Buizenpraat Deel 4

Henry S.

Moderator

Dit is alweer deel 4 van de discussie over glazen dingen die al ontelbare IC's overleefd hebben.

Deel 1
Deel 2
Deel 3, last

Veel bouw en luisterplezier, en hou het aub ontopic.

Ik trap meteen af met een eigen project wat al een tijdje op de plank lag te wachten en wat begon als experimentje: http://www.circuitsonline.net/forum/view/message/1116134#1116134 Een buizen hoofdtelefoonversterker met de PL504, in eerste plaats als SE, maar al snel werd het een kathodevolger.

De uiteindelijke ingewanden:

http://www.uploadarchief.net/files/download/pl504%20amp14.jpg

En de uiteindelijke opbouw:

http://www.uploadarchief.net/files/download/pl504%20amp15.jpg

De HV-voeding is afgesteld op 65V, van de 90V onbelast blijft bij 34mA belasting 70V over. Elke PL504 trekt 15mA waarbij over de buis zelf 51V staat (a-k). De ECC82 neemt 1,8mA per triode en de anodespanning op beide buishelften is 32V.
De gloeispanning van de PL504 is bijna 23V, en dat bij 300mA per buis. De ECC82 heeft 12.6V bij 150mA nodig. De 115V trafo's staan primair in serie en secundair parallel om de balans te behouden.

De kosten waren minimaal, alleen twee 22µF/100V elco's, een potmeter, knop en twee tulpconnectors moesten apart gekocht worden. De rest zweefde hier al rond.

Nog wat foto's:
http://www.uploadarchief.net/files/download/pl504%20amp10.jpg
http://www.uploadarchief.net/files/download/pl504%20amp12.jpg
http://www.uploadarchief.net/files/download/pl504%20amp16.jpg
http://www.uploadarchief.net/files/download/pl504%20amp17.jpg

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.
Henry S.

Moderator

Nu kan een heel stuk over "een diep laag, een fruitig midden en een sprankelt hoog" schrijven maar dat is gewoon BS. ;)

Maar... alles zit er in, het lage -3dB punt rond de 7Hz (ingangscondensator kan nog wel wat groter, de rest van de kantelpunten zitten rond de 3Hz) en het hoog gaat een paar 100kHz door. En natuurlijk het voordeel van een hoge dempingsfaktor tov hoofdtelefoonuitgangen met weerstandsnetwerkjes, betere controle over bassen.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.
fred101

Golden Member

In show your projects schreef jij dat ik beter OTL kan gaan. Dat was ook mijn eerste gedachte maar iedereen raadt het af. Het schijnt alleen met een hele batterij buizen te lukken. Mij lijkt een UGT een te frequentie afhankelijk onderdeel. Daarnaast zijn ze absurd duur.

Ik heb een paar heel goede boxen en een , denk ik, goede versterker. Ik wil best wat geld uitgeven aan een buizenversterker als het resultaat beter is dan mijn huidige NAD versterker maar een paar honderd euro aan onderdelen voor iets wat minder klinkt vind ik flauwekul. Ik weet echter te weinig van audiokreten om vergelijking te kunnen maken in specs. Anders kocht ik misschien wel zo'n kit van de jukebox winkel maar helemaal zelf bouw is leuker en in dit topic is misschien de juiste plek om mij in de juiste buizen richting te praten.

Ik heb veel onderdelen, veel buizen, ik kan een chassis maken, ik kan met buizen omgaan (als er RF door gaat ;-) ) voeding is ook geen probleem, maar ik vind 450 euro or twee trafo's van de zotte en ik sta open voor experimenten met andre technieken zoals OTL. Helaas is de meeste info te vinden op audio forums en van die jongens krijg ik geen hoogte. Daar gelden soms andere natuur en electroníca wetten dan hier.

Dus is dit de plaats om een buizenversterker concept te bedenken ( en bouwen ) ? mijn voorkeur gaat uit naar de 807, kan ik daar eindelijk eens wat mee doen.

Ik heb wat zitten stoeien met het ontwerp van een lowpass aanpas netwerkje maar aangezien ik dat in geen enkel ontwerp zie en ik denk dat de aanpassing dan te wild verloopt ben ik nog niet verder gegaan.

Als we in zenders met buizen Naar 50 ohm kunnen zonder trafo's moet dat met audio toch ook kunnen lijkt me.

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs
Hugo Welther

Moderator

Je kunt direct naar 4, 8 of 16 ohm met buizen. Het worden er alleen veel parallel om de lage luidspreker impdantie te verkrijgen.
Philips deed het in the old days met o.a. twee EL86's. De uitgangsimpdantie was dan rond de 800 ohm.

Met 6AS7's:
http://home.planet.nl/~rneervoo/images/otlkast12.jpg
Foto met dank RN Acoustics KLIK

Bij HF heb je toch ook een "tranformator" in je tankcircuit. Een Pi-filter bijvoorbeeld. Of twee indcutief gekoppelde kringen.
Je transformeert omhoog (torren/FET's) of omlaag (buizen) naar de 50 ohm van coax en antenne.

Het enige dat tussen jou en je doel staat is alles wat jij jezelf verteld dat je het niet kan.
fred101

Golden Member

Hugo, dat bedoel ik ook, bij zenders transformeren we zonder zo'n zware dure UGT maar dmv een kunstig netwerkje. Ik vroeg me af waarom dat niet bij audio werd gedaan. Uiteindelijk is audio maar iets van 20KHz breed.

Mijn boxen zijn 8 ohm.

Ziet er wel gaaf uit zo'n batterij buizen maar dat was toch niet de bedoeling.

www.pa4tim.nl, www.schneiderelectronicsrepair.nl, Reparatie van meet- en calibratie apparatuur, ook maritieme en industriele PCBs
Hugo Welther

Moderator

Een UGT is ook maar een kunstig netwerkje.

Het gaat niet om de bandbreedte maar om de laagste en hoogste freq. Reken eens een pi-filter uit voor de frequenties van 5Hz tot 20kHz.

Het enige dat tussen jou en je doel staat is alles wat jij jezelf verteld dat je het niet kan.

Wauw, dat is echt een prachtige headamp geworden Henry! Heeft u eventueel een schema? Het lijkt me erg leuk zelf ook zo'n soort versterkertje te bouwen :-)

Michael / PA4MW
Henry S.

Moderator

Schema's zijn nog velletjes met krabbels, ik post ze binnenkort.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.

Ik dacht, dit is het gepaste topic voor mijn vraag. Weten jullie waar ik buisjes (nixie) en drivers kan bestellen in Belgie/Nederland ? De enige die ik vond is budgetronics, maar vind ze nogal duur, 10 euro verzending en 2,5 euro voor driver :s of zijn dit de gangbare prijzen ?

Den Dries www.hulens.be
Hugo Welther

Moderator

Frank Techniek? http://www.franktechniek.nl/ zelf geen ervaring mee.
Nixiebuisjes zijn redelijk prijzig. De drivers kan je nog wel eens goedkoper vinden.

Het enige dat tussen jou en je doel staat is alles wat jij jezelf verteld dat je het niet kan.

Ik heb eventueel nog wel wat drivers liggen voor je. De Russische variant van de SN74141

Hallo,

Een poos geleden heb ik de vraag gesteld of ik met wat rommelmarkt buizen een versterkertje kon maken. (Zie hier) Nu had ik eerst wat geprobeerd met 50V en 2x de pl504 in parallel. Dat werkte wel, maar niet echt super. Ook was de uitgangstrafo een normale voedingstrafo. Nu heb ik zaterdag op de dag van de amateur wat trafo's gezocht die hiervoor geschikt zijn, en meteen wat buizenvoetjes gehaald.

Het eindresultaat is een versterkertje met de PCL86. Het geluid is echt zuiver en het volume is meer dan genoeg voor in mijn kamer.

(Zoekt naar fotocamera.)

Nog even een vraagje, Als ik deze versterker op mijn ipod aansluit hoor ik een brom. De sterkte wordt groter als ik mijn handen in de beurt hou. (Niet ertegenaan.) Maar sluit ik hem aan op mijn pc hoor ik geen brom, echt 0%. Iemand een idee waar het vandaan komt?

[Bericht gewijzigd door hardbass op maandag 4 november 2013 12:48:09 (17%)

PE2BAS
Sonytech

Overleden

Doe eens wat foto's van de opbouw, dan valt daar misschien iets op te zien dat je brom kan verklaren.

"Verbaas u niet, verwonder u slechts."

Natuurlijk,

Allemaal aanklikbaar.

https://dl.dropboxusercontent.com/u/2442535/dit%20staat%20op%20internet/Versterker%20pcl86/DSC06236-%20Thumb.JPG https://dl.dropboxusercontent.com/u/2442535/dit%20staat%20op%20internet/Versterker%20pcl86/DSC06242-%20Thumb.JPG

https://dl.dropboxusercontent.com/u/2442535/dit%20staat%20op%20internet/Versterker%20pcl86/DSC06243-%20Thumb.JPG https://dl.dropboxusercontent.com/u/2442535/dit%20staat%20op%20internet/Versterker%20pcl86/DSC06244-%20Thumb.JPG

PE2BAS

Probeer eerst de draden die de gloeidraad voeden eens om elkaar heen te wikkelen. ( dubbele helix) Daarmee voorkom je dat er wisselende veldjes ontstaan die je signaal storen.

Het kan misschien ook geen kwaad om het wat robuuster op te bouwen.
Dan verminder je gelijk de kans dat de ongeïsoleerde draden elkaar per ongeluk raken. Je tranformatorkernen staan in ieder geval goed haaks op elkaar. Je uitgangstrafo is trouwens best groot voor een PCL86 SE. maar dat kan geen kwaad.

Zover ik zie heb je heen feedback gebruikt? Dat vergroot de kans op brom wel iets, Pentodes hebben ook SE wel redelijk wat vervorming. dat percentage krijg je zo makkelijk omlaag met eenvoudige feedback.
( 5% is niet raar op redelijk vermogen, zonder feedback)

En, welk schema heb je aangehouden?

Waar rook is, is Roel. 5e jaars EE student @TU delft met een uit de hand gelopen buizenhobby!
evdweele

Overleden

Er is in de bedrading vanaf de ingangsconnector tot aan de buis niets afgeschermd en het kastje is van kunststof. Dan is het niet verwonderlijk dat het gaat brommen.

De voedingstranformator en de bedrading daarvan + de gloeidraadvoeding van de buis moeten zo ver mogelijk verwijderd zijn van de ingang van de versterker. De draden van de trafo naar de gloeidraad moeten getwist zijn.

Ik zie ook nogal overdreven dikke draden. Dunnere draad, en dan met massieve kern, geen snoer, maakt het netjes monteren een stuk eenvoudiger.

[Bericht gewijzigd door evdweele op maandag 4 november 2013 15:54:02 (16%)

Techniek is ervoor gemaakt om ons in de steek te laten. Het blijft een ongelijke strijd tussen de techniek en de technicus.
blackdog

Golden Member

Hi hardbass,

Dat je het geheel in een plastic doosje bouwd is vragen om moeilijkheden.

Je wordt nu geconfronteerd met soms wel & soms niet brom vrij werken.
Wat je beschrijft is wat veel beginners van het bouwen van radio's ook ervaren en dit heet "Hand Effect"

Er zijn ook veel audio neuroten die versterkers bouwen op plankjes, dat moet dan wel een warm geluid geven *grin*

Oja, ook mensen die beginnen met zenders doen dit vaak omdat ze plaatjes hebben gezien van zenders uit het begin van de 20e eeuw die zo opgebouwd waren.
En het is zo lekker makkelijk...

Oplossing!
Als eerste, wat The Engeneer al aangeeft, altijd je gloeidraden twisten.
Deze zijn een grote stoorbron.
Hou de gloeidraden bij de ingang vandaan.

Hou de ingangsbedrading bij de transformator vandaan.

Gebruik wat Alu folie (let op dat je niet onder spanning komt te staan!!!)
Wikkel dit om de onderkant en zijkant van het doosje en verbind het met de massa van de ingang.
Dit om te testen of de brom dan weg is, zoja, versterker opnieuw bouwen op een metalen chassis.
Maak ook een verbinding van het blikpakket van de uitgangstransformator naar de "0" van de voeding.

Succes,
Blackdog

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.
DE OLDE

Overleden

Op 9 januari 2011 10:45:36 schreef Hugo Welther:
Philips deed het in the old days met o.a. twee EL86's. De uitgangsimpdantie was dan rond de 800 ohm.

Met 6AS7's:
[afbeelding]
Foto met dank RN Acoustics KLIK

Ik dacht EL84 in het onderste stuk van de "totempaal " en EL86 in de bovenste helft

Wat Lefert levert, levert anders geen mens.
Tidak Ada

Golden Member

Voor zover ik me kan herinneren, waren het echt 2 EL86-en, in dat Philips boek.

@blackdog, je bedoelt toch in beide gevallen de voedigstrafo?

Overigesn denk ik dat ook de ipod de boosdoener kan zijn. Bovendien kan de aarding via de PC ook van invloed zijn.

@hardbass:
komt die UGT soms hier vandaan ?

http://sharon.esrac.ele.tue.nl/verkopen/gif/maxwellstfr.jpg

;)

Rommelige werkplek? In de natuur is wanorde de meest stabiele toestand; de entropie is dan maximaal. Het handhaven van "orde" kost daarom altijd energie. ----> TUBE COLLECTORS ASSOCIATION - †
Schimanski

Golden Member

In de "totempaal" staat de kathode op ongeveer de halve voedingsspanning. Bij een geaarde gloeidraad gaat de max. spanning tussen ff en kathode een rol spelen. Bij de EL84 is die maar gespecificeerd op 100V. De UL84 of EL86 hebben een waarde van 200V.

Philips heeft de OTL eindtrap uitgevoerd met EL86 maar ook met UL84.
http://home.hccnet.nl/piet.blaas/groot/OTL-eindtrap.jpg
bron: Piet Blaas

What, me worry? // Radiozendamateur - PA2HGJ // Stuff is the junk you keep -- Junk is the stuff you throw away // Tinkeo Ergo Sum
blackdog

Golden Member

Hi Tidak Akda,

Ik zie twee transformatoren, het lijkt mij handig dat van beide
het blikpakket aan "0" zit.

Hardbass
Ik zag net bij de grote foto dat de voedingstrafo al aan de geelgroene draad zat, nu nog aan de "0" van de voeding.

Verder helpen meestal alle beetjes, ook de metalen behuizing van de potmeter aan massa verbinden.

Verder vroeg ik mij af wat er met je toetsenboard gebeurd is... :-)

Gegroet,
Blackdog

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.
maartenbakker

Golden Member

Er zijn een hoop gangbare uitvoeringen van de legendarische totempaal. Aan de onderste buis worden wat minder eisen gesteld, dus daar kom je ook wel een EL84 tegen. De combinatie PCL86 onder en PCL805 boven is vanaf ongeveer 1968 tot 1972 ook gebruikt.

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Hallo,

Een hoop tips zie ik. De draden voor de gloeispanning zijn nu niet getwist omdat deze wordt gevoed met een gelijkspanning. De trafo geeft niet de juiste spanning om de PCL te laten gloeien, dat gebeurt nu nog met een aparte adapter. Daar wil ik nog wel wat voor bedenken, beetje slordig met 2 voedingen.

Moet de 0V, van het gelijkgerichte deel aan de aarde?

Verder zal ik inderdaad de ingang eens afschermen van de rest. Ik heb ook nog wel wat afgeschermde kabel liggen.

Wel raar dat het met mijn pc wel gewoon goed werkt.

Dit schema heb ik aangehouden,
http://www.tubeamp.sk/data/se_pcl_ecl_86_tube_af_amplifier_1.gif

@Tidak Ada,
Wat bedoel je daarmee?

@blackdog,
Tja, die knoppen van het toetsenbord was op getekend. Ik dacht dat kan er met aceton wel af, alleen begonnen de toetsen ook te smelten. Verder functioneert hij nog volledig.

@The Engineer,
Wat bedoel je met feedback?

PE2BAS
Schimanski

Golden Member

Wat bedoel je met feedback?

Dat is de tegenkoppeling, bij jouw versterker zit dat er ook in. Daar zorgen R4 en R5 voor.
Die voeren een deel van de uitgangsspanning terug naar de niet ontkoppelde kathodeweerstand R3, hierdoor zal de versterking dalen maar ook de vervorming, tevens wordt de bandbdreedte groter.

What, me worry? // Radiozendamateur - PA2HGJ // Stuff is the junk you keep -- Junk is the stuff you throw away // Tinkeo Ergo Sum