Jongensradio anno 2007

Dit topic is gesloten

Hogepriester in het genootschap der mexicaanse hond. // // Aan 2% van de mensen is 50% van het bezit ; 1% van het bezit is aan 50% van de mensen.
Frederick E. Terman

Honourable Member

Fred, ook nog van mij de beste wensen.
Ik heb meteen wat hoofdpijnmateriaal voor je: je Bitx versterkertje doorgerekend. Dat malle ding haalt nog heel wat aan de hand. Komt-ie (let wel, ik heb er maar eentje genomen en er klakkeloos 50 ohm aan gehangen aan in- en uitgangen. De formules zijn echter wel algemeen):
http://www.uploadarchief.net/files/download/bitx1_20070617.png

Het schema van de Bitx versterker kun je vereenvoudigen voor het signaal.
Van schema 1 kom je naar schema 2, bijvoorbeeld als volgt:
C1, C2 en C3 mag je wegdenken.
R5, R6, C3 (schema 1) worden samen R10 (schema 2). Dit kun je preciezer uitrekenen maar dat hoeft meestal niet.
R2, de 12V en R7 worden samen R11 (de belastingsweerstand voor de versterker). Ik heb hier even 50 ohm genomen, maar dat hangt dus af van de ingangsimpedantie van de volgende trap.
R4 kun je weglaten doordat hier heel weinig signaalstroom loopt (dat is even een weetje).

Nu kun je de transistor vervangen door een vervangingsschema, zoals in schema 3.
Het is een stroomversterker. De beta heb ik hier 10 genomen. Op 10 MHz zal het hoger zijn, 30 ofzo.

Deze schakeling kun je met met de bestaande methoden oplossen. De resultaten zijn dan:
(in de formules is Rf de collector-basis weerstand, Re de emitterweerstand, Rc de weerstand aan de uitgang en Rb de uitgangsweerstand van de sturende bron).

code:


Versterking:

 Rc(Rf.B - Re(B + 1)) 
---------------------   (B = beta)
  Re(Rc + Rf)(B + 1)  

Met Re=10 ohm en Rf=2200, en 50 ohm aan de uitgang, wordt dit ongeveer 4.4x
Met grote beta's nadert de formule naar:

 Rc(Rf - Re) 
-------------  dus in ons geval ongeveer 4.8x
 Re(Rc + Rf) 


Ingangsweerstand:

     Re(Rc + Rf)(B + 1)     
---------------------------- 
 Rc(B + 1) + Re(B + 1) + Rf 

Met de dezelfde waarden voor Re, Rf en Rc kom je op ongeveer 86 ohm. 
De lage beta houdt deze waarde laag.
Voor grote beta's nadert de formule naar:

 Re(Rc + Rf) 
-------------  en dat zou 375 ohm zijn.
   Rc + Re   


Schema 4 is voor het berekenen van de uitgangsweerstand van de schakeling. Dit reken je uit met een bron op de uitgang aangesloten en dan weer de schakeling op te lossen. Het resultaat is:

code:


Uitgangsweerstand:

 Re(Rf + Rb)(B + 1) + Rf.Rb 
----------------------------
       (Re + Rb)(B + 1)      

Voor de eerdere waarden komt dit op ongeveer 540 ohm.
Voor grote beta's wordt de formule ongeveer:

 Re(Rf + Rb) 
-------------  ofwel ook 375 ohm in ons geval.
   Re + Rb   

Denk niet dat je beta 100 of 200 is; op HF is dat veel minder, ruwweg de transitiefrequentie van de tor gedeeld door de werkfrequentie, dus fT/f.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

VERLAAT BERICHT VAN DE GROTE HELLEHOND ZELVE:

Fred, proficiat, ik ben een beetje laat maar we hadden een stel jonge (dertigers...) vriendjes te gast gisteren en daar waren we druk mee zodat ik geeneens de computer heb aangezet...
Ze hadden van een vlooienmarkt in New York voor me als cadeautje meegenomen:

War Dept. Technical Manual TM 11-466: Radar Electronic Fundamentals, U.S. War Department, 29 June 1944. 470 pags.

Hartstikke interessant om te zien welke informatie electronici voor hun opleiding kregen toen het onderwerp "Radar" nog maar net uit de kinderschoenen was, en bovendien nog tot de topgeheimen behoorde.

Jullie berichten spuiten eruit, ik loop zwaar achter maar één kanttekeningetje bij Roeland's:
"Gewoon 2 of 3 trapjes, waarvan de laatste met terugkoppeling".
Ik zou de EERSTE met terugkoppeling doen, anders ga je een (te) brede band signalen eerst nog versterken en dan pas de band versmallen. Dan heb je meer kans op oversturing als naast je gewenste S2 signaaltje op een paar kHz een ongewenst S5+80 dB (of zo) zit. Eerst de rotzooi die uit je mixer komt zo scherp mogelijk filteren, dan oppeppen.

De Grote Hellehond Zelve.

Even wat oogjes uitsteken ...
Gekocht voor 1 (één) euro op de NVHR dag:

http://www.uploadarchief.net/files/download/varco1.png

http://www.uploadarchief.net/files/download/varco2.png

Kijk eens naar die ingebouwde luchttrimmers ...
Vertraging: 1 : 60!

3X echte 360 picofarads.
Weet iemand waar deze varco uitgesloopt is?

Goh, ik denk dat ik daar een mooi lichtorgeltje mee ga bouwen.

:+

fred101

Golden Member

Mooi kastje, jammer van dat ding met die rare plaatjes wat er in staat. Dat zou ik eruitslopen en hierheen sturen :-)

Fred

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs

@Rd12tf: jazeker, knul, Ome Frithjof kan je exact zeggen wat je daar te pakken hebt.
Het is de afstemcondensator uit de befaamde BC-453 LG ontvanger (190-550 kHz) die deel uitmaakte van de ARC5 installatie. Het setje had een MF van 85 kHz met beeldschone MF trafo's met instelbare koppeling en vierde triomfen als achterzet Q5er omdat je er gewoon de MF rond 450 kHz van een andere ontvanger in kon pompen. Zie Liber Sterrenburgii! Die C is een meesterlijk ding, hij heeft namelijk geen Alu flodderplaatjes maar het spul is van Invar met een temperatuurcoëfficiënt van NUL. Houd er maar eens een magneetje bij. Als je een afstembereik van rond de 1:2 of 1:2,5 neemt krijg je een heel mooie benadering van een frequentie-lineaire afstemschaal, de plaatjes zijn veel "spitser" van van de gebruikelijke log curve. Aan de voorkant zit op het grote tandwiel origineel een schaaltje.
Dit is een kleinood dat erom vraagt in je Master achterzetontvanger gebruikt te worden. Zo van 2-4 Mc en dan een converter ervoor.
Je hebt er een koppeling op, het bedieningsasje van de C heeft groeven (splines) waarop een nu al lang onverkrijgbare flexibele kabel paste voor afstemming. De sectie zonder trimmer is voor de ingangskring, die werd gepiekt met een antennetrimmer. Op je middensectie mist één trimmertje, maar dat mag de pret niet drukken.
Geschatte waarde minimaal 20 Euries.

De Grote Hellehond Zelve.

Dank je Frithjof! Er zat nog een luchttrimmer op, gemonteerd met de twee schroeven vóór de trimmers op de eerste foto.
Deze heb ik tijdelijk uit de vaart genomen ivm. het schoonmaken en smeren.
De varco is inderdaad goed frequentie lineair, ik heb er natuurlijk een spoeltje aan gehangen en gedipt...

Ik kan bevestigen dat er aan de voorzijde nog twee tandwielen zijn, waarvan een grote voor een schaal, zoals jij al zegt.

Prachtig hoe die stator is opgehangen tussen een glazen kogeltje aan de ene kant en een (Invar?) veer aan de andere kant. Een prachtig stukje handwerk!

@Rd12tf: wat je kan doen inplaats van dat schaaltje (dat nogal klein uitvalt omdat het anders tegen het afstemasje aan zou komen) is: een loei van een wijzer op het tandwiel zetten. Dat tandwiel draait iets van 300 graden, dus er is een "loos segment" (weet niet hoe je dat anders moet beschrijven) waarin het afstemasje past. Als je begrijpt wat ik bedoel...

De Grote Hellehond Zelve.

Ik begrijp je, een 'deadzone' of zo iets waar de afstem-as zich bevindt zodat de wijzer daar niet tegenaan knalt.
Misschien ipv. een schaal een uitschakelbare frequentiemeter, die zijn tegenwoordig niet zo groot meer. De MF kan dan meteen verdisconteerd worden, eventueel met de offset voor LSB of USB.

@Rd12tf: jawel, dat kan natuurlijk. Ik ben er echter niet zo gek op. Daarvoor heb ik één technisch min of meer houtsnijdende reden: die dingen produceren nogal eens een jungle van QRM. Maar vooral heb ik een nostalgische reden: ik heb als ik naar groene cijfertjes zit te kijken geen idee dat ik een band in Den Aether aan het beluisteren ben. Ik wil weten of nou links of rechts zit enzo, hoeveel slagen moet ik nog naar het einde? Je kent dat gevoel misschien, een slap surrogaat voor een panorama-adaptor die de hele band voor je neerzet. Een zeker persoon op dit forum heeft er een met 6 schermpjes. AAARRRGH!

@Allemaal: ik heb lekker in mijn Radar Fundamentals zitten lezen. Da's educatief gezien een hoogstandje, werkelijk uitstekend uitgelegd en véél dieper gravend dan het ARRL Hnadbook. De druk van 1940 die ik daarvan heb werd ook als instructiemateriaal voor verbindingsmensen gebruik in het Amerikaanse leger. Dat werd toen een honderdvoudige overdruk voor de ARRL, die daarna op rozen zat... In de Radar fundamentals vind je natuurlijk niks over kristalfilters enzo, maar prima informatie over pulsgenerators, pulsverwerkende versterkers, oscilloscoop etc. Het is zelfs zo dat de hoofdstukken over transmissielijnen, antennes en waveguides (onderwerpen waarbij ik jankend onder de tafel neig te kruipen) me enigszins begrijpelijk beginnen voor te komen. En dat zegt héél wat....

[Bericht gewijzigd door Frithjof Sterrenburg op dinsdag 19 juni 2007 15:19:11

De Grote Hellehond Zelve.

Je hebt gelijk Frithjof, daarom wil ik die F-meter ook uit kunnen schakelen. De QRM valt tegenwoordig wel mee, vooral de counters met een PIC en low power LCD scherm produceren maar weinig QRM. Zeker als je ze goed inblikt.
Mijn Hameg HM 8021-3 daarentegen (met gemultiplexte led uitlezing) produceert pulsen tot ver in het gigahertz bereik.

Complete F-counter tot 50 MHz, gevoeligheid: +/- 100mVtt
8cm breed en 2cm dik.
(Op de foto zie je tevens het tandwiel van de varco voor de schaal
http://www.uploadarchief.net/files/download/f-meter.png

Ps.

Wie oh wie, heeft info over een VARI-L CM-1 ringmixer?

Op 18 juni 2007 19:49:59 schreef Rd12tf:
Even wat oogjes uitsteken ...

:+

Valt wel mee toch!!

http://www.uploadarchief.net/files/download/dsc_0477.jpg

Ik heb nergens last van hoor !!

http://www.uploadarchief.net/files/download/dsc_0478.jpg

MRF Always ON The Airwaves The Antenna is 90% of Your Radio - http://members.home.nl/mrf-technoligy/

Gij ook Marcel! (Mooi is tie hè)

;)

Op 19 juni 2007 19:56:18 schreef Rd12tf:
Gij ook Marcel! (Mooi is tie hè)

;)

Ik heb er een poster van gemaakt en hij hangt nu boven m`n bed .. :)

MRF Always ON The Airwaves The Antenna is 90% of Your Radio - http://members.home.nl/mrf-technoligy/

Nou euh, begrijp mij niet verkeerd maar ik zou daar toch wat onrustig van gaan slapen!

:o

jongens uit de jaren 50 hadden daar geen geld voor!
waar zijn de oude pertinax/mica Ctjes?

Ik neem op kleine schaal reparaties van buizen-elektronica aan voor een heel aardig uurtarief. Interesse? Mail me!
fred101

Golden Member

Zusters, halleluja

FET, bedankt voor het voorbeeld, ik heb hem geprint en ga eens lekker zitten rekenen.

Dan de ontvanger. Het ladder filter heb ik verwijderd. De kristallen getest en wat denk je, de hoogste en laagste zaten mijlen uit elkaar. Nu zitten er 4 modernere versies in met 6552 als MF. Drie zitten er binnen 20 Hz, de vierde zit er 60Hz vanaf. Nu komt er veel meer signaal doorheen. Ook een 7812 bij de vfo geplaatst. Die blijft nu wat stabieler. Ik ga de luchtspoel denk ik vervangen voor een T50-2 dan is de invloed van buitenaf wat minder. Op 40m hoor ik nog niets maar ik heb de radio domine gehoord en vreselijk veel andere AM stations. Geluidkwaliteit was eerst knudde want het is lsb. Met de bfo zachter werd dat beter en dan een zijband uittunen dan was er goed naar te luisteren. Volgende stap wordt dus een schakelaartje wat het signaal ipv naar de mixer naar een 0V1 schakelt. Deze maak ik maar eens met torretjes want mijn buizenbakje ombouwen vind ik zonde.

Fred

Fred

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs
Henry S.

Moderator

Fred Fred, nog gefeliciteerd.

@RD12tf & MRF: Ik ben oprecht jaloers!

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.

Waarom krijg ik nou ineens de forum teksten over meer dan een schermbreedte zodat ik heen en weer moet scrollen? @#$%^&! Hoe is dat bij jullie?

Wat heerlijk hè, zet je een prachtplaatje van een afstem-C op het forum, komt er meteen als een wolfsspin uit zijn hol iemand die het niet verkroppen kan en laat zien dattie er ook een heeft. Nou, dan kan ik nog wat olie op het vuur gooien, ik heb behalve die van 360 pF ook nog een drievoudige van 100 pF of zo. Die zat in een vrijwel identiek ARC-5 setje voor 6-9 MHz.
En:
@Ledlover: die ARC-5 ("Command") setjes waren JUIST voor de jongens uit de jaren 50, zoals ik, want ze kostten toen heel weinig. Ze waren dan ook bij honderdduizenden geproduceerd, ze zaten in vrijwel alle Amerikaanse vliegtuigen zowel bij de Army Air Force als bij de Navy. De zendertjes zijn ook wonderschoon, Google maar eens naar ARC-5 en Command Sets.
@Fred Fred (ben je je nou aan het splitsen of zo?). Pas op met zo'n T50-2, zal waarschijnlijk lang niet zo temperatuurstabiel zijn als een robuuste keramische spoelvorm - als je die tenminste had? Hoe gruwzaam die kristallen, als je dat had doorgemeten die doorlaat was je flauwgevallen.

Ik heb het Radar Fundamentals boek nu uit, bij het hoofdstuk Waveguides heb ik gillend de fles Glenfiddich opengetrokken. Wat curieus is: er wordt keurig verteld wat een magnetron is, en ook een split-anode magnetron. Maar over het cavity magnetron vind je geen woord! Dat was in 1943 toen het geschreven werd nog geheim als zijnde DE grote doorbraak in UHF, maar het gekke is dat die radartechnici die werden opgeleid er wél mee te maken kregen, onder andere in de beroemde SCR584. Ik vermoed dat daar nog een extra leerboekje voor moest worden bestudeerd, dat dan onder de categorie "secret" viel - dit boek is "restricted".

De Grote Hellehond Zelve.

Waarom krijg ik nou ineens de forum teksten over meer dan een schermbreedte zodat ik heen en weer moet scrollen? @#$%^&! Hoe is dat bij jullie?

Komt door de post van FET met zijn code tag, die maken de layout van de pagina vaak te breed, als FET de langste zin over twee regels verdeeld is het opgelost. Maar bij de volgende pagina is het ook weg.

Met de dezelfde waarden voor Re, Rf en Rc kom je op ongeveer 86 ohm. De lage beta houdt deze waarde laag.

Deze zin dus!

[Bericht gewijzigd door Rd12tf op woensdag 20 juni 2007 12:33:19

Moet je gewoon opera gebruiken als browser. www.opera.com

Dan heb je een knopje 'fit to width' en dan zijn al je problemen opgelost.

Zow, dan zal ik nog een schepje op het vuur doen,
Ik heb zo'n afstemcondensator helemaal niet nodig. Als ik een kring bouw, dan is ie meteen zo geweldig, dat ie beter presteert als 5 van jullie!!
Zo, dan is mijn ego nu ook weer gered...

Hogepriester in het genootschap der mexicaanse hond. // // Aan 2% van de mensen is 50% van het bezit ; 1% van het bezit is aan 50% van de mensen.

Ja, maar die kringen van jou zijn virtueel ...

>:)

fred101

Golden Member

Ben jarig in juni, dus een tweeling, door al die moeilijke theorie beginnen ze zich te splitsen denk ik.

Zo de formules van FET zitten in excel op mijn grote HF blad.

Nu we toch bezig zijn. Een afgestemde kring bestaat uit een spoel en een condensator. Deze hebben beide een bepaalde reactantie. Als deze reactanties gelijk zijn is er resonantie. De totale impedantie van de kring wordt dan laag. Maar hoe laag wordt dat.

Voorbeeld:
frequentie 5,04 MHz, spoel 10uH, condensator 100pF
De reactanties van de afzonderlijke componenten zijn dan 316 ohm.

Maar bij de zelfde frequentie zijn een spoel van 1,58uH en een C van 631pF ook resonant. Echter per component is de reactantie dan maar 50 ohm.

Mijn idee is dat het zoed is dat de reactanties per component zo hoog mogelijk zijn zodat de weerstand voor "vijandige"frequenties zo hoog mogenlijk is terwijl de gewilde frequentie er zo min mogenlijk last van heeft (bij seriekring natuurlijk.)

Bij een parallel kring moeten denk ik de reactanies per component zo laag mogenlijk zijn om alle ongewilde frequenties door te laten maar hoe hoog wordt hij dan voor de resonantiefrequentie.

Hoe het zit bij een virtuele kring weet ik niet, dan gaat het denk ik om de frequentie waarbij de componenten behandeld met viagra het meest viriel zijn, en virtuoos worden doorgelaten terwijl de ongewenste frequentie in vitrool verdwijnen

Je snapt wel nu hier een tipje van deze heel spannende sluier is opgelicht, ik mijn hele ontvanger ga herberekenen en redesignen.

Blij dat ik weer een probleem bij een oplossing heb gevonden :-)

Fred1, ook namens fred2 (in je eentje kun je geen koor zijn)

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs
Schimanski

Golden Member

Op 20 juni 2007 14:08:24 schreef fred101:
...
Nu we toch bezig zijn. Een afgestemde kring bestaat uit een spoel en een condensator. Deze hebben beide een bepaalde reactantie. Als deze reactanties gelijk zijn is er resonantie. De totale impedantie van de kring wordt dan laag. Maar hoe laag wordt dat.....

Fred, Wat meespeelt is de Q, de kwaliteitsfactor van de kring. Met elke willekeurige C en bijpassende L kun je resonantie vinden, maar bij hele kleine C's of L's zal bedradingscapaciteit of zelfinductie mee gaan spelen en dat wil je niet.

In resonantie zie je bij het hoger worden van F dat Xc en Xl steeds lager worden. Uit resonantie zal bij het omhoog gaan van de frequentie Xc dalen en Xl stijgen.

Ik heb ergens in een eerdere post een lijstje met vuistregeltjes voor C bij een bepaalde frequentie geplaatst. Als je met deze waardes de berekening doet dan heb je bij een kring met goede Q in resonantie een reactantie ergens tussen 100 ohm en 1K.

What, me worry? // Radiozendamateur - PA2HGJ // Stuff is the junk you keep -- Junk is the stuff you throw away // Tinkeo Ergo Sum
Frederick E. Terman

Honourable Member

@Fred: toevallig hebben we het ook over impedanties in het topicje over de Clapp oscillator.
Inderdaad, alles kan resoneren, maar de gekozen impedanties hebben als het goed is een verband met de omgeving waarin ze worden gebruikt.

Je redenering over de serie- en parallelkring klopt wel. Bij serie geldt: hoe hoger de Xl en Xc in resonantie, hoe hoger de Q. Bij parallel is het andersom.

Toch moet je dat niet overdrijven. Als je in een oscillator al te lage impedanties gaat gebruiken, gaan de parasitaire zelfinducties van je leidingen de baas spelen. Omgekeerd, bij al te hoge impedanties krijg je last van parasitaire capaciteiten.

@Rd12tf: ik heb die regel gesplitst. Zelf kan ik het probleem niet goed zien, maar ik hoop er verder aan te denken.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org

Dit topic is gesloten