ruitenwissermotor + 12v

ik heb een 12v motortje dat ik vooruit en achteruit kan laten draaien, bestuurd door een arduino met PWM. Voor vooruit/achteruit gebruik ik twee relais.
twee kleine transistoren (BD139N) bij ARD7 en ARD8 voor linksom/rechtsom
een grote transistor (BD645) bij ARD9 voor de snelheid met PWM

schakeling:
http://img189.imageshack.us/img189/4746/imag0969.jpg

hier het filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=3YDdZFgn0KQ

Tussen de ARD-pinnen en de transistor bases zitten nog een weerstand, maar ik weet eigenlijk niet welke dit horen te zijn...

mijn vraag: de BD645 wordt aardig heet, vergeet ik hier en daar misschien een weerstand??? is de bd645 niet krachtig genoeg voor een 12v ruitenwissermotor?

http://www.datasheetcatalog.org/datasheet/PowerInnovations/mXrqtqy.pdf

Naar mijn idee mag hij 0,3 A base current hebben 12/0,3=40Ω
Lijkt mij wat wijnig, maar ik ben er nog niet erg goed in, dus laat iemand het eerst weerleggen of bevestigen.

De NPN mag 8 A hebben. Denk wel dat het verstandig is een koellichaam eraan te zetten.

fred101

Golden Member

Je moet even meten hoeveel de motor trekt en dan kan je aan de hand van de datashee4t kijken hoe groot het koelblok moet zijn en anders een koelblok proberen wat iets groter is. Is een FET niet beter geschikt hiervoor ?

De transistor moet genoeg stroom op zijn basis krijgen om helemaal open te gaan als je hem wil laten schakelen. Bij 5A is dat rond de 50mA volgens de datasheet. Hoeveel dat is kun je altijd uit de datasheets halen. Wat Zylar aangeeft is de maximum rating. Dat gebruik je akls je hem snel defect wil hebben ;-) Als je er geen weerstand tussen zou zetten dan gaat er zoveel stroom lopen als de arduino kan leveren en met wat pech is dan je arduino en je tor defect. Nu is 50mA een beetje veel voor een arduino dus ik denk dat je een driver voor die dikke tor moet zetten. De saturatie stroom is meestal maar een paar uA bij kleine torren en bij dikke torren een paar tot enkele tientallen mA. Ik denk (even een schatting) dat voor die kleine torren 10K wel zal werken. Die grote 220 ohm als er een driver voor zit en anders iets van 89 ohm.

Ik zou ook een pull down weerstand gebruiken. Dat kan ook intern bij de Arduino. Dan weet je zeker dat de basis aan massa wordt getrokken als de poort laag is.

Ik mis ook diodes over je relais.

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs
Lambiek

Special Member

Het aansturen van de relais zal wel goed gaan, maar voor je pwm regeling zou ik een mosfet nemen.

Je kan het beste een logic_fet nemen bv de IRL1104, je kan proberen hem direct aantesturen vanuit je arduino met een gate weerstand van 10_Ohm ervoor. Als je de fet niet goed open kan sturen met 5VDC dan kan je er een driver voor zetten.

Het voordeel van een fet is dat hij veel minder warmte verstookt, je hoeft hem in jou geval niet eens te koelen mits de fet goed wordt open gestuurd natuurlijk.

Hier de sheet van de fet:
http://www.irf.com/product-info/datasheets/data/irl1104.pdf

En hier de sheet van de driver:
http://www.datasheetcatalog.org/datasheet/microchip/21415b.pdf

Met de driver ervoor kan je de gate aansturen met 12VDC, en je driver kan je rechtstreeks aan je arduino hangen.

EDIT:
Fred was me voor. :)

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Bedankt voor de snelle reacties, even een vraagje nog:

Op 27 september 2010 11:09:41 schreef fred101:
Ik denk (even een schatting) dat voor die kleine torren 10K wel zal werken. Die grote 220 ohm als er een driver voor zit en anders iets van 89 ohm.

Ik zou ook een pull down weerstand gebruiken. Dat kan ook intern bij de Arduino. Dan weet je zeker dat de basis aan massa wordt getrokken als de poort laag is.

Op 27 september 2010 11:20:50 schreef Lambiek:

Met de driver ervoor kan je de gate aansturen met 12VDC, en je driver kan je rechtstreeks aan je arduino hangen.

wat wordt er bedoeld met een driver? gewoon een weerstand?

En een pulldown weerstand? gewoon een weerstand tussen ARDx en transistorbase?

Hoe bereken ik de juiste weerstand per transistor? met enkel mijn middelbareschool natuurkunde weet ik nog P=UI en U=IR, dus R = U/I...

Lambiek

Special Member

Een driver zet je voor je mosfet, die stuurt de gate van de fet aan.

Het doel daar van is om de fet snel open en dicht te sturen, hoe sneler dat gebeurt hoe beter (niet in alle gevallen maar soms wel) dan wordt de fet ook niet zo heet.

Een pull_up of pull_down weerstand is verbonden met de plus of de gnd en met de basis of de gate, daar voorkom je zweven mee. Zweven wil zeggen bv een waarde tussen 0 en 5VDC ongedefinieerd dus.

Dat hangt van de versterking van je transistor af, daar bepaal je de weerstand mee. Voor een fet heb je dat niet nodig (wel een weerstand natuurlijk, maar die zit meestal tussen de 10 en 100 Ohm) een fet is spannings gestuurd en een transistor is stroom gestuurd.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Ok weer wat geleerd. Na even wat verder te kijken zag ik de formule Ib=Ic/100 staan even om te leren voor mij, betekend dus om bij 4A te schakelen, wordt het 4/100=0.04 ofwel 40 mA dus 300Ω bij 12 volt klopt dit?

Ok. Ik heb de motor gemeten, die trekt bij hoge belasting niet meer dan zo'n 2A... Als ik de datasheet begrijp hoef ik hiervoor geen driver te hebben?

Dus ipv de transistor BD645 gebruik ik de IRL1104 met een 10Ω tussen ARD9 en de gate??

[Bericht gewijzigd door pisanggoreng op maandag 27 september 2010 13:01:23 (15%)

Lambiek

Special Member

Hier heb je nog een schema.

http://www.uploadarchief.net/files/download/resized/regeling%20met%20relais.jpg

Kijk even hoe warm de fet wordt, en anders de driver ertussen zetten.

@Zylar.

Ja, als de versterkingsfactor 100 is.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

de BD645 wordt inderdaad te heet.

tijd voor de FETs...

http://img339.imageshack.us/img339/9836/imag1042.jpg

Lambiek

Special Member

Ja dat is goed te zien. Je kan ook de IRF540 nemen, het geheel trekt toch maar 2A. En vergeet de vrijloop diode niet over de fet te plaatsen, dit moet een snel type zijn (fast recovery). En deze moet de stroom aan kunnen die je motor trekt, liefst nog iets meer.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Let bij die diode wel even op dat deze een lagere doorlaatspanning moet hebben en eigenlijk ook sneller moet zijn dan de bodydiode van de fet (elke fet heeft intern een diode zitten, zie datasheet). Anders staat die losse diode er voor niks in en haal je nog alle stroom door je bodydiode heen.

Mzzls

Correct me if I'm wrong!

zijn deze geschikte (schottky) diodes?
1N5820, SB330, SB350

ik heb op t moment de transistor vervangen door de mosfet, gestuurd door de driver. Heb verder een schottky diode van 40V 5A erover zitten.

Ik heb alles volgens de schakeling gesoldeerd, nu blijken een voor een de draden te smelten. Hoe kan dit, daar dit voorheen niet gebeurde met de gewone transistor?

Ik ga de draden vervangen door speakerkabeldraden, ik denk dat deze te klein zijn voor 2-3 Ampere...

http://img524.imageshack.us/img524/6654/imag1048.jpg

let niet op mijn soldeerkunsten - dit is mijn allereerste printplaat soldeer-actie... tips zijn echter altijd welkom!

Shiptronic

Overleden

ik zag niet of het al vermeld was, maar in je schma mist de blusdiode over de relais !

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.
Lambiek

Special Member

Lekker bordje spaghetti zo. :)

Weet niet hoe dik dat draad is, maar 2 of 3A moet toch wel kunnen lijkt mij. Heb je alles wel goed aan gesloten.

En ja dat is het verschil met een transistor of een mosfet, met een transistor heb je meer verlies dus vandaar je draden. Hoe stuur je de fet aan, en welk type heb je gebruikt.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

ik heb de TC427 als driver met een 10 ohm weerstand voor de gate van de mosfet IRL1104...

Lambiek

Special Member

Wordt je fet ook warm.
Draait de motor wel of ook niet, of werkt alles gewoon en alleen je bedrading smelt.

Kijk alles nog een keer goed na, misschien zit er iets verkeerd.

Als je haar maar goed zit, GROETEN LAMBIEK.

Welke draden smelten er precies, en wanneer? Tijdens het omschakelen, tijdens normaal bedrijf, en wat is de stroom door het geheel op dat moment?

Een manager is iemand die denkt dat negen vrouwen in één maand een kind kunnen maken

ik heb inmiddels alle 12V draden die van/naar de motoren lopen vervangen door dikkere draden. helaas wordt het geheel nog steeds warm en tot overmaat van ramp zijn de pootjes van de FETs deels afgebroken.
Al met al leidt dit tot veel frustratie enerzijds, een goed soldeerleerproces anderzijds.

Anyways zou ik willen kijken naar motorsturing kitjes die je alleen nog maar hoeft te solderen. Ik heb een site gevonden met veel info over ruitenwissermotoren:
http://www.scary-terry.com/wipmtr/wipmtr2.htm
Deze bevat links naar dergelijke motorsturing kits. Weet iemand het equivalent van deze kitjes die hier in NL te verkrijgen zijn?
Waar kan ik dit soort kitjes zoeken? velleman.eu is nogal onduidelijk namelijk....

Hoi Pisang,

Ik denk dat je een simpel foutje hebt gemaakt. Bijvoorbeeld de blusdiodes verkeerdom gezet.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

De blusdiode over de motor verkeerd om lijkt me niet; de motor zou dan helemaal niet kunnen lopen, tenzij die diode intussen ook gesneuveld is. Desalniettemin zou er weinig fout moeten kunnen gaan bij zoiets simpels, dus kijk het hele ding nog maar eens goed na.

Een manager is iemand die denkt dat negen vrouwen in één maand een kind kunnen maken

call me stubborn, maar weet iemand toch waar ik die kant-en-klare kitjes kan vinden?
zoiets: http://www.antratek.nl/Motordrivers.html

ik zoek denk ik toch een alternatief voor het PWM'en via de FETs:
ik geloof dat je ook van die dim-kitjes hebt die je alleen nog inelkaar hoeft te solderen?
weet iemand waar je die kunt bestellen??

Heerlijk deze thread. Precies wat ik nodig heb. Ik ben bezig om een vier kunstwerken, welke aangedreven worden door ruitenwissermotoren, aan te sturen met een enkele arduino.
http://www.youtube.com/watch?v=rRK4qYq1zaQ
Het circuit werkt prima tot zo ver.

Op 13 oktober 2010 17:52:45 schreef JustME125:
Let bij die diode wel even op dat deze een lagere doorlaatspanning moet hebben en eigenlijk ook sneller moet zijn dan de bodydiode van de fet (elke fet heeft intern een diode zitten, zie datasheet). Anders staat die losse diode er voor niks in en haal je nog alle stroom door je bodydiode heen.

In een H-brug heb je gelijk. Hier is het zo dat de spanning op de drain van de mosfet omhoog slingert, voorbij de voedings-spanning. Daar heb je een aparte diode voor nodig. (en m.i. kan je daar de body-diode van een tweede mosfet voor gebruiken, mits die het aankan. En dat kan je uit het datasheet halen. Moderne mosfets staat genoeg in het datasheet om te achterhalen of die diode daar genoeg puf heeft om als blusdiode dienst te doen).
[edit] Oh F*** antieke thread.... Oude koeien uit de sloot... Oh well!

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/