Het Grote Ets-vragen Topic!

Schuimetsen doe je zover ik weet door normaal etsmiddel te laten schuimen. Gaat redelijk snel en je hoeft niet te verwarmen. Neem aan van mij dat het niet makkelijk is om werken te krijgen. Conrad heeft daar bakken voor ook.

Je laat je etsmiddel schuimen door er lucht in te pompen en een scheutje bier voor het schuimen. lekker geurtje!

Ik ken schuimetsen wel als een variant op gewoon etsen met ijzerchloride.
Het is dan een wat andere machine, die er voor zorgt dat er een schuim wordt geblazen dat vervolgens over de te etsen PCB loopt.

Ik voel hem al...
Wordt gewoon een regulier etsbakkie hiero hoor!

Mijn vader heeft boven een schuimetsbaan staan, denk even aan een bak van 70x30x20cm waar zo'n 10l etsmiddel in gaat...
Daarin een enorme glijbaan waar het schuim vanaf gaat. Daarop leg je je printen.

Systeem van Conrad werkt PERFECT!
Jammer is alleen dat Conrad de ijzerIIIcloride niet meer levert. Dat haal ik weer bij Reichelt vandaan.
Het is de snelste en goedkoopste methode om printen te etsen.
Een echte aanrader!

Op 17 juli 2006 03:02:47 schreef belvend:
Systeem van Conrad werkt PERFECT!
...
Het is de snelste en goedkoopste methode om printen te etsen.

Hoe kan zo goedkoop zijn dan?
Je hebt je Etsbak voor een paar knaken, en etsmiddel is ook niet zo duur lijkt me...
Belichten en Ontwikkelen zal in bijde gevallen moeten.

Ik heb een tijdje met fijnetskristalen gewerkt. Pot kost ca. 6 euro en je doet er 20 eurokaartjes mee, dan is het uitgewerkt.
Koperchloride proces kost ook zoutzuur en waterstof peroxide telkens.
Met ijzerIIIchloride ets een kennis van mij al 8 jaar met een vulling, en dat tig printen per week!
Bovendien is er geen verwarming nodig en etst het ook het fijnste. (geen onderetsing)
Vandaar dat ik aangaf.. de goedkoopste methode.

OK...
Een Eerlijk antwoord...
maar ijzerIIIchloride is toch nog wel te krijgen?
Dan is het alleen het feit dat ik een etsbak gebruik, met een verwarminselement en een pompje.
En da's nou juist wat ik wilde proberen.
Wat ik alleen nog niet heb kunnen ontdekken, is wat dat schuim dan kost en hoelang je er mee toe kunt.
Dat zal niet die 8 jaar zijn, lijkt me.

ijzerIIIchloride = ijzerTrichloride?

Op 18 juli 2006 22:47:38 schreef Fantomaz:
OK...
Een Eerlijk antwoord...
maar ijzerIIIchloride is toch nog wel te krijgen?

ijzerIIIchloride is nog wel te krijgen. Bij mijn elektroboer ieder geval wel.

ijzerIIIchloride = ijzerTrichloride?

nee

ijzerIIIchloride = Fe 3Cl
ijzerTrichloride (als het bestaat) = FeCl₃

Waar doe jij zaken Chipje?
Zwolle? Harderwijk?

IJzerIIIchloride: FeCl₃. Volgens mijn informatie als kristal vaak in de vorm van een hexahydraat, FeCl₃ · 6H2O

Valt bij oplossen uit elkaar in steeds 1 Fe³⁺ en 3 Cl^- ionen.

De exacte ets-reactievergelijkingen zijn op het internet vast wel te vinden.

TT electronics - Harderwijk
Echt een aanrader.
Eigenaar weet heel erg veel, en altijd gewillig om te helpen.
En als je vaker komt scheelt het vaak ook nog in de prijs die zowieso al goed is.

Weet alleen niet of hij nu al weer ijzerIIIcloride op voorraad heeft, ik heb vorige week de laatste kilo emmertje mee genomen. Ik kan weer even vooruit.

Omdat ik geen zin had om 69 euro uit te geven voor een plastic bakje met een luchtpompje (Conrad schuimetsmachine) heb ik bij de aquariumspeciaalzaak een luchtpompje gekocht voor 10 euro. Slangetje eraan, aan het einde dicht maken en een veeltal gaatjes prikken. Dat komt IN de bak met ijzerIIIchloride en schuimen maar. Om het schuime wat beter te laten werken, een scheutje bier erbij en het schuimt als de ziekte. i.p.v. de printen geheel IN de vloeistof te dompelen, worden ze nu in de schuimlaag gehangen en etsen. In 3-5 min heb je een eurokaart klaar en punt-gaaf. Het schuim wordt dus gemaakt door de luchtpomp, is geen afzonderlijk spul.
Fe3Cl heb ik in NL niet meer kunnen vinden. In Duitsland is het wel nog te krijgen. Voor minder dan 1 euro zit de etsbak weer vol!

edit: Zie dat enkele voorgangers wel nog in NL Fe3cl weten te krijgen..

Etsen met zoutzuur is ook wel redelijk goedkoop als je de juiste mensen kent , dikwijls verwarm ik mijn zoutzuur niet eens, en het geeft even goede resultaten als wel verwarmen, ik gebruik telkens mijn oplossing opnieuw + scheutje zuurstofwater van mijn ma haar werk .10€ voor een L , zoutzuur 1.5€/L + brooddoos , van deze oplossing heb je al niet veel nodig om goed te kunnen etsen, nog nooit geen last mee gehad, ( buiten als ik mijn lijnen echt bijna op mekaar teken )

Op 18 juli 2006 23:03:45 schreef Aart:
IJzerIIIchloride: FeCl₃. Volgens mijn informatie als kristal vaak in de vorm van een hexahydraat, FeCl₃ · 6H2O

Valt bij oplossen uit elkaar in steeds 1 Fe³⁺ en 3 Cl^- ionen.

De exacte ets-reactievergelijkingen zijn op het internet vast wel te vinden.

Je hebt gelijk. Heb even mijn 'huiswerk' gedaan, en het is dus anders dan ik altijd dacht.
Maar dan is de term 'ijzerIIIcloride' niet helemaal correct.

Iron(III)chloride is probably most widely used for etching copper in the production of printed circuit boards.
This occurs by the redox reaction
FeCl₃ + Cu -> FeCl₂ + CuCl followed by FeCl₃ + CuCl -> FeCl₂ + CuCl₂

[Bericht gewijzigd door chipje op dinsdag 18 juli 2006 23:21:50

De (III) in ijzer-3-chloride refereert aan de lading op het ijzerion. Aangezien Cl- slechts 1 electron heeft geldt toevallig dat het ook FeCl3 is. Maar dat werkt dus niet altijd, FeO is volgens deze nomenclatuur bijv. ijzer(II)oxide.

Begint me weer wat van bij te staan.
Ik vond scheikunde op school wel interresant, maar met redox reakties ben ik inderdaad onderuit gegaan.

De reden dat ik ooit ben overgestapt van ijzerchloride op een zoutzuur-peroxide mengsel is omdat je het proces beter zichtbaar kunt volgen met het zoutzuur mengsel.
Een ijzerchlorideoplossing wordt een bruine troebele vloeistof waarvan je de etstijd niet goed kunt voorspellen als je de vloeistof niet met een thermostaat tot een vaste temperatuur verwarmt. Daardoor moet je dus constant de print uit het schuim of de vloeistof tillen om te kijken of je al zover bent. Met zoutzuur blijft de oplossing helder en ben je dus niet constant je vingers aan het afspoelen.
Als je om economische redenen toch met FeCl3 wil werken dan zou ik de vloeistof gaan vernevelen. Ook dan heb je net als bij schuim maar een relatief kleine hoeveelheid vloeistof nodig om een groot oppervlak te kunnen etsen. En ook dat proces is dan goed te volgen.

ijzerIIIchloride = ijzerTRIchloride = FeCl3
ijzerIIchloride = ijzerDIchloride = FeCl2

Hennep,

ik ben niet helemaal akkoord met je,

ik werk al meer dan 30j met hetzelfde ijzerIIIcloride, deze vloeistof is nog altijd helder (bruin, maar licht naar de groene kleur hellend)

het enige dat ik doe is ze in beweging houden tijdens het etsen, bak op een plankje dat langzaam heen en weer bewogen wordt met een motortje met hefboom (eenvoudig zelf te maken)

10 a 15 minuutjes zonder verwarming en de printjes zijn perfect, mislukt nooit als je eens de juiste verhouding gevonden hebt

bewaren doe ik in de kelder door de vloeistof in een fles te gieten (plastiek fles die geen licht doorlaat)

opnieuw gebruiken is voorzichtig overgieten in de bak om het bezinksel niet op te woelen.

dit werkt al 30j perfect met dezelfde vloeistof, dat is goedkoop en milieuvriendelijk.

Op 18 juli 2006 23:16:17 schreef chipje:Maar dan is de term 'ijzerIIIcloride' niet helemaal correct.

Jawel hoor. Je spreekt dit uit als ijzer-drie-chloride. De III geeft de lading van het ijzer aan en niet het aantal chlooratomen per molecuul.

Op 19 juli 2006 09:08:33 schreef Bruyninx:
...
ik werk al meer dan 30j met hetzelfde ijzerIIIcloride
...

Dit kan inderdaad, wel aanzuren en af en toe zuurstof erbij laten (da's gelijk het voordeel van dat schuimen), zie ook http://www.circuitsonline.net/forum/view/14951

Dit kan inderdaad, wel aanzuren en af en toe zuurstof erbij laten

Nouja, eigenlijk kan het helemaal niet, tenzij je nogal weinig etst of over een idioot groot volume etsmiddel beschikt. De reactie van FeCl2 naar FeCl3 met zoutzuur en zuurstof is wel te doen, alleen waar blijft precies het opgeloste koper?

@bruyninx

10 a 15 minuutjes zonder verwarming

Mijn ongeduld zal er ook aan bijgedragen hebben. Mogelijk was bij mij de concentratie FeCl3 hoger (lees maximaal) en had ik daardoor minder transparantie van de vloeistof.
Met HCl/H2O2 etste ik altijd binnen de 5 minuten, soms wel eens binnen de 2 minuten maar dat kwam niet ten goede aan de kwaliteit van de print.
Ik heb daarom ook nooit moeilijke constructies hoeven maken voor het schudden.
Ik zie werkelijk geen enkele andere reden dan de economische, je kunt met ijzerchloride veel koper oplossen. Alhoewel, je grijpt met ijzerchloride nooit naar een lege fles, dat is er nog eentje.

Zoutzuur is veel sneller en dat kost je iets meer.

Ik lees dat sommigen moeite hebben met het vinden van ijzerIIIchloride.
Kleine tip: je kunt het bestellen bij MDA elektronica.
www.mdaelektronica.nl
(voor degenen die dat nog niet wisten..)