2,5 mm2 = 2,26 mm2

Ik weet niet of dit met “installatie” draad ook het geval is, dus even een terecht wijzing als ik fout zit.

Maar wikkeldraad voor motoren wordt na het op diameter trekken nog eens “zacht gegloeid” om de draad beter verwerkbaar te maken.
Niet nagegloeide draad is veel stijver en als je daar motor wikkelingen van maakt, krullen die alle kanten op.
Afhankelijk van de fabrikant (en de bewerkingskost) van de koperdraad had je soepele of stijve koperdraad.

Mogelijks wordt het diameter verschil veroorzaakt door spanningsloos gloeien na het trekken.

Ik heb voor onderstaande nooit een verklaring gevonden, maar bij het herwikkelen van motoren moet je de oorspronkelijke draaddiameter van de wikkelingen kennen.

De eenvoudigste manier hiervoor was een voldoende aantal draden uit een spoel nemen, deze te ontdoen van hun isolatielak en hun diameter opmeten met een micrometer.
De bekomen meetresultaten kan je dan (onder andere) vergelijken met een tabel waarin de “IEC ?” genormaliseerde draad diameters vermeld staan.
Het verwijderen van de isolatielak gebeurde door de verschillende stukjes draad op te warmen in een fijne gasvlam.
Met de nodige ervaring kon je de isolatielak er netjes afbranden zonder dat de draad beschadigd werd.

Ik herinner me dat de gemeten draad diameter vrijwel steeds dunner was dan de waarde uit de IEC tabel.
Was dit een gevolg van het opwarmen om de isolatie te verwijderen ? Waarbij het opwarmen hetzelfde effect heeft als het spanningloos gloeien ?

Anderzijds kan ik me moeilijk voorstellen dat het diameter verschil veroorzaakt werd door een te grote trekkracht tijdens het maken van de wikkelingen.

Op 10 augustus 2018 13:48:04 schreef rew:
......Maar de kans dat die 2.25mm2 draad door de keuring komt is klein.

Op grond van wat zou afkeur volgen als die draad voldoet aan de normen?

Op 10 augustus 2018 13:59:16 schreef pamwikkeling:
....
Ik herinner me dat de gemeten draad diameter vrijwel steeds dunner was dan de waarde uit de IEC tabel.
Was dit een gevolg van het opwarmen om de isolatie te verwijderen ? Waarbij het opwarmen hetzelfde effect heeft als het spanningloos gloeien ?
...

Ik denk dat het gewoon bewust dunner geproduceerd is. Je koopt eigenlijk geen x mm2 draad, maar x mm2 draad volgens een norm en ik denk dat velen daar niet bij stilstaan.

Elke weldenkende fabrikant zal proberen tegen minimale kosten, dus met zo weinig mogelijk koper en dus met zo dun mogelijke draad, aan de norm te voldoen. Anders doet zijn concurrent dat wel en stappen wij klanten massaal over, omdat die goedkoper is en ook aan de norm voldoet.

Op 10 augustus 2018 14:13:26 schreef Kilian:
Op grond van wat zou afkeur volgen als die draad voldoet aan de normen?

Omdat het me stug lijkt dat een 10% dunnere draad wel aan de weerstandseisen (norm!) kan voldoen.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Er zijn tot nu toe alleen maar klagers die te dun draad krijgen.
Zijn er ook mensjes die 2,5mm2 draad hebben met een diameter die groter is dan 1,78mm?

Anoniem

Op 10 augustus 2018 13:55:10 schreef fcapri:
dus: vroeger was het koper niet zo zuiver en werd er 2.5mm² voorgeschreven in huisbekabeling.
nu kunnen ze koper veel zuiverder maken dan vroeger het geval was, en hebben fabrikanten de diameter verkleint waarbij ze nog voldoen aan de specs (weerstand) van de oude koperen geleiders

Maar is daar iets van waar? Kan iemand dat met harde feiten aantonen, of is het een zoveelste poging om de dunnere draaddiameter proberen te verklaren?
Op school leerde ik 45 jaar geleden al dat elektriciteitsdraad gemaakt werd van elektrolytisch geproduceerd koper met een zuiverheidsgraad van 99.95%. Hoeveel zuiverder zou men het tegenwoordig kunnen maken en wat zou het prijskaartje daarvan zijn? En de impact van 0.02% of zo op de geleidbaarheid?

In elk geval lijkt de dunnere draad voor zover ik dat kan nagaan , want ik ben geen installateur met monstervoorraden kabel, vrij recent te zijn.

Ik heb ondertussen meerdere rollen en stukjes losse draad, H07V-U (VOB) gemeten en ze voldoen alle aan de opgegeven diameter. Ook bij oudere VVB en XVB kabel die respectievelijk 30 jaar en 8jaar oud zijn is de 2.5mm2 gerespecteerd.
Eigenlijk heb ik de dunnere diameter enkel geconstateerd bij voor een kleine renovatie zeer recent aangekochte 5 aderige XVB kabel.

Dat Otzi de ijsman zijn koperen bijl niet zo zuiver kreeg als tegenwoordig kan ik aannemen, maar ik meen dat de productiekwaliteit van koper over een korte periode van 10 jaar toch niet drastisch is verbeterd is . Hoeveel zuiverder kan je een metaal met reeds traditioneel een percentage van 99.95% nog krijgen?.

[Bericht gewijzigd door Anoniem op zaterdag 11 augustus 2018 10:16:41 (33%)

Ik heb hier nog 2,5 mm2 VD draad met massieve kern die ik ongeveer 20 jaar geleden gekocht heb. De geleiderdiameter is 1,74 mm, dus toen al minder dan 1,78 mm, maar nog geen 1,7 mm.

Mogelijk vind je het antwoord in IEC 60228. Als die een weerstandswaarde voorschrijft waar ruimte in zit, dan is die ruimte benut. Ik heb die norm niet.

GJ_

Moderator

Op 10 augustus 2018 17:52:49 schreef rew:
[...]Omdat het me stug lijkt dat een 10% dunnere draad wel aan de weerstandseisen (norm!) kan voldoen.

Zoals ik al eerder opmerkte: de makers van die kabel maken ook die norm. Ik neem dus aan dat het prima voldoet.

Op 11 augustus 2018 09:49:18 schreef grotedikken: In elk geval lijkt de dunnere draad... vrij recent te zijn.

Nee. Al weet niet sinds wanneer, en ik weet niet wat jij vrij recent noemt, maar het is zeker al 20 jaar zo

evelo

Golden Member

Ooit eens meegemaakt bij een keuring dat de keurder twijfelde tussen 4 en 6mm².

Hij mat de draad met zijn schuifmaat en had een tabelletje bij met min en max waarden.

Ik heb deze pdf ook nog gevonden:

https://www.cebeo.be/sites/www.cebeo.be/files/4_Installatiekabel.pdf

Zie pagina 15

---
De nominale doorsnede is bij benadering.
De werkelijke geometrische doorsnede van de kern is aangepast teneinde de maximale toegelaten weerstand volgens de
IEC-tabel hierboven niet te overschrijden.
---

Wil iemand rekenen? 2,50 mm2 moet voldoen aan 7,41 Ohm per km. (of mOhm/m). (*)
Ah! Toch zelf al gedaan. Als ik het goed heb, doet een 1mm2 draad puur koper van 1m zo'n 16.8 mOhm. Neem je daar 2.5mm2 van, dan is dat 6.72 mOhm per meter. Dat geeft zo'n 10% marge t.o.v. de norm van 7.41. Je koper mag dus 10% minder geleiding hebben dan puur koper, of je mag puur koper gebruiken en 10% minder oppervlakte hebben. Dat komt neer op minimaal 2.267 mm2 puur koper.

(*) bron

[Bericht gewijzigd door rew op zaterdag 11 augustus 2018 16:57:46 (10%)

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/
Anoniem

Installatiedraad wordt al tientallen jaren van puur elektrolytisch koper, 99.95% gemaakt.
Er is geen enkele reden om aan te nemen dat nieuwere draad 10% beter zou geleiden.
Gezien er hier zat meetfreaks zijn met Ohmmeters met massa's digits moet het toch een kleintje zijn om twee rollen draad , te vergelijken omdat je de zuiverheid niet veel meer kunt opdrijven.
Als natuurlijk ook de lengte met een elastiek gemeten is in de fabriek wordt het iets moeilijker. ;-)
Maar twee gelijke eindjes draad van enkele meter moet toch te vergelijken vallen .

GJ_

Moderator

Op 11 augustus 2018 17:26:59 schreef grotedikken:
Er is geen enkele reden om aan te nemen dat nieuwere draad 10% beter zou geleiden.

Waarom neem jij aan dat het om nieuwere draad gaat? Ik heb al aangegeven dat het al minimaal 20 jaar zo is, en waarschijnlijk al veel langer.

Ik heb hier draad die minimaal 25 jaar oud is. Eigenlijk is dat voor die rol al onwaarschijnlijk en is ie eerder 30 jaar oud. Da's geen "nieuwere" :-)

Anoniem

En, hoe dik is je 30 jaar oude draad? Dat vermeld je even fijntjes niet.
Als iemand een stuk oude draad vindt van 1.7mm,dat hij dan spreke! Be my guest. ;-)

[Bericht gewijzigd door Anoniem op zaterdag 11 augustus 2018 17:34:24 (13%)

GJ_

Moderator

Duh, 1,7mm, anders had ik het toch niet hoeven melden. :-)

Op 11 augustus 2018 17:32:19 schreef grotedikken:
Als iemand een stuk oude draad vindt van 1.7mm,dat hij dan spreke! Be my guest. ;-)

Ik ben hier 20 jaar geleden komen wonen. Waarschijnlijk had ik al eerder "installatiedraad" gekocht, maar anders is het ongeveer bij de verhuizing geweest (Ik kan geen datumstempel vinden... :-)). Ik meet 1.68mm diameter op beide 2.5 mm2 draden die ik gemeten heb.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Het gesjoemel bestaat dus kennelijk al meer dan 20 jaar.
Iedereen verschuilt zich achter de stelling 7,41Ω/km
Het voordeel van de betere kwaliteit van het koper komt ten goede aan de fabrikant en niet aan de klant wat eigenlijk wel zou moeten.

Ik had hier nog wat rood VD draad liggen. Oude kleur dus minstens 40 jaar oud,

Met de micrometer gemeten in twee onderling 90 graden verschillende richtingen.

1,76 mm.

Dus toen werd er in elk geval aanzienlijk minder gesmokkeld.

Perilex voor kooktoestellen is onveilig vanwege het duale gebruik 2x230V en 230/400V

rode VD 2,5 is er nog gewoon, wordt vaker gebruikt voor rookmelders..

waar rook was, werkt nu iets niet meer

Op 12 augustus 2018 00:45:28 schreef Roetzen:
Dus toen werd er in elk geval aanzienlijk minder gesmokkeld.

Of niet. Mogelijk werd er toen precies dezelfde 10% gesmokeld als nu door goedkoper-dan-koper metaal bij te mengen dat de weerstand omlaag gaat.... Heb je de 6.72 mOhm per meter nagemeten?

Op 11 augustus 2018 22:04:52 schreef ohm pi:
Het voordeel van de betere kwaliteit van het koper komt ten goede aan de fabrikant en niet aan de klant wat eigenlijk wel zou moeten.

Ik vind er wel wat inzitten zoals het daadwerkelijk geregeld is: De fabrikant kan in beperkte mate onzuiverheden in z'n materiaal tolereren en er is geregeld in welke mate dat kan. En de consumenten krijgen een consistente geleiding voor de draden die ie kan kopen.

En als je de weerstand van 1km installatiedraad wilt weten, dan moet je dus naar IEC 60228 kijken en niet op wiki de geleiding van koper opzoeken.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/

Op 12 augustus 2018 09:26:56 schreef rew:
[...]Of niet. Mogelijk werd er toen precies dezelfde 10% gesmokeld als nu door goedkoper-dan-koper metaal bij te mengen dat de weerstand omlaag gaat.... Heb je de 6.72 mOhm per meter nagemeten?

Nee, zo nauwkeurig kan ik die lage waarde niet meten.

Perilex voor kooktoestellen is onveilig vanwege het duale gebruik 2x230V en 230/400V

is toch een kwestie van een X meters nemen, bekende stroom erover trekken en middels de spanningsval over dat stuk draad uitrekenen wat de weerstand is.

waar rook was, werkt nu iets niet meer
GJ_

Moderator

Op 12 augustus 2018 00:50:09 schreef testman:
rode VD 2,5 is er nog gewoon, wordt vaker gebruikt voor rookmelders..

Rood is ook standaard in schakelkasten voor alle AC, zoals blauw voor alle DC.
Hierbij trouwens geen onderscheid in spanningen, dus zowel 24Vac als 230Vac is standaard rood.

Op 12 augustus 2018 10:01:57 schreef testman:
is toch een kwestie van een X meters nemen, bekende stroom erover trekken en middels de spanningsval over dat stuk draad uitrekenen wat de weerstand is.

Gôh, dat ik daar zelf nou nooit opgekomen ben.. :)

Probleem is alleen dat ik maar een meter draad heb en dat ik de spullen niet bij de hand heb om een stroom van 10 A en een spanning van 67 mV met een nauwkeurigheid van 0,1% te meten.

Perilex voor kooktoestellen is onveilig vanwege het duale gebruik 2x230V en 230/400V

Het verschil tussen 67 en 64 lijkt me voldoende om dat te weten. Maar ik zou er ook geen zin in hebben hoor.

four NANDS do make a NOR . Kijk ook eens in onze shop: http://www.bitwizard.nl/shop/
Frederick E. Terman

Honourable Member

Als we tóch gaan meten, laten we dan ook even 80 grams papier, 2"x 4" houten balken en duims gaspijp controleren (vooral die laatste is verrassend). En een 800 grams brood.

Keramisch, kalibratie, parasitair: woordenlijst.org