Jongensradio anno 2014

Ja, zo moet zo'n scanner met de spullen omgaan!

En inderdaad, we dwalen fors af, wat een stel ouwe kletskousen. Moderator! Actie! Dit is een aanfluiting van het onderwerp HF! Hoewel intellectueel natuurlijk zeer hoogstaand.

Ik grijp echter in, Ordnung muss sein, terug naar HF. Bij het snuffelen in de oude tijdschriften denk ik weer eens aan een oude puzzel. In de Duitse communicatie-ontvangers werd standaard met de RV12P2000 gewerkt voor zowat alles, maar het gaat me hier om de HF en MF trappen. Ik heb de karakteristieken niet bij de hand (staan vast op tubedata.org) maar het was GEEN staartbuis (variable mu pentode, remote cut-off pentode, buis met regelkarakteristiek) dus volgens de boekjes moet je bij regelen (AVC)kruismodulatie krijgen - hetgeen in de praktijk met die ontvangers juist helemaal geen probleem was. Er was een staartbuis, de RV12P2001 maar die werd kennelijk maar zelden toegepast. De Duitse ontwerpers waren niet gek, heb me vaak afgevraagd hoe dat nou zat. FET heb jij enig idee?

De Grote Hellehond Zelve.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Nu, dan moet ik gaan raden, maar ik heb wel enig idee.

Dat de 'staart'buizen geen kruismodulatie zouden geven is natuurlijk onzin, maar ze verdelen de pijn. Een ideale exponentiële karakteristiek geeft een mooie regeling (overal evenveel dB's per volt negatief), en geeft per 'orde' intermodulatie overal evenveel ellende.
Een gewone karakteristiek met knik geeft natuurlijk juist in die knik meer intermodulatie, en - voorzover hij verder bijna recht zou zijn - regelt beroerd.

Let op de kreet 'per orde'. De staartbuis geeft overal, altijd, een flinke dot tweede-orde IM (dus som- en verschilfrequenties). Bij een omroepontvanger niet zo'n punt, want òfwel die frequenties liggen ver uitelkaar, òfwel ze liggen ver van de ontvangfrequentie. In beide gevallen weet de ingangskring daar wel raad mee; dat zal voldoende geweest zijn.
De derde-orde IM (dus in-band IM) is door de eenvoudige ingangskring niet te verminderen, maar is met de staartbuis al een stukje minder; bovendien is het een stoorvorm die op de omroepbanden minder gauw een probleem was.

Nu de Duitse communicatieontvangers. Tweede-orde IM interesseerde ze geen biet, want hun preselectie was veel beter.
Derde-orde IM is lastig, want die verhindert je zwakke stations tussen sterkere te beluisteren, en de preselectie helpt hier niet.
Bij de communicatieontvanger zijn de te verwachten verschillen in signaalsterkten veel groter dan bij de omroepdozen, en ik denk dat ze er bij het gebruik van de staartbuis P2001 teveel last van hadden. Dat viel vies tegen.

Terug naar de P2000-buis. Als je naar zijn datablad kijkt, valt je iets wonderlijks op: die karakteristiek is bijna perfect kwadratisch. Dat is voor een buis niet vanzelfsprekend - hier heeft de Germaanse schepper de hand in gehad.
De grafiek loopt bijna precies volgens Ia(mA) = 0,3 x (Ug(V) + 5)2.

Een kwadratische karakteristiek geeft weliswaar iets meer tweede-orde IM dan een exponentiële, maar niet veel, en die verdween toch door de preselectie, die subliem was.
En dat is ook de énige IM die een kwadratische karakteristiek veroorzaakt. Er is praktisch geen derde-orde IM, en dus ook op volle banden geen onderlinge storing van vlakbij in frequentie werkende stations.

De eerste Duitse ontvangers met P2000'ers hadden gewoon geen AGC. Dan maar niet, zal men gedacht hebben.
Later is het tòch toegepast, ook op de P2000. Je kunt hem, met zijn kwadratische 'Kennlinie', toch goed regelen, alleen over slechts een dB of 20, en bij òf niet te grote signalen (HF-trap, eventueel met handgeschakelde verzwakker), òf reeds gefilterde signalen (MF-trappen).
Met een totaal van drie (HF + 2MF) of vier buizen had je dan toch een storingsvrij regelbereik van 60 à 80 dB.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

Dat lijkt me een verstandige redenatie, FET, die P2000 heeft inderdaad een vrijwel kwadratische karakteristiek. Wéér zo'n briljant ontwerp (laten we maar aannemen dat het geen toeval was :> ...). Ik geloof dat hij voor het eerst in de FuG10 werd toegepast, de lange golf peilontvanger EL daarvan had géén AGC, de korte golf EK wél. Logisch natuurlijk.

Voor degenen die de Duitse ontvangers niet kennen: zoek op Google naar FuG10, Mittelwellen Empfänger Cäsar en Kurzwellen Empfänger Köln. Je weet niet wat je ziet aan mechanische constructie!

De Grote Hellehond Zelve.
rbeckers

Overleden

Ik ken die ontvangers. Erg goede constructie.

Nou, als jullie nog een stukje Duitse huisvlijt willen zien, ga dan op Google Earth naar 48°27'N , 10°52'O voor een echte Wullenweber1

De Grote Hellehond Zelve.

Op 26 augustus 2014 15:58:43 schreef Frithjof Sterrenburg:
Nou, als jullie nog een stukje Duitse huisvlijt willen zien, ga dan op Google Earth naar 48°27'N , 10°52'O voor een echte Wullenweber1

Gemak dient de mens, dus: http://goo.gl/maps/foQFH

Es wäre gut Bücher kaufen, wenn man die Zeit, sie zu lesen, mitkaufen könnte. (Arthur Schopenhauer)
Shiptronic

Overleden

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.
Jinny

Golden Member

En de Hellehond kan tevreden zijn, de topictitel is veranderd, geen persoonsverheerlijking meer....

Offtopic, in de auto terug kwam inderdaad de naam weer boven, Christopher Hitchens.

Hoe doen vrouwen op TV dat toch? Wakker worden met prachtig glanzend haar en mooi gestifte lippen..... Wanneer ik wakker word heb ik een coupe 'Leeg geroofd vogelnest' en een incidenteel straaltje kwijl.. Gaat ook door voor 'Wilt wief' naar horen zeggen
Hubie

Special Member

@all abt. de Wullenweber.
zie hier:http://en.wikipedia.org/wiki/AN/FLR-9

Helemaal onderaan bij references staat ook een service&operation manual in .pdf zo dat je een idee krijgt hoe dat ding werkt.
Zeer interessant leesvoer.!!

Op 25 augustus 2014 03:41:20 schreef Hubie:
@ williwortel,Elektuur 1974-1990 en 1980 - 2007 heb ik pas gedownload op een bekende site die door de meeste providers is geblokkeerd maar via een proxy gewoon bereikbaar zijn.
Mod-edit: Hoe mag iedereen voor zichzelf uitzoeken, niet iets voor op het forum, zie de FAQ
Ook RadCom (RSGB) en Practical Wireless kun je daar vinden.
Er zijn ook mensen die dit soort downloaden (moreel) afkeuren.
Ik niet ;-)

@mod en @maartenbakker.
Een strak plan,misschien kunnen we het Jongensradio 2.0 noemen ?

OK Henry,begrepen.
Misschien was ik iets te specifiek in de uitleg ?
Kan het commentaar van de Mods eerst in het geel ? i.p.v. rood ?
(Gele kaart c.q.rode kaart) ?
Het is zeker niet mijn bedoeling geweest om mensen tot verboden dingen aan te zetten.

[Bericht gewijzigd door Henry S. op woensdag 27 augustus 2014 19:14:37 (67%)

Henry S.

Moderator

Idd een iets te specifieke uitleg voor dit forum.
De kaart is oranje geworden, geel wordt onleesbaar.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.
Jinny

Golden Member

Ontopic dan,

Gisteravond een paar uurtjes zitten knutselen aan een oud Sierra uit de vroege '50r jaren.
U toestel, rimlock buisjes en dergelijke.
Klacht, de radio doet het ineens niet meer...

Toestel ontdaan van onder en achterwand, en eens kijken...
Onder spanning, roken en stinken... je wilt het niet weten.
Bleek dat een vd eigenaren kwistig met WD40 in het toestel had zitten spuiten om slechte contacten op te lossen...

Goed eerst schema, erbij.
Meten is weten, dus de hoogspanning maar eens, die kwam nauwelijks boven de 150 Volt uit voor de weerstand tussen de elco's.
Na de elco's bleef het hangen op iets van 115 volt.
Dat had daar 160 volt moeten zijn.
Na wat rommelen aan de UL41 kwam er wat geluid, maar niet overtuigend, een aantal pootjes vd buisjes waren zwart geoxideerd, vandaar misschien de WD40 actie, werd bevestigd door de eigenaar.
Om gekkigheid uit te sluiten, de diode vd UY41 even vervangen door een 4007, hielp nauwelijks....
Tevens in een snelle actie de koppelC aan het stuurrooster van de UL41 aan een zijde losgeknipt (was zoals alle C's nog een teerknol)
Hielp ook niet in de spanning.
Inmiddels was ik erachter dat de R1 (tussen de elco's) redelijk rot was, aanraken resulteerde in wegvallende of aanwezige hoogspanning.
Maar dat was niet de hoofdoorzaak, na het toestel weer rechtop gezet te hebben viel mijn oog op de composietweerstand R2-3-4
Na meting bleek dat R2 verlopen was van 180 naar 850 Ohm en R3 en R4 ook behoorlijk opgestegen waren.
Maar niet zo veel.
Daar de laatste twee in de keten van de gloei zaten heb ik die gelaten voor wat het was ivm de hogere netspanning tegenwoordig.
Na R1 vervangen te hebben door een 5 Watt weerstand van 1k2 (ipv 1k origineel) en R2 met wat samenstel van 3 weerstanden naar de 190 Ohm gebracht te hebben mat ik op de buisjes ineens 180V ipv 115.
Iets te hoog, maar het toestel speelde weer de sterren uit de hemel...

Daar ik niet alle dagen nog buizenradio's repareer, vond ik dit een leuke ervaring...
En een blijde eigenaar...

Hoe doen vrouwen op TV dat toch? Wakker worden met prachtig glanzend haar en mooi gestifte lippen..... Wanneer ik wakker word heb ik een coupe 'Leeg geroofd vogelnest' en een incidenteel straaltje kwijl.. Gaat ook door voor 'Wilt wief' naar horen zeggen
evdweele

Overleden

Bleek dat een vd eigenaren kwistig met WD40 in het toestel had zitten spuiten om slechte contacten op te lossen...

Inspuiten met keukenreiniger en onder douche ermee.
Daarna een paar uur in de heteluchtoven op 50°
http://www.scjohnson.nl/media//corporate/nl/nl_products_muscle_keuken.jpg

Techniek is ervoor gemaakt om ons in de steek te laten. Het blijft een ongelijke strijd tussen de techniek en de technicus.

Hmm, ik betwijfel of de spoelblokken en trafo's dat wel zo prettig vinden. Ik zou zelf kiezen om het schoonmaakmiddel achterwege te laten, en de boel af te spoelen met spiritus, ipa of ethanol ('bioethanol 95%' voor de sierhaard, kost 2 euro per liter ofzo). Uiteraard goed laten drogen ;)

[Bericht gewijzigd door Ledlover op donderdag 28 augustus 2014 13:32:18 (15%)

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!
maartenbakker

Golden Member

Er zijn zelfs bedrijven die daar gewoon een vaatwasmachine voor gebruiken...

Hoe dan ook in dit geval Kontakt WL of goedkoper gewoon IPA en een kwastje doet al wonderen.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."
Jinny

Golden Member

Vooralsnog vond ik dat ik voor een doordeweekse woensdag al ver genoeg was gekomen... ;)

Hoe doen vrouwen op TV dat toch? Wakker worden met prachtig glanzend haar en mooi gestifte lippen..... Wanneer ik wakker word heb ik een coupe 'Leeg geroofd vogelnest' en een incidenteel straaltje kwijl.. Gaat ook door voor 'Wilt wief' naar horen zeggen
evdweele

Overleden

ik betwijfel of de spoelblokken en trafo's dat wel zo prettig vinden

Bij twijfel gewoon uitproberen :-)
Geen van de gebruikte materialen lost op in water of in zeepsop, dus na grondige droging is er helemaal niets veranderd.

Techniek is ervoor gemaakt om ons in de steek te laten. Het blijft een ongelijke strijd tussen de techniek en de technicus.
Dok

Golden Member

Ooit, eens heel lang geleden toen er nog TV's met buizen waren ging het spul gewoon mee onder de douche en na lang drogen werkte het (meestal) wel weer.,
Ik zie het probleem niet?

Wie niet horen wil moet TV kijken.
Jinny

Golden Member

Mocht ik tijd gehad hebben had ik de truc vast uitgeprobeerd, maar de man wou zijn radio graag weer mee naar huis, en met een bad erbij had ik dat niet gered binnen de gestelde tijd...
Nu mag het zaakje in zijn eigen woning lekker verder uitroken....

Hoe doen vrouwen op TV dat toch? Wakker worden met prachtig glanzend haar en mooi gestifte lippen..... Wanneer ik wakker word heb ik een coupe 'Leeg geroofd vogelnest' en een incidenteel straaltje kwijl.. Gaat ook door voor 'Wilt wief' naar horen zeggen
rbeckers

Overleden

Tektronix heeft lang geleden voor hun scopen wassen met water t.b.v. reinigen voorgesteld.
Er zijn een aantal problemen mee:
- het drogen.
- hygroscopische materialen (bijv. HV trafo's.
- niet waterdichte onderdelen.

Dok

Golden Member

Ook ik heb het 'rode boekje', in 1974 of 1975 als kleinrotjochie gekocht.
Ik wil jullie de inleiding niet weerhouden, heeft destijds toch wel wat indruk gemaakt.

Zo, en nu een beetje OCR.

INLEIDING

''KONING MIDAS HEEFT EZELSOREN''
De eerste mens die ongerwild kans zag iets te construeren dat wij
nu een zender zouden noemen leefde in het mythologische verleden.
Koning Midas van Phrygië was door de god Apollo gestraft met het
bezit van een paar ezelsoren, omdat hij de muziek van Apollo niet
naar waarde had weten te schatten. Om deze schande te verbergen
droeg Midas een muts, tot over de oren. De hofkapper,was vanzelf-
sprekend wèl . op de hoogte van dit geheim, dat hij echter om rede-
nen van lijfsbehoud niet kon verklappen. Na verloop van tijd hield
hij het niet langer uit, hij liep naar het bos, boog zich over een
meertje en fluisterde tegen het water: Koning Midas heeft ezels-
oren". Met de komst van de lente groeide er riet op uithet meer-
tje en a1s de wind door het riet speelde klonk het voor ieder duide-
lijk hoorbaar: "Koning Midas heeft ezelsoren'.
Deze legende geeft het punt aan waar de gehele telecommunicatie
om draait: een zender is waardeloos tenzij er iemand naar luiste-
ren kan. De zendamateur is in de eerste plaats afhankelijk van zijn
ontvanger: de kans op DX wordt vele malen groter als men eerst
grondig de band afluistert.
Het luisteren naar zenders - amateurzenders, omroepzenders of
vaste diensten - zelf is echterbeslist geen passieve bezigheid, een
luisteramateur is niet "tweede keus". Goed luisteren is een vak dat
geleerd moet worden. Sommigen zijn in dit opzicht meer begaafd
dan anderen, doch het vermogen signalen te onderscheidenkan ver-
der ontwikkeld worden.
Het belang van goed luisteren wordt gedemonstreerd door de 'mo-
nitoring" diensten vah de overheid, strijdkrachten en andere in-
stanties in alle ontrwikkelde landen. Zelden is de waarde van goede
luisterdiensten en getraind personeel zo duidelijk gervorden als in
de Tweede Wereldoorlog. Van het begin tót het einde van de oorlog
hadden de Duitse strijdkrachten een ernstig tekort aan getraind per-
soneel voor het afluisteren, gedeeltelijk als gevolg van het verbod
(door Góbbels) van het zendamateurisme; Engeland en later de Ver-
egigde Staten, kregen echter de beschikking over duizenden gerou-
tineerde radio-amateurs, die door hun werk vaak belangrijk bij-
droegen tot de uiteindelijke beslissing.
Reeds geruime tijd vertoont de interesse voor DX-ontvangst' een
duidelijke toename. Verstokte fansvan de hogerefrequenties spre-
ken soms wat meevarig over de "gelijkstroombanden", alsof die
uit de tijd zouden zijn. Er bestaat vooralsnog geen enkele reden
voor dit superioriteitscomplex van sommige VHF'ers. Zien we even
af van de grote hoeveelheid 'rentertainment' en reclame die hetluis-
teren naar vele omroepstations overbodig maakt dan blijkt telkens
weer dat voor gebeurtenissen van historisch belang, voor bericht-
geving, die de luisteraar met goede apparatuur directer bij de ge-
schiedenis betrokken maakt, géén ouderwetse korte golf bestaat.
Door de ontwikkeling van de techniek beschikt de mens over reusachtige
hoogfrequente ezelsoren.
De luisteraar die niet over grote bedragen beschikt moet zich behelpen met goedkope ontvangers
of zelfbouwen.
Het laatste is aantrekkelijk, doch loopt onherroepelijklijk op teleurstelling uit als uitgegaan wordt
van een verkeerd voorbeeld (de omroepontvanger) en geen rekening wordt gehouden met
de eisen die men moet stellen.Voor de beginnende luisteraar worden daarom eerst de
tekortkomingen van ontvangers besproken. Aan de hand van een groot aantal basisschakelingen
worden da de mogelijkheden tot verbetering aangegeven. van
het radio-amateurisme werd veel aandacht besteed aan meetinstrumenten ende omgang ermee, zodat het boek hopelijk meer dan een-
maal gebruikt zal worden.
Moge het - gelijk Koning Midas - snel ezelsoren ontwikkelen.

Sijbekarspel, april 1970

Hier in mijn 'rode boekje' is er met een stempel ingezet dat het aan de huidige stand der techniek is
aangapast.
Ergens in januari 1973.

Deze gek heeft het boek in 1974 of 1975 gekocht, dat weet dit halve zool niet meer, want te lang geleden...

* Dok , het was destijds een beste aanslag op je zakgeld...

Pfffff, OCR'en valt niet altijd mee...
Ach, en omdat ik toch al in scannen en OCR zit, ook maar even deze..
Je weet wel de met de hand gezette stempel...
http://www.uploadarchief.net/files/download/fas1s.jpg
Het blijft grappig, een hand gedrukt stempel in een boek.

Iemand die het weet?

[Bericht gewijzigd door Henry S. op vrijdag 29 augustus 2014 19:40:06 (0%)

Wie niet horen wil moet TV kijken.

Fraai verhaal, Jinny! Voor het drogen kun je hem ook door zo'n ouderwetse wringer heen halen... Ik wist niet dat die Philips composiet weerstandjes zo konden verlopen. De Engelse uit de oorlog waren berucht in dit opzicht, en toen ik de MG ontvanger van de ARC-5 serie restaureerde vreesde ik ook zoiets maar bij nameten bleken ze allemaal de juiste waarde te hebben!

Leuk om die inleiding weer te lezen, heb zelf de eerste druk niet meer. En voor het handgestempelde voorwoord heb ik ook geen verklaring!

De Grote Hellehond Zelve.
RAAF12

Golden Member

Ik heb hier een eerste druk nieuw gekocht destijds en die heeft inderdaad wat ezelsoren gekregen in de loop der tijd. Maar de binding van de bladen is nog in goede staat! Ben lang op zoek geweest naar zo'n straalbundelbuis die in het boek beschreven staat, maar nooit kunnen vinden.

rbeckers

Overleden

Op 29 augustus 2014 09:12:21 schreef Frithjof Sterrenburg:
...Voor het drogen kun je hem ook door zo'n ouderwetse wringer heen halen...

Daar kan het glaswerk, de buizen ;), slecht tegen.
Coaxkabels waarvan de uiteinden niet goed beveiligd zijn, kunnen ook slecht tegen water.

@RAAF12: meld je even per email aan me (zie profiel) voor off topic conversatie.

[Bericht gewijzigd door Henry S. op dinsdag 2 september 2014 23:52:33 (11%)

De Grote Hellehond Zelve.

De radiohobby staat bij mij op een laag pitje... Sinds ik in Amsterdam woon heb ik geen echte werkruimte meer.

Desondanks ben ik nu bezig met een AM/CW kortegolfzendertje voor 40m. Oscillator werkte, maar nu niet meer. Oscillator is de originele oscillator van de radio waar ik de zender in bouw: http://elektrotanya.com/PREVIEWS/63463243/23432455/oldies/philips/phil…

Ik heb stabilisatie toegevoegd waardoor de spanning aan de hete kant van de anodeweerstanden van de ECH81 100v is geworden, onafhankelijk van key up of key down. Hoe dimensioneer ik die weerstanden nu? Na de weerstanden is de spanning slechts een volt of 70 en dat is te weinig voor de oscillator, die springt niet meer aan. Eventueel heb ik nog een 150v stabilisatiebuis.

Mijn eerste ingeving was om die twee weerstanden botweg te halveren :) maar is er toevallig een beter idee?

Verder zoek ik een reparateur voor mijn WS19 '19 set'. Werkt min of meer maar niet helemaal, ik kan er vanwege een allergische reactie op het impregneermiddel niet zelf aan sleutelen :(
Zie daarvoor de vraag & aanbod advertentie, mocht iemand zich geroepen voelen :)

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!