Bespaar tips.

Op 1 oktober 2022 09:25:09 schreef electronono:
[...]
En dat mag jij van je verhuurder????
Ik had hier een buurtman die zo'n gat (voor een kacheltje denk ik) in de gevel van zijn huurhuis had gemaakt en zeer kort daarna was het gat weer weg....

Wisselt sterk per woningbouwvereniging.
Particuliere huisbazen zijn gewoon kut, woningbouwverenigingen zijn meestal niet zo streng, zolang jij maar bij het verlaten van het huis de boel weer achterlaat zoals je het hebt aangetroffen toen je er in kwam.
Wij hebben een hele cellenbeton binnenmuur weggehakt en vervangen door glazen blokken om wat meer licht van de keuken in de woonkamer te krijgen.
Het flatje dat ik in Amsterdam had rond 2015, zat vol gaten in de eterniet gevelplaten van waar gevelkacheltjes zitten (of zaten, indien het appartement gerenoveerd was en CV kreeg).

[Bericht gewijzigd door Ledlover op zaterdag 1 oktober 2022 09:38:53 (12%)

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!

Op 1 oktober 2022 04:48:14 schreef Overlander:
douche timer. Kan ik wel een zandloper of externe timer gebruiken, maar men weet wel hoe dat gaat.....

WAT douche-timer??
De minister-president van het duitse B-W (Gruen = quasi Groenlinks) wast zich met een teiltje en een washandje (Waschlappen) en koud water.
Als je hem hoort praten lijkt het erop dat ie dat al zijn hele leven doet. :D

Ik ben benieuwd wanneer JK voor nederland met dit idee komt.

NB het lapje hoeft niet perse groen te zijn.

Die 'warmtepomp zonder buitenunit' zijn er van meerdere merken. Zoek maar op "monoblok airco". Die zijn niet allemaal geschikt om te verwarmen, en ook iets minder efficiënt dan een "Split unit" airco, maar kunnen soms toch handig zijn.

Ze maken wel meer geluid binnen doordat alles in 1 unit is samengebouwd.

Hensz

Golden Member

Douchetimer heeft ook niet zóveel zin. Verreweg de meeste energie (>90%) gaat in het stoken van je huis zitten. Als je dus 10% op het douchen bespaart heb je in totaal 1% bespaart. Schiet niet bar op dus.
Veel huizen hebben nog geen spouwmuurisolatie. Dat helpt echter enorm en het is goedkoop. Tegen de huidige prijzen, denk ik dat je het in een jaar terugverdient. In mijn huurwoning zat al dubbel glas, 4 jaar geleden spouw- en dakisolatie aangebracht (door de woningstichting dus). Mijn gasverbruik daalde van 1050 naar 600 kuub/jaar. Dáár heb je wat aan. Het is niet sexy en je ziet er niks van, maar het helpt beter dan al die andere ditjes en datjes.
O ja: kieren dichten helpt ook, hangt er een beetje van af hoe 'gammel' je huis is hoeveel effect het heeft.
Nog een die ik een kennis van mij afgelopen week nog adviseerde: Maak de deur dicht, zo ontsnapt de warmte uit de ene gestookte kamer niet naar de gang, trap en andere ongestookte ruimtes.

Don't Panic!
McAwesome

Golden Member

Op 1 oktober 2022 09:30:49 schreef electronono:
[...]
Je moet op duitstalige forums zoeken naar 'Blockheizkraftwerk' en dan de mini-versie (voor 1 huis).

In het Nederlandsch noemt zoiets een warmtekrachtkoppeling of WKK. Niet lang geleden stond er nog een artikel in de krant van iemand met een pelletketel met stirlingmotor die ook stroom genereerde. Dat was dan in combinatie met een zeer grote thuisbatterij.

Het nadeel van dergelijke systemen is wel dat er gelijktijdig vraag naar warmte en stroom moet zijn. Als je niet teveel verwarming nodig hebt in het tussenseizoen, dan genereer je ook niet veel stroom.

Nog een leuke: http://www.vedbil.se/ Je kan met hout een auto aandrijven, dus ook een benzinemotor in het algemeen. Zo zou je zelf ook een soort WKK kunnen bouwen als je met de benzinemotor een generator aandrijft. De onvolledige verbranding van het hout geeft dan ook warmte waarmee je een lokaal zou kunnen verwarmen.

Sine

Moderator

Enkele jaren geleden waren mini WKK's voor in huis een ding. Gasketels met een sterling motor.

Daar hoor je ook niets meer van, Remeha is er zelfs mee gestopt.

Kruimel

Golden Member

Ja maar we hebben het hier wel over twee verschillende dingen nu:

  • Een brandstofmotor die mechanische (ergo elektrische) energie levert met iets van 25% (off-peak) rendement waarvan je dan de restwarmte gebruikt voor verwarmen;
  • Een verbrandingsinstallatie die warmte levert met iets van 90 a 95%, en waarvan je de restwarmte gebruikt voor het genereren van elektriciteit met een rendement van likmevestje.

Dit gooit de verhouding tussen warmte en elektriciteit, en daarmee de kostenoverweging, totaal overhoop. Stirling motoren zijn wat mij betreft speelgoed.

Op 1 oktober 2022 14:13:26 schreef McAwesome:
Nog een leuke: http://www.vedbil.se/ Je kan met hout een auto aandrijven, dus ook een benzinemotor in het algemeen. Zo zou je zelf ook een soort WKK kunnen bouwen als je met de benzinemotor een generator aandrijft. De onvolledige verbranding van het hout geeft dan ook warmte waarmee je een lokaal zou kunnen verwarmen.

Ze hebben het bij Garage 54 in Rusland eens een soort van serieus getest, de resultaten zijn niet spectaculair: Converting a car to run on firewood. Zelfs als het werkt heb je er veel hout voor nodig, dat je ook maar moet hebben.

Op 1 oktober 2022 04:48:14 schreef Overlander:
@Kruimel - Wist niet dat dit er was, maar wel veel te duur.

Dat het laaghangende fruit al geplukt was voorzag ik inderdaad al, al het andere zal duur of moeilijk worden. Je zult het overigens ook niet in een maand terug hebben verdiend. Wat waren je stookkosten vorig jaar bijvoorbeeld? Dan kan je een beetje een idee vormen van wat je komend jaar kwijt zal zijn en hoeveel je ermee kan besparen. "Te duur" is het immers alleen als je de besparing niet terug kan verdienen.

Op 1 oktober 2022 09:25:09 schreef electronono:
[...]
En dat mag jij van je verhuurder????

Niet gevraagd, maar ik denk het niet, vandaar dat ik zeg:

Ik huur nu een relatief slecht geïsoleerde woning en dat geeft problemen met wat kan en wat rendabel is om in te investeren.

(Cursivering toegevoegd). Ik deel alleen de dingen die ik in de zoektocht tegen kwam en beloftevol leken. Dit specifieke ding heb ik in werkelijkheid gezien, dus daarom dacht ik het in elk geval te noemen. Overigens moet ik de energie wel apart afrekenen, dus ik heb zeker een motief om mijn poot stijf te houden.

Op 1 oktober 2022 09:30:49 schreef electronono:
Je moet op duitstalige forums zoeken naar 'Blockheizkraftwerk' en dan de mini-versie (voor 1 huis).
Daar staan leuke dingen voor de mens die wil besparen.

Een linkje zou wel leuk zijn, welk forum bijvoorbeeld? :? Ik snap wel wat Duits, maar als ik heel Google.de moet doorspitten en de ruis van 80 miljoen mensen moet filteren ben ik nog wel even bezig. Het is nu echt niet zo dat Duiters zo veel minder onzin op fora posten.

Zoiets b.v.
https://www.bhkw-forum.de
Noot: ik zit er niet op en volg het niet, voornamelijk omdat hier toch niks kan/mag: er zitten nog net geen tralies voor de ramen. |:(

En nee, ik zeg niet dat duitsers de betere mensen zijn.
(nederlanders ook niet, hoewel ze dat in de randstad denken).

mvdk

Golden Member

Slimme meter al geplaatst? Als je begin dit jaar al een slimme meter had, heb je dat gedoe met graaddagen niet als de tarieven, zoals nu, tussentijds verhoogd worden.
Dan weten ze precies wanneer je je gas verstookt hebt.
Dat scheelt euro's.

Op 1 oktober 2022 09:42:43 schreef electronono:
(...)
Ik ben benieuwd wanneer JK voor nederland met dit idee komt.
(...)

Wie is JK?

[Bericht gewijzigd door mvdk op zaterdag 1 oktober 2022 18:39:08 (28%)

Op 1 oktober 2022 00:37:24 schreef Kruimel:
..
Wat voor kosten kijk je dan naar voor aanschaf en brandstof? Ik vind niet zo veel nuttige resultaten als ik op de term "oliekachel" zoek...

Je kan beter op stookoliekachel zoeken. Die zijn inderdaad niet gratis, maar die werken wel op huisbrandolie. Dat kost iets minder dan een euro per liter.
In één winter heb je die kachel niet terugverdiend, dus dat wordt toch speculeren op een langere oorlog.

Op 1 oktober 2022 09:37:44 schreef Ledlover:
[...]
Wisselt sterk per woningbouwvereniging.
Particuliere huisbazen zijn gewoon kut, woningbouwverenigingen zijn meestal niet zo streng, zolang jij maar bij het verlaten van het huis de boel weer achterlaat zoals je het hebt aangetroffen toen je er in kwam.
.

dit pas nog gehoord, kennis zat bij de woningbouw binnen en zei dat ie een gat in de muur ging maken voor een houtkachel rookgaspijp, die man moest lachen en zei dat zou ik ook doen. was geen probleem, oud huis wat niet te stoken is met vrijwel nada isolatie.

pas een huis op orde gebracht na aankoop, zat een bak halogeen in maar dat bleef gelijk gehandhaafd zei de klant. klant woont er net en kwam erachter met de app van de slimme meter wat het verbruik doet als er in huis licht word aangezet. van 500W naar 35W in 1 ruimte nu er led inzit scheelt nogal ja.

waar rook was, werkt nu iets niet meer
McAwesome

Golden Member

Op 1 oktober 2022 19:37:46 schreef ohm pi:
[...]
In één winter heb je die kachel niet terugverdiend, dus dat wordt toch speculeren op een langere oorlog.

Zelfs al is er morgen een vredesakkoord dan gaan de energieprijzen toch nog een lange tijd hoog blijven.
Vergeet ook niet dat NordStream 1 en 2 vernield zijn en dat de elektriciteitsprijzen nog altijd gekoppeld zijn aan de gasprijs.

Vanaf november ga ik noodgedwongen over naar een variabel contract en met mijn vorig jaarverbruik (2.700 kWh elektriciteit / 15.550 kWh gas) zou dat op 6.000 euro per jaar komen. Een maand geleden was dat nog bijna 9.000 euro. Voor dat geld kan je al wat kopen qua alternatieven.

benleentje

Golden Member

Op 1 oktober 2022 19:37:46 schreef ohm pi:
In één winter heb je die kachel niet terugverdiend, dus dat wordt toch speculeren op een langere oorlog.

Ook als die oorlog morgen stopt is er een gas tekort. Nordstream 1 en 2 zijn al zo goed als opgegeven en niet meer te redden. Weten ze pas zeker na de eerste inscpectie, maar het ziet er nie goed uit. Hou er maar rekening mee dat we die lage gasprijs van afgelopen jaren nooit meer gaan halen. Maar ik verwacht wel dat de huidige hoge prijs nog wel flink gaat dalen in de komende jaren. Ja dat worden jaren.

Niet dat ik pessimistisch ben in tegendeel maar probeer het wel zo realistisch mogelijk in te schatten.

Mensen zijn soms net als een gelijkrichter, ze willen graag hun gelijk hebben.

de north stream 1&2 worden aangetast door het zoute water, in korte tijd zou het niet meer rendabel te herstellen zijn. ook geen toeval dat de sabotage op het diepste stuk van de oostzee is gebeurd, tussen de 100 en 250 mtr diep.

dan zal de yamal pijp en de verbinding met noorwegen het over moeten nemen. in de zomer de gasbuffers vullen zodat transportkrapte in de winter afgevangen kan worden.

waar rook was, werkt nu iets niet meer
Tidak Ada

Golden Member

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †
Jinny

Golden Member

Blij dat ik over twee weken van die onzin af ben..

Hoe doen vrouwen op TV dat toch? Wakker worden met prachtig glanzend haar en mooi gestifte lippen..... Wanneer ik wakker word heb ik een coupe 'Leeg geroofd vogelnest' en een incidenteel straaltje kwijl.. Gaat ook door voor 'Wilt wief' naar horen zeggen
maartenbakker

Golden Member

Op 2 oktober 2022 00:12:59 schreef Tidak Ada:
[...]

Wat dacht je van Jesse Klaver?

Die heet voluit JFK (Jesse Ferdinand Kennedy Klaver). Ik moest er ook lang over nadenken wat JK betekende, meestal staat j/k voor "Just Kidding".

En nee, die gaat zich niet met een washandje wassen, volgens mij is het nogal een type van: do as I say not as I do.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

beetje jammer dat ze hier zo geen airco's maken dat je in een raamopening steekt, in america wel meer gebruikt.
hier maken ze enkel airco's dat je met een slang naar buiten brengt. zeker voor de bovenverdieping overweeg ik meer en meer om het glas eruit te halen en een vaste houten plaat in met airco op gemonteerd.
in belgie mag je zelf geen split units monteren (ook die doe het zelf kits niet)

Op 1 oktober 2022 21:15:25 schreef testman:

pas een huis op orde gebracht na aankoop, zat een bak halogeen in maar dat bleef gelijk gehandhaafd zei de klant. klant woont er net en kwam erachter met de app van de slimme meter wat het verbruik doet als er in huis licht word aangezet. van 500W naar 35W in 1 ruimte nu er led inzit scheelt nogal ja.

en de ontbrekende 465W moet je nu met de verwarming bijstoken. halogeen geeft ook best wat stralingswarmte als je er onder zit, dus geeft je een warmer lokaal gevoel (beetje zoals IR panelen doen)

ik hou van werken ..., ik kan er uren naar kijken

Op 2 oktober 2022 07:35:19 schreef fcapri:
beetje jammer dat ze hier zo geen airco's maken dat je in een raamopening steekt, in america wel meer gebruikt.
hier maken ze enkel airco's dat je met een slang naar buiten brengt. zeker voor de bovenverdieping overweeg ik meer en meer om het glas eruit te halen en een vaste houten plaat in met airco op gemonteerd.
in belgie mag je zelf geen split units monteren (ook die doe het zelf kits niet)

Ik heb een paar jaar terug bij Maxicool in Wessem een raam airco van het merk Tosot in de showroom gezien.
Ook destijds bij een zakelijke klant in de stad een LG variant op de plek van het raam boven de deur gezien (maar ik ben persoonlijk allergisch voor LG wegens aanhoudende problemen met printen die stuk gaan)

Edit: Maxicool heeft ze niet meer op de website staan en op internet vind ik ze niet meer of niet leverbaar. Het gaat om deze:
https://www.bol.com/nl/nl/p/raam-airco-windowunit-3-7-kw-inverter/9200…

Vermoedelijk te weinig animo voor geweest.

Op 2 oktober 2022 07:35:19 schreef fcapri:

[...]

en de ontbrekende 465W moet je nu met de verwarming bijstoken. halogeen geeft ook best wat stralingswarmte als je er onder zit, dus geeft je een warmer lokaal gevoel (beetje zoals IR panelen doen)

Een kennis van mij had tot een paar jaar terug Philips par spots van 50W per stuk.
Dit waren lampen met een metalen spiegel, dus 95% van de (warmte) energie werd gebundeld.

Als je daar aan tafel zat kreeg je het warm als de verlichting aan stond. Spaarde wel energie in de winter >:)

Ik heb nog een paar van deze lampen bewaard en de lamp van de freesbank omgebouwd zodat daar par spot in past. Ongelooflijk wat een stralingswarmte dat af geeft.

Op 1 oktober 2022 14:32:35 schreef Sine:
Enkele jaren geleden waren mini WKK's voor in huis een ding. Gasketels met een sterling motor.

Daar hoor je ook niets meer van, Remeha is er zelfs mee gestopt.

Ja, wat wil je. Slechts twee jaar garantie op de Sterling motor, vijf jaar op de cv-ketel. En waar zaten de meeste storingen in? Juist ja....

Stralingswarmte heb je nodig om je warm te voelen. Deels produceer je dat zelf en moet je dat bij je houden d.m.v. kleding.

Tips: -
Kijk een naar de huizen uit de vorige eeuwen. Alleen de ruimten waar men verbleef werden warm gestookt (kamer-en-suite). Dikke gordijnen, vloerkleden etc.
- Stralingswarmte (zon, IR-paneel) kan je opvangen door warmte absorberende materialen. Donkerkleurige Heugafelt tegels met bitumen onderlaag zijn ideaal om zonlicht op te slaan, en stralen gelijkmatig ook weer af. Maar das ouderwets. Strakke woonkamers, uitgebroken muren tussen de keuken en woonkamer, géén vloerkleden etc. Liefst zo kaal en grijs mogelijk.
- Speksteen- en tegelkachels stralen ook warmte na de verbranding uit, ook wel massakachels genoemd (vloerverwarming is ook zo'n massakachel).
- Om elektrisch te blijven: de moderne variant daarvan zijn de IR-panelen in allerlei soorten en maten. Ideaal voor lokale verwarming (badkamer). In de woonkamer/keuken kan je het (eventuele overschot) aan opgewekte zonne-energie-panelen ook salderen.
-Trek overal de stekker uit, ook al is het stand-by verbruik laag:
er zitten 8,760 kilo-uur in een jaar. Stel het stby verbruik is 0,1 Watt en je hebt tien van die dingen aan staan = 1 Watt. Per jaar is dat 8,76 kWh x € 0,896 = €7,85.
- Zet je beltrafo uit (1,3 W, (Hager ST303N) en plak een papiertje bij de bel dat deze niet werkt en plaats een deurklopper. Of vervang hem door een Schupa / Holec NTR100 (0,1 W).
- Voor degenen met zonnepanelen: gebruik je pv-energie als de zon schijnt. Kijk eens naar je diepvriezer, hoe lang kan deze zonder energie? Zet er een gemodificeerde tijdschakelaar tussen. Vaatwasser overdag aan zetten...

Enzovoort, enzovoort.....

Ieder (Mini)Wattje is er een...

Op 1 oktober 2022 21:51:37 schreef testman:
dan zal de yamal pijp en de verbinding met noorwegen het over moeten nemen.

Wedden dat die noren zich de handen warmwrijven?? (het/de probleemgas/probleemolie duur exporteren en zelf massaal electrisch rijden 'kijk eens hoe milieubewust wij zijn!'). Gidsland dus.
Misschien was het wel een noorse actie daar bij Bornholm. 8)7

Op 2 oktober 2022 08:30:23 schreef EL83:
de lamp van de freesbank omgebouwd zodat daar par spot in past. Ongelooflijk wat een stralingswarmte dat af geeft.

Dus jij ligt nu op de freesbank als 'zonnebank-vervanger'?
Een groot voordeel is dat je er geen huidkanker van krijgt; lekker warm is het wel.

Even terug komend op de inleidende posting van de TS:

Heb ik uiteraard alles in led en de basis folie en een zooi EPS waar kon,

Als de TS met dat EPS het bewuste bewuste piepschuim of polystyreen bedoeld heb ik hier een reden waarom je dat eigenlijk niet in je huis wilt hebben. Dan liever een dikke noorse wollen trui.

https://nl.wikipedia.org/wiki/Brand_De_Punt_9_mei_2008

Ik zat toen bij de brandweer en ik heb toen een hele cursusdag gehad over dit ongeluk. In wiki staat het wat ingewikkeld opgeschreven. Maar in het kort kwam het er op neer dat de grote loods nogal makkelijk in de brand is gevlogen doordat bij de bouw van de loods sandwich panelen gebruikt zijn. Sandwich panelen zijn erg sterk, erg licht en isoleren super goed. Het is eigenlijk een fantastisch bouwmateriaal. In het artikel hebben ze het eerst over PU of PUR (= polyurethaan) maar dat was het dus niet. Later in het artikel wordt het polystyreen genoemd

Polyurethaan brand wel maar niet erg best. Het geeft wel veel nare giftige gassen. Polystyreen is verschrikkelijk brandbaar en geeft ook gassen. Bij een betrekkelijke lage smelttemperatuur verandert polyurethaan in een vloeistof die net zo brandbaar is als benzine. In de loods druppelde dit in vorm van brandende druppels uit het sandwich panelen dak.

Deze druppels doven niet als het op de blote huid valt maar branden zich een weg naar binnen. Dat gebeurde ook met de vuurbestendige pakken van de omgekomen brandweerlieden. Het doet ongeveer hetzelfde als napalm. De betreffende brandweerlieden hebben een paar hele onprettige momenten gehad voordat de boel door de ook ontstane brandbare gassen ontplofte en de uiteindelijke dood van de mensen veroorzaakte.

Input is welkom met creatieve gedachten.

Sorry voor deze toch wel erg negatieve gedachten. Maar ik heb thuis alle polystyreen uit mijn huis verwijdert en vervangen door steenwol achtige isolatie. Helaas moet dat dan weer wel een stuk dikker zijn om dezelfde isolatie waarden te bereiken. Polystyreen is gewoon een van de beste isolatie materialen. Maar ja elk nadeel heb ook weer zijn voordeel zei ooit iemand. In dit geval zijn de nadelen veel groter dan de voordelen.

En een dikke wollen trui kost best geld maar werkt echt heel goed. En ook niet eens erg brandbaar. Een Fleece trui van PET(=Polyethyleentereftalaat) is dan weer wel een stuk brandbaarder.

McAwesome

Golden Member

Ik heb even een test gedaan met een stukje afvalmateriaal van een EPS-plaat. Deze zijn namelijk brandvertragend gemodificeerd.

Met een aansteker eronder smelt het alleen maar weg. Met een gasbrander kan ik het in brand krijgen maar het dooft zeer snel uit waarbij druppels vloeibaar polystyreen naar beneden vallen. Het valt dus wel mee.

Wat de huizen van vroeger betreft weet ik nog heel goed hoe het bij mijn grootmoeder was. Door de week werd alleen de keuken verwarmd en als leefruimte gebruikt met een Leuvense stoof als verwarming. Die werd ook gebruikt om te koken, te bakken en om de was te doen.
In de plaats vooraan stond een zwartwit TV en kolenkachel, maar dat was meer voor als er bezoek was of voor op zondag. Elektriciteit werd quasi alleen gebruikt voor verlichting en overdag werd de hoofdschakelaar uitgezet. De overige kamers waren niet verwarmd. Voor de WC moest je dan naar buiten wat zeker in de winter niet aangenaam was. Het was niet meer dan een plank met een gat erin. Vroeger hing er krantenpapier maar in mijn tijd waren het al van die roze en grijze wc-rollen die heel je kont afschuurden >:)

Persoonlijk ben ik niet wild van die open keukens. Als je kookt ruikt het in het hele huis en je bezoek ziet de vuile afwas staan :'( Maar ja, probeer maar eens een huis of appartement zonder open keuken te vinden tegenwoordig.

Ik heb me recent een Ctechi GT1500 powerbankje gekocht. Ik heb er gisteren bij wijze van test een brood mee gebakken met de broodbakmachine. Deze kan je ook opladen met zonnepanelen en je hebt backupstroom in huis. Met de sluiting van de kerncentrales en het gastekort zie ik het niet goed komen in België de komende jaren. En ook een pelletkachel heeft wat stroom nodig om te werken...

Tidak Ada

Golden Member

Op 2 oktober 2022 07:35:19 schreef fcapri:
beetje jammer dat ze hier zo geen airco's maken dat je in een raamopening steekt, in america wel meer gebruikt.
hier maken ze enkel airco's dat je met een slang naar buiten brengt. zeker voor de bovenverdieping overweeg ik meer en meer om het glas eruit te halen en een vaste houten plaat in met airco op gemonteerd.
in belgie mag je zelf geen split units monteren (ook die doe het zelf kits niet)

[...]

Alsjebelieft niet!
Ik heb ooit een hotelkamer met zo'n ding gehad. Ik dacht echt dat het ding op diesel draaide!
Leuk voor een werkplaats, maar niet woor een woonkamer en zeker niet in je slaapkamer :(

Hopelijk zal die warmtepomp van @Kruimel niet net zoiets doen op de lange duur....

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †