Fiets-dynamo gebruiken als dimmer voor lamp?

Hallo, ik ben Vera. Voor een theatervoorstelling met als thema duurzaamheid eind oktober wil ik een 'bouwlamp' of theaterspot laten dimmen - aangestuurd door een 'ouderwetse' fietsdynamo. De fiets staat in een standaard op het podium. De bedoeling is dat als de fietser steeds harder fietst, de lamp feller gaat branden. Hoe doe ik dat?

Ik zou het als eerste echt proberen te doen, dus twee goed gekoelde 1W power leds in serie en daarvan twee setjes antiparallel op een gewone 6VAC / 3W dynamo, dan heb je een flinke ledlamp die heel snel reageert op hoe er gefietst wordt.
Het vereist wel enige voorzichtigheid om het heel te houden.

Een directe elektronische oplossing is een LDR gestuurde klassieke dimmerschakeling die je laat belichten door een fietslampje (a la Elex december 1985). Of richt de dynamo gelijk, vlak af en gebruik een oude Dc gestuurde dimmer.

Via de tafel kan ook, afhankelijk van wat voor inputs de toegepaste lichttafel heeft. Midi en/of DMX inputs komen beiden voor, in beide gevallen je een interface nodig. Als die een DC ingang heeft kun je het het simpelste met hetzelfde lampje en LDR regelen. Maar gelijkrichten, een piets afvlakken en belasten kan ook..
Het zal wat stoeien met curves etc. vereisen om het er goed uit te laten zien, ik denk ook dat je vertraging vrij snel ziet.

Shiptronic

Overleden

stanaard 0-10 V dimmer nemen en de uitgang van de dynamo hier op an sluiten, dan even met de belasting op de dynamo spelen om een mooi verloop te krijgen , Maar ik vermoed dat je met een paar(2) gewone gloeilampjes het gewenste effect hebt.

Moet het op het podium lijken of je enorm hard moet fietsen om maar een beetje licht te krijgen extra lampje toevoegen (Parallel).

Moet je bij een klein beetje moeite al volle bak hebben , een lampje (of allemaal) er af halen.

Wel even een zener over de inang , onbelast ga e al snel een te hoge spanning op de ingang zetten !

Een dynamo is alleen stroom begrensd(weet iemand waarom?), spanning kan wel hoog op lopen.

Wie de vraag stelt, zal met het antwoord moeten leren leven.

Op 27 september 2018 20:15:58 schreef Shiptronic:
Een dynamo is alleen stroom begrensd(weet iemand waarom?),

Een fietsdynamo is zo "mager" geconstrueerd dat hij gewoon niet meer stroom kan leveren.

Op 27 september 2018 20:15:58 schreef Shiptronic:
Een dynamo is alleen stroom begrensd(weet iemand waarom?), spanning kan wel hoog op lopen.

De zelfinductie van een dynamo ligt vast en is relatief hoog tov de ohmse belasting.
De spanning van de dynamo is rechtevenredig met het toerental.
De frequentie van de dynamo is rechtevenredig met het toerental.
Nu kan je de stroom van een kortgesloten dynamo bij elk toerental uitrekenen.
Zeker als de stroom bij een bepaald toerental gegeven is.

Je kunt het ook met zo'n los showtec dimmertje doen. Als je van knutselen houd, kun je een motortje via een touwtje aan de schuifpotmeter laten trekken, even iets erop lijmen om het touwtje aan te monteren. Ga je fietsen, zal de dynamo het motortje laten draaien. Via een veertje aan de andere kant van het touwtje, kun je deze weer terug laten zakken.

big_fat_mama

Zie Paulinha_B

De bedoeling is dat als de fietser steeds harder fietst, de lamp feller gaat branden.

Fietsdynamo genereert spanning, en die spanning is evenredig met de "snelheid". Met die spanning stuur je een dimmer aan. (zoals ook eerder reeds aangegeven, en hieronder netjes gedetailleerd door @Thevel)

Als de arme fietser niet al te zeer mag afgepeigerd worden: magneetopnemertje van "fietscomputer" stuurt Arduino al dan niet per interrupt, Arduino stuurt het grote licht via optocoupler en triac. Variaties mogelijk, tot en met het weglaten van de Arduino. Ligt eraan of je beter bent in schema-bedenken dan wel in elementair programmeren.

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord
big_fat_mama

Zie Paulinha_B

Een fietsdynamo is zo "mager" geconstrueerd dat hij gewoon niet meer stroom kan leveren.

"mager" slaat dan op de koperdiameter van de genererende wikkeling.

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord
Thevel

Golden Member

Als je van knutselen houd, kun je ook een Velleman K8064 spanningsgestuurde dimmer kopen (bouwpakket).
Met de dimmer kun de een 'bouwlamp' of theaterspot laten dimmen.

Op de stuuringang van de dimmer sluit je de fietsdynamo aan maar omdat uit de dynamo wisselspanning komt moet de stuuringang een beetje gemodificeerd worden.
Met behulp van het schema kan dit heel eenvoudig, plaats parallel over D4 een 220µF condensator (de plus aan pen1 van de 4N27).
Omdat een fietsdynamo onbelast meer dan 12V kan leveren is het verstandig om R16 te vervangen door een 10kΩ weerstand.

Edit/
Ook is het verstandig in serie met de + ingang een 1N4007 diode te zetten.

Ik zou zo moeilijk niet doen.

Gewoon via een brugcel de leds aan de dynamo koppelen. Wel kiezen voor leds van 300mA en dan 2 strings van 2 parallel.

De dynamo is dan altijd belast en zal dus nooit een te hoge spanning afgeven.

En de max 500 mA zorgt ervoor dat je leds heel blijven.

Dynamo staat stil --> Geen licht
Dynamo draait langzaam --> Weinig licht
Dynamo draait snel --> Veel licht.

Misschien moet je ook een buffer elco over de leds zetten (10V 1000uF). Anders gaan ze knipperen op lage snelheid.

Op 27 september 2018 22:49:23 schreef big_fat_mama:
"mager" slaat dan op de koperdiameter van de genererende wikkeling.

Niet alleen dat, ook de doorsnee van de ijzerpolen.

Thevel

Golden Member

Op 27 september 2018 23:34:36 schreef deKees:
Ik zou zo moeilijk niet doen.

Gewoon via een brugcel de leds aan de dynamo koppelen. Wel kiezen voor leds van 300mA en dan 2 strings van 2 parallel.

De vraag is om een bouwlamp of theaterspot laten dimmen, dat is iets heel anders dan een stel leds.

Dank voor jullie reacties. Voor een 'leek' als ik ben is jullie input nog moeilijk te bevatten. Ik dacht zelf aan een bouw/theaterlamp, omdat er veel lux gegenereerd moet worden, en theaterlampen hebben veel lux en zijn dimbaar vandaar. Maar alternatief is ook goed.

ik lees de volgende optie (deze kan ik nog volgen die andere opties gaan mijn pet nog te boven):
dynamo (zit op fiets)--> brugcel (welke?) (om te voorkomen dat er overspanning komt bij te hard fietsen?) --> 4 ledlampen (2 serie, 2 parallel van ieder max 300mA (hoeveel Watt mag het zijn?)
en dan functioneert de dynamo en de fiets (ja de fietser moet ervoor werken :-) zelf als dimmer.

Ja dat zou dus kunnen, dan heb je gewoon een grote fietslamp gebouwd. Als dat genoeg licht geeft is dat het gemakkelijkst, maar als dat niet genoeg is kun je daar weinig meer aan doen.

Voor het andere concept, waarmee je een willekeurig grote lamp kunt gebruiken, heb je een dimmer nodig die je met een analoge spanning kunt aansturen. 0 tot 10V is vrij gebruikelijk, je hebt dan nog een paar diodes, weerstanden en een condensator nodig om het geheel aan elkaar te knopen, maar dat is vrij eenvoudig, en we kunnen wel een schema voor je tekenen als je dat zou willen bouwen.

Kun je iets meer vertellen over de toepassing? Moet het onderdeel zijn van een toneelstuk of zo?

Een manager is iemand die denkt dat negen vrouwen in één maand een kind kunnen maken
big_fat_mama

Zie Paulinha_B

Een fietsdynamo levert (standaard) 3 watt. Een erg sportieve fietser zou er misschien enkele kunnen aandrijven, maar gaat nooit meer produceren dan een handvol wattjes (haha wat een fijne woordspeling van me), onvoldoende voor een bouwlamp of een theaterlamp.

Je zult dus altijd moeten de spanning van de dynamo gebruiken enkel om te regelen, terwijl het eigenlijke vermogen van ergens anders komt; het lichtnet ligt dan voor de hand, tenzij er uitvoeringen zijn in het bos of zo.

Vermits je zelf aangeeft geen bolleboos te zijn inzake electronica - niks mis mee hoor! - kun je best zoveel mogelijk gebruik maken van standaard modules of bouwblokken.

Denk ook aan de veiligheid: als er iets mis gaat in de hele machinerie wil je niet dat het hele fietsframe netspanning gaat voeren. De theaterproductie (want daar gaat het toch om, niet?) zou dan misschien wel de voorpagina's halen, maar niet op de gewenste wijze :)

En jawel, dit alles komt nogal danig overeen met de inbreng van @SparkyGSX - niet verwonderlijk.

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord

De bedoeling is inderdaad een voorstelling waarbij een acteur in de spotlight komt te staan, dat door en andere acteur wordt 'gedimd' door te fietsen. (fiets met achterwiel opgetild ivm dynamo). De fiets staat op vaste plek op toneel. Uitputting van de fietser heeft dus effect op de acteur in de spotlight: zijn licht dooft bij uitputting van de ander (dimmen). In dit geval: als de fietser een Watje is, zal de voorstelling snel afgelopen zijn, maar voor hetzelfde geld is de fietser fanatiek in zijn workout, en fiets hij de lampen kapot door overspanning. Dit laatste is natuurlijk weer niet de bedoeling.
Geeft dit beetje een beeld van wat ik wil 'maken'?

Dat zou betekenen dat het alternatieve voorstel van Sparky met dimmer, diodes (help!!) weerstanden en condensator (nog meer help!) een betere is. Heb dan jullie hulp nodig qua wat precies nodig is. Ook qua bekabeling stekkers.
De bedoeling is namelijk ook dat de fieters opkomt met de fiets, daarna in de standaard zet en dan pas kan de aansluiting (stekker erin) met de grote lamp komen.
De lamp: werkt die met eigen stroom, en fiets de fietser de dimmer hard en zacht, of werkt de lamp op de dynamostroom?

En haha..humor: nee, niet de bedoeling dat de fietser zichzelf electrocuteert via het fietsframe: dat zal de krant wel halen maar dan op de pagina met familieberichten. :-(

big_fat_mama

Zie Paulinha_B

Hehe...

Nee, de dynamo kan onvoldoende energie leveren voor meer dan het bescheidenste schemerlampje, dat werd reeds meermaals aangegeven. Dus het totaalopzet wordt:

netspanning ==> regeldoos ==> lamp
dynamo ==> oppoets ==> regeldoos

Daarmee zal de fiets(st)er ook nooit de lamp kunnen kapotjakkeren, zelfs niet in extreme frustratie: de lamp krijgt nooit meer dan de netspanning voor de kiezen.

En dan ga je nu natuurlijk vragen hoe die regeldoos en oppoets er moeten gaan uitzien, tsja daar zijn er duizend mogelijkheden. Mijn eerste insteek zou zijn: ouderwetse dynamo, zodat de fietser toch tegen iets op moet trappen, met simpele gelijkrichting ttz een diode en een capaciteit, dan heb je een gelijkspanning evenredig met de trapperij. Die gaat naar een analoge ingang van een Arduino, en die stuurt via een optocoupler een triac aan die dan de lamp regelt. Daarbij is de Arduino misschien overkill, maar het kost geen drol en vooral is het een gemakkelijke en makkelijk instelbare manier om een niet-lineaire aansturing te maken, en iets zegt me dat dat erg gewenst gaat zijn.

De 999 andere opties laat ik aan de rest van het forum, die moeten ook nog ruimte krijgen om te schitteren.

Maar het lijkt me wel duidelijk dat je er op jezelf niet uitkomt, en we gaan hier niet posten hoe je een soldeerbout moet vasthouden - die toch wel aan te pas moet komen, vroeg of laat. Want een standaardoplossing (zoals wellicht verhoopt) die zie ik niet - wie weet ziet iemand beter/ruimer/verder?

Dus beter proberen een vrijwilliger te strikken, wie weet wil iemand het wel doen voor eeuwige roem en/of een vermelding in de streekkrant (ook als er nix is misgegaan) en/of een lekker drankje in min of meerdere hoeveelheid.

Dan wel nuttig om aan te geven waar de festiviteiten zoal gaan doorgaan.

Sukses gewenst!

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord

Op 29 september 2018 18:17:41 schreef big_fat_mama:

Nee, de dynamo kan onvoldoende energie leveren voor meer dan het bescheidenste schemerlampje, dat werd reeds meermaals aangegeven.

"normaal fietsen" is ongeveer 70W aan energie. Een 50W Led bouwlamp, zou mogelijkerwijs op 50W genoeg licht kunnen geven. Om 50+ W uit een fietsende acteur te krijgen moet je wel afstappen van het idee "fietsdynamo": Je moet dan een motor van en elektrische fiets nemen, de drie fasen gelijkrichten en die energie gebruiken.

Ik zie het niet als fysieke onmogelijkheid om het zo te regelen. Maar het plan van een fietsdynamo, die "sturend" een dimmer aanstuurt is "zekerder": Je weet zeker dat je genoeg licht kan kopen om er op aan te sluiten....

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/
big_fat_mama

Zie Paulinha_B

Ja, en (zoals reeds van in het eerste antwoord aangegeven!) je kunt dan ingrijpen in de curves, ttz er hoeft niet meer een lineair verband te zijn tussen de stuurspanning (die zelf geen lineair afgeleide hoeft te zijn van de fietssnelheid, laat staan van de trapinspanning) en de spanning naar de lamp, laat staan het vermogen naar de lamp, laat staan de lichtopbrengst, laat staan het lichteffect op het podium. En om dat laatste gaat het.

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord

Als 3W led niet genoeg is, dan moet je inderdaad andere maatregelen nemen.

Een bouwlamp heeft doorgaans geen ingang om hem te regelen. Dan kun je nog wel een externe dimmer aansluiten, maar het is nog maar de vraag of dat werkt bij een led bouwlamp. Waarschijnlijk niet.

Een halogeen bouwlamp kun je wel dimmen, maar dat wil je niet in een milieu voorstelling denk ik.

Dus dan moet de bouwlamp uit elkaar om direct op de leds te kunnun regelen.

Een theaterlamp werkt heel anders. Die heeft een DMX512 aansluiting waarmee de lamp volledig gestuurd kan worden. Dan kun je zowel de helderheid als de kleur regelen (ook afhankelijk van het model van de lamp).

Dus dat zijn 2 heel verschillende projecten.

Eeuwige roem klinkt wel interessant. Ik wil wel iets bouwen, maar dan moet Kneus007 wel eerst een lamp kiezen.

big_fat_mama

Zie Paulinha_B

Een theaterlamp werkt heel anders. Die heeft een DMX512 aansluiting

Is dat niet wat kort door de bocht? Garandeer jij dat ELKE theaterlamp een DMX-aansluiting heeft?

Eeuwige roem klinkt wel interessant. Ik wil wel iets bouwen, maar dan moet Kneus007 wel eerst een lamp kiezen.

Gauw tevreden zeg! Eeuwige roem, ja ok, maar voor mij zou er een bakske Duvel bovenop mogen, kwestie van ook in het hiernumaals iets te beleven :)
Maar in alle ernst: ja inderdaad, als we nu eerst al eens wisten wat voor een soort lamp er te regelen valt, jawel.

hoe beter de vraag geschreven, zoveel te meer kans op goed antwoord

Ik zie nu dat er ook rgb bouwlampen zijn die dmv rf afstandbediening ingesteld kunnen worden. Dat geeft misschien ook mogelijkheden. Maar ook dat geeft weer een heel ander project.

Ik zat aan hetzelfde te denken als REW; een achterwielmotor van een elektrische fiets, met een gelijkrichter en een 24V halogeenlamp eraan, of zonder de gelijkrichter met 3 lampen.

Op die manier komt het vermogen echt van de fietser, en moet die er nog een beetje voor werken ook; met alleen een dynamo is het loos trappen om alleen de snelheid vast te houden, zonder significant kracht te leveren.

@TS: je hoeft echt niet bang te zijn voor een paar onderdeeltjes hoor, het is allemaal niet zo moeilijk, en als de oplossingsrichting eenmaal gekozen is kunnen we haarfijn uitleggen hoe het moet, of kun je wellicht iemand zo gek krijgen om het voor je te maken.

Waar moet het plaatsvinden, en is het een permanente opstelling, iets eenmaligs, of daar tussenin? Mag het een speciale fiets zijn?

Een manager is iemand die denkt dat negen vrouwen in één maand een kind kunnen maken

Hoewel ik een klein beetje handig ben (fietsband plakken, fietsketting omleggen, lampjes vervangen en toch ook wel een soldeerbout weet vast te houden en ook ermee kan solderen) is theatermaken meer mijn vak.

Ik wil graag losstaand werken. Dus niet gekoppeld/verbonden aan de reguliere theaterverlichting met de DMX aansluitingen en techniek tafel. Daar worden technici niet blij van, plus is het minder zichtbaar voor het publiek dat er een een-op-een relatie is tussen de fietser en de spot.

ik denk dus aan een losse Led(bouw)lamp 40 a 50W. Ik kan er eventueel een kleurfilter voorplaatsen.
deKees: je aanbod omarm ik graag.

Voor mij nog steeds een gewone fiets. De voorstelling verplaatst zich qua locaties regio Arnhem/Nijmegen. De (ogenschijnlijke) eenvoud (gewone fiets die aanvankelijk ook gewoon komt aanfietsen, een stevige lamp harder/zachter) is de kracht van dit onderdeel in de voorstelling.