FM-superreg uit Elektuur 09-2007

Heeft het zin om een superreg bedoeld voor de FM-omroepband te voorzien van een hoogfrequentversterker om hem gevoeliger te maken? Sowieso weet ik dat de ontvanger door de hoogfrequentversterker dan minder stoorstraling uitzendt, maar is de kans dan groot dat de superreg overstuurd raakt met alle ontvangstproblemen van dien? En op welk deel van de superreg schakeling kan ik de hoogfrequenttrap dan het beste aansluiten?

haal die 10nf condensator met knooppunt spoel/weerstand op emitter maar eens weg,je hoort dan niets meer.

gr, weetal

Ik gebruik nu niet meer het Elektuurschema, maar het onderste schema. Omdat die beter is dan het Elektuurschema.

De collector- en de emitterstroom zijn gelijk aan elkaar (op een snippertje basisstroom na). Het maakt dus niets uit of je naar de collector- of emitterstroom kijkt; in beide gevallen vind je je audiospanning terug over de weerstand die je daar zet.

Het bouwdoosschema heeft een nette filtering tussen detector en laagfrequent. Zo raak je de dooffrequentie (van enkele Volts) beter kwijt, zodat het audio (van enkele mV) beter versterkt kan worden.

Een superreg is zoiets als een stoommachine: erg interessant, en leuk om te zien werken, maar niet meer van deze tijd.
Een tweede overeenkomst is dat iedereen er wel eens van gehoord heeft, maar "nur die wenigsten" weten er wat van.

Een superreg is van zichzelf erg gevoelig (voor AM tenminste!). De beste gevoeligheid bereik je bij een bepaalde koppeling tussen detector en antenne. Bij het Elektuurschema is dat niet in te stellen; als je een aftakking neemt, kun je wat experimenteren.
Maar was de ontvangst werkelijk ruisvrijer, of alleen maar harder? Dat is niet hetzelfde.

Of een HF versterker de gevoeligheid nog verder opvoert, hangt helemaal van de kwaliteit (het ruisgetal) van die versterker af. Dat je detector dan ook niet meer rechtstreeks aan de antenne hangt, is een duidelijk voordeel voor de rest van de wereld.

Op http://www.rigert.com/ee-forum/viewtopic.php?f=6&t=612&view=next staat een superreg met de Long Tailed Pair gepubliceerd. Schijnt volgens dat forum een goede schakeling te zijn.

Schema:

Waarom blijf je dat toch steeds in al je superreg topics een long tailed pair noemen?!

• De long tailed pair heeft in de emitterleiding een stroombron, of tenminste een hoge weerstand.
• De long tailed pair wordt aangestuurd tussen de twee bases.
• De long tailed pair heeft zijn uitgang tussen de twee collectoren.
• De long tailed pair is een symmetrische schakeling

Déze schakeling is gewoon weer die tweetorrenontdemper, die in al die radio's van Kainka en Jurgen zit.

Plaatje:

Dit komt omdat Elektuur die ontdempingsschakeling in zijn 'Kleine Kortegolfontvanger' van November 2000 een 'Long Tailed Pair'noemde. Zie:

Nu weer on-topic: het schijnt dat de tweetorrenontdemper goede eigenschappen bezit, vandaar dat B-Kainka en Jurgen dat ook in hun ontwerpen gebruiken.

[Bericht gewijzigd door dawmast op dinsdag 30 juni 2009 17:12:38 (34%)]

Grapjassen, daar in Beek.
Nou ja, zolang wij het verschil maar zien.

Het is zeker een grappige schakeling. Ik heb hem al eens gebruikt als afgestemde-kring-tester (aan de kring hangen en laten oscilleren, en dan de frequentie meten; zie RSGB "circuit design aids", 1985).

Het voordeel is: het gilt met praktisch alles. Je zou bij wijze van spreken een verwarmingsspiraal kunnen afstemmen met een natte spons tussen twee plamuurmessen, en het geheel nòg aan het oscilleren krijgen.

Ik zie verder geen bijzondere voordelen qua ontvangseigenschappen, maar het is wel een makkelijke toevoeging aan een bestaande kristalontvanger.

@Frederick E.Terman:

Ik zie verder geen bijzondere voordelen qua ontvangseigenschappen, maar het is wel een makkelijke toevoeging aan een bestaande kristalontvanger.

Met zo'n handige schakeling kun je elke rechtuitontvanger die geen HF-terugkoppeling heeft, flink oppimpen. Een opgepimpte kristalontvanger met een hogere gevoeligheid en selectiviteit dus.

Ik ga van de week de superreg met de twee transistors in de oscillator nabouwen en kijken hoe hij werkt. In dat schema heb je geen moeilijke zaken als basisweerstanden voor de gelijkstroominstelling en de trimmer van de terugkoppeling tussen de collector en de emitter.

Ik heb de superreg met de twee transistors in de oscillator gebouwd. Het is gevoeliger en stabieler dan die andere schema's. Ik heb nu niet meer met de lastige basis instelweerstanden en de terugkoppeltrimmer tussen de collector en de emitter te maken. Juist die twee zaken zijn erg kritisch bij zo'n ontvanger.

Dawmaster
Je bedoelt dus dit schema?
http://www.circuitsonline.net/forum/show_image.html?http%3A//www.uploa…
kun je er wat meer over vertellen?
Het werkte dus goed, en het frequentie bereik?

Ik heb meer interesse in de KG - AM verzie:
http://www.b-kainka.de/bastel3.htm
of het wat is????

Of topic.
Philips experimenteer doos:
http://www.rigert.com/ee-forum/viewtopic.php?f=6&t=612&view=ne…
ik heb het toen weg gedaan allemaal(hoe dom kon ik zijn!)

HEEL VEEL SUCCES!
Vr Gr Rob.

Hallo,

Ik ben de auteur van de bijdrage op www.rígert.com (de Philips EE afdeling) met het twee-torren RF circuit (dat zoals ik daar heb aangegeven niet van mijzelf is maar door E. Insam eerder is gepubliceerd).

Ik heb de schakeling gebouwd omdat ik het circuit eens wilde uittesten en dit blijkt inderdaad verbazend stabiel. Zo is het moeiteloos aan de praat te krijgen met de spoel die in vroege versies van de Philips EE2003 handleiding is weergeven voor de FM-ontvanger, namelijk de drie-kwart winding voor luchtvaartverkeer in fig. 186 (maar in de praktijk begint de schakeling al te functioneren met L2 minder dan een halve winding; eigenlijk kan je er zoals Frederick opmerkte inderdaad zo ongeveer van alles inzetten, maar de natte spons gaat me echt te ver ;o).

Omdat de variabele weerstand P2 die de C-E spanning bepaalt (en daarmee de terugkoppeling en dus de aanvang van superregeneratie) achter de choke L2 en weerstand R3 zit is deze daarmee buiten het RF-deel geplaatst en kan je hem ver weg van het RF-deel zetten. Hetzelfde principe heb ik toegepast op een kleine uitbreiding van de EE2003 SW ontvanger zoals gepubliceerd op http://www.kranenborg.org/ee/ee2.htm die daarmee een echte regeneratieve ontvanger wordt met regeneratieinstelling ver weg van het RF-deel. Dus geen ongewenste invloed van de handen op de afstemming, in tegenstelling tot de meeste andere gepubliceerde regeneratieve concepten voor kortegolf-ontvangst.

Voor wie het nog niet weet, er bestaat nog steeds toegang tot het Philips EE Walhalla via http://ee.old.no , inclusief alle handleidingen. Ik ben ook nog een (kleine) poortwachter voor datzelfde paradijs: www.kranenborg.org/ee

Met vriendelijke groet,
Jurjen Kranenborg
Uppsala, Zweden

Heel even kort voor ik naar mijn nestje gaat.
Maak ons maar lekker met al dat moois,
Zit er van te kwijlen!

Vr Gr RRob.

Ik heb nog een FM-dipoolantenne bestaande uit 300 Ohm lintkabel liggen. Omdat die antenne een impedantie heeft van 300 Ohm moet hij wel goed aan de ontvangerimpedantie aangepast worden. Hoeveel windingen moet de antenne koppelspoel hebben om daarop zonder misaanpassingen een 300 Ohm FM-dipoolantenne aan te sluiten?

Precies het dubbele van het aantal dat je voor een 75Ω ingang zou gebruiken.

Ik zou de koppeling in ieder geval wat variabel houden, zodat je wat losser of vaster kunt koppelen (en daarna iedere keer even de beste stand van de superreg regelaar opzoeken) tot je een optimum gevonden hebt.

Op 3 juli 2009 14:39:44 schreef Frederick E. Terman:
Precies het dubbele van het aantal dat je voor een 75Ω ingang zou gebruiken.

Want de antenneimpedantie is 4 keer groter.

Je moet natuurlijk de impedantie van de afstemkring zelf ook weten, ik neem aan dat die een hoge impedantie heeft. En die impedantie moet je omlaag transformeren d.m.v. die koppelspoel. De impedantie van de antennekring van een FM-omroepontvanger is vaak laagohmig, omdat die kring zich vaak in de emitter- of sourceleiding bevindt van de hoogfrequent voorversterkertrap.

Het betreft een trafo. Als je Zu verandert dan gaat Zi dat ook doen.

Gewoon proberen; 2 à 4 windingen (afhankelijk van diameter) en dan de afstand wat variëren. Niet teveel theorie, want:
- de beste gevoeligheid bereik je tòch niet bij impedantieaanpassing (geldt ook voor andere ontvangers)
- bij vaste koppeling werkt de superreg niet goed meer
- bij vaste koppeling hou je wel heel weinig selectiviteit over

Beste Kranenborg,

Waar dient de elco C5 van 10 uF voor? Als ik die gebruik, merk ik dat het geluid wat harder wordt. Heeft hij dezelfde functie als een ontkoppelelco over de emitterweerstand van een transistortrap in gemeenschappelijke emitterschakeling? Verder heb ik voor R3 een potmeter van 10K gebruikt en voor P2 een potmeter van 100K. D.m.v. die twee potmeters kan ik de gevoeligheid goed instellen. Voor C6 heb ik een condensatortje van 10 nF genomen.

Ik heb het pendelcircuit bestaande uit L2, R3, P2, C5 en C6 vereenvoudigd door voor R3 en P2 een potmeter van 100k te nemen, voor C6 een condensatortje van 10 nF te nemen en C5 heb ik weggelaten. De ontvanger werkt nog steeds goed. Ik stel de potmeter zodanig in dat de ontvanger net niet begint te knetteren. Dan is de ontvangst het best, maar dan wel met veel ruis. Draai ik de potmeter door dan begint de ontvanger te knetteren en keihard te ruisen en valt de ontvangst weg. Draai ik verder dan stopt het knetteren en is de ontvangst van de FM-omroepzenders zuiver zonder ruis. Wil ik de luchtvaartband ontvangen, dan moet ik de ferrietkern van de spoel helemaal uitdraaien en moet ik de potmeter instellen net voordat het sterk begint te ruisen en te knetteren.

[Bericht gewijzigd door dawmast op zondag 6 september 2009 23:30:22 (20%)]

Voor wie het nog niet weet, er bestaat nog steeds toegang tot het Philips EE Walhalla via http://ee.old.no , inclusief alle handleidingen. Ik ben ook nog een (kleine) poortwachter voor datzelfde paradijs: www.kranenborg.org/ee

Brings back memories; heb ik heb toen alle moed verzameld om die ukw ontvanger met m`n ee-bouwdozen te maken
Er stond immers in de handleiding "alleen voor gevorderden"
En er waren speciale montage instrukties, sommige draden moesten b.v. aan een stuk zijn.
Spannend....(voor iemand van 12jaar of zo..)
Het ding werkte wel meteen, een nummer van OMD schalde uit het luidsprekertje.
Dat een superreg straalt? daar ben ik toen ook achtergekomen, m`n moeder was "not amused" toen bleek dat het bouwsel feilloos haar favoriete radio-station wegdrukte.

Grtz,
Max

Ik had op die leeftijd (14) ook een EE doos (sinds Rosmalen heb ik er weer een met een stapel boeken). Daat stond een zender schema in. Dat heb ik toen gebouwd en dat werkte (zoals eigenlijk alles in die doos het deed). We woonde op het platteland en een vriendje 5 km verderop aan de rand van het dorp. Ik zou om een bepaalde tijd de zender aanzetten (met 10 meter draad in de tuin tussen mijn raam en een boom) en hij zou luisteren. Ik zet het ding aan en roep " als je me hoort bel dan even" 1 minuut later gaat de telefoon. Ik schrok me een ongeluk. De EE doos gelijk op zolder verstopt, antenne weg en de hele week bang geweest dat de radio controlle dienst langs zou komen.

Ik heb bij mijn twee transistor superreg C6 en L2 weggehaald en nu werkt de ontvanger als een gewone regeneratieve ontvanger volgens de bekende Kainka-schakeling. De regeneratie is d.m.v. de potmeter van 100k in de emitterleiding soepel in te stellen en ik krijg een zuiverder ontvangst van de zenders dan wanneer zo'n schakeling superregenereert. Stel ik de regeneratie te ver in dat hij oscilleert, dan hoor ik i.p.v. een fluit een brij van allerlei geluiden.