Multimeter tutorial

Gepost door Jeroen Vreuls op maandag 11 juli 2011

Helemaal digitaal

PM2421 digital multimeterPM2421 digital multimeter

Zo ergens in de jaren 70 verschenen de eerste digitale meters. Er zijn grofweg twee smaken. Eerst als opvolger van de buisvoltmeter, maar nu bench of tafel multimeter genoemd. Die zijn bedoeld voor in het laboratorium of electronica werkplaats. De eerste hadden vaak nixiebuisjes als uitlezing, maar er waren ook andere varianten voor de LED oprukte. Daarna vergezeld door het LCD scherm en VFD display. De eerste LCD's hebben een nadeel waar je even op moet letten. Een kleine kijkhoek en geen achtergrond verlichting. De Philips hierboven is overigens geen gewone tafelmultimeter. Deze nixie meter kan bijvoorbeeld nA en GOhms meten.

De digitale, maar ook de tussenvorm, had ook een hogere ingangsweerstand. De standaard werd zo'n beetje 10 MOhm. Heel wat meer dan de passieve meter maar minder dan veel buisvoltmeters.

Fluke 8500Fluke 8500

Het varieerde van redelijk compacte apparaten als de Fluke 8000 en HP3435 zoals hieronder op de foto tot halve computers in 19" rack behuizingen zoals de bijzondere Fluke 8500 hierboven. Tegenwoordig zijn er nog van dit soort bakbeesten, maar dat zijn dan bijvoorbeeld 8,5 digit instrumenten voor heel speciale toepassingen. De gemiddelde bench meter is nu compact en vaak transportable. Zoals de Keithley 2000 hieronder. Prijzen liggen hier verder uiteen al naar gelang leeftijd en mogelijkheden.

Bench multimeters: Fluke 8000A, HP 3465A en HP 3435Bench multimeters: Fluke 8000A, HP 3465A en HP 3435 Keithley 2000Keithley 2000

Voor het bedrag wat je voor een 10 jaar oude 8,5 digit Agilent 3458A moet neerleggen kun je een paar nieuwe Agilent 34401A's 6,5 digit meters kopen.

Agilent 3458AAgilent 3458A

Maar voor een oudere 3,5 digit benchmeter van bijvoorbeeld Fluke of HP moet je vanaf een 20 tot 40 euro kunnen slagen. Nog steeds velen malen beter in prestatie en betrouwbaarheid dan een nieuwe multimeter van die prijs. De prijs wordt vooral bepaald door de accuratie en het aantal digits. Hoe meer digits, hoe hoger de prijs. Uiteindelijk worden er ook veel meer 3,5 digit meters verkocht dan 8,5 digit varianten. Het aanbod is dus groter.

Een nieuwe benchmeter van een A-merk koop je grofweg vanaf 250 euro, waarschijnlijk al wel goedkoper van Chineese merken die zich nu ook op deze markt beginnen te begeven. Ook hier geldt, meer digits, hogere prijs. Nieuw zijn ze bijna allemaal 4,5 tot 6,5 digits. De Agilent hierboven met 8,5 digits is wel zo'n beetje de top. Er zit een enorm gat tussen 6,5 en 7,5 digits. Dat scheelt zo een factor 4 in prijs. 10 µV meten is nog wel met "eenvoudige" middelen te doen maar zodra je de nanoVolts in duikt zit je op de grens (Johnson noise) van het nog net meetbare, en alleen met heel speciale technieken en exotische materialen. Daar hang je ook niet een paar PVC meetsnoertjes aan. De top in 6,5 digit benchmeters is klein.

Je praat bij nieuwe meters over Agilent (model 34410), Fluke (model 8845) en Keithley(model 2000), net er onder TTI, en Hameg en vast nog wat meer merken. Dus wat kost een benchmeter? Ergens tussen de twee tientjes en 8000 euro.

De andere smaak is de hand multimeter. Deze zijn er in ontelbare uitvoeringen en prijsklassen. Hier is het veel moeilijker een keuze te maken. De nieuwprijzen variëren van 2,50 tot wel 1000 euro. Is de goedkoopste benchmeter, op dit moment (maar dat gaat veranderen), altijd nog een degelijk kwaliteitsproduct, het grootste deel van de gewone multimeters op de markt valt onder de categorie speelgoed cq troep. Leuk om even te meten of er ergens spanning staat maar dan heb je het wel gehad. Straks zul je zien hoe je dat zelf kan beoordelen. Heel grofweg neemt het aantal functies eerst toe met de prijs, daarna worden ze duurde met minder functies en daarboven neemt het aantal functies weer toe. Dat maakt het zo lastig. De grote speler op deze markt is Fluke, vooral gericht op stevig en zwaar gebruik. Bijvoorbeeld in de industrie of op de bouwplaats. Agilent is een andere grote die vooral gericht is op het laboratorium of de elektronica werkplaats. Dus niet om in een gereedschapskist gemikt te worden. Maar er zijn nog veel meer goede merken.

Digitale handmultimeters: Agilent U1252A, Fluke 77 en Fluke 8022Digitale handmultimeters: Agilent U1252A, Fluke 77 en Fluke 8022

Op de foto zie je een moderne 50.000 count Agilent, daarnaast de "bekende" Fluke 77 in de gele huiskleur en helemaal rechts een van de eerste digitale Flukes, de 8022.

Heel grof: onder de 50 euro (nieuw) is het speelgoed. Tussen de 50 en 100 euro heb je een "instrument" voor iemand die geen al te hoge eisen stelt. Van 100-150 euro koop je een top meter met niet te veel toeters en bellen of een flink aangeklede van een net-onder-de-top merk maar al een serieuze multimeter. Tussen de 150 en 250 een top-meter met naar mate de prijs stijgt steeds meer extra functies. Omdat het voor de meeste lezers van dit tutorial om algemeen gebruik gaat laat ik andere groepen als nanovolt meters, elektrometers, null-meters, speciale stroommeters, sourcemeters enz hier weg. De doelgroep daarvoor heeft deze tutorial niet nodig ;-).