SMD solderen voor de hobbyist [CO voeding 2019]

HarmP

Golden Member

Hallo,

Afgesplitst van de thread https://www.circuitsonline.net/forum/view/144222 een topic over SMD solderen voor de hobbyist. Doel is om informatie over met name materialen hier te verzamelen. De laatste thread op CO https://www.circuitsonline.net/forum/view/144051 gaat niet specifiek over SMD solderen.

Achtergrond: In verschillende CO threads lijkt de consensus te zijn:
- Voor de hobby is loodhoudend solderen veel makkelijker dan loodvrij
- Goede kwaliteit (merk) soldeer werkt beter dan 'china- of no-name spul'
- Voor SMD solderen is dunne soldeer prettiger dan dikkere soldeer.

Waar ik zelf achter ben gekomen:
- De 'grotere webshops' leveren geen loodhoudende soldeer meer (of niet aan particulieren): Conrad heeft het niet meer, TME levert geen loodhoudend naar Nederland. (Reichelt nog wel, zie hieronder)
- ik vind zelf soldeer van 0.5mm al aan de dikke kant voor SMD. 0.5mm of dikker is nog wel redelijk te krijgen. Loodhoudende soldeer dunner dan 0.5mm is moeilijk.
- ik kan zelf niet goed wijs uit de verschillende fluxen: Rosin, no-clean, etc.

Lijst van soldeer (en verkrijgbaarheid):
Kester 0.4mm 63/37: https://nl.farnell.com/kester-solder/24-6337-8806/solder-63-37-0-4mm/…. Veel goede feedback, maar door de grote hoeveelheid prijzig en particulier niet te bestellen. (Hiervan is ook een 'rosin' variant die USA order is: https://nl.farnell.com/kester-solder/24-6337-0010/solder-wire-63-37-s…)
Edsyn 0.35mm zilverhoudend (Sn62PbAg2) https://www.reichelt.nl/soldeerdraad-0-35mm-sn62-pb-ag2-f-sw-34-100gr…. Is (door het zilver?) duur.
Stannol HS10-2510 (ROM1) 0.5mm https://www.okaphone.com/artikel.asp?id=460941
Stannol (Kristall 505) 0.56mm https://www.okaphone.com/artikel.asp?id=459400
Stannol (Kristall 505) 0.5 mm bij Reichelt https://www.reichelt.nl/soldeertin-loodhoudend-0-5-mm-250-g-sta-505-0-…

Graag aanvullingen: loodhoudende soldeer dunner dan 0.5mm

Heb laatst deze 60/40 loodhoudend gekocht 0,70 mm: https://nl.farnell.com/multicore-loctite/609961/solder-wire-60-40-188-…
En ook Stannol Sn60Pb39Cu1 werkt lekker (ook daarvan gebruik ik de 0,7 mm).

Minder dan 0,5 mm en loodhoudend, naast degene die je zelf al noemt?
Bijv. https://nl.farnell.com/multicore-loctite/mm01019/solder-wire-60-40-sn-… of https://nl.farnell.com/edsyn/su35100/solder-wire-62-36-2-183-deg-100g/…

Ik snap het topic niet helemaal. Loodhoudend soldeer is nog prima verkrijgbaar.

Ik soldeer eigenlijk altijd met 1,0mm. Pas bij 0402 begint dat een beetje te dik te worden.

Gebruik bij IC's losse flux, dat is eigenlijk de enige truuk die iemand die nog nooit SMD gesoldeerd heeft even goed moet onthouden. En een gullwing tip is ook erg handig, dan blijft je overtollig soldeer mooi aan/in de punt achter.

If you want to succeed, double your failure rate.
bprosman

Golden Member

Zelf gebruik ik ook 0.7mm en soldeer daar (wel met behulp van wat litze) 100 pin TQFP mee.

De jongere generatie loopt veel te vaak zijn PIC achterna.
buckfast_beekeeper

Golden Member

Ik ben ook particulier en heb deze Kester(+21%BTW). Meer dan zijn geld waard. Doe je als hobby vele jaren met heel goed spul.

Stannol vind ik ruiken naar een hospitaal.

Felder is de slechtste die ik heb. Gebruik ik haast nooit.

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.
pa3gws

Golden Member

Zoals n het andere topic al aangegeven hoeveel kilo wil je hebben?
https://www.okaphone.com/artikelen.asp?groep=1229

Ik ben gestopt met roken nu mijn schakelingen nog.
HarmP

Golden Member

Hallo,

Bedankt iedereen voor de feedback.

Ik heb het gevoel dat ik mijn vraag of niet goed verwoord heb, of dat het gewoon echt een stomme vraag is.

Ik was met name op zoek naar hele dunne, loodhoudende soldeer, via een winkel die ook aan particulieren levert.

'vroeger' bestelde ik bij Conrad een rolletje soldeer mee als het op was; voor loodhoudend lukt dat niet meer. Ook dunner dan 0.5mm vind ik alleen op Farnell/Mouser.

Heeft er iemand nog ervaring met de Edsyn soldeer (met zilver) die via Reichelt geleverd wordt?

Terzijde: ik zie vandaag bij Reichelt weer Stannol 0.5mm staan, die zal ik bovenaan toevoegen.

pa3gws

Golden Member

Dunner dan 0,5 is nergens voor nodig en 0,5 is gewoon te koop.
https://www.okaphone.com/artikel.asp?id=460941

Ik ben gestopt met roken nu mijn schakelingen nog.
buckfast_beekeeper

Golden Member

Mouser levert gewoon aan particulieren. Zelfs zonder invoerkosten. Je betaald gewoon de in NL of B verschuldigde BTW. Snelle en correcte levering. Wel even opletten dat je boven een minimum bedrag uitkomt. Anders betaal je verzending. Met een rolletje eutectisch ben je al van de verzending af.

Ik heb gewoonlijk het meeste problemen om het bedrag redelijk te houden. Niet om boven die minimale bestelling uit te komen.

Van Lambiek wordt goede geuze gemaakt.

Op 1 april 2019 20:34:46 schreef HarmP:
Ik heb het gevoel dat ik mijn vraag of niet goed verwoord heb, of dat het gewoon echt een stomme vraag is.

Vragen is nooit stom, maar je focust je onterecht op haardun soldeertin. Alles tussen 0,5mm en 1mm is prima, ga je dunner dan ben je alleen maar meer lengte naar je punt aan het bewegen.

Voor SMD solderen (zeker als het zoals de CO voeding redelijk grofstoffelijk is) kun je gewoon uit de voeten met het gereedschap waar je through-hole ook mee doet. Maar als je dan toch iets meer gemak wilt: haal een potje flux en een gullwing tip!

En eutectisch soldeertin (dan ga je richting een smeltpunt ipv -traject) is mooi, maar juist met kleine lichte SMD componenten niet zo van belang omdat het grut niet beweegt na het solderen.

If you want to succeed, double your failure rate.
Sine

Moderator

Het is ook een kwestie van smaak en methode.

Persoonlijk vind ik te dun beter dan te dik, 1mm is wel erg lomp, zelfs voor 0805

blackdog

Golden Member

Hi,

SMD solderen met meer dan 0,5mm kan wel maar je maakt het je zelf alleen maar moeilijker...
Vooral voor de gene die niet veel ervaring hebben met fijn werk, neem goed soldeer met een dikte van 0,3 tot 0,5mm.
Het probleem met te "dik" soldeer is dat er bij het smelten van de soldeerdraad altijd een minimale hoeveelheid soldeer smelt.
En dat druppeltje is bij SMD werk snel te groot als je te dik soldeer gebruikt.
En ja, ik kan ook met mijn standaard 0,7mm soldeer en de 2,5mm brede soldeerpunt SMD solderen,
maar of dat nu wijs is voor b.v. een print van de CO voeding...

Als je het gevoel hebt bij het solderen van SMD componenten dat je wel wat veel soldeerdraad moet toevoeren,
dan ben je volgens mij niet goed bezig. :-)

Groet,
Bram

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.

Op 2 april 2019 12:21:16 schreef Sine:
Het is ook een kwestie van smaak en methode.

Zo blijkt! :)

If you want to succeed, double your failure rate.
blackdog

Golden Member

Hi,

Ik heb net de twee DVM IC's op de print gesoldeerd en dit was niet makkelijk.

Gereedschap
JBC soldeerbout met 1mm schroevendraaier punt op ongeveer 330Celcius
0,4mm soldeer uit China merk JINHU model B-1 (ik kon mijn andere rol 0,4mm soldeer zo snel niet vinden)
IPA en perslucht voor het schoonmaken dit samen met een oude tandenborstel.
Wat flux dat ik heb gekocht bij Eleshop de Topnik TK83, oja "No Clean"is bullshit wat op het flesje staat, gewoon je print goed reinigen.
Het was alweer een tijdje geleden dat ik dit soort IC's heb gesoldeerd en het was niet makeklijk!

Wat is echt belangrijk
VEEL LICHT! en ik bedoel VEEL LICHT! :-)
De gene met een goede loeplamp hebben dit al opgelost natuurlijk, maar die heb ik niet.
Ik gebruik een extra leesbril zodat ik mijn werk dan toch goed kan zien.
Dat kan naturlijk ook met een speciale bril, net wat je voor handen hebt.
Zorg dat je werk goed vlak licht en op voldoende hoogte, de hele tijd voorover hangen bij het solderen maakt je lijf moe.

Wat mij niet goed lukte bij de eerste rij pennen is toe te passen wat ik vaak doe bij SO IC's en dat is mijn soldeerbout op het eerste stukje van het pad zetten tegen het IC pin aan.
Dit is bij deze print niet mogelijk door de erg krappe voetprint van het IC, dit zal gedaan zijn om ruimte te besparen op printen waar dit van belang is.
Maar voor handwerk solderen maakt dit het wel veel moeilijker.
Solderwick (ik heb verschillende merken en typen) is knap lastig om te gebruiken, de overbrugging tussen twee pennetjes is bijna niet te repareren
zonder ook je andere soldeerwerk aan te tasten.
Het is dus experimenteren met Flux en goede breedte van de soldeerwick om de foute verbindingen te herstellen en daarna alle pennetjes weer te controleren en weer een IPA beurt te geven.

Zo ziet het soldeerwerk er nu uit, nadat de print goed gereinigt is.
http://www.bramcam.nl/Diversen/CO-2019-PSU-2.png

Kijk ook onder de rij pennetjes door of dit geheel vrij is van soldeer of harsresten. (vier zijden per IC controleren)

Groet,
Bram

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.

Voor het fijne SMD werk gebruik ik 0,3 mm soldeer uit China (Ali

Express).
Prima spul en het kost bijna niets.

Op 2 april 2019 15:25:01 schreef blackdog:
Wat mij niet goed lukte bij de eerste rij pennen is toe te passen wat ik vaak doe bij SO IC's en dat is mijn soldeerbout op het eerste stukje van het pad zetten tegen het IC pin aan.
Dit is bij deze print niet mogelijk door de erg krappe voetprint van het IC, dit zal gedaan zijn om ruimte te besparen op printen waar dit van belang is.
Maar voor handwerk solderen maakt dit het wel veel moeilijker.

Helemaal mee eens. Deze footprints zijn niet bepaald volgens IPC normen zo te zien. Als ik het zo zie was er toch best nog wat ruimte aan de 'toe' (NL: teen) om die footprint wat ruimer te tekenen?
Voor inspectie achteraf is het ook veel beter als er daar een stukje eiland zit, zodat je het verloop van de tin (oppervlaktespanning) kunt zien.

If you want to succeed, double your failure rate.
blackdog

Golden Member

Hi,

Zonder prof. gereedschap is het ondanks mijn ervaring knap moeilijk net werk af te leveren...
En dan bedoel ik vooral een goede loeplamp.

Wat ik ook mis zijn duidelijke foto's hoe de printen er in stappen gaan uitzien, misschien helpen mijn foto's anderen hierbij.
Er zijn bij het bestukken van deze print drie componenten weg gesprongen en één er van heb ik terug kunen vinden op de vloer.
Een 100nF zat er als extra bij en één component heb ik uit mijn eigen voorraad gehaald.

OK, wat plaatjes, geen Gertjan kwaliteit maar goed genoeg denk ik.

Het solderen van de display's, groten deels gedaan zoals de handleiding het aangaf door de print op zijn kop te leggen en alleen de grote 6 dispaly's te solderen.
Ik kies er dan voor om ieder display dan eerst met twee pinnen vast te zetten en dan te controleren of ze alle zes recht zitten, kleine correcties zijn dan makkelijk mogelijk.
Daarna soldeer ik alle pinnen vast en knip de draden af vlak boven de print, netjes werken!!!
Als de draadjes zijn afgeknipt ga ik met 0,4mm soldeer nog even langs iedere soldering.
Links is klaar en rechts moet nog worden afgewerkt.
Bij deze foto is nog niet de print gereinigt.
http://www.bramcam.nl/Diversen/CO-2019-PSU-3.png

De tekening in de handleiding raak ink ee nbeetje van in de war, maar dat zal wel aan mij liggen en
ik heb het dan over de pen van het kleine display die zal moeten worden afgeknipt.
Ik heb met een DMM uitgemeten op de diode stand welk pen afgeknipt moet worden, wat trouwens overeen komt met de handleiding.
Het plaatje hieronder geeft het op een andere manier aan, het pijltje geeft de positie van de punt aan, aan de voorzijde van het display.
De omgebogen draad vlak boven het display afknippen.
http://www.bramcam.nl/Diversen/CO-2019-PSU-4.png

Overzicht van de print met in de rode cirkel de pin die er niet meer is van het "A" display.
http://www.bramcam.nl/Diversen/CO-2019-PSU-5.png

Hier is goed te zien hoe het soldeerwerk er uit zien na reiniging.
http://www.bramcam.nl/Diversen/CO-2019-PSU-6.png

Groet,
Bram

You have your way. I have my way. As for the right way, the correct way, and the only way, it does not exist.
Henry S.

Moderator

Op 2 april 2019 15:25:01 schreef blackdog:
Hi,

Ik heb net de twee DVM IC's op de print gesoldeerd en dit was niet makkelijk.

Na deze post heb ik er zelf even naar gekeken.

Mijn gereedschap is een soldeerstation van €50 met potloodstift, een rol 'Nedis' 0.7mm soldeertin en een potje flux.

Als eerste wil ik de ontwerpers bedanken voor de tin plating, dat maakt het allemaal een stuk gemakkelijker.

Als eerste heb ik het ic met een pootje op een hoek zo netjes mogelijk op de footprint gesoldeerd, de footprint is idd wat krapjes. Daarna heb ik zo netjes mogelijk het ic op een hoek schuin er tegenover vast gesoldeerd. Daarna was nog een kleine correctie nodig bij de eerste soldering.

Vervolgens heb ik een kant van het ic een drupje flux gegeven, en ben er met de soldeerpunt met toevoeging van een beetje soldeertin langs gegaan. Het resultaat was wat onregelmatige solderingen en kortsluitingen

Daarna heb ik er nog een drupje flux op de solderingen gestreken, en ben de pootjes 1 voor 1 langsgegaan. Dit loste alle sluitingen op en maakte de solderingen wat netter.

Dit is het resultaat:

Nog even onder een hoek bekeken:

Het is echt niet moeilijk zonder professioneel gereedschap, en gaat het mis dan is er altijd nog de desoldeerlint.

73's de PA2HS - ik ben een radiohead, De 2019 CO labvoeding.
RAAF12

Golden Member

Ik denk dat het staat of valt met de zichtbaarheid van werken. Iemand met scherpe ogen is in het voordeel, ik moet alles met een loupelamp solderen en stel scherp met de flexibele veerophanging. Dan is er geen bal aan met het juiste gereedschap (en geduld)....
Eerste SMD reparatie's stamt uit de tijd van voedingen van CP90 TV's herstellen.

[Bericht gewijzigd door RAAF12 op dinsdag 2 april 2019 22:08:42 (14%)

HarmP

Golden Member

Nogmaals bedankt voor alle reacties. Kennelijk lopen de meningen over SMD solderen nogal uit elkaar.

Op 2 april 2019 12:45:25 schreef blackdog:
Hi,

SMD solderen met meer dan 0,5mm kan wel maar je maakt het je zelf alleen maar moeilijker...
Vooral voor de gene die niet veel ervaring hebben met fijn werk, neem goed soldeer met een dikte van 0,3 tot 0,5mm.
Het probleem met te "dik" soldeer is dat er bij het smelten van de soldeerdraad altijd een minimale hoeveelheid soldeer smelt.
En dat druppeltje is bij SMD werk snel te groot als je te dik soldeer gebruikt.
En ja, ik kan ook met mijn standaard 0,7mm soldeer en de 2,5mm brede soldeerpunt SMD solderen,
maar of dat nu wijs is voor b.v. een print van de CO voeding...

Als je het gevoel hebt bij het solderen van SMD componenten dat je wel wat veel soldeerdraad moet toevoeren,
dan ben je volgens mij niet goed bezig. :-)

Groet,
Bram

Bovenstaande is precies wat ik op mijn oefenprintjes zelf ook ervaren heb, met 0.5mm soldeer (en ruim gebruik van flux). Dat is wel voor de passieve componenten (weerstanden): Daar kreeg ik snel teveel soldeer. Ik kan me voorstellen dat voor ICs een flinke klodder beter werkt.

Ik heb de luxe van een binoculaire microscoop, dat vind ik -- met een heleboel licht -- prettig werken (omdat ik nu de leeftijd van 'ik-wil-nog-geen-leesbril-maar-dat-moet-binnenkort-wel' bereikt heb).

Pfoe, een hoop meningen en technieken! Ik heb nog niet zo veel ervaring met SMD, maar dit gaat nog wel een mooie uitdaging worden! Niet zozeer vanwege de componenten, maar hoe dicht ze bij elkaar zitten op sommige plaatsen.

Ga morgen een poging wagen!

(PS de binding op het IC ziet er goed uit Bram!)

M.v.g.

Kazt

(en Henry ;) )

Maar mijn gevoel zegt; eerst de ic's en dan de passieve componenten, dan heb je meer kans om te herstellen met wick. Dat is toch een redelijke gedachte of denk ik verkeerd?

M.v.g.

Kazt

maartenbakker

Golden Member

Microscoop werkt inderdaad erg prettig.

Met 1mm soldeer krijg je inderdaad teveel, maar dat kan je wel weer met je bout afvoeren (is zonde zelfs als je het netjes verzamelt, dus dunner soldeer is duidelijk beter geschikt). Ik ben van plan de voeding met 0,7mm te gaan doen, heb geen dunner tin in huis maar 0,5 is waarschijnlijk nog wat geschikter.

Het is inderdaad handig om wat ruimte te hebben als je met IC's aan de slag gaat. Zuiglitze heeft soms de neiging om onbedoeld naburige onderdelen mee te nemen, maar kan soms nuttig zijn. Alternatief is ruim flux gebruiken (1 millipaul, voor de kenners :P) en overtollige tin op je bout terug te laten vloeien.

[Bericht gewijzigd door maartenbakker op dinsdag 2 april 2019 23:54:05 (31%)

www.elba-elektro.nl | "The mind is a funny thing. Sometimes it needs a good whack on the side of the head to jar things loose."

Op 2 april 2019 23:51:47 schreef maartenbakker:
Alternatief is ruim flux gebruiken (1 millipaul, voor de kenners :P) en overtollige tin op je bout terug te laten vloeien.

Precies! Lekker ruim fluxen, schoonmaken moet je toch! Ik doe vaak gewoon wat tin aan de bout en soldeer daar dan (zonder nieuw tin toe te voeren) een paar componenten achter elkaar mee. (Nee, zo heeft niemand het vroeger geleerd, maar dan kwam er ook geen losse flux bij.) Zeker als ik een rij weerstandjes op hun plek moet zetten en dan alleen "alle rechter kantjes" doe werkt dat lekker snel.

Het is ook wat ze je bij de professionele soldeercursussen leren tegenwoordig: MEER FLUX!

If you want to succeed, double your failure rate.