vervangen NTC in een eindtrap audio versterker

Ik restaureer een oude Philips grammofoon van het type 22GF210. Bij de inspectie noteer ik dat een NTC weerstand van 130 Ohm is doorgebrand. Deze is geschakeld tussen de twee basissen van de eindtrap transistoren AC 187 en AC 188 (zie schema).
Echter de grammofoon speelt nog naar behoren en de audio versterker werkt nog prima zonder de NTC (kapotte NTC werd eruit gesoldeerd).
Vraag:
1) als de versterker nog prima werkt, is het dan nog echt nodig om die NTC te vervangen?
2) wat is de juiste functie van die NTC in deze schakeling?
Met dank.

RAAF12

Golden Member

Die zorgt voor de stabilisatie van de eindtrap. Onder invloed van de temperatuur van de omgeving kan de ruststroom te hoog oplopen. Ook wel thermal runaway genoemd. Graag vervangen door een soortgelijk type dan voldoet het geheel weer aan de specificatie's van de fabrikant.

[Bericht gewijzigd door RAAF12 op dinsdag 14 juli 2020 18:14:01 (25%)

Is de NTC echt doorgebrand?

Dan heb je echt een groter probleem, een eindtor moet dan ook stuk zijn.
Dit kan niet goed klinken zonder deze NTC.

Als deze 0 ohm is geworden dan heb je een klasse B eindtrap en werkt prima, geen ruststroom meer.

RAAF12

Golden Member

Staat parallel aan de instelpot, bias is er.

(kapotte NTC werd eruit gesoldeerd)

[Bericht gewijzigd door RAAF12 op dinsdag 14 juli 2020 19:52:35 (37%)

Ah, eruit.
Dat kan ook, niet genoeg gelezen, my bad. Maar dan met je de potmeter goed dicht draaien.

Koop gewoon een simpele 130 ohm NTC en je hoeft je niet meer druk te maken over thermische wegloop.

Als je de NTC weglaat dan geen rustroom laten lopen en dus als klasse B instellen.

Ik zou er toch een NTC inzetten want als de instelpotmeter los komt zijn de germanium transistoren stuk ben ik bang.

Dank voor de uitleg. Vraag 1. is opgelost. Heb een nieuwe NTC besteld. Vraag 2. blijft onbeantwoord. Juiste functie van de NTC in dit circuit?
Opmerking: ik lees in de antwoorden dat er geen ruststroom mag lopen. In het schema is wel een jumper voorzien om de ruststroom te regelen. Volgens fabricant moet deze naar 5 mAmp. gezet worden met de pot R13 (zie collector van TS4).

De ruststroom moet ingesteld worden op 5mA zoals je schrijft.
De NTC dient ervoor dat die op 5mA blijft als de diode BA114 opwarmt of afkoelt door de omgevingstemperatuur en dit om vervorming van het signaal tegen te gaan.

edit: lees eens de paragraaf over bias van de eindtrap.

https://verstraten-elektronica.blogspot.com/p/lf-eindversterkers-ontwe…

Maar als die kapot gaat is er ook iets anders defect!

LDmicro user.
maartenbakker

Golden Member

Maargoed, de NTC gaat niet vanzelf stuk. Er kan (tijdelijk) sluiting zijn opgetreden tussen een van de pootjes van de transistor en het koellichaam. Dit gebeurt intern in de transistor en komt door tin whiskers. Er kan dus nog een staartje aan het verhaal zitten. Er zijn diverse manieren om de transistoren tijdelijk of iets langer weer op te lappen.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."
Anoniem

Transistoren hebben de eigenschap dat bij stijgende temperatuur ook hun collectorstroom stijgt bij dezelfde basisstroom
daarom amp eerst laten warm lopen voordat je ruststroom regelt
Voor u betekent dit dat de ruststroom stijgt
De ntc zijn weerstandswaarde daalt bij stijgende temperatuur zodat de basisstromen dalen
De russtroom blijft hierdoor dus quasi constant

Maar ja... waarom is die ntc opgerookt?

EricP

mét CE

Ik heb geen beeld bij het kennis niveau van TS. In 'leken spraak' is het niet ongebruikelijk om iets wat stuk is 'doorgebrand' te noemen als het wat met electronica te maken heeft.

Ofwel: is het ding echt verbrand of alleen stuk (bijvoorbeeld door veroudering ofzo)?

Verder zat ik nog ff naar dit schema te kijken. Huh? Kan toch niet werken? Ohja, oud... De + zit aan 'aarde' en dus onder in het schema. Dan klopt de wereld toch weer :+

Die NTC is inderdaad bedoeld om de boel thermisch stabiel te houden. Philips had in die tijd ook bouwpakketten waarbij een soortgelijke opzet voor een eindversterkertje gebruikt werd. Als je daar de documentatie nog van kunt scoren, dan zou je daar best de uitleg eens in kunnen vinden. En ja, ik moet het ook nog hebben. Ergens (en helaas dus niet hapklaar).

Anoniem

Verder zat ik nog ff naar dit schema te kijken. Huh? Kan toch niet werken? Ohja, oud... De + zit aan 'aarde' en dus onder in het schema. Dan klopt de wereld toch weer :+

In dat stadium heb ik ook even vertoefd :)

Ofwel: is het ding echt verbrand of alleen stuk (bijvoorbeeld door veroudering ofzo)?

De satellietfoto vertelt inderdaad niet zo veel... maar misschien heeft een ohmmeter dat wel gedaan ;)

EricP

mét CE

Dan blijft de vraag... is het ding gewoon stuk of is-ie doorgebrand?

KGE

Golden Member

Op 15 juli 2020 11:59:21 schreef EricP:
Dan blijft de vraag... is het ding gewoon stuk of is-ie doorgebrand?

Op de foto lijkt hij niet 'doorgebrand'...

Even verduidelijken. De bijgevoegde drie afbeeldingen komen van het internet. Dus niet van mijn toestel dat ik restaureer. Bij het eerst openen van de grammofoon noteerde ik dat de NTC stuk was. In twee helften gesplitst. Dus niet doorgebrand.
Besluit: het zou wel kunnen dat door ouderdom die NTC gewoon kapot gegaan is.
Verder heb ik zeker een half uur lang 45 toeren singeltjes gedraaid (zonder de NTC) en dat ding speelde perfect en zonder vervorming. Ook de eindtransistoren gecontroleerd en die waren niet warm of heet. Daarom ben ik wat bezorgd om die NTC , of die wel een functie heeft ?

Arco

Special Member

Daarom ben ik wat bezorgd om die NTC , of die wel een functie heeft ?

Da's bovenstaand toch al herhaaldelijk verteld?
Die oude ntc's willen wel eens losbreken bij een val o.i.d. (zijn gesinterde electrodes)

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com
EricP

mét CE

Ik heb dat wel vaker gezien met dat soort spul uit die tijd. Ook wel in Smith 'klokkies' in (uit) klassieke Engels gebouwde auto's. Blijkbaar valt dat spul na verloop van tijd spontaan uit elkaar.

Als de torren niet warm werden, dan was je volume te laag :).
Maar zonder gekheid: in die tijd werd er echt nog wel nagedacht over zo'n schakeling. Ook werd er ongetwijfeld een 0-serie gemaakt waarmee getest werd.
Tegenwoordig pak je een datasheet van een hapklare versterker, frot het 'reference desgin' in elkaar en dan moet het maar werken.

Ga er maar vanuit dat in iets uit die tijd over elk onderdeel nagedacht is als het van een (in die tijd) goed merk als Philips was. Dus ja, die NTC heeft een doel. En dat jij het niet hoort, wil nog niet zeggen dat de ruststroom niet wegloopt - ook bij 3 of 7mA klinkt het vast nog heel acceptabel. Al zul je op een scope het verschil wel zien.

Frederick E. Terman

Honourable Member

Er zijn natuurlijk ook veel van dit soort versterkertjes gebouwd zónder NTC. Zolang zoiets binnenshuis draait, loopt die ruststroom echt niet zo gauw op.

Maar deze platenspeler was juist bedoeld voor portable gebruik, dus overal: buiten, in de tuin in de zon, aan het strand in de zon, in allerlei klimaten. Andersom ook weleens in een tienerkamer zonder verwarming in de winter.
Dat zijn veel zwaardere omstandigheden, en dáárvoor was die NTC wel nodig om de ruststroom een beetje binnen de perken te houden.
En inderdaad, daar was over nagedacht: 'verkopen we dit als geschikt voor buiten? Dan een NTC erin, hoewel dat wat meer kost.'

Persoonlijk zou ik er - als het apparaat binnenshuis blijft - niet bang voor zijn zonder NTC te werken. Controleer wel nog eens een paar keer de ruststroom, dan weet je hoe erg het is.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

vergeet niet dat het over Ge eindtorren gaat. Die hebben al een grotere Ice0 en de toename hiervan in functie van de temperatuur is vele malen groter dan (10 keer?)bij een Si tor. zonder ruststroomstabilisatie door een NTC slaan die voor je het weet op hol. Bij veel geluk zijn enkel je batterijen héél snel leeg...

Anoniem

Ga er maar vanuit dat in iets uit die tijd over elk onderdeel nagedacht is als het van een (in die tijd) goed merk als Philips was.

Zeker weten... en over de opvolger van de PU hebben ze ook goed nagedacht... de CD speler
Enkel spijtig dat zij die cd's op de markt brengen dat niet doen
Maak je van een cd een 1 op 1 opname via optische kabel naar een minidisc.... blijft bij sommige cd's de VU op de minidisc continu vol in het rood... foei |:( 8)7 :'(

Op 16 juli 2020 11:24:04 schreef anoniem015:
[...]

Enkel spijtig dat zij die cd's op de markt brengen dat niet doen
Maak je van een cd een 1 op 1 opname via optische kabel naar een minidisc.... blijft bij sommige cd's de VU op de minidisc continu vol in het rood... foei |:( 8)7 :'(

Wat is daar spijtig aan? Om de digitale dynamische ruimte zo nuttig mogelijk te besteden kan een CD zonder headroom finaal gemasterd worden.
Een minidisc is een recorder, die voorziet dus 9dB headroom, of nog wat meer. Meter gaat dus in het rood, maar de opname van de CD naar de minisdisc is toch ok?

Arco

Special Member

Veel goedkope verzamelCD's en LP's werden 'behandeld' met een dynamiekcompressor om het geluid maar zo hard mogelijk opgenomen te krijgen.
Je krijgt dan een soort egale 'brij', wat niet erg fijn luistert...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com

Netjes een 130 Ohms NTC terug zetten ivm. de stabiliteit van de eindtrap die uit Germanium transistoren is opgebouwd en thermisch anders aan de haal gaat.

Anoniem

Een minidisc is een recorder, die voorziet dus 9dB headroom, of nog wat meer. Meter gaat dus in het rood, maar de opname van de CD naar de minisdisc is toch ok?

Een opname van CD naar MD via toslink is een digitale copy.
De MD klinkt dus net zo goed of slecht als de CD :)

Nu kun je zo een in het rood gaande CD converteren naar een mp3
Als je deze mp3 dan opent met Audacity zie je over de ganse lengte een clippende weergave
Met Audacity zie ik in een mp3 van een CD perfect hoever de meter van de MD onder of boven 0 zal gaan bij het maken van een digitale copy van de CD

En het is eenzelfde vaststelling met verschillende CD-, MD spelers en mp3 converters
Dus voor deze man rammelt er wel degelijk wat met cd's...
... en niet alleen met verzamel cd's
Ooit schreef Elektuur er een artikel over

Hoor ik het, nee... soms geef ik ook mijn tinitus op 4kHz de schuld als ik niet kan thuisbrengen waarom het niet goed klinkt :'(
Ik hoor dus ook absoluut geen verschil of mijn signaalkabels omhuld zijn met rode of blauwe natuurzijde >:)

Op 16 juli 2020 13:27:48 schreef Arco:
Veel goedkope verzamelCD's en LP's werden 'behandeld' met een dynamiekcompressor om het geluid maar zo hard mogelijk opgenomen te krijgen.
Je krijgt dan een soort egale 'brij', wat niet erg fijn luistert...

Nou, verzamel LP's waren juist erg zacht, want dan kan er meer op een plaat.

Arco

Special Member

De bassen waren meestal weg, die nemen de meeste ruimte in...

Arco - "Simplicity is a prerequisite for reliability" - hard-, firm-, en software ontwikkeling: www.arcovox.com