Philips EE (Electronische Experimenteerdoos) nostalgie

Op 14 juni 2023 13:49:18 schreef Joske 25:
Beste Philips EE nostalgie gebruikers.
Vraag: ik ben op zoek naar de Teleac handleiding moderne elektronica, d.w.z de handleiding die bij de doos EE2050T zat.
Doos en alle toebehoren heb ik, alleen de handleiding niet.
Wellicht hebben/weten jullie iemand die mij verder kan helpen.
Ik kom uit Tilburg, onlangs gepensioneerd dus tijd om de hobby weer op te pakken.
Mvg Jef

Dag Jef,

Ik heb twee versies liggen van deze handleiding. De "gewone" en een waar "Verbeterde uitgve" op staat. Ik kan een scan sturen als je dat wilt.

Mvg. Kees

Is er tegenwoordig nog iets vergelijkbaars te koop? Bij mijn kleinzoons moet ik al niet meer afkomen met Arduino's en raspberries, dat hebben ze al best door; maar de essentie daaronder, daar hebben ze weinig zicht op, ze denken in blokjes en zwarte doosjes zonder te beseffen of zich af te vragen wat er daar dan wel mag inzitten, en wat er daarin dan eigenlijk gebeurt.

M.a.w. wat is tegenwoordig een goed pakket om de essentie van elektronica te leren, zoals deze EE-dozen toentertijd waren?

Ik zweer nog altijd bij de Kosmos X-dozen uit de jaren '70/80, ik weet niet exact wanneer ze op de markt waren.
zoals deze X2000 op Ebay voor een niet eens gekke prijs

Ja, de beschrijving van de experimenten is in sommige gevallen oubollig (en enkele experimenten zijn dat ook) maar de basis wordt zo goed uitgelegd en doordat het de onderdelen veel meer terugbrengt tot discrete opbouw als losse bouwsteentjes, wordt ook veel duidelijker wat het doet.

Ik heb mijn X4000 ooit als kind van 11 of zo overgekocht van een vriendin van m'n moeder: zoonlief had er al snel geen interesse meer in (en had wat onderdelen naar de knoppen geholpen).
Ik heb er veel van geleerd, heb 'm nog altijd en ben er zuinig op. De Hightech uitbreidingsdoos heb ik een aantal jaar terug op de kop kunnen tikken met Franse handleiding: ik ga graag een uitdaging aan op technisch vlak, maar technisch Frans uit moeten vlooien ging me toch wat te ver en ik vermoedde dat ik te gefrustreerd zou raken.

Maar via m'n website kreeg ik weer post van iemand die de Nederlandstalige handleiding in bezit had, dus sindsdien heb ik een digitale kopie daarvan, die ik nog eens bij een kopiëerwinkel om wil laten zetten in tastbare variant.

http://www.m-voorloop.nl --- Ik? Welnee! Ik zit nog lang niet achter de germaniums.
RAAF12

Golden Member

Op 15 juni 2023 21:16:58 schreef ohm pi:
[...]Bij mij was het de 3-transistorradio. Die bouwde ik als eerste. Hij deed het gelijk en ik kon naar Radio Veronica luisteren. Later ontdekte ik dat er een draadje ontbrak en na toevoegen van dat draadje werkte de radio veel beter. Dat was het draadje van de condensator van 47nF naar massa.[...]Het waren niet alleen 270Ω weerstandjes. Daar waren er maar twee van. Bovendien zitten de tonen niet op gelijke afstand van elkaar.

Je hebt helemaal gelijk en ik ben verrast dat ik blijkbaar dat heb lopen verdraaien in de loop der tijd.

Even nagekeken en het is 120-180-120-220-270-270-150 tussen de toetsen van het orgel. Is wel een goede reminder om zoveel mogelijk te fact checken voordat info de buitenlucht wordt ingegooid.

Het is een beetje woordenklieverij - om van vieze activiteiten met bepaalde insecten maar te zwijgen, voor alweer iemand me te vlug af is, maar eigenlijk moet men dit een een synthesizer noemen, eerder dan een orgel. Een orgel is per definitie polyfoon - kan meerdere noten tegeljk en tesamen spelen - en dat kan dit dingetje nu net niet. Met alle respect hoor, daar niet van.

Tja, dan moet je bij Philips klagen. Zij noemde het in hun documentatie 'Electronisch Orgel'. Wisten wij veel. We waren piepjong en geloofden alles wat zo'n grote fabrikant zei.

Klagen? Wie heeft er over "klagen" gesproken?

Overigens: als ik die weerstandenreeks bekijk dan heb ik stevige vragen bij de toonzuiverheid...

120-180-120-220-270-270-150

Dat zou een logaritmische reeks moeten zijn (of een exponentiële?) waarbij het normaal is dat de derde en de zevende weerstand kleiner zijn, want die komen maar overeen met een halve toon (afstand mi-fa resp. si-do, daar zit geen zwarte tussen op klavieren zoals van een piano) terwijl de andere een volle toon vertegenwoordigen. Maar dat de vijfde en de zesde allebei 270 ohm zijn, dat is strijdig met alles...

Wie het echt goed wilde hebben die kon precisieweerstanden aanschaffen en parallel- of serieschakelen, of zelfs zeven trimpotmeters; al zou die afregeling een heksentoer zijn want elke potmeter beïnvloedt ook alle andere.

Ik herinner me dat ik dat ding ooit heb gebouwd, als twaalfjarige of daaromtrent, toen had ik blijkbaar nog niet zo'n delikate oren als later want ik herinner me er eigenlijk geen problemen mee.

Op 31 augustus 2023 19:01:01 schreef Paulinha_B:
Overigens: als ik die weerstandenreeks bekijk dan heb ik stevige vragen bij de toonzuiverheid...

Daar had ik toendertijd ook mijn bedenkingen over. Maar ja, alle condensatoren hadden een tolerantie van 10% en alle weerstanden 5%. Dan kan je er ook niet veel van verwachten. Het klonk wel min of meer goed. Zeker voor mijn niet-muzikale oren.

Ik heb mijn science Fair 65 in 1 experimenteer doos van zolder gehaald, na veertig jaar :-) Om aan mijn kleinzoon te geven...
Ik zie nu op internet dat er een nederlandse handleiding van was. Ik heb ze nooit gehad, en kan ze ook niet vinden op het net.
Als iemand deze heeft, zou die ze dan kunnen scannen ?
Je zou er mij, en waarschijnlijk anderen een groot plezier mee doen !

Beste mede-hobbyisten,

Ook ik had vroeger zo'n Philips experimenteerdoos. Nu ik wat meer tijd heb, wordt het tijd om hiermee weer aan de slag te gaan. Ik ben geïnspireerd door Sjakos en Jurjen die m.n. de ontvangers nieuw leven hebben ingeblazen en een aantal nieuwe schakelingen/componenten hebben toegevoegd. Ik probeer de EE 2000 en EE 2001 dozen compleet te krijgen, maar niet alles is hiervan op Marktplaats te vinden.

Daarom heb ik een aantal onderdelen nieuw gekocht en goede printen laten maken van de transistoren, diodes en ICs. Ook de Ultrasoon, Digitaal en Opto dozen heb ik op die manier compleet kunnen maken, zonder dat ik deze dozen gekocht heb. De Duitstalige handleiding van deze Ultrasoon en Opto dozen heb ik vertaald naar het Nederlands, zodat ik daar nu ook een goede NL versie van heb. Van de Ultrasoon, Digitaal en Opto dozen heb ik diverse schakelingen gemaakt om de nieuwe printen te testen en dat werkt allemaal prima.

Verder heb ik m.b.v. Winfig alle bedradingsschema's getekend van de EE2013 t/m EE2017 dozen (met de Meettechniek doos ben ik nog bezig). Tor Gjerde had die al gemaakt van de EE 2003-2006 dozen, dus die heb ik overgenomen van hem (hij gaf me ook de sources). De meeste bedradingsschema's kun je printen op A4, maar de grotere schakelingen zijn op A3 formaat geprint. Ik ga dat binnenkort opsturen naar een printshop, zodra ik alles compleet heb. Ook de handleidingen van de 2013-2017 dozen wil ik dan laten printen en inbinden, op papier is soms toch handiger dan van een beeldscherm.

Wat ik gemaakt heb, staat voorlopig op https://www.logtica.nl/EE.html, maar dit wordt nog aangevuld. Maar je kunt nu al de handleidingen en bedradingsschema's kopiëren, mocht je dat willen. En suggesties voor nieuwe schakelingen en componenten zijn welkom.

Leuk om te zien dat er zelfs in 2023 nog mensen actief bezig zijn met deze Philips elektronicadozen!

Met vriendelijke groet,

Emile

Op 31 augustus 2023 19:01:01 schreef Paulinha_B:
[...]
Overigens: als ik die weerstandenreeks bekijk dan heb ik stevige vragen bij de toonzuiverheid...

Dat zou een logaritmische reeks moeten zijn (of een exponentiële?) waarbij het normaal is dat de derde en de zevende weerstand kleiner zijn, want die komen maar overeen met een halve toon (afstand mi-fa resp. si-do, daar zit geen zwarte tussen op klavieren zoals van een piano) terwijl de andere een volle toon vertegenwoordigen. Maar dat de vijfde en de zesde allebei 270 ohm zijn, dat is strijdig met alles...
[...]

Ik heb ooit software voor op een PC gemaakt die muzieknoten kon spelen die eerst ingevoerd waren. Een oefen-programma voor mijn vader die bij een koor zong en verder geen instrument bespeelde. Daarvoor heb ik toen uitgezocht hoe het zit met noten en frequenties

Er is afgesproken dat moderne muziek in het middenregister een "A" heeft die precies 440 Hz is. Een octaaf hoger ligt weer een "A" en bij een octaaf verhogen verdubbelt de frequentie, dus die is 880 Hz. En bij een octaaf verlagen halveert die. Een octaaf omvat 12 noten (de witte en zwarte toetsen). En in tegenstelling tot wat de meesten denken, is de frequentieverhouding tussen alle noten gelijk. Iedere noot is "1 twaalfde-machts wortel van 2" hoger dan zijn voorganger. Dus geen halve of hele stappen. De frequentiestappen in Hz tussen noten worden dus wel steeds groter.

code:


A   = 440 Hz.
Bes = 440.00 * 1.05946 = 466.16 Hz
B   = 466.16 * 1.05946 = 493.88 Hz
C   = 493.88 * 1.05946 = 523.25 Hz
Cis = 554.36 Hz
D   = 587.33 Hz
Es  = 622.25 Hz
E   = 659.25 Hz
F   = 698.45 Hz
Fis = 739.99 Hz
G   = 783.99 Hz
As  = 830.60 Hz
A   = 880.00 Hz

En in tegenstelling tot wat de meesten denken, is de frequentieverhouding tussen alle noten gelijk. Iedere noot is "1 twaalfde-machts wortel van 2" hoger dan zijn voorganger.

Dat is een grove vereenvoudiging, wat hier wordt beschreven heet "gelijkzwevend stemmen" en voor sommigen staat het gelijk met vloeken in de kerk.

Als men dit aanhoudt, dan is de verhouding tussen do en sol (of iedere andere kwint) gelijk aan "twee tot de macht zeven twaalfde" wat neerkomt op 1,4983 enzovoort. Terwijl reeds sedert Pythagoras geweten is dat een "reine" kwint overeenkomt met precies 1,5. Wat men trouwens op de scoop netjes kan weergeven.

Dit is een erg complexe problematiek, die niet zomaar valt samen te vatten in enkele slagzinnen. De hele verzameling "Das wohltemperierte Klavier" gaat hierover, meneer Bach had er een handje van weg om de zaken grondig aan te pakken...

Maar bied een instrument met gelijkzwevende stemming aan aan iemand uit de oude muziek - zeg maar alles voor de barok - en die gaat lopen van de eerste akkoorden die weerklinken.

Dit is trouwens de reden dat al die automatische speelgoedjes, wenskaarten-met-muziekjes enzovoort zo schabouwelijk klinken: die gaan wel degelijk voort op gelijkzwevende stemming.

Ook de 440 Hz is trouwens geen wet van Meden en Perzen, over de jaren is deze referentie-A oftewel diapason steeds maar omhoog gegaan. Men vindt nog orgels uit de vroege barok waar de A op 415 Hz staat - en de Wiener Philharmoniker spelen met 444 Hz of was het nu 445.

Kortom: niet te kort door de bocht gaan, aub.

Op 15 september 2023 15:07:31 schreef Emile66:
Beste mede-hobbyisten,

Ook ik had vroeger zo'n Philips experimenteerdoos. Nu ik wat meer tijd heb, wordt het tijd om hiermee weer aan de slag te gaan.
...
Wat ik gemaakt heb, staat voorlopig op https://www.logtica.nl/EE.html, maar dit wordt nog aangevuld.
...
Leuk om te zien dat er zelfs in 2023 nog mensen actief bezig zijn met deze Philips elektronicadozen!

Met vriendelijke groet,

Emile

Hai Emile, dat ziet er uit als een mooie en stevige investering, je website ziet er al fraai uit!
Ik neem aan dat je Thomas Rigert's website ook al kent, daar gebeuren nog veel actuele dingen, en ook ik ben daar nog zeer actief met bestaande alsook nieuwe/aangepaste ontwerpen. Daarnaast heb ook ik mijn eigen website.
Laat gerust wat bouwsels zien, altijd leuk en leerzaam voor ons Philips EE-adepten hier!

Groet!
Jurjen
https://www.kranenborg.org/maker

Op 16 september 2023 01:30:44 schreef kranenborg:
[...]

Ik neem aan dat je Thomas Rigert's website ook al kent, daar gebeuren nog veel actuele dingen, en ook ik ben daar nog zeer actief met bestaande alsook nieuwe/aangepaste ontwerpen. Daarnaast heb ook ik mijn eigen website.

Jouw site heb ik uiteraard al grondig bestudeerd, maar die Duitse site kende ik nog niet. Erg interessant! Ik zie dat ze daar een vergelijkbaar idee hebben om printen te maken voor bestaande componenten.

Groeten,

Emile

Wel, de populaire 5.02 drie-transistor middengolf-ontvanger uit EE2003 (en ook begerenswaardig afgebeeld op de dozen uit de 2000 serie) zou misschien nog wat gevoeliger en selectiever kunnen worden, door gecontroleerde regeneratie toe te passen. De koppeling tussen de collector van T1 en de aansluiting van de smoorspoel voert naast het audiosignaal ook in eerste instantie het versterkte HF-signaal (als consequentie van het Reflex-principe). De (zwakke en liefst breedbandige) regeneratie zou dan met behulp van een gecontroleerde koppeling via een extra spoel op de ferrietstaaf en (indien nodig) de tweede variabele condensator kunnen gebeuren lijkt me. In onderstaande foto is deze uitbreiding in blauw aangegeven.

Ik ga deze Kerstvakantie de afgebeelde set-up uitproberen, zou dit kunnen werken?

Groet!
/Jurjen

Zoiets heb ik ook toegepast op de EE20 transistorradio.
Ik gebruikte wel meekoppeling om de Q van de trillingskring te verhogen, maar ik liet hem niet oscilleren, tenminste dat was bij mij niet de bedoeling.
Ik gebruikte een variabele condensator in serie met de terugkoppelspoel om de hoeveelheid terugkoppeling te regelen. Het idee had ik gejat uit schema's van Jongensradio of Radio Bulletin.
Wat ik ook toepaste was een buitenantenne gekoppeld aan een afstembare MG-kring uit een slooptransistorradio. De ferrietantenne van de sloopradio legde ik op enige afstand parallel aan de ferrietantenne van de EE20-radio.
Alle twee de LC-kringen afstemmen op dezelfde gewenste frequentie leverde een veel duidelijkere ontvangst op.

In mijn geval zou ik denk ik geen (serie-)resonantie beogen, maar een zwakke koppeling om over de hele afstembreedte het ingangssignaal voor de diode-detector wat op te krikken zonder de regeneratie telkens aan te moeten passen om oscilleren te voorkomen (en dat sluit een resonantiekring uit denk ik). Ik verwacht dat het risico op oscillatie vooral hoog in op de hogere frequenties, vandaar de (eerst variabele, maar uiteindelijk vaste) condensator met een kleine waarde die dit in het hoge frequentiebereik moet onderdrukken, dat is mijn gedachte ... . Maar de praktijk zal het uitwijzen.

Edit: ben een meer algemene discussie (maar incl. de terugkoppeling/resonantievraag) gestart over optimalizatie van het 5.02. Reflex ontwerp, zie hier (op de site waar al het Philips-EE gebeuren nog sterk leeft: https://www.rigert.com/ee-forum/viewtopic.php?t=2835

/Jurjen

RAAF12

Golden Member

Idd niet te sterk koppelen maar net genoeg tot je de gewenste zender(s) beter kan ontvangen. Hetzelfde principe gebruikte de Amroh Transette ook maar dan werd het RFT trafootje iets dichter in de richting van de spoel op de ferrietstaaf geschoven. Ik heb daar het originele boekje van liggen, radio is foetsie :(

Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 7 december 2023 21:12:20 schreef ohm pi:
Wat ik ook toepaste was een buitenantenne gekoppeld aan een afstembare MG-kring uit een slooptransistorradio. De ferrietantenne van de sloopradio legde ik op enige afstand parallel aan de ferrietantenne van de EE20-radio.
Alle twee de LC-kringen afstemmen op dezelfde gewenste frequentie leverde een veel duidelijkere ontvangst op.

Aha, de Duplicator Fe2O3!
Voor Veronica had ik die niet nodig (ik kon de zee zien liggen), maar voor de regionale Engelse zenders vond ik het een handig ding voor bij mijn radiootje. Ah, nostalgie... dat is tegenwoordig ook niks meer. ;)

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

De regeneratie-variant (zie mijn eerdere posting) van de Reflex 3-transistorontvanger 5.02 (uit de EE2003) werkte niet goed, maar een geheel andere oplossing, nl. het toevoegen van een FET-buffer tussen de afstemkring en de rode BF194 transistor werkt echter fantastisch (gevoeliger, betere scheiding tussen zenders, stabiel), zie hier voor de actuele beschrijving:
https://www.rigert.com/ee-forum/viewtopic.php?t=888

De aanpassing kan toegevoegd worden aan de oorspronkelijke layout van de 5.02 (alleen de ferrietstaaf één positie naar links brengen):

Hier de aangepaste schakeling (nieuwe FET-buffer + EE2003 Reflex-gedeelte), met de aangepaste delen (t.o.v. 5.02) in rood. Merk op dat de secundaire middengolf-spoel niet meer gebruikt wordt, één kant ervan is aan massa aangesloten, de andere is vrij.

/Jurjen

joopv

Golden Member

Eigenlijk hoort het niet in dit topic, maar kon het niet laten.

Een kistje met Philiform. Bij de Dorcas kringloop in Eindhoven.

Wel,

Toch de regeneratieve variant van de 5.02 Reflex-ontvanger aan de praat gekregen. Hij zit wat performance betreft tussen de oorspronkelijke 5.02 en de FET-buffer-variant in, overdag zijn een aantal Engelse zenders helder naar binnen te krijgen (zonder regeneratie nauwelijks), s'avonds zijn er vele ... .
Wat ontwerp en gedrag betreft is het een klassieke regen-ontvanger, dus met twee knoppen te bedienen. Een extra spoel met slechts twee windingen is toegevoegd om een lichte regeneratieve koppeling te krijgen, die beïnvloed wordt door de toegevoegde condensatoren. De tweede variabele condensator (uit EE2005) vormt de regeneration control. Wat je niet allemaal met één rode transistor kan doen ...
Dit ontwerp is zeker de moeite waard om eens uit te proberen want het is maar een kleine en heel makkelijke uitbreiding/uitbouw van de 5.02. In het circuit is in rood een kleine optimalisatie van de oorspronkelijke 5.02 aangegeven, in blauw de regen-toevoeging. Merk op dat daarbij de directe draadverbinding tussen de collector van T1 en de smoorspoel en kerko komt te vervallen en dus nu via de regen-spoel gaat lopen:

Het bedradingsdiagram (met in rood de eerder genoemde andere verbeteringen):

En tenslotte de pdf (op schaal) voor wie nog eens "als vroegah" wil bouwen:

https://www.kranenborg.org/ee/projects/Reflex/%35.%30%32%2Dregen%2Dfin…

Met alle toeters en bellen er aan (bouwplan, schaalverlichting) is dit een mooie en bruikbare ontvanger geworden:

Groet!
/Jurjen

Ik heb de laatste stand wat betreft de verbeteringen van de 5.02 reflex ontvanger op mijn website geplaatst. Naast het regeneratie-concept ga ik hier ook de andere voorgestelde uitbreidingen (FET-buffer etc.) documenteren: https://www.kranenborg.org/electronics-philips-ee (ook toegankelijk natuurlijk via de home pagina)

/Jurjen