede temperatuur heeft gooi ik m'n printje in dat potje en gooi m weer terug het water in. Werkt perfect.

Ik ets overigens met natriumpersulfaat

--

Oefening baart kunst!

Sporen van een paar mil (zie boorgat voor de 7805 regelaar) zijn zeer goed mogelijk alhoewel de etstijd dan zéér nauwkeurig luistert:

Deze foto is hier al eens voorbijgekomen.
Layout geprint op lasersheet met LaserJet 2200DTN, Bungard PCB geëtst in FeCl3 en chemisch vertind.
Let er op dat de foto maar 640x480 is, in werkelijkheid is de print nog veel strakker.

CD

Ehhhh turbokeu, Als ik goed meet, zijn die baantjes 12mil.

@rew: Ja maar wel een vet strakke print, die lijntjes kunnen nog best wel dunner met deze kwaliteit...

@Turbokeu: Wat ik altijd doe bij mijn DIY printen is het verkleinen van de boorgaten op de layout tot 0,5mm, dat vergemakkelijkt het boren enorm. De gaatjes dienen dan alleen als centerpuntje en je uiteindelijke boorgat zit altijd precies in het midden. Ik ontwerp dus eerst de print zoals die voor productie moet worden, wil ik er een DIYen dan maak ik een kopie waar ik de gaatjes dan van verklein.

Op 26 juli 2007 08:52:32 schreef rew:
Ehhhh turbokeu, Als ik goed meet, zijn die baantjes 12mil.

Op 26 juli 2007 07:37:07 schreef Turbokeu:
...zie boorgat voor de 7805 regelaar...

(onder de 'C' van 'Clock')

CD

Op 26 juli 2007 09:02:03 schreef djoveld:
Wat ik altijd doe bij mijn DIY printen is het verkleinen van de boorgaten op de layout tot 0,5mm, dat vergemakkelijkt het boren enorm.

Inderdaad.
Toen ik deze PCB gemaakt heb werkte ik nog met de goedkope carbideboortjes van Velleman.
Deze worden redelijk snel bot waardoor het koper rond het boorgat de neiging heeft om 'omhoog' te kruipen als het boorgat op de koperlayout te klein is.

Probleem is ondertussen opgelost, ik heb nu 3 sets van deze repointed kwaliteits carbideboortjes van Tycom aangekocht:

CD

@Turbokeu: Mooi setje

Is er geen UBB code voor jaloezie???