Robs antennepraat

Nou dat scheelt dacht ik 3dB per straler (dipool), het kan ook minder zijn ik zeg maar even wat.
Dus wanneer je er genoeg van neerzet heb je ook een flinke versterking.
Neem bijvoorbeeld radio 3 op 96,8MHz vanaf Ijselstein.
Daar wordt een vermogen gebruikt van maar 5kW, terwijl het uitgestraalde vermogen 50kW E.R.P. is.
Hetzelfde voor tv, ook iets van 10dB versterking, maar daar is wel 20% verlies in de transmissielijn (coaxkabel) die de lange mast ingaat.

Telefunken Sender Systeme Berlin
Jinny

Golden Member

Nope, 3 db per verdubbeling van het aantal stralers...
Ofwel van 1 naar 2 is een verdubbeling (3 bd) en van 2 naar 4 weer.
Und so weiter...

Hoe doen vrouwen op TV dat toch? Wakker worden met prachtig glanzend haar en mooi gestifte lippen..... Wanneer ik wakker word heb ik een coupe 'Leeg geroofd vogelnest' en een incidenteel straaltje kwijl.. Gaat ook door voor 'Wilt wief' naar horen zeggen

Ja Jinny je hoeft mij niet uit te leggen wat een verdubbeling is of een verviervoudiging, ik prima met logaritmische waarden overweg.

Telefunken Sender Systeme Berlin
harry64

Golden Member

Op 23 september 2022 18:45:08 schreef Henry S.:
Maar zo'n stack is opzich toch niet zo spannend, mits je maar koppelbalken gebruikt?

Die zijn smalbandig, toch?

harry64

Golden Member

Op 23 september 2022 19:05:47 schreef Martin V:
Nou dat scheelt dacht ik 3dB per straler (dipool), het kan ook minder zijn ik zeg maar even wat.
Dus wanneer je er genoeg van neerzet heb je ook een flinke versterking.
Neem bijvoorbeeld radio 3 op 96,8MHz vanaf Ijselstein.
Daar wordt een vermogen gebruikt van maar 5kW, terwijl het uitgestraalde vermogen 50kW E.R.P. is.
Hetzelfde voor tv, ook iets van 10dB versterking, maar daar is wel 20% verlies in de transmissielijn (coaxkabel) die de lange mast ingaat.

Die hebben er ook een director voor hangen. Om het veld dat anders zinloos omhoog straalt het bedoelde vlak in te sturen. Heb ik recent begrepen.

Op 23 september 2022 19:05:47 schreef Martin V:
Dus wanneer je er genoeg van neerzet heb je ook een flinke versterking...

Dus als ik bv 10 antennes aan mijn zender hang, straal ik 10x zoveel vermogen uit bedoel je? Jammer maar helaas :-) Zo'n splitter verdeelt gewoon het beschikbare vermogen over de 10 antennes. Niet elke antenne krijgt dus het volle vermogen. De gain van het samenstel is niet hoger door het aantal, maar hooguit doordat je een mate van bundeling krijgt, je afstraling is meer horizontaal ipv een deel omhoog.

"We cannot solve our problems with the same thinking we used when we created them" - Albert Einstein

Dus als ik bv 10 antennes aan mijn zender hang, straal ik 10x zoveel vermogen uit bedoel je?

Met het verdubbelen van het aantal dipolen is er een demping in het verticale vlak van 3dB. Wanneer de antennes verticaal zijn opgesteld.
Met andere woorden wordt de bundeling in het horizontale vlak steeds sterker.
Wat de bedoeling is dat de straling omhoog en naar beneden steeds platter wordt. Ideaal is om dat zo plat als een pannenkoek te krijgen,waarbij de bundeling in het horizontale vlak steeds sterker wordt.

Met twee dipolen bereik je een versterking van 3dB, ofwel een demping in het verticale vlak van 3dB verkrijgt.
Met vier dipolen is dit 6dB en met acht dipolen 9dB.
Met zestien dipolen is dat 12dB. Wat een vergelijkbare versterking van 16 maal is in het uitgestraalde vermogen (E.R.P.).

Jammer maar helaas :-) Zo'n splitter verdeelt gewoon het beschikbare vermogen over de 10 antennes. Niet elke antenne krijgt dus het volle vermogen.

Dit is juist, zoals in de foto hieronder is te zien wordt voor het complete antennesysteem vier windrichtingen gebruikt. Wanneer er een zendvermogen van zeg 10kW wordt gebruikt, krijgt iedere antenne richting een vierde, dus 2,5kW toegevoerd. En dit weer vermenigvuldigd met de antenne versterking is het effectief uitgestraalde vermogen, in alleen die richting.

In de zendmasten van bijvoorbeeld de Gerbrandy toren worden dipolen gebruikt, zonder director maar wel met een reflector scherm, welke tegen de mast is geplaatst. De antenne versterking van zo enkele dipool en reflector scherm zal ook een paar (3)dB zijn.

Bij het verdubbelen van het aantal dipolen neemt de bandbreedte van het antennesysteem toe. Daarvoor is het niet meer nodig de antenne op één frequentie af te regelen, en is de SWR verhouding over de gehele FM omroepband laag genoeg. De constructie van de antenne speelt daarbij ook een rol, door gebruik te maken van hele dikke buizen van de dipool antenne van zón 15cm diameter neemt de bandbreedte verder toe. Dit is ook te zien op de foto.

https://radio-tv-nederland.nl/historie/lopik/ombouw-npo-2010/lopik.htm…

[Bericht gewijzigd door Martin V op zaterdag 24 september 2022 20:52:53 (14%)

Telefunken Sender Systeme Berlin
Frederick E. Terman

Honourable Member

Op 24 september 2022 17:41:26 schreef Martin V:
[...]
Met twee dipolen bereik je een versterking van 3dB, ofwel een demping in het verticale vlak van 3dB verkrijgt.

Met twee boven elkaar gestackte horizontale dipolen ('broadside') kun je een veel grotere versterking dan 3 dB maken; 4,9 dB is haalbaar (bij een stack-afstand van 0,67 λ).
Ook met grotere aantallen krijg je veel meer dan '3 dB per verdubbeling'. Met vier boven elkaar bijv. kun je tot 8,7 dB komen (bij 0,79 λ).

Het eenvoudige programma Mmana kan dit al laten zien. Ik heb hiermee de grafieken hieronder voor 2 (blauw) en 4 (oranje) dipolen gemaakt.
Daarna heb ik de grafieken uit het antenneboek van Jasik eronder geplakt (zwart). De overeenkomst is prima.
Zie in de grafiek van Jasik ook de gains voor grotere aantallen dipolen.

--
Door de dipolen voor een reflectorscherm te zetten, maak je in feite óók weer een stack (n.l. de echte dipool samen met zijn reflectie), maar nu 'end-fire'. De stromen lopen nu echter in tegenfase, zodat de grootste versterking bij vrij kleine afstanden tot het reflectorscherm worden bereikt. Maar de voedingsimpedantie van de dipool wordt dan wel heel laag, zodat daar toch een praktische grens aan is. In de praktijk is ook voor het reflectorscherm zo'n ruim 4 dB haalbaar.

De omroep-arrays geven daardoor veel meer ERP dan je op grond van de foutieve 3dB-vuistregel zou verwachten.

--
De bekende localizer-antennes op vliegvelden, meestal 21 witte dipolen naast elkaar, totaal zo'n 45 m breed, hebben geen gelijke voedingen voor de dipolen. De middelste krijgen veel meer power dan die verder naar buiten. Dat doen we om de zijlobben te beperken; het antenepatroon wordt zo schoner. Dat bekopen we met wat gain.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
harry64

Golden Member

Ongelofelijk dat zo'n array 21 MHz breed is. Gaaf wel. Hoe zit dat met de V dipolen eigenlijk? Wat is daar het voordeel van?

Frederick E. Terman

Honourable Member

Ik zie in de foto geen V-dipolen. Wel dat er steeds twee dipolen, via een 'V'-uithouder, steeds op één punt aan de mast gemonteerd zijn. Dat is gewoon handig monteren.
Overigens zijn dat de dipolen voor DAB, en dus ca. 65 cm hoog. De dikte zal dus, gezien de foto, zo'n 7 cm zijn.

De antennes voor de klassieke FM-band zijn logpers, zoals ook in de uitvergroting te zien is. Mooi zichtbaar is hoe de opeenvolgende dipolen steeds om en om in polariteit gevoed worden, door hun boven- en onderhelften op de twee balken van de symmetrische feeder (tevens drager) te verwisselen.

Door de constructie heeft de lda (logper) een grote bandbreedte (hier dus de hele FM-band), maar daarvoor ook een lagere gain dan een yagi van dezelfde afmetingen.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org
mel

Golden Member

Bij omroepzenders is het toch zo, dat als er een gedeelte uitvalt, de rest gewoon blijft werken? Met verminderd vermogen dan, maar toch.

u=ir betekent niet :U bent ingenieur..
harry64

Golden Member

Dus die in een V gemonteerde dipolen zijn eigenlijk een stack in een stack?

Ik was eens op het terrein van Novec, vroeger Nozema en daar lagen een heleboel FM dipolen, het materiaal waaruit ze bestonden was volgens mij gewoon staal en ze waren wit geverfd. De dikte van zo dipool was aanzienlijk 10 tot 15cm.
Er waren geen aansluitingen van buiten de antenne, ik denk dat deze binnendoor de antenne liep.

Deze pagina is intressant scroll naar beneden en je ziet de Gerbrandy toren en waar de verschillende antennes zijn geplaatst.
https://home.hccnet.nl/tenhorn/lopik-ijsselstein.htm

Telefunken Sender Systeme Berlin
rob007

Yarr, Matey!

V: ik zou gedacht hebben er is een Duif tegen gevlogen of zoow! 8)7

Jullie hebben het nu over die grote torens met dipool,
vraag ik mij af? Zijn die dan OOK zo gevoelig met afstemmen? Of…?
Een voor een in de dip zetten? ( JAH ben van beroep antennedipper! ) :+

VrGr Rob

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?

Rob wanneer je goed gelezen hebt is dat niet nodig, die antennes zijn breedbandig genoeg. Of het is niet nodig die antennes af te stemmen, zeker wanneer er meer als één dipool wordt gebruikt.

Telefunken Sender Systeme Berlin
rob007

Yarr, Matey!

Okeej dankjewel Martin! ( Ik lees vaak niet goed genoeg! ) |:(
Dus zo precies mogelijk op maat is goed genoeg oké!

VrGr Rob

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?
harry64

Golden Member

Ik ga ooit nog wel een keer een experimentje doen met een dipool met 40mm brede stralers. S'kijken wat het verschil in de dip is met die 12mm brede stralers.

Hoi Harry en Rob,

je kan ook eens een vlinder dipool proberen, dat is ook een breedbandige dipool antenne.

Telefunken Sender Systeme Berlin
harry64

Golden Member

Dat zou dan van dat kippengaas o.i.d. worden. Anders vrees ik geen lang leven bij een beetje wind. Wel weer een boeiende invalshoek. Dank.

Er bestaat ook messinggaas dat kun je solderen en is fijn mazig.
Ik heb geen idee bij welke metaalhandel dat te koop is, maar probeer het eens bij een metaalhandel of wat ook nog kan is modelbouw materialen handel, die hebben ook dunne messing buis.
In plaats van gaas kun je ook geperforeerde staal of aluminiumplaat gebruiken.

Telefunken Sender Systeme Berlin
rob007

Yarr, Matey!

Haa deze ken ik, deze heeft als ik het goed heb ik de Elex en gloof ook Elektuur.
Zij maakte hem dan als een toeter dus van punt naar cirkelvormig van buiten aan de zij.
Wat doet deze tegen over een gewone dipool? Nog iets van versterking?
Heb ook eens gezien van toeter naar buis!

VrGr Rob

Als ik je erger, lees en schrijf hier dan niet?

Van toeter naar buis dat is een conische kegelvorm en daar twee van.
Versterking heeft zo dipool nauwelijks, iets minder als een gewone dipool denk ik of hetzelfde.
Het voordeel is dat de dipool breedbandig wordt.
Van kippengaas kun je het maken maar dan zou je er eerst een houten raam omheen moeten plaatsen. In het houten raam plaats je dan het kippengaas of ander soort gaas, aluminium folie voor binnenshuis gebruik zou ook nog kunnen.
Of in plaats van een houten raam kun je messing buis of aluminium hoekprofiel gebruiken.
Wanneer je kippengaas moet kopen, informeer dan of je de kippen er gratis bij het gaas krijgt. ;)

Telefunken Sender Systeme Berlin
harry64

Golden Member

Als die antenne goed werkt is het kippengekakel niet nodig. Je haalt dan via je ontvanger al gekakel genoeg binnen. >:)

Bij toeval kwam ik een video tegen van de Hentenna voor zelfbouw.
Ik vindt de constructie van de antenne wel "prutserig en gammel", zelf zou ik het nooit zo gemaakt hebben.
https://www.youtube.com/watch?v=u-35o0x6vgQ
En toen ik toevallig toch aan het zoeken was, kwam ik een video tegen van een Qubical Quad antenne, zoals ik dat ook van plan ben om te gaan gebruiken (alleen dan op mijn manier).
https://www.youtube.com/watch?v=E6O6IrLc1kY

Telefunken Sender Systeme Berlin